Vísir - 23.12.1960, Síða 1
50. árg.
Föstudaginn 23. desember 1960
290. tbl.
■ ■ ■
■ ■ B
■ H ■
■ ■ ■ ■ ■
■ ■ ■ ■ ■
■ ■ ■ ■ .
■ » ■ ■ ■
■ ■ ■ ■ ■
■ ■ ■ ■
■ ■ ■ ■
■ ■ ■ B •
■ ■ ■
■ a ■
::■
■ ■ ■
::■
■ ■
T&rfkirkgan í
Torfkirkjan gamla, sem byggð hefur verið í Árbæ, er gott
sýnishorn þjóðlegs kirkjubyggingarslíls frá öldinni sem Ieið.
Kirkjan ei að miklu leyti byggð af viðum Silfrastaðakirkju í
Skagafirði, en sú kirkja var byggð 1842. Silfrastaðakirkja var
bóndakirkja og var hún tekin ofan um aldamót en bæjarhús
byggð af viðum hennar óskertum. Gömlu bæjarhúsin skyldi
jafna við jörðu fyrir nokkrum árum eins og gert hefur verið
við svo marga gamla og merkilega byggingu, þegar nýtízku
steinhús var reist á staðnum. Fyrir milligöngu þjóðminjavarðar,
Kristjáns Eldjárns, varð það samt að ráði, að bóndinn á Silfra-
stöðum, Lárus Jóhann Jóhannesson, gaf viði hússins til safnsins
í Árbaí svo að flytja mætti hina gömlu torfkirkju og endur-
reisa í upphaflegri mynd í safni gamalla húsa og bygginga i
Árbæ.
Torfkirkjur eru nú aðeins
fimm á öllu landinu, þrjár
norðanlands, Víðimýrarkirkja
og bænhúsið í Gröf í Skaga-
firði, en Saurbæjarkirkja i
Eyjafirði. Sunnanlands var að-
eins Hofskirkja í Öræfum, en
nú kirkjan í Árbæ, sem er
fullgerð hið ytra og aðeins ófrá-
gengið skreytingu hið innra.
Allar hinar torfkirkjur lands-
ins eru undir umsión Þjóð-
minjasafnsins, en þrjár þeirra
eru sóknarkirkjur. Þykir ferða-
Séð inn eftir kirkjugólfinu.
mönnum, útlendum og inn-1
lendum, mikið til koma að
skoða þær.
Árbæjarkirkja er sem fyrr
segir byggð að miklu leyti ai j
gömlum kirkjuviðum, en niður-
rif þeirra og alla kirkjusmíði í
Árbæ annaðist hagleiksmaður-
inn Skúli Helgason frá Svína-
vatni í Grímsnesi. Þá hluti, er
annað hvort höfðu glatast eða|
gengið út sér af ryði og fúa,
smíðaði hann að nýju eftir
gömlum fyrirmyndum. Svo er
t.d. um hurðarjárn og læsingu
og útskornar vindskeiðar, en
fyrirmynd þeirra eru vind-
skeiðar frá Flugumýri, nú í
Þjóðminjasafni, illa farnar af
fúa, en ársettar eru þær 1702
og xundust milli torfþekju og
Framh. á 5. síðu.
Milliverk niilli kórs og frainkirkju.
Húsið hans Jóhannesar skóg-
arhöggvara stendur innsx í daln
um í imdurfögru álfalandi, og
eins er með það og verustaði
álfanna, að það sést ekki fyrr
en alveg er komið að því.
Það er aðfangadagur jóla, og
enginn er heima nema hún Sól-
lind iitla, dóttir skógarhöggv-
arans, hún situr við gluggann,
pabbi hennar og mamma fóru
eldsnemma á fætur í morgun,
pabbi til að höggva við, sem
hannflytur á sleða niður í þorp-
ið, en mamma til að hjálpa við
hússtörf, því allir hafa sv.o mik-
dð að starfa fyrir jólin. Hún
Sóllind litla er 9 ára og eina
barn skógarhöggvarahjónanna
og ljómandi falleg, með ljós-
gullt hár fléttað í tvær fléttur,
augun eru stór og blá, hún horf-
ir brosandi út, allt er svo fag-
urt.
Jólin eru að koma og hi'rn Sól-
lind litla hlakkar svo rnikið til,
hátíð allra hátiða er að nálgast,
því þá fæddist blessað Jesú-
barnið. Út.i koma nú að í smá-
hópum litlu fuglarnir, vetrar-
gestirnir, sem hún þekkir svo
vel, og gleymir aldrei að strá
brauðmolum til út á fönnina,
loks er komin stór breiða, þeir
eru og trítlandi ljósálfar, svo
litlir og léttir, en einn þeirra
sker sig út úr h.pnum og kemur
alltaf nær glugganum til henn-
ar, litla stúlkan fylgist með
honum full eftirvæntingar.
„Hvað er það elsku litli fuglinn
minn, hvað viltu mér?“ segir
hún. Hann tritlar nær og nær
loks er hann kominn alveg að
glugganum og horfir á hana,
loks.ins skilur hún hvað hann
vill. ,,Þú ert kominn til til að
heyra jólaboðskapinn." Litli
fuglinn lcinkar kolli til sam-
þykkis, og Sóllind hefur frá-
söguna um fæðingu frelsarans.
Fynir nærri tvö þúsund árum
fæddist Jesús Guðs elskandi
sonur í fjárhúsi, þvi það var
ekkert rúm fyrir foreldrana í
gistihúsi borgarinnar Betlehem.
en þau voru þar stödd til að
láta skrásetja sig, og móðirin
bjó um blessað litla barnið í
jötu, sem skepnunum var ætl-
uð, en í kring um það skein
himnesk birta. Fjárhirðar voru
að gæta hjarða sinna á völlun-
um fyrir utan borgina. Allt i
einu stóð engill Drottins hjá
þeim, og dýrð drottins ljómaði
í kring um þá, og engillinn
sagði: „Yður er í dag frelsari
fæddur,“ og fjöldi himneskra
hersveita lofuðu Guð og sögðu:
„Dýrð sé Guði í upphæðum og
friður á jörðu með þeim mönn-
um, sem hann hefur velþóknun
á,“ og fjárhirðarnir fóru og
fundu Maríu og Jósef, foreldra
Jesú, og litla barnið liggjandi i
jötunni.
Vitringar nokkrir komu frá
Austurlöndum Þe'ir höfðu séð
nýja stjörnu, skæra og bjarta,
renna upp og vildu veita hinum
nýfædda Gyðingakonxmgi -lotn-
mgu.
En þegar konungurinn Heró-
des heyrði þetta varð hann
hræddur og sendi eftir fræði-
mönnunum, hann spurði þá:
„Hvar á Messías að fæðast?“
þeir svöruðu: ,,í Betlehem,“ og'
Heródes konungur lét þá fara
til að finna barnið og bað þá að
gera sér aðvart, þegar þeir
hefðu fundið það, svo að einnig'
hann gæti veitt því lotningu, og'
stjarnan stóra og bjarta vísaði
þeim leið og staðnæmöist þar
yfir, sem barnið var. Þeir
gengu inn í húsið og fundu
barnið ásamt Mariu móður þess
og féllu fram og veittu því lotn-
ingu, þeir opnuðu fjárhirzlur
sínar og færðu því gjafir: GuII.
reykelsi og myrru.
Heródes konungur hafði ætl-
að sér að láta deyða barnið, en
Guð gaf vitringunum bendingu
í draumi um það að fara ekki
aftur á fund hans.
„Þetta er jólaboðskapurinn
litli fuglinn minn, og þannig er
það, að allir vilja gleðja hvern
Framh. á 5 síðn.