Vísir - 11.02.1960, Síða 6

s
*MSI*
Fimmtudaginn 11. febrúar 1960
VÍSKE
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Víslr kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
fUtatjómarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Aígreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 Cfirnm línur).
Vísir kostar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 2,00 eintakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Þeir vifdu fán og mðurskurð.

Sveinn Oddsson
PREXTARI
(Eins og áður var getið hér í
Það er ævinlega nokkuð fróð-
legt að fylgjast með, þegar
fornir bandamenn og vinir
■ taka að deila. Þá kemur oft-
I ast margt upp, sem hulið hef-
ir verið til skamms tíma, og
þetta hefir nú gerzt í sam-
bandi við umræður á Alþingi
um efnahagsmálatillögur rík-
isstjórnarinnar. Við þær hef-
ir nefnilega skýrt frá hug-
ieiðingum og bollalegginum
manna innan vinstri stjórn-
arinnar, þegar foringjunum
var ljóst, að erfiðleikarnir
fóru sívaxandi og eitthvað
varð að gera til að komast
hjá strandi.
Alþjóð veit nú, að Framsóknar-
menn voru þess mjög hvetj-
andi innan vinstri stjórnar-
innar, að gripið yrði til geng-
islækkunar til að vinna á
I erfiðíeikunum. Það var
' leiðin, sem þeir töldu, að
íslendingum bæri að fara,
og sýnir það venjuleg Fram-
sóknarheilindi, að þeir for-
dæma nú það ráð, sem þeir
töldu sjálfir heillavænlegast.
Alþýðuflokkurinn taldi einn-
j ig, að ekki væri hægt að
komast hjá gengislækkun,
svo að hann var henni einn-
ig fylgjandi. Þetta mátti þó
blaðinu, lézt Sveinn Oddsson,1
prentari, þann 30. nóvember.
Lögberg-Heimskringla minntist
þessa íslenzka brautryðjanda 4.
des. f. árs með eftirfarantíi
minningarorðum).
Á sunnudaginn lézt að Betel,
Gimli Sveinn Oddsson prentari
eftir langvarandi heilsuleysi.
Hann var fæddur 14. janúar
1883 í Sauðagerði við Reykja-
vík. Foreldrar: Oddur Tómas-
son í Sauðagerði og Kristbjörg
Björnsdóttir kona hans. Hann
úr þenslunni í efnahagskerf- nam prentiðn á íslandi og
og hirtu ekki um, þótt vestur um haf 1903.
hjá Gunnari B.
„Sveinn Oddsson er prentari
iðum voru tillögur kommún-
ista á þá leið, að ekkert mátti
aukast á árinu 1958 frá því
sem það hafði verið árið áð-
ur og ýmislegt átti að
minnka, svo sem sala á
gjaldeyri til fjárfestingar.
Hann átti að minnka um
hvorki meira né minna en
fimmta hluta og má segja, að
kommúnistar ætluðu ekki að
vera með neitt kák þar.
Ekki má heldur gleyma því, að
kommúnistar vildu taka lán
í Sovétríkjunum. Þar með
hefði verið stigið enn mik-
ilvægara spor en með aukn-
ingu viðskipta austur á bóg-
inn, því að með láninu hefð-
um við verið enn háðari
þeim þar eystra en áður,
ekki sízt af því að horfur á
endurgreiðslu voru engan
veginn bjartar vegna örðug-
leikanna, sem að steðjuðu
og voru mjög vaxandi — og
hlutu að vaxa af völdum
þess hálfkáks, sem kommún-
istar vildu að stjórnin beitti
sér fyrir í þessum málum.
inu, og hirtu ekki um
þeir hefðu einmitt kallað at- uann van
vinnuleysið yfir yerkamenn Björnssyni við Vínland ogj
með þeim hætti. í meginatr- Minneota Mascot til ársloka! af guðsnáð, smekkvís og hrað-
1908, síðan tvö ár hjá Lögbergi. j virkur að sama skaP;- Hann er
en flutti þá til Wynyard, Sask.jmaður úrræðagóður og greið-
oggafþarútítólf árvikublaðið vikinn; Það er mörgum mann-
Wynyard Advance og jafnframt jinum undrunarefni, hve Sveinn
i tvö ár íslenzkt mánaðarrit, j réttlr m°rgum hjáiparhond, þvi
Skuggsjá" j naumast verður um hann rétti-
I lega sagt, að hann sé loðinn um
lófana.“ (E. P. J... Lögb. 1949).
S Sveinn var maður greindur
‘ vel, stálminnvtgur og víðlesinn
a isiandi; er ánægjulégt, að í
viðurkenningarskyni fyrir það
var honura boðiðtil íslands' orðhePPinn °S hrókur alls faSn-
sumarið 1958. Hafði hann mikla aðai-
ánægju af ferðinni ekki sízt að; Hann missti konu sína 1944,
hitta bróður sinn, Sveinbjörn j Margréti Ásgrímsdóttur Vest-
prentara, sem nú er látinn fyrir, dal; var hún ættuð frá Vopna-
skömmu. Ekki dvaldist Sveinn firði. Hann lifa sonur hans,
lengi á íslandi eftir að hann.Wilhelm (Bill) í Minneapolis
flutti heim Ford-bílinn, en hvarf °S bróðir, Björn í Virginia.
vestur 1915. Síðustu 20 árin
meðan hann var vinnufær vann
hann hjá Heimskringlu og Vik-
ing Printers.
Árið 1913 fór hann með fyrsta
Ford-bílinn til Reykjavíkur, og
er talið, að með því skapist í
raun og veru upphaf bílaaldar
íslandi; er ánægjulegt, að í ! isIen*kum fræðum. Manna
skemmtilegastur í sínum hóp,
ekki verða, því að kommún- Af t>essu er sýnilegt, að Fram-
istar vildu ekki fara þessa
leið — þeir vildu ekki viður-
kenna, að ekki væri hægt að
komast hjá gengislækkun,
! og þessvegna var ákveðið að
láta hálfkákið nægja eins og
áður.
Og þá er komið að því, sem
i kommúnistar vildu. Þeir
vildu fyrst og fremst fram-
kvæma niðurskurð á fjöl-
mörgum sviðum — til dæm-
is draga úr fjárfestingu á
ýmsan hátt, til þess að draga
sóknarmenn og kommúnistar
eru í rauninni ekki frá því,
að eitthvað þurfi að gera, en
þeir vilja bara ekki, að neinn
geri viðeigandi ráðstafanir,
úr þvi að þer treystu sér
ekki til að gera neitt sjálfir.
Af því leiðir, að þeir berjast
með oddi og egg gegn þeim
ráðstöfunum, sem stjórn Ol-
afs Thors beitir sér fyrir.
Það má með sanni segja, að
þar fer þjóðleg stjórnarand-j
staða.
Síðustu árin átti Sveinn heima
hjá Mr. and Mrs. H, Davidson,
639 Vz Langside St., og reynd-
ust þau honum eins og beztu
systkini.
Málaferli út af gengi ís
lenzku krónunnar.
gert var við hér á landi í byrjun
' júnímánaðar s. á. Nam sá við-
j gerðarkostnaður samtals kr.
13.956.40 og krafði stefnandi um
'1
Hvaí er þai, sem þeir vilja?
Meðan vinstri stjórnin sat að
völdum og menn biðu eftir
' lausnarorðinu, sem forsætis-
ráðherra hennar hafði sagt,
að þjóðin ætti að fá „frítt,
gratis og fyrir ekki neitt“,
af því að hann væri nú tek-
1 inn við stjórnartaumunum,
spurðu stjórnarsinnar oft,
hvað Sjálfstæðismenn vildu
gera í efnahagsmálunum.
Það var alltaf viðkvæðið, þegar
almenningi fannst taka lang-
an tíma að kveða upp úr
með það, hvað vinstri stjórn- Framsókn
in hygðist nú fyrir eftir alla
kokhreysti foringjans, að
Sjálfstæðismenn skyldu bara
segja, hvað þeir vildu gera
— en þeir hefðu víst engar
í fyrradag var upp kveðinn í
Hæstarétti svohljóðandi dómur:
Hinn áfrýjaði dómur 4 að
vera óraskaður. Islenzkar end-
urtryggingar skulu vera sýknar; 10% af þeirri fjárhæð að frá-
af kröfum Samtryggingar ísl. dregnum 1% eða kr. 1.381.68.
botnvörpunga. En Samtrygging, Krafðist hann greiðslu í ster-
greiði Endurtryggingum móls- j lingspundum og reiknaði með
kostnað fyrir Hæstarétti lcr.! gengi kr. 45.55 fyrir hvert ster-
200. j lingspund, eða alls vegna þessa
Tildrög málsins eru þau. að tjóns £30-6-8. Stefndi taldi
því er segir í skjölum undirr., j hins vegar, að honum bæri að-
að samkv. samningi endurtrygg j eins að greiða þessa kröfu með
ir stefndi fyrir stefnanda 10%: £19-11-5, þar sem gert hefði
af frumtryggingum hans. Allar j verið við tjónið eftir gildistöku
tryggingar og iðgjaldagreiðslur laga nr. 33 frá 29. maí 1958 um
milli aðila eru í sterlingspund-. útflutningssjóð o. fl. og miðar
um. AUar tryggingar og ið-; hann þá við, að raunverulegt
gjaldagreiðslur milli aðdla eru verð á sterlingspundi í þeim
í sterlingspundum og hafa kröf- viðskiptum, sem hér greinir, sé
ur þeirra milli verið gerðar kr. 70.6025. Nemur stefnukraf-
óskar þess, að hann er reiðu-’ UPP 1 þeirri mynt. I september an mismuninum á þessum tveim
búinn til þess að taka að sér s.l. sendi stefnandi til innheimtu upphæðum.
hjá stefnda tjónskröfur samt. að Aðila greinir ekki á um upp-
fjárhæð £452-0-3, þ. á m. hæð tjónskröfunnar, gjalddaga
vegna tjóns á b.v. Egill Skalla- hennar, né heldur það, að hún
grímsson frá 3. maí 1958, sem skuli gerð upp í sterlingspund-
------------------------------j um. I máli þessu er einungis um
tillögur, svo að þeir skyldu
bara þegja.
Nú efast víst enginn um það,
að Sjálfstæðisflokkurinn
hefir sýnt það, þegar þjóðin
vandann, sem er í því fólg-
inn að benda á leiðir út úr
ógöngunum. Og hann er líka
reiðubúinn til að þola þær
óvinsældir, sem fylgja
kunna, þar til árangurinn
verður kominn i ljós.
og kommúnistar
hamast nú gegn tillögum
ríkisstjórnarinnar, en þeim
gleymist eitt: Hver er stefna
þessara flokka, ef hún er
ekki sama hálfkákið og áð-
ur? Vilja þeir ekki koma það deilt, hvað sé hið raunveru-
með betri tillögur, úr því að lega kaupgengi islenzku krón-
þeir telja sig þess umkomna unnar miðað við sterlingspund
að fordæma tillögur stjórn- í þeim viðskiptum, sem hér áttu
arinnar? j sér stað, eftir að lög nr. 33 frá
Vonandi stendur ekki á svarinu 29. maí 1958 tóku gildi.
— eða getur sá koklrrausti Stefnandi bendir á, að stefnda
ekki stunið upp orði lengur? beiú að reikna með gengi. kr.
45.55 miðað við sterl.pund, að
lög nr. 33 frá 29. maí 1958 feli
ekki í sér neinar breytingar á
1. nr. 22 frá 19. marz 1950 um
gengisskráningu o. f 1., enda sé
gengi ísl. krónunnar enn ó-
breytt og skráð það sama í
bönkum og ákveðið var með
lögunum frá 1950. í lögum frá
1958 felist því ekki gengisbreyt
ing, heldur skattheimta af til-
teknum gjaldeyrisviðskiptum,
sem síðan renni í ákveðinn sjóð.
Hefur stefnandi haldið því
fram, að með því að umreikna
tjónið á kaupgengi kr. 70.6025
sé stefndi i raun réttri að leggja
hluta tjónsins á herðar útflutn-
ingssjóðs, og sé þó réttur stefn-
anda til bóta skv. 22 gr. laga
frá 1958 alóviss á þeim tíma,
sem tjónsuppgjörið milli stefn-
anda og stefnda fer fram, og
því atviki háður, hvort stefn-
andi selur pundin í banka.
Stefndi styður sýknukröfu
sína hins vegar aðallega þeim
rökum, að með lögum nr. 33
frá 1958 hafi orðið breyting á
verðmæti ísl. krónu gagnvart
sterlingspundi í viðskiptum er
hér um ræðir, þótt ákvæðum
laga frá 1950 hafi ekki verið
breytt, enda haldist gengi það,
er þar var ákveðið, enn í viss-
um samböndum. Styðst þessi
skoðun við bréf fjármálaráðu-
neytisins, þar sem segir, að öll
viðskipti milli ísl. og. erl. vá-
tryggingafélaga fari fram eins
og kaupgengi ísl. kr. væri kr.
70.6025 á móti sterl.pundi eftir
að 1. nr. 33 frá 1958 tóku gildi.
Einn dómari Hæstaréttar
skilaði sératkvæði, Gizur Berg-
steinsson. Telur hann, að í við-
skiptum aðilja beri að miða við
grundvallargengi sterl.punds
eftir 1. nr. 22 1950, að pundið
jafngildi kr. 45.55. Sé þannig
rétt að dæma stefnda til að
greiða áfrýjanda £10-15-3 á-
samt 6% ársvöxtum frá 4. nóv.
1958 til greiðsludags og máls-
kostnað í héraði og fyrir Hæsta-
rétti, sem ákveðst 3500 krónur.
Huppdrívtti H.í.
100.000 kr.
fóru víða.
í gær var dregið í 2. flokki
happdrættis H. í. Dregnir voria
953 vinningar að upphæð kr.
1.235.000.00.
100.000 krónur komu á fjórð-
ungsmiða númer 14564. Tveir
fjórðungar voru s-Tdir í umboð-
inu á Eyrarbakka. Og tveir
fjórðungar voru seldir í umboði
Guðrúnar Ólafsdóttur og Jóns
St. Arnórssonar, Bankastr. 11.
50,000 krónur komu á heil-
miða númer 32256, sem seldur
var í umboði Þóreyjar Bjarna-
dóttur, Laugaveg 66, Rvík.
10,000 kr. hlutu eftirfarandi
númer: 3441 — 16448 — 29100
— 33095 — 37275 — 47327. —
5.000 kr. hlutu eftirfarandi
númer: 13202 — 14563 — 14565
— 16621 — 16645 — 16656 —
16897 — 23050 — 25393 —
28156 — 29642 — 30176 —
35441 — 39922 — 41714 —
43547 — 45891 — 46959 —
50791 — 50908.
(Birt án ábyrgðar).
Smáauglýstngar Vísis