Vísir - 14.12.1960, Blaðsíða 113

Vísir - 14.12.1960, Blaðsíða 113
íslenzkur fiskibátur. smíðanema, og unnið er að undirbúningi að verknámskennslu fyrir fleiri iðnir. 1 VI. kafla iðnskólalaganna er fjallað um framhaldsnám iðnaðarmanna. Þar segir, að við ISnskólann i Reykjavík skuli koma á framhaldskennslu í iivers konar iðnaðar- starfsemi, jafnskjótt og tök eru á. Kennsluna má miða við einstaka iðngrein eða flokka skyldra iðna. Framhaldsskólinn er ætlaður þeim, sem búa sig undir meistarapróf eða verkstjórn í iðn sinni. Samkvæmt ósk Landssambands iðnaðar- manna var skipuð nefnd í fyrra til þess að semja reglur um námstilhögun væntanlegs meistaraskóla og mun þvi starfi senn ljúka. Árið 1954 flutti Iðnskólinn i Reykjavík í ný húsakynni á Skólavörðutorgi. Ilafði skólinn verið í byggingu frá 1948 og er í byggingu enn. Rötnuðu þá stórlega aðstæður allar við kennsluna, enda var gamli iðnskól- inn orðinn ófuilnægjandi fyrir löngu. lðnlöf/gjöf og iðngreinar. Árið 1891 var flutt stjórnarfrumvarp að lögum á Alþingi um iðnaðarnám fyrir ís- land og var það sniðið eftir dönskum lögum um iðnaðarnánt, sem sett voru þar í landi árið 1889. Engin ákvæði voru i frumvarpinu um sveinspróf eða skóla eða teikninám. Þessu var þó breytt til hins betra og frumvarpið samþykkt 1893, en reglugerð kom ekki fyrr en 1903. Eitt helzta áhugamál iðnaðarmanna var að öðlast fullkomna iðnlöggjöf og lög um iðn- aðarnám. Það má því telja árið 1927 merkis- ár í þróunarsögu iðnaðarmála, er Alþingi samþykkti lög um iðnaðarnám 25. mazr, en þau tóku gildi l.janúar 1928. Fjölgaði nú iðngreinum ört, er iðnaðar- menn öðluðust þá vernd, sem lögin veittu þeim. Þannig var nú þeim einum lieimilað að reka iðnað i kaupstöðum, sem höfðu iðn- bréf eða meistarabréf, en iðnbréf áttu þeir rétt á að fá, sem liöfðu sveinsbréf i iðn sinni og félagsréttindi í sveinafélagi. Verkleg iðn- kennsla var bundin við meistara, sem höfðu meistarabréf, en meistarabréf fengu þeir ein- ir, sem að loknu námi höfðu unnið 3 ár eða lengur hjá meistara. Þá ákváðu lögin, að heimilt væri að mæla svo fyrir um i byggingarsamþykktum kaupstaða, að enginn megi veita húsbyggingum forstöðu, nema hann hafi til þess löggildingu bygginga- nefndar. Iðnlöggjöfinni var siðan breytt árin 1933 og 1936 og miðuðu þær breytingar að því, að áðurnefnd ákvæði voru látin ná til alls landsins, þó með nokkrum undantekningum, Iivað byggingariðnaðinn snerti. Einnig hefur lögunum um iðnfræðslu verið breytt oft, eins og 1935 og 1938, en þá var áritunar- og staðfestingarvald það, sem iðn- fulltrúum hlutaðeigandi iðngreinar var fal- ið með breytingunum 1935, nú lagt i hendur þriggja manna nefndar, sem kallaðist iðn- fulltrúar og er skipuð óháð sérfélögum iðn- aðarmanna. Enn var lögunum breytt 1939 og 1944 og loks komu svo lögin um Iðn- fræðshiráð, en þau tóku gildi 1. janúar 1950. í þeim er kveðið á um það, að iðnfræðslu til sveinsprófs skuli halda uppi í löggiltum iðngreinum og að með reglugerð skuli ákveða, hverjar skuli vera iðngreinar. Reglugerð þessi kom út á miðju ári 1952 og eru tilgreindar í henni 60 löggiltar iðn- greinar. í lögunum um iðnfræðslu segir, að ráð- herra skipi Iðnfræðsluráð til 4 ára í senn, en Iðnfræðsluráð stýrir framkvæmdum í iðnfræðslumálum undir yfirstjórn ráðherra. Skulu tveir ráðsmenn vera meistarar tilnefnd- ir af Landssambandi iðnaðarmanna, og tveir sveinar tilnefndir af Iðnsveinaráði Alþýðu- sambandsins. Formann skipar ráðherra án tilnefningar. í skýrslu Iðnfræðsluráðs við síðustu ára- mót er skýrt frá þvi, að í Reykjavik séu þá 902 nemendur á staðfestum námssamningi í 40 iðngreinum, en annars staðar á landinu 665. Heildartala iðnnema, sem fengið hafa staðfestan námssamning er því 1557 á öllu' landinu við síðustu áramót. Engir nemendur eru i 18 iðngreinum af liinum 60 löggiltu iðngreinum. Sumar þess- ara iðngreina eru ýmist horfnar úr þjóð- lifinu eða liverfa vegna breyttra atvinnu- hátta, svo sem: beykisiðn, gaslagnir, reiða- og seglasaumur, reiðtygja- og aktygjasmíði, steinsmiði, tágariðn og vagnasmíði. Um hinar,. sem engin nemandi er í, verður ekki annað séð en að þær ættu að hafa vaxtarmöguteika eins og: Feldskurður, hattasaumur, hljóðfæra- smíði, eirsmíði , kökugerð, leirkerasmíði, leturgröftur, og myndskurður. Félagsmál iðnaðarmanna. Eins og áður er að vikið, er Iðnaðarmanna- félagið í Reykjavík fyrsti félagsskapur iðn- aðarmanna,, en það var stofnað 3. febrúar 1867 og var þá nefnt „Handiðnarmanna- félagið í Reykjavik“. Félagið beitti sér fyrir bættri mentun iðn- aðarmanna eins og fyrr getur, þá efndi það til iðnsýninga og var sú fyrsta haldin 1883 og sýndir 390 munir. Næsta sýning var haldin 1911 og þá sýndir 1100 munir og öllu fteiri árin 1924 og 1932. Önnur mál, sem fétagið lét sig skipta, var löggjöfin um málefni iðn- aðarmanna, það gekkst fyrir þvi að reisa Ingólfslíkneskið á Arnarhóli, reisti iðnaðar- mannahúsið við Tjörnina og hóf útgáfu Tíma- rits iðnaðarmanna árið 1927. Næsta iðnaðarmannaféjlagið var ,iðnaðar- mannafélag ísfirðinga. Það var stofnað 1. júni 1888. Beitti það sér fyrir stofnun kvöld- skóla fyrir iðnaðarmenn 1905, auk margra annara mála til heilla fyrir isfirzka iðnaðar- menn og byggðarlagið. Síðan var stofnað Iðnaðarmannafélag Akur- eyrar 12. nóvember 1904. Haustið 1905 stofn- aði það til kvöldskóla fyrir iðnaðarmenn, þá gekkst það einnig fyrir iðnsýningum á Akur- eyri og fleiri málum. Næstu ár á eftir voru stofnuð fleiri iðnaðar- mannafélög og eru nú starfandi 25 slik fé- lög víðsvegar um landið. Önnur þróun i félagsmálum iðnaðarmanna var stofnun sérgreinafélaganna. Fyrsta þeirra var Trésmiðafélag Reykjavikur, en það var stofnað 10. desember 1899. Flest sérgreina- Hafnarbáturinn Magni, smíðaðnr á íslandi. Afmælisblað VÍSIS VÍSIR 50 ÁRA 113
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.