Vísir - 14.12.1960, Page 15

Þessi myncl er af stofnendum
Félags ísl. iðnrekenda — Talið
frá vinstri, standandi: Sveinn fí.
Valfells (Vinnufatagerð íslands
h. f.), Guðmundur Jóhannesson
(Magnús Th. S. fílöndal h. f.),
Stefán Thorarensen (Efnagerð
Reykjavíkur h. f.), Ragnar Jáns-
son (H.f. Smjörldkisgerðin),
Gunnlaugur Stefánsson (Kaffi-
bætisgerð Gunnl. Stefánssonar),
og Sigurður Waage (Sanítas h.
f.). Sitjandi: H. J. Hólmjárn
(Smjörlíkis- og efnagerðin Svan-
ur h. f.), Eggert Kristjánsson
(Kexverksm. Frón h. f.), Helgi
Bergs (Sláturfélag Suðurlands)
og Tómas Tómasson (Ölgerðin
Egill Skallagrímsson h. f.). Á
myndina vantar fyrsta formann
félagsins Sigurjón Pétursson á
Álafossi, Jón Bjarnason, Huns
Kristjánsson og Konráð Gíslason.
Fatnaður í fimmtíu ár.
Fréttamaður Vísis liafði fyrir nokkru tal
af Sveini B. Valfells, forstjóra Vinnufatagerðar
íslands h. f., til að fræðast um þróun iðnaðar
almennt og sérstaklega á sviði fatagerðar, í
sl. 50 ár.
— Það hefur nú viljað svo til, að ég hefi
aðallega lent i því að skjólklæða þjóðina,
sagði Sveinn. Þessi 50 ór, sem liðin eru siðan
Vísir var stofnaður, hafa verið mestu framfara-
ár íslendinga á sviði iðnaðar, og einkum l>ó
liin síðustu árin. Lífskjarabreytingar hjá þjóð-
inni hafa á sama tíma — og ef til vill vegna
þess — orðið gífurlega miklar og snöggar,
og það svo að sú kynslóð, sem er að vaxa
gerir sér enga hugmynd um þau frumstæðu
kjör, sem feður þeirra áttu við að búa.
— Þér hafið fylgst með þessari þróun á
þessu timabili, og þá e. t. v. einkum hvað við-
kemu framleiðslu fatnaðar. Hvert var upphaf
slíkrar fjöldaframleiðslu hér á landi?
— Uppliafið á verksmiðjuframleiðslu á dúk-
um til fatagerðar var í verksmiðjunni
Álafossi og í Klæðaverksmiðjunni Iðunni hér
i Reykjavik, svo og í Gefjun á Akureyri. Ég
Sveinn fí. Valfells.
man eftir því, að ég kom ungur drengur i
Iðunnarverksmiðjuna, en hún var til húsa
þar sem nú er rekin málningarverksmiðjan
Harpa. Varð ég mjög hrifinn af þeim vélakosti
er ég sá þar. Það hús var upphaflega byggt
handa Iðunni. Síðan lenti verksmiðjan i fjár-
hagsörðugleikum og varð að hætta.
— Líklega hefur þá lítið verið keypt af
klæðnaði?
Já. Þá voru hvorki innflutningshöft né vernd-
artollar, og framleiðendur urðu að keppa við
gamalgróinn iðnað erlendis, sem seldi vörur
sinar á miljónamarkaði. Flest föt voru flutt
inn, enda markaðurinn aldrei mikill í þá daga.
Þá keyptu menn sér kannski spariföt á 20
ára fresti.
— Hvenær fór svo að myndast fastur grund-
völlur fyrir slíkan iðnað hér?
— Það var ekki fyrr en rafmagnið kom til
sögunnar, að hægt var að gera tilraunir til
slíks. Rafmagnið varð undirstaða iðnaðar hér
á Iandi. Samt var það ekki fyrr en á kreppu-
árunum eftir 1930 og í þeim gjaldeyris-
vandræðum, sem þá voru, að inenn fóru að
hugsa uin það að ef til vill væri hægt að
framleiða ýmsa hluti liér á landi, sem áður
voru keyptir fyrir gjaldeyri, og skapa um
leið atvinnumöguleika fyrir fjöldann hér
heima.
Verksmiðjuhúsið við Þverholt 17.
Afmælisblað VÍSIS
VÍSIR 50 ÁRA
15