Vísir - 14.12.1960, Blaðsíða 101

2. að skrifa læsilega og hreinlega snarhönd.
3. fjórar höfuðgreinar reiknings með heilum
tölum og brotum og geta notað þær til þess
að leysa úr auSveldum dæmum, sem koma
fyrir í daglegu lífi, meðal annars til þess
að -4-eikna flatarmál og rúmmál einföld-
ustu hluta; það skal og vera leikið i þvi
að reikna meS lágum tölum í huganum."
í nýju fræðslulögunum svokölluSu frá 1946
er sagt, hvers krafizt er til barnaprófs, en það
próf er tekið ári fyrr en gamla fullnaðar-
prófiS, þ. e. áriS, sem barniS verSur 13 ára.
Til barnaprófs er krafizt:
„1. AS geta lesiS móðurmálið skýrt og áheyri-
lega meS gallalitlum framburSi og sagt
munnlega frá þvi, sem lesið er. AS geta
gert skriflega, nokkurn veginn ritvillu- og
mállýtalausa grein fyrir kunnugu efni. AS
geta leyst sæmilega úr réttritunarverkefni,
þar sem fyrir koma dæmi um helztu undir-
stöSureglur íslenzkrar réttritunar. Að
kunna utanbókar nokkur islenzk kvæSi,
einkum ættjarSarljóS og söguljóS, geta
greint frá efni þeirra með; eigin orSum
og vita nokkur deili á höfundum þeirra.
2. AS skrifa læsilega. og hreinlega rithönd.
3. Að kunna fjórar höfuðgreinar reiknings
með heilum tölum og að sýna nokkurra
leikni í því að beita þeirri kunnáttu til
úrlausnar einföldum dæmum, sem koma
fyrir i daglegu lífi, m. a. til að reikna út
óbrotið flatarmál. Um prófkröfur í öðrum
lögboðnum námsgreinum skulu sett ákvæði
i prófreglugerð jafnframt ákvæðum um,
hvernig meta skuli í einkunnum lágmarks-
kröfur til að standast próf."
Eins og sést á þessum samanburði, eru
kröfur nú i höfuðgreinum að heita má þær
sömu og fyrir 50 árum, en nemendur skulu
hafa náð þeirri kunnáttu ári fyrr nú en þá.
Þess ber þó að gæta, að þá var skólaskylda
í Reykjavik 4 ár, en er nú 6 ár til barnaprófs.
Árlegur skólatími mun vera svipaSur. Nú í
haust verður lögð fram ný námsskrá, sam- ¦
ræmd fyrir allt skyjdunámið.
Þó að fræðsluskylda árið 1910 væri aðeins
4 ár, voru 8 bekkir í barnaskólanum, og mörg
börn byrjuðu 8, 7, og fáein 6 ára í skólanum.
Af 809 börnum í Barnaskóla Reykjavíkur
skólaárið 1910—'11 voru 97 9 ára börn, 61
8 ára, 20 7 ára og 3 6 ára börn.
Vikulegur stundafjöldi 1910 í Barnaskóla
Reykjavikur var í 1. bekk 20 stundir, 2. b.
24, 3. b. 26, 4. b. 24, 5. b. 28, 6. b. 26, 7. b.
29 og 8. b. 29 stundir eða alls 206 vikustundir
auk leikfimi og matreiðslu stúlkna.
Nú eru vikustundir 8 skyldunámsáranna
þessar. í barnaskólunum i 7 ára bekk 18,
8 ára b. 21, 9 ára b. 24, 10 ára b. 27, 11 ára
«*¥-
1 ÍR :ítí :if': i • p
s f m t e;:|^
5 "t \ i
tSMÍWS^SÍRKEKæSSSSa Wr------""•> — <-"^si8m$gMíi%i
Melaskólinn
b. 30 og 12 ára b. 32 stundir, og i unglinga-
deildunum viðast 32 st. i 1. b. og 35 st. i 2. b.,
verSa þetta samtals 219 vikustundir, en sé leik-
fimi dregin frá, verða vikustundirnar 202 eða
4 færri en 1910. Hver kennslustund hefur
stytzt úr 50 mín. i 40 í barnaskólunum og
45 i ungl. og gagnfræðaskólum.
Það er fróðlegt að sjá, hvernig skipting
milli námsgreina hefur breitzt. Tölurnar hér að
neðan eru samanlagður stundafjöldi á viku i
námsgreinum, í fyrsta dálki í öllum bekkjum
1910, í 2. dálki í 6 bekkjum barnaskólans og i 3.
dálki í barnaskólum og unglingadeildum
samtals 1960.
Stundafjöldi 8 fyrstu skólaárin. ,
Námsgrein 1910 1960 1960
til barna- alls til ungl-
prófs ingaprófs.
íslenzka 39 '49 61
Skrift 23 16 18
Reikningur 35 30 40
Lesgreinar 52 20 34
Átthagafr. 5 5
Danska 14 8
Enska 8 5
Söngur 8 5 5
Teikning 11 6 10
Handavinna 16 10 16
Samtals
206
141
202
Matreiðsla í Miðbæjarskóla 1914. Kennari Soffía Jónsdóttir, síðar Claessen.
Að auki var matreiðsla fyrir stúlkur 1910
i .3 bekkjum, en er nú i tveimur.
Á þesu sést, aS þau börn, sem sátu í öllum
8 bekkjum skólans 1910 fengu að stundafjölda
heldur meiri kennslu en nem. fá nú á skóla-
skylduárunum. Hins ber þó aS gæta, aS þaS
voru aSeins fá börn, sem sátu i öllum bekkj-
unum. ASeins litill hluti sat i 8. bekk. VoriS
1911 voru rúml. 160 börn í 3. og 4. b., rúml.
130 í 5. b'., 69 í 6. b., 45 í 7. b. og aSeins 18
í 8. bekk. f bekkina var ekki raSaS eftir aldri,
í flestum voru börn úr 4—5 aldursflokkum og
14 ára nemendur luku skólanámi úr 4.—7.
bekk.
ÞaS er hægt að bera saman stundafjölda,
lengd námstíma og annað slíkt, en aðalatriðið,
sjálft skólastarfiS og árangur þess er hins
vegar erfitt að vega og meta og því lítt ger-
legt aS bera saman tvö tímabil hvaS það snertir.
ÞaS er sýnilegt, aS mikil breyting hefur á þess-
um 50 árum orðiS á dreifingu stundafjöldans
milli námsgreina. Helztu breytingarnar eru i ís-
lenzku, sem hefur mun fleiri stundir nú en þá,
og í svokölluðum lesgreinum, þ. e. kristin-
fræði, landafræði, náttúrufræSi og sögu, en
þar er stundafjöldinn nú aðeins % af þvi,
sem hann var þá samtals, í öllum bekkjum.
Árangur námsins hefur allan tímann verið
mældur meS prófum, en prófum er löngum fátt
sameiginlegt nema nafniS, og þau eru þvi
óhæf til samanburSar. Undantekning frá þvi
er þó fullnaðar- (barna-) próf í lestri, sem
hefur verið með sama sniði og einkunnagjðf
farið eftir sömu reglum frá 1930. Getur því
verið fróSlegt að lita á nokkrar einkunnir í
lestri frá þessum árum.
Lestrareinkunnir 9 og 12 ára barna.
12 ára j ) ára
Eink. Eink. Eink. Eink. Eink. Eink.
Ár. 8-10 5-8 0-5 8-10 5-8 0-5
% % % % % %
1958 74.34 23.73 1.93 27.25 52.07 20.68
1953 74.97 22.90 2.13 41.48 45.52 13.00
1944 61.52 32.12 6.36 18.83 46.89 34.28
1936 61.73 31.03 7.24 22.00 42.70 35.30
Afmaelisblað VlSIS
VlSIR 50 ÁRA
Tölurnar frá 1936 eru af öllu landinu,
frá hinum árunum aðeins úr Reykjavik.
A þessum einkunnum sést, að um almenna
framför í lestri er að ræða á þessu timabili,
en enn þarf að auka þar við. Hitt er einnig
mikils virði, að réttritun skólabarna er nú
almennt betri en nokkru sinni fyrr. Flámæli
var orðiS hér iskyggilega algengt, en kennar-
ar skáru upp herör gegn því meS þeim árangri,
aS þaS er nú aS mestu horfið.
Á síSustu fimmtiu árum hafa kennsluhættir
furðu litið breytzt. Lexíunám og yfirheyrsla
hefur allan tímann verið ríkjandi kennslu-
aðferð. Margir kennarar hafa þó breytt til
og komið með nýjungar, gert nemendur að
101