Alþýðublaðið - 07.05.1921, Síða 1
Alþýðublaðid
Geíiö tlt af AlþýÖHflobknam.
1921 Laugardaginn y maí. zoz. tölubl.
Séra Jakob Kristinsson
flytur erindi í Nýja Bíó næstk. summdag,, kl. 4 e„ m*
Efni: Samstofna greinar.
Aðgöngumiðar á krónu seldir yið innganginn
eftir kl. 3 e.
CaBðsverzlinia.
Daglega heynr msður talað um
fiana í sambandi við dýrtfðina, og
meaa segja ad hún sé þvi vald
andi að vörur falli ekki hraðar en
þær gera, en þetta eru menn sem
leggja haturshug á landsverzlunina,
og sjá ekkert af því sem hún ger-
ir landsmönnum tii gagns í raun
og veru. En þessir inenn, sem
svoná tala, eru annaðhvort rneð
heildsaiaeinokun eða þeir eru heild-
salar sjálfir; því við viíum það,
að ef hftildsaíar fengju að vera
einráðir með allar iífsnauðsynjar
Okkar, mundu þeir reyna að mska
krókinn sem mest þeir gætu, og
þá mundu þessir mena sjá bezt
hveruig stiiíf landsverziunarinnar
er. Húa hefir byrjað, þegar urn
lækkun hefir verið að ræða, að
lækka vöruna, sem ella mundi
verá -i hærra verði en hún er nú,
sf heiidsaiar hefðu fengið að vera
einráðir. Það sáu snenn bezt fyrir
stríðið og um það bii sem það
var að skdla á, hve fljótir heild-
sálar voru að bækka vörur síusr
í verði, þó þeir ættu þær liggjandi
hér á staðnum og hefðu flutt þær
inn löngu áður og íyrir lágt verð.
En þegar kndsverzlunin var stofn-
sett máttu þeir Jækka seglin; enda
sýndi það sig/brátt, því heildsal-
ar og aðrir sem vörur fluttu inn
I landið áður, vildu jafnskjótt að
iandsverzlunin yrðl þegar afmáð
af viðskiftasvæðimi, því þeir sáu
það, að meðan hón sætí, þá gætu
þeir ekki grætt eða lagt eins mik-
ið á vörur sínar eins og þeir voru
vanir, vegna þess að Isndsverzl-
unin lagði og leggur ekki nema
sanngjarnar prósentur á þser vör-
ur, sem hún selur. En það eru
aðallega matvara og það sem fóik
tkki getur verið án.
Margir hafa verið að korna með
dæmi og reyna að sýna fram á
að tandsverzlun væri gagnsiaus
iengur, og hefðí-aldrei áfcf að koma
inn á viðskiftasviðið, og raargir
hafa sagt, og reynt að koma með
dæmi þess efnis, að landsverzlun
in rmradi fara ineð landið á höf-
uðið, íyr eða seinna; en þetta
Siefir a!t verið rekið aftur með
rökum, því þessi dæmi feaía ekki
verið á ueinum rökum bygð, held-
ur bara út i hiáinn, til að reyna
að sverta landsverzlunina í augum
aimennings. En það hefir enga
þýðiœgu haft og engin áhrif, því
iandsmenn sem hffiía litíð á stsrf
landsverzlunar frá réttu sjónar-
miði hafa séð, að hún gerði þeim
gagm en ekki ógagn, og ef húa
hefði ekki verið, þá hviið?
Þá mundi hafa verið hér einok-
un, og sú einokun mundi hafa
haldist hér ennþá. Eg ætla sð
taka hér nokkur dæmi til að sýaa
fólkl að þetta er sannlcikur. Heild-
salar fluttu inn talsvert &f sykif I
vetur, og hsnn var með svo háu
verði að það hafði ekki þekst hér
á landi fyr, og svo kemur lasids
verzlunin með sykur sem hún sel-
ur svo helmingi ódýrar kiléið held.
ur ea heildsalasykurisra. Esi ef
heildsálar heíðu fengið að vera
eiaráðir með sins sykur8 þá munái
þeim ekki hafa kooiið til iiugar
að lækka h&nn, heldur iátið þetta
sama okurverð sitfc vera á honum
eins lengi og þeim hefði sýnst.
Svo kemur hér arraáð dsemi, likt
hirni. Það er þegar H. í. S, yar
að okra á ollunni, þá kemur lanðs
verzlunin með olíu ög hana miklu
ódýrari heldur en hjá H. í, S,
Eða olfa sú sem iandsverzlun sel-
ur er sdd út úr búðum á 65 aasa
iiterinn og er ekkert verrl hsldur
ers sólarljós, nema feva® hún er
lyktarmdri, en hún hitar betur og
fer glveg eins vel mað lainpa og
olíuválar. En H, í. S. selur sffta
olíu á ?§ aura út út búðum, sm»
það munar 10 aunim á líter s&m
H. í. S. vili giæða meir heldur
en íassdsverzlunin.
Svona get sg kðfsið með fleiri
dæmi, sem sýaa ®g sanna fevaða
gagn það er, sem fiaadsverzlœstei
vinnur, þó hóa eigi marga óvini,,
og hún á voaanái efilr ennþá að
sýíts fram á það, að hún sé a$
vinna gagc, þvf háa hefir góSs
og ábyggilega mena i stjórn sinni,,
sem ekki láta - heildsalana troða
sér um tær, þó þeir hafi oftvog
einatt t eynt það, ea aldrei komisft
eins laagt og þeir hafa ætlað séí'.
Alþýðumesn! Þið látið ekki
sverta landsverzlunina í augum
ykkar, því eg veit að þsð esug
. svo sjálfstæðir t hugsuc og skoB-
unum, áð þið sjáið það gagn,
sena landsverzlunin er altaf 0
vinart, með því aö lata ykkur fú
ódýrar vörur, og cg veit að þi@
viljið allir með mér &ð hún lifi op;
látið óhróður, seru am haus er
sagður, vera dauðae og ómerkas.
þvf þa3 er alt lýgi og þvaður.
Sw, O,
Eæjarhrani. B&risss Hof á
Kjalarnesi brann til kaldra kþte
sl. fimtudagsnótt. ölium íuh£:«-
stokksmuhum var bjargað, neme.
tveimur rúmum. Eldurten kom upp
f íbúðarhúsinu, sSm var út timbíi,
ea nágrannafólk dresí ið og hjáip-
aði ti! við björguniaa. Húsið vas
vátrygt, ero þó mua skaðiaa tlí--
fimtattfjggtir.