Alþýðublaðið - 28.12.1965, Blaðsíða 8
KASTLJÓS
Mýr fursti í tCuwaif
ÞJÓÐARSORG ríkir í olíurlkinu
Kuwait við Persaflóa vegna andláts
þjóðhöfðingjans, Sheik Sirh Ab
dullah al-Sabah, og menn bera
kvíðboga til framtíðarinnar.
Undir ötulli forystu hins látna
fursta breyttist þessi litli eyði-
merkurskiki í nýtízku iðnaðarríki.
Þetta hefði ekki verið hægt án
hinna gífurlegu tekna, sem fást
af olíu, en þær nema árlega um
9 milljörðum ísl króna. Kuwait
er aðeins um 10,000 ferkílómetrar
að flatarmáii og meðalhitinn er
40 gráður á. celsíus í forsælu.
Abduilah fursti var einn auðug-
asti maður heimsins og átti marga
ríka frændur. Sex þeirra áttu eign
ir að verðmæti 12 milljarðar kr.
og tólf er hljóðuðu upp á 6 mill-
jarða króna. En furstinn hafði
ekki einungis áhuga á því að safna
fé í eigin vasa. Hann varði hinum
igífurlega miMu tekjum sínum til
þess að bæta hag allra landsmanna.
Á undanförnum 15 árum hafa
verið reistar 35 hallir í Kuwait,
en um leið hafa verið reistir spít-
alar, skólar, bókasöfn og þjónusta
sú, sem þessar stofnanir veita, er
öll ókeypis. Þrátt fyrir loftslagið
og áfengisbann varð Kuwait að
nýrri Eldorado eins og sjá má af
þvf að 53% íbúanna, sem eru 450
þús. talsins, eru Evrópumenn.
En heldur þetta olíu- og doll-
araflóð áfram? Ekki er búizt við
umróti eða breytingum í bráð, en
samt óttast menn framtíðina.
5 nauðsynleg atriði
til menntunar Afríku
Fimm höfuðateiði til að liækka
menntunarstigið og gera skóla-
göngu raunhæfa í Asíu hafa ver
ið lögð fram á fundi í Bangkok,
þar sem saman komu ráðherrar
og embættismenn sem starfa á
Gamli og nýi tíminn í Kuwait.
★ ÆTTARDEILA
Við andlát Sheik Abdullah al
Salim al-Sabah varð hálfbróðir
hans, Sheik Sabah es-Salem, sem
til þessa hefur gegnt embætti for-
sætisráðherra, skipaður ríkisstjóri.
í embætti forsætisráðherra var
skipaður Sheik Jaber al-Ahmed,
fv. fjármáiaráðherra.
Báðir eru af sömu ætt, sem öllu
ræður í Kuwait, en þeir eru sinn
af hvorum ættleggnum, sem hafa
átt í innbyrðis deilum í aldaraðir.
Þetta kann að vera slæmur fyrir-
boði og þar við bætist, að hinn
nýi ríkisstjóri vill, að „allt verði
eins og það hefur verið,‘ en nýi
forsætisráðherrann er þeirrar
skoðunar, að Kuwait verði að
treysta sig í sessi og auka áhrif
sin í Arabaheiminum.
Það var Jaber al-Ahmed, sem
stofnaði 12 milljarða króna fram-
kvæmdagjaldeyrissjóð Arabaland-
anna þegar hann var fjármálaráð-
herra. Á tveimur undanförnum ár-
um hafa verið veitt lán að upphæð
12—16 milljónir ísl. króna á ári
til Arabaiandanna, ekki sizt Egypta
lands, sem að öljum líkindum hefði
ekki getað haldið áfram hernaði
sínum í Jemen ef Kuwait hefði
ekki staðið undir honum fjárhags-
lega. Meirihluti fulltrúa á Kuwait-
þingi hefur látið i Ijós ósk um, að
þessari aðstoð verði hætt og að Ku-
wait segi sig úr Efnahagsbanda-
lagi Arabaríkjanna. Þetta hefur
al-Ahmed marg oft neitað að fall-
ast á.
Hann hefur náið samband við
Egypta. Mikill fjöldi Egypta hefur
setzt að í Kuwait, aðallega kenn-
arar, og þeir stunda mikla áróð-
ursherferð fyrir stefnu Nassers
forseta. Þjóðernisstefnuáróður
þeirra fellur í góðan jarðveg í
Kuwait, þar sem þjóðernisstefna
hefur alltaf átt miklu fylgi að
fagna meðal Kuwaitbúa sjáifra og
hinna mörgu, sem þangað hafa
flutzt frá öðrum Arabalöndum. Á
síðari árum hefur myndazt áhrifa-
mikill hópur 15 öfgafullra þjóð-
ernissinna á þingi og þótt þeir séu
aðeins fjórðungur allra þing-
manna eru áhrif þeirra og áróður
í öfugu hlutfalli við þingstyrk
þeirra.
olíu. Þetta er undirstaða auðlegð-
ar Kuwaits og áhrifa þessa smá-
ríkis sem „bangi“ Arabalandanna.
Kuwait ræður yfir svo miklu fé,
að það veit ekki hvað það á að
gera við það. Ekki er óalgengt, að
einhver fursti olíurikisins panti
50 lúxusbíla í einu og fursti nokk-
ur í Kuwait keypti fyrir nokkrum
áruin kafbát til þess að geta skoð-
að lífið á háfsbotni, en hann not-
aði aldrei kafbátinn því að hann
kunni ekki að sigla honum.
Aga Khan for
stjóri flótta-
mannahjálpar
Egyptar hafa oft freistazt til að
beina áróðri sínum gegn Kuwait
og bæði Persía og írak hafa ágirnzt
þetta litla en auðuga ríki.
_ ★ AUÐLEGÐ
Á olíusvæðinu í Kuwait eru dag-
lega framleidd 3000 þús. tonn af
Meðan gamli furstinn var á lifi
var hægt að mæta utanaðkomandi
hættu og erfiðleikum innanlands.
En nú veit enginn hvað framtíð-
in ber í skauti.
Sadruddin Aga Khan prins, son
ur hins heimskunna gamla Aga
Khans og bróðir Ali Khans, hefur
nýlega verið skipaður forstjóri
flóttamannahjálpar Sameinuðu
Þjóðanna. Hann tekur við embætt
inu 1. janúar. Síðan 1959 hefur
hann starfað að flóttamannahjálp
Sameinuðu þjóðanna, og síðastlið
in þrjú ár hefur hann verið hægri
hönd núverandi forstjóra flótta
mannahjálparinnar, Felix Schnyd
ers.
Gera þarf endurbætur
á sjókortum heimsins
Brýna nauðsyn ber til að gera
sjókort áreiðanlegri en þau eru
nú. „D.raugagrynningar“ og imynd
aðar neðansjávarklappir verða að
hverfa. Fjöldi skipa sekkur ár-
lega. í Norðursjónum einum hafa
sum árin sokkið allt upp í tiu skip.
Flök þeirra stofna öðrum skipum
í hættu, og þess vegna er nauð
synlegt að staðsetja þau af meiri
nákvæmni.
Á nýafstöðnum fundi sínum í
UNESCO-byggingunni i París
hvatti Alþjóðahafrannsóknaráðið
54 aðildarríki sín til að leggja sig
enn frekar fram um að bæta
sjókortin. Með sívaxandi sigling
um til áður óþekktra svæða heims-
hafanna berast árlega æ meiri
upplýsingar frá flutningaskiþum
um heim allan til Alþjóðavatna
fræðistofnunarinnar í Monaco.
Mikið af þeim upplýsingum eru
óáreiðanlegar.
Skipstjórar hafa ekki tíma.
Upplýsingarnar eru sendar af
skipstjórum hlutaðeigandi skipa
en þeir hafa einatt engan tíma
til að gera nákvæmar rannsóknir
Dýptarmælirinn gefur til kynna
grynningar, og skipstjórinn skil-
greinir þær með orðunum „vafa
samur staður"., í reyndinni (er
kannski aðeins um að ræða gríð
armikla fiskitorfu eða svif, sem
orsakar viðbrögð dýptarmælisins.
ins.
Á fundinum í París kom fram
að milli tvö og þrjú hundruð at.
þessu sviði. Frumkvæðið að fund
inum áttu menningar- og vísinda
stofnun Sameinuðu þjóðanna <UN
ESCO) í samvinnu við Efnahags
nefnd SÞ fyirir Asíu (ECAFE). 75
fulltrúar, þeirra á meðal 13 ráð
herrar, sátu fundinn fyrir hönd
15 Asíu-landa og Sovétríkjanna.
Höfuðatriðin fimm, sem talin
eru vera skilyrði raunhæfra áætl
ana um menntamál Asíu, eru þessi:
1. Jafnvæg þróun skólamála
sem feli í sér almenna kennslu
á öllum stigum.
2. Tæknikennsla.
3. Barátta við ólæsi.
4. Viðurkenning á mjög mis-
munandi þróunarstigi hinna ýmsu
landi í Asíu.
5. Samræming áætlana um
menntamál og áætlana um efna-
haes- oct fólagsmál í hverju ein-
stöku landi.
Vísindanefnd Sameinuðu þjóð-
anna, Sem hefur það hlutverk að
fylgjast með kjarnageislun í heim
inum, hefur nýlokið 15. fundi sín
um í Genf. Nefndin mun leggja
skýrslur sinar fyrir Allsherjarþing
ið m.a. um spillingu andrúmslofts
ins og líffræðilegar afleiðingar
geislunar og hættunnar sem henni
eru samfara.
huganir berast árlega frá flutn
ingaskipum, og sú tala fer stöð
ugt hækkandi. Margar þeirra eru
lagðar til hliðar eftir nánari rann
sóknir. En um 50 skráningar eru
að jafnaði birtar í öryggisskyni,
þar sem þær kynnu að vera á
bending um raunverulega hættu.
Nýlega efndi Ungmennasam-
band Eyjafjarðar til heimsókna i
barna og unglingaskólana á sam-
bandssvæðinu. Tilgangur þeirra
heimsókna var sá að veita nemend-
um skólanna nokkra fræðslu um
skaðsemi áfengis og tóbaks. Sr.
Jón Kr. ísfeld, Bólstað Húnavatns-
sýslu og Þóroddur Jóhannsson
framkvæmdarstjóri UMSE ferðuð-
ust milli skólanna og sáu um þessa
fræðslu.
í byrjun ávarpaði Þóroddur nem
endur hvers skóla og skýrði m.a.
tilgang heimsóknarinnar. Sr. Jón
flutti fróðlegt erindi um tóbaks
og áfengisvandamálin, þar sem
hann benti á, með glöggum og
eftirminnilegum dæmum, hvaða
heilsufarslegum, og fjárhagsleg-
um skaða áfengi og tóbak ylli, ekki
einungis þeim sem þess neyttu,
afleiðingarnar kæmu víða fram, í
sorglegum myndum. Á eftir er-
indi sr. Jóns voru sýndar iþróttai-
umferðar- og gamanmyndir.
Vegna ófærðar í Eyjafirði reynd
ist ekki fært að heimsækja nema
sex skóla, en í þeim náðist til
rúmlega 300 nemenda. — Þetta
er í fjórða sinn sem Ungmenna-
samband Eyjafjarðar beitir sér
fyrir slíkri starfsemi sem þessarl
Hætta á flökum.
Enda þótt hafrannsóknarmenn-
irnir séu þakklátir framlagi flutn
ingaskipanna, og þar sem þeim
er Ijóst að skipstjórar þeirra eiga
þess ekki kost að framkvæma ræki
legar rannsóknir, er kominn tími
til að sérfræðingar á skipum, sem
stunda rannsóknir, láti að sér
.kvgða, segir í niðurstöðum fund
arins.
Eiturlyf janefnd SÞ kom saman f
Genf í byrjun desember til að
ganga frá skýr lu sem lögð verffi
ur fyrir Efnahags- og félagsmála
ráð SÞ. Meðlimir nefndarinnar,:
21 að tölu, verja desembermén-
uði til að semja yfirlit yfir alþjóffi
legar samþykktir. um eftirlit með
eiturlyfjum, ólöglega verzlun með
eiturlyf og þær rannsóknir sem
8. 28. des., 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ