Vísir - 14.12.1960, Side 96

22
Bifreiðaeign 3S[
íslendingo 2
$000 /£<50 J0«5 ^000 /000
,1 J 1
.vcc 4000 soeo sooe tooo
0000 9000 10000 //000 /0000 /3000 /4000 /SOOO /6000
eru akfærir, eru 4.500 km aðeins ruddir vegir,
og i tölu opinberra vega eru enn 1500 km,
sem ekki eru akfærir. Þó smíðaðar hafi verið
yfir 1200 brýr á undanförnum 50 árum, þá
eru enn óbrúaðar um 550 ár á opinberum
vegum og fjallvegirnir þá ekki taldir meS.
ÞaS er því æriS verkefni aS ljúka lagningu
þeirra vega, sem aSeins eru ruddir og ekki ak-
færir, og brúa hinar óbrúuSu ár. En þar viS
bætist, aS mikiS af þeim vegum, sem taldir
eru lagSir, en gerSir voru fyrir striS eSa fyrir
1930, eru orSnir svo úreltir aS burSarþoli,
breidd og styrkleika miSaö viS núver-
andi umferS, aS óhjákvæmilegt verSur aS end-
ur leggja þá aS verulegu leyti. Sama gildir
einnig um fjöldann af þeim brúm, sem smíSaSar
voru fyrir 1930. ÞaS eitt, sem aS framan er
taliS, er nægt verkefni næstu áratugina meS
svipuSumfjár framlögum til vegamála og veriS
hefur. Enn er þó ónefnt þaS verkefni, sem
sífellt hefur veriS skotiS á frest, en verSur
ekki öllu lengur, en þaS er aS leggja vegi
meS varanlegu slitlagi á fjölförnustu leiSum
landsins. Einu þjóSvegakaflarnir, sem eru meS
varanlegu slitlagi, er vegurinn milli Reykja-
víkur og HafnarfjarSar og vegurinn inn aS
ElliSaám, og um þessa vegi fara 5—11 þúsund
bílar á dag. Þessir vegakaflar voru steyptir
og malbikaSir á árunum 1930—1939, eSa á
kreppuárunum svonefndu, og er þaS ekki
vansalaust, iaS i öllu hinu mikla peningaflóSi
eftir striSiS var ekki haldiS áfram viS lagningu
steyptra og malbikaSra vega. Þeir þjóSvegir,
sem svo mikil umferS mæSir á, aS nauSsyn beri
til, aS þeir verSi steyptir eSa malbikaSir, eru
vegurinn frá Reykjavík upp í KollafjörS, vegur
frá HafnarfirSi til Keflavikur og vegurinn frá
Reykjavik aS Selfossi, svo og vegakaflar næst
Akureyri. UmferSin um Keflavíkurveg er nú
frá 800—1000 bílar á dag aS jafnaSi. UmferSin
um veginn frá Reykjavík til Álafoss er frá
1500—2000 bilar á dag meiri hluta ársins, og
umferSin um SuSurlandsbraut til Selfoss er
um 800—900 bilar á dag mikinn hluta úr ár-
inu. UmferSin um þessa vegi er þaS mikil,
aS þaS er algjörlega vonlaust verk aS reyna
aS halda þeim i góSu lagi sem malarvegum.
ÞaS er einnig lítill vafi á því, aS þjóShags-
lega séS myndi þaS borga sig aS steypa eSa
malbika þessa vegi, þrátt fyrir mikinn stofn-
kostnaS, því aS sparnaSurinn i sliti bifreiSa
einn saman er nægjanlegur til þess aS réttlæta
þann kostnaS. En gerö varanlegra vega
kostar mikiS fé og þarf mikinn undirbúning,
ef vel á aS takast Þótt ekki væri stefnt hærra
en aS leggja 10—15 km af steyptum eSa
maibikuSum vegum á ári, tæki þaS um 10 ár
aS leggja þá vegi, sem svo mikil umferS er
um á dag, aS þaS réttlæti slika vegagerS.
Þegar því verkefni verSur lokiS, er litill vafi
á, aS umferSin verSur orSin svo mikil á öSr-
um vegum, aS nauSsynlegt verSur aS halda
áfram. Er þaS þvi fyrirsjáanlegt, aS lengi
munum viS verSa aS búa viS malar-
vegi á íslandi aS langmestu leyti. Því veldur
stærS landsins og fámenni. Á mynd 4 er sýnt
línurit yfir lengd vega á hverja 100.000 íbúa
í nokkrum Evrópulöndum. Sést þar, aS á ís-
landi eru tvöfalt lengri vegir á hverja 100.000
ibúa en í þvi landi, sem næst kemur, en þaS
er Frakkland. f SvíþjóS, sem er stórt og strjál-
býlt land, eru allir akvegir aSeins Ys hluti
af þvi, sem hér er, miSaS viS íbúafjölda. Þó
eru i SvíþjóS um 90%af vegunum enn malar-
vegir. í Noregi eru malarvegir enn þá yfir 93%
af öllum akvegum, og i Finnlandi eru malar-
vegirnir 99,5% af vegakerfinu. í Finnlandi og
Noregi eru vegirnir aSeins % hluti af því,
sem hér er, miSaS viS íbúafjölda, eins og sjá
má af mynd 4. í þessum löndum eru þó malar-
vegirnir mun betri en flestir malarvegir bér
á landi, enda vandaS meira til lagningar
þeirra og einkum og sér í lagi viShalds þeirra.
í þessum löndum, sem eru bæSi miklu þétt-
býlli og auSugri en ísland, gera menn ráð
fyrir aS verða að aS búa viS malarvegi aS
mestu leyti um langt árabil, og er því næsta
óliklegt anniaS en malarvegirnir verSi ráS-
andi um langan aldur í okka rlandi.
Af framansögSu er ijóst, aS mikiS hefur
áunnizt í vegamálum á undanförnum 50 árum
hér á iandi. Tekizt hefuj; að rjúfa einangrun
flestallra byggSarlaga, en verkefnin framundan
eru þó engu minni aS koma þessu vegakerfi
i Það horf, aS þaS fullnægi kröfum umferSar-
innar á hverjum tima. Þó aS stefnt verSi að
þvi, má segja, aS vegakerfiS verSi aldrei full-
gert, því aS kröfurnar, sem gerðar verSa til
þess, breytast mun hraSar en unnt er aS full-
nægja þeim, ef fjölgun bifreiSa hér á landi
verður framvegis eitthvaS svipaS því, sem
veriS hefur á undanförnum áratugum.
SigurSur Jóhannsson.
f r gömlum Vísisblöðum.
Raddir almennings.
„Dans á eftir.“ Allir kannast við þessa tál-
beitu, sem margoft hefir verið höfS til að
ginna léttúSugt fólk á lélegar samkomur, eink-
um i útkjálkaþorpum.
Fyrirlesarar af iakasta tagi hafa oft og einatt
auglýst „dans á eftir“. ÞaS er þá aldrei svo
að ekki komi einhverjir svo á lestrarlokin til
aS ná í „seinni blessunina“.
Trúðleikarar, sem allir voru orðnir leiSir á,
fóru a$ auglýsa „dans á eftir“ og það „trekti“
peninga.
Nú auglýsir forstöðunefnd Jóns Sigurðsson-
arhátíðarinnar, aS þessi mikla og margþætta
minningarhátíð skuli enda meS kvöldmáltíS
og „dans á eftir“.
Jeg ætlaði varla trúa mínum eigin augum:
Aldarafmæli Jóns Sigurðssonar, iðnaðarsýnig
íslands, Háskóli íslands stofnsettur, Bók-
menntafélag íslands sameinaS og „flutt heim“,
og svo — „dans á eftir“.
Hvernig væri annars aS enda alvarlegt og
viðhafnarmikið ættjarðarkvæði á „beinakerl-
ingar-visu“.
Heggur. (MiSvd. 14. júni 1911).
„Yfir þúsund menn kaupa Vísi daglega. Allir
lesa hann nema ein frú.“
Nokkrum dögum síðar auglýsti Vísir: Meir
en þúsund menn kaupa Vísir daglega. Allir
lesa hann. — (20. okt. 1911).
Gunnar Sommerfeld leikari.
Dönsk blöS segja frá því aS Gunnar Somm-
erfeld leikari, er hér var í fyrra (lék i Sögu
Borgarættarinnar eftir Gunnar Gunnarsson)
hafi ætlað aS fara aS læra að róa á grænlenzk-
um húðkeip (kajak), sem átti aS nota viS
fihnleik.
HafSi hann meS sér Grænlending sem kenn-
ara og fóru þeir hvor i sinn kæjak út á höfn-
ina framundan Grænlenzka verzlunarfélaginu.
Þegar skammt var komið frá landi, hvolfdi
undir Sommerfeld og hann hékk viS bátinn
meS höfuðið niður. Ekki kunni hann að bjarga
sér, og hafði ekki einu sinni rænu á að rétta
höndina upp úr vatninu, sem hann þó vel
hefði getað ef hann hefði vitað hvað var upp
og hvað niður. LeiS þvi það langur tími,
þangað til Grænlendingurinn gat velt bátnum
við að Sommerfeld var nærri kafnaður."
(28. júni 1920).
96
VÍSIR 50 ÁRA
Afmælisblað VÍSIS