Vísir - 23.08.1960, Qupperneq 4

a
V í S I R
Þriðjudaginn 23, ágúst 1960
VÍ8IR
D A G B L A Ð
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Yiair kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
^Skrifstofur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
aitatjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,30—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18.00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: 11660 (fimm línur).
Vísir kpstar kr. 30,00 í áskrift á mánuði.
Kr. 3,00 eintakið i lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Játmng kommúnista.
Skrif stjórnarandstöðunnar um
væntanlegar viðræður við
l Breta um landhelgismálið
j bera vægast sagt vott um
\ undarlegan þankagang. Eins
í og margsinnis hefir verið
i minnzt á, er það háttur alira
lýðræðisþjóða að ræða á-
! greiningsmál sín. Þótt sam-
) komulagið í heiminum sé
!' víða slæmt, væri það þó enn
■ verra, ef þjóðir, sem eitthvað
ber á milli, neituðu að tal-
ast við um ágreiningsatriðin.
Viðbrögð Þjóðviljans og Tím-
ans út af ákvörðun ríkis-
j stjórnarinnar, um að verða
við tlmælum Breta um við-
; ræður, eru meðal þess furðu-
legasta sem fram hefir kom-
ið í andróðrinum gegn ríkis-
stjórninni. Þessi viðbrögð
eru svo heimskuleg, að það
hiýtur að vekja undrun, að
vanir stjórnmálamenn og
blaðamenn skuii gera sig
seka um slík afglöp.
Mestur hluti þjóðarinnar hefir
að sönnu áttað sig á því fyrir
1 löngu, að kommúnistar vildu
og vilja enn nota landhelgis-
málið til þess að spilla sem
mest sambúð okkar við ná-
grannaþjóðirnar í Vestur-
Evrópu; en þeir hafa aldrei
viljað viðurkenna að það
væri fyrst og fremst þetta,
sem fyrir þeim vekti. Og
lengi framan af hafa sjálf-
1 sagt ýmsir veigrað sér við
að trúa því, að ábyrgðarleysi
þeirra væri svona takmarka-
laust. En eftir viðbrögð
1 þeirra nú, þegar þessar tvær
lýðræðisþjóðir hafa komið
sér saman um að ræðast við,
ef vera mætti að með því
7 fyndist leið til þess að af-
• stýra frekari árekstrum,
1 þarf enginn að efast um að
} rétt var til getið. Kommún-
Verkföll tíðari
í Rússlandi.
Stjórnin beitti hervaldi.
istar hafa nú, með æði því,
sem hefir gripið þá út af
þessum viðræðum, játað svo
skýlaust sem hægt er, að þeir
vilja ekki sættir í þessari
deilu. Þvert á móti vilja þeir
magna hana, hvað sem af
því kynni að leiða, ef það
einungis' mætti verða til
þess, að hrekja okkur úr
samtökum hinna vestrænu
lýðræðisþjóða.
Rök kommúnista fyrir því, að
við eigum ekki að ræða við
Breta eru svo fáránleg, að
það verður að teljast móðg-
un við hvern hugsandi mann,
að bjóða honum upp á að
trúa þeim. Það er brot á við-
urkenndum reglum í sam-
skiptum lýðræðisþjóða, að
neita slíkum viðræðum.
Slíkur stórbokkaskapur
mundi áreiðanlega ekki mæl-
ast vel fyrir hjá ýmsum
vinaþjóðum okkar, sem hafa
sýnt okkur samúð og skiln-
ing, og hann bæri fremur
vott um vantrú okkar á eig'-:
in málstað en hið gagn-|
stæða. Það er vandséð hvern-'
ig hinum íslenzka málstað
ætti að geta stafað nokkurj
hætta af því að ræða við (
deiluaðilann. Hitt liggur
augum uppi, að með því að
neita um viðræður, væri rík-
isstjórnin að vanrækja þá
skyldu sína við þjóðina, að
kanna hverja þá leið, sem
legið gæti til farsælla lykta
á þessu hörmulega deilu-
máli.
Sem dæmi um ábyrgðarleysi
kommúnista má nefna þau
ummæli Þjóðviljans, fyrir
nokkrú, að hægt væri að^
verja landhelgina með einni!
flugvél, ef hún væri vopnuð! |
Er ástæðulaust að eyðaJfleiri
orðum að slíkri fullyrðingu.
Verkföll gerast nú tíðari í
Sovétríkjunum en nokkru sinni
fyrr. Verkamenn gera kröfur
um hœrri laun, betri vinnuskil-
yrði og bœtt fœði.
Vitað er að háttsettir stjórn-
málamenn í Rússlandi hafa
nokkrum sinnum reynt að beita
áhrifum sínum til að fá verka-
menn til að taka upp vinnu á
nýjan leik. Það er þó alvarlegra
að stjórnin hefur leyft sér að
beita herliði gegn verkfalls-
mönnum á a. m. k. einum stað.
Á stjórnarárum Stalins voru
verkföll bönnuð og eru enn, á
þeim forsendum, að Þau geti
ekki átt sér stað í landi þar sem
verkalýðurinn ræður öllu.
Eftir að Stalin lézt slaknaði
á spennu þeirri sem ríkt hafði
í samskiptum verkalýðsins og
rikisvaldsins í Rússlandi. Meira
tók að bera á óánægjuröddum,
sem töldu kjör verkamanna
með öllu ófullnægjandi. Þeim
fór fjölgandi sem vildu leggja
út í verkföll orðum sínum til
áherzlu.
Fyrsta verkfallið var í
Moskvu 1956. Var sagt að hátt-
settir kommúnistar hefðu
reynt að grípa í taumana og
telja um fyrir verkamönnunum.
Verkamenn í stáliðjuveri í
Síberíu, knúðir af sárri gremju
yfir kjörum sínum, sóttu mál
sitt svo fast að kalla varð á
herlið til að skakka leikinn.
Af einstökum ásteytingar-
steinum er sá stærstur, að laun
verkamanna hafa minnkað með
styttingu vinnuvikunnar, þrátt
fyrir gefin loforð.
Þá hafa verkamenn verið
krafðir um aukin afköst fyrir
óbreytt laun.
Þrátt fyrir verkföll þessi hef-
ur framleiðsla Rússa ekki dreg-
ist saman, enda hafa verkfýllin
ekki breiðst út svo hætta staf-
aði af. Rússneska stjórnin, sem
ræður yfir dagblöðunum og út-
varpinu, hefur séð til þess að
lítið fréttist um verkföllin.
Sjálfvirk símstöð opnuð
í Grindavík.
IVotemlui' verða liráðuin orðaiir I4Ö
A£ Akranesi:
A laugardaginn var opnuð Suðurnesjastöðvanna kostá
sjálfvirk símstöð íGrindavík og hverjar 24 sekúndur kr. 0,70,
Furiaieg afstaia Framsöknar.
Eins og áður var sagt, hljóta
flestir að hafa áttað sig til
; fulls á afstöðu kommúnista
1 í landhelgismálinu, en af-
staða Framsóknarflokksins
er mörgum mikil ráðgáta.
j Viðhorf hans virðast nú orð-
J in breytt frá þeim tíma, er
f hann var í ríkisstjórn. Eins
] og í ótal mörgum efnum
1 öðrum er Tíminn látinn birta
þveröfugar skoðanir við
; það sem hann gerði þá.
Raunar hefir hlutverk þess
7 blaðs síðustu mánuðina
1 einkum verið það, að for-
1 dæma allar ráðstafanir, sem
f Framsóknarflokkurinn tel-
ft tir viturelgar pg nauðsyn-
legar, þegar hann er í ríkis-
stjórn. Það er ömurlegt hlut-
verk fyrir þenan gamla
lýðræðisflokk, að þurfa að
svínbeygja sig svona fyrir
kommúnistum, og láta mál-
gögn sín eta upp eftir þeim
ósannindin og öfgarnar.
Tíminn fordæmir viðræðurnar
við Breta jafnhart og Þjóð-
viljinn, er með sömu hrak-
spárnar og aðdróttanirnar.
Nú á þjóðinni að stafa hætta
af því að ræðst sé við og
reynt að finna úrræði, sem
komið gætu í veg fyrir
áframhaldandi árekstra á
miðunum. Hins vegar er svo
áð sjá, að Tírainn telji það
var það síðasti liðurinn í fram-
kvæmd þeirri, sem fjallar um
sjálfvirkar stöðvar í Keflavík
og kauptúnin þar í nágrenn-
inu.
Sjálfvirk stöð í Keflavík var
opnuð í byrjun þessa árs, en
í Sandgerði og Gerðum 6 mán-
uðum síðar og' jafnframt sjálf-
virkt samband milli þessara
stöðva og við Reykjavík og
Hafnarfjörð.
Notendur í Grindavík hafa
nú númer 8000-8200, og gildá
þau í viðskiptum milli Grinda-
víkur og hinna Suðurnesja-
stöðvanna, en ef hringt er frá
Reykjavík eða Hafnarfirði til
Grindavíkur þarf fyrst að velja
tölustafina 92 líkt og t.il Kefla-
víkur, þegar notendur í Grinda-
vík þurfa að ná til Reykjavíkur
eða Hafnarfjarðar velja þeir
fyrst töluna 91 og strax á eftir
símanúmer notandans þar.
Nú eru 100 notendur í W Randolph Burgess am-
Grindavík, en þeim fjölgar b,as.sador’ fastafulltrúi Banda
ef um umfram símtöl er að
ræða, en annars er gjaldið
fólgið í fasta afnotagjaldinu.
Fyrir símtöl milli Grinda-
víkur og Reykjavíkur eða
Hafnarfjarðar eru hverjar 12
sekúndur reiknaðar á kr. 0,70,
ef um umfram símtal er að
ræða.
Þessi breyting á gjaldinu felur
í sér mikla lækkun, t.d. 50 %
lækkun fyrir 3 mínútna símtal
milli Grindavíkur og Sand-
gerðis, ef um umfram símtal
er að ræða,' en annars kemur
engin sérstök greiðsla fyrir
það.
Natosendiherra
staddur hér.
mjög bráðlega upp í 140. Hins-
vegar er stöðvarbúnaðurinn
gérður fyrir 200 númer, en unnt
er að auka við hann síðar.
Fyrir sjálfvirk símtöl milli
hættulaust, að- ríkjandi ‘ á-
stand haldi áfram.
En hvernig víkur því við, að
ekki má ræðast við nú, en
viðræður þóttu sjálfsagðar
þegar Hermann ' Jónasson
var forsætisráðherra? Þessi
ríkjanna í höfuðstöðvum Nato
í París, ltom til Reykjavíkur í
gær, í tveggja daga heimsókn.
Hann er gestur Tyrols á
meðan hann dvelst hér. Til-
gangurinn með förinni hingað
er að heimsækja a'mbassadorinn
en aðallega er þetta ein af
kynnisförum Burgess til hinna
ýmsu Natolanda. Markið er að
kynnast vandamálum hvers
Natolands fyrir sig.
Burgess .hefur rætt við Ólaf
Thors forsætisráðherra, Bjarna
Benediktsson dómsmálaráð-
spurning hefir verið lögð
fyrir Timann áður og hann | herra .og Gylfa Þ. Gíslason, sem
hefir svarað henni algerlegá! fer með embætti utanríkdsráð-
út í hött. Er ekki von að á-
byrgum mönnum í Fram-
sóknarflokknum sé farið að
o.fbjóða, hvernig aðalmál-
herra í fjarveru Guðm. I.
Guðmundssonar.
Farið var til Þingvalla í boði
ríkisstjórnarinnar. Ambassa-
gagn flokksins er.misnotaðíí darinrt fer héaðn í fyrramálið.
þágu koraraúnista? . I raálið. -
Úrslitin —
Framh. af 1. síðu.
skína í að í boði væri aðstoð vin
veittra Afríkuþjóða og Rússa,
sem hann þyrfti ekki nema að
biðja um, ef í það færi. En hann
fékk ekki stuðning neinnar Af-
ríku — eða ASÍU-þjóðar í ráð-
inu, þar sem hver fulltrúinn af
öðrum vottaði Hammarskjöld
fullt traust, nema fulltrúar
kommúnista.
Það er líka fullyrt, að Nkru-
mah forseti Ghana, sem hafi
verið einn höfuðráðunauta
Lumumba, hafi alveg snúizt
gegn þeirri hugmynd hans, að
biðja Rússa um lið.
Fylgisleysi sjálfstæðra Af-
ríkuþjóða við Lumumba kom
einnig Rússum óvænt, svo að
þeir sáu það ráð hyggilegast,
að halda ekki til streitu tillögu
sinni í ráðinu, en samkvæmt
henni hefði Hammarskjöld orð-
ið verkfæri í hendi Lumumba.
Hún hefði ekki fengið fylgi
neins nema Sovétríkjanna og
Póllands. Hammarskjöld hafði
áður, sem fyrr var getið, fallizt
á skipun ráðgefandi nefndar
með fulltrúum þjóða, sem senda
lið til Kongó. Er það tilsvar-
andi nefnd og sett var á lagg-
irnar, þegar gæzlulið var sent
til Súez.
Skilyrði lil að ræða
nýja stjórnarskrá.
Að ýmsra ætlan gætu nu
verið fyrir hendi innan. tíðar
skilyrði til að ræða nýja stjórn-
arskrá fyrir Kongó, þ. e. um
sambandsríki eða bandaríki
sjálfstæðra Kongóríkja, og
byggja menn þær vonir á því,
að Lumumba muni'nú heykjast
á öllum áformum um að kúga
Katanga með vopnavaldi, en
Tsjombe, sem margsinnis hef-
ur lýst yfir, að hann geti fall-
izt á banda'lag Kongóríkja, ef
hvert einstakt þeirra sé sjálf-
stætt, muni vart hvika frá
þeirri afstöðu, einkum ef Lum-
umba breyti um stefnu eða
hrökklist kannske frá. Haldið
sé uppi kröftugum áróðri geg'n
Lumumba frá nýju stuttbylgju-
stöðinni í Elisabethville að vísu,
og þjóðin hvött til að steypa
Lumumba, en aðalatriðið sé nú
að aðstaða Sameinuðu þjóðanna
hafi nú styrkzt til að friða land-
ið, og þá verði hægt að ræða
málin í kyrrð og friði. Þá er
því haldið fram, að úrslitin á
j aukafundi Öryggisráðsins og
. breytt viðhorf í Kongó nú séu
I mikil vonbrigði fyrir Rússa,
-sem hafi ætlað að nota sér öng-
þveitisástandið þar sér og stefnu
sinni til stjórnmálalegs ávinn-
ings
Lið Maliríkjasambandsins
hefur nú verið flutt burt, vegna
klofnings sambandsins, en lið
kemur daglega frá ýmsum lönd
um, seinast hersveitir frá Indó-
nesíu. Af hvítum þjóðum hafa
írar fjölmennast lið í Kongó.
Mesti gorgeirinn virðist nú
úr Lumumba, sem hefur beð-
ist afsökunar á framkomu her-
manna sinna í garð kanadiskra
hermanria fyrir skemmstu. —
Lumumba sé ekki vanur að
jbiðjast afsökunar,-segja; frétta-
jmenn, en í þetta' skipti hafi
ihann gert það.