Vísir - 23.09.1961, Blaðsíða 8

8
rrsrK
Laugardagur 23. sept. T9OT
ÚTGEFANDI: BIAÐAÚ1GÁFAN VÍSIR
Ritstjórar: Hersteinn Pólsson, Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjórl: Axel Thorsteinsson. Fréttastjór
ar: Sverrir Þórðarson. Þorsteinn 6 Thorarensen.
Ritstjórnarskrifstofur: Laugavegi 27. Auglýsingar
og afgreiðsla: Ingólfsstrœti 3. Áskriftargjald er
krónur 45.0C ó mónuði - í lausasolu krónur
3.00 eintakið Sími 1 1660 (5 línur) - Félags-
prentsmiðjan h.t., Steindórsprent h.f.. Edda h.f
Er mælirinn fullur?
Svo er að sjá sem kjarnorkusprengingar Rússa ætli
að valda vinslitum milli Tímans og Þjóðviljans, a. m. k.
í bili. I ritstjórnargrein Tímans í gær er Þjóðviljinn
víttur harðlega fynr að mæla því bót, að Rússar skyldu
hefja kjarnorkusprengingar á riýjan leik að ástæðu-
lausu og hóta útrýmingarstyrjöld, ef ekki verði látið
að kröfum þeirra í kalda stríðinu.
Tímirin spyr, hvort Þjóðviljinn sé með þessu að
túlka skoðanir „fólksins í Alþýðubandalaginu og hvort
blaðið haldi að slík afstaða sé heppileg til þess að
„fylkja fólki saman um vinstri stefnu í þjóðmálum .
En það megi Þjóðviljinn vita, að „heilbrigða vinstri
stefnu“ sé ekki hægt að byggja „á kommúnisma eða
hatursfullum öfgaáróðri“.
Það er góðra gjalda vert, ef augu Framsóknarleið-
toganna hafa nú loks opnazt fyrir því, hverjum for-
ingjar og málgögn íslenzkra kommúnista þjóna, en
ekkert bendir þó til þess, að formaður flokksins hafi
enn komið auga á það. Það er ekki vonum fyrr, að
ritstjóri Tímans áttar sig á því, að „hatursfullur öfga-
áróður“ er bæði hættulegur íslenzkum hagsmunum og
vestrænni samvinnu. Og vonandi boðar þessi forustu-
grein Tímans þá stefnubreytingu, sem allir þjóðræknir
menn í Framsóknarflokknum og aðrir lýðræðissinnar
í landinu hafa svo lengi beðið eftir.
Hinni „heilbrigðu vinstri stefnu“, sem Tíminn talar
um verður aldrei komið á í samstarfi við kommúnista.
Með þeim verður enginn heilbrigður samstarfsgrund-
völlur fundinn, af þeirri ástæðu, að þeir vinna alltaf
gegn íslenzkum þjóðarhag og vestrænum lýðræðishug-
sjónum. Þeim sem hafa gengið þess duldir hingað til,
ætti að vera auðvelt að sjá það nú, eins og ritstjóra
Tímans, á afstöðu Þjóðviljans til kjarnorkusprenging-
anna.
Reiðiköst Þjóðviljans.
Það leynir sé ekki á skrifum Þjóðviljans, að
kommúnistar hafa orðið fyrir miklum vonbrigðum út
af afstöðu Tímans. I forustugrein Þjóðviljans í gær,
sem raunar er að mestu sóðalegur hatursáróður gegn
Bjarna Benediktssyni forsætisráðherra — líkastur því,
að þar hafi geðsjúkur maður haldið á pennanum — er
nú allt í einu, eftir langa þögn, farið að tala um „aftur-
haldsöflin og landsölumennina í Framsókn“ og óttinn
við það skín út úr hverri setningu, að kommúnistar
séu nú að missa þau tök, sem þeir höfðu á Tímanum og
ýmsum forustumönnum Framsóknar.
Það er gamla sagan, að þegar kommúnistar Öskra
hæst um svik og landráð annarra, þá hafa einhver
svikaáform þeirra sjálfra farið út um þúfur í bili. Það
hefði ekki verið ónýtt að hafa Framsókn óskipta með
sér í afstöðunm til Rússa núna.

•.■.■.'.■.■.■.W.W.V.VAW.V.'.V.V.VAVAWW.V.V.VAWWiWW.W^WWAWWJ
Hákonarhöll í Björgvin hefur verið endurreist.
(Ljósm. Vísis, Mats Wibe Lund).
Hákonarhöll endurrelst.
;• Frá fréttaritara Vísis,
Mats Wibe Lund.
\ Bergen í september.
í Dagsins 14. sept. s.l. verð-
í ur ávallt minnzt í sögu Nor-
|! egs sem merkisdags. Þann
[I dag voru nákvæmlega 700
\ ár liðin frá vígslu hinnar
miklu Hákonarhallar í
í Björgvin, er Hákon konung-
jl ur Hákonarson Iét reisa,
jl en þennan dag var einnig
jl brullaups og krýningarhátíð
jl fyrir hinn unga konung, —
j! Magnús (síðar nefndur
;!! lagabætir), er gekk þá að
jl eiga Ingibjörgu prinsessu af
j! Danmörku. Hús þetta nefna
\ Norðmenn Hákanshallen —
■J Hákonarhöll.
j!! f Hákonar sögu Sturlu
\ Þórðarsonar segir frá því, að
þá hafi 1500 gestir setið á
Ij bekkjum x þremur sölum
Ij byggingarinnar. f þessum
Ij sal sat Hákon konungur
'• gamli og Magnús, konungur
jl ungi, og mikið úrval lands-
jl ins fremstu manna. Þetta var
jl mikill viðburður, sem sagn-
jl ir gengu pm víða um Evrópu-
■I lönd.
jl Eftiý sprenginguna miklu
jl 1944 stóðu aðeins veggirnir
jl eftir, en hér á dögunum var
jl lokið hinni sérstæðu endur-
j" byggingu Hákanshallen og
jl fór þá fram er.durvígsla og
jl miki] hátíð haldin. Enn ger-
jl ist það nú, eins og sjö ölduro
j" fyrr, að konungur sat í há-
;I sæti, og á báðar hendur hon-
•I um margt landsins beztu
•I sona qg margt tiginna, er-
•I lendra gesta. Setti hinn
•I hreini og fagri miðaldastíli
>1 salarkynna sinn svip á hið
■I Virðulega og hátíðlega sam-
■I kvæmi og var allt með hin-
■I um mesta hátíðarblæ. Ef til
vill hefur Hákanshallen
aldrei verið fegurri en nú.
Þegar Hákon Hákonarson
lét reisa þetta fagra hús var
loks komin á kyrrð í land-
inu eftir langar innanlands
erjur og átök. Með krýningu
Magnúsar og að hann og
Ingibjörg prinsessa voru gef-
in saman í hjónaband var
endurreist hið gamla banda-
lag Noregs við önnur Norð-
urlönd.
Gullöld í Noregi.
Rann nú upp gullöld í
Noregi — aldrei hafði veldi
Noregs staðið traustari fót-
um. Hákon konungur treysti
varnir landsins — reisti virki
á mikilvægustu stöðum.
Mest var þó um að vera og
mest aðhafst í Björgvin, sem
þegar hafði verið höfuðstað-
ur landsins í 200 ár og var
hin eðlilega viðskipta- og
siglingarmiðstöð landsins. —
Byggingafyrirætlanir Hákon-
ar komust þó ekki að fullu í
framkvæmd fyrr en á valda-
tíma Magnúsar, svo sem
hallarbyggingin á Hólman-
um (Holmen). M. a. voru
reist tveir miklir salir úr
steini og konungskapellan,
Postulakirkjan. Kringum
þessar og nokkrar eldri bygg-
ingar var reistur öflugur
múrveggur, og þar er hinn
alkunni Rosenkrantzturn.
Kjarninn í þessu bygginga-
hverfi var Hákanshallen,
bygging, sem án nokkurs
vafa var ein hin glæsilegasta,
sem þá var til í Norður-
Evrópu. Jókst mjög vegur
og sæmd konungs vegna
byggingarinnar og þótti hún
vel hæfa hinu miklu veizlum,
sem haldnar voru þar. Sagt
er frá því í hinum fornu rit- ■!
um, að allir veggir hafi verið »1
tjaldaðir dýrindis dúkum. ;I
Saga Hákanshallen sem
mesta veizlusalar ríkisins J>
fékk bráðan enda, því< að I>
eldur kom upp í henni 1262 J>
og grandaði henni, en Magn- J>
ús konungur lagabætir end- I>
urreisti hana þegar. Og á J|!
miðöldum kom upp eldur í J>
henni hvað eftir annað, en J>
allt af var hún endureist, og J>
gekk svo til ársins 1550. — J>
Þá var fyrir löngu búið að J>
gera Oslo að höfuðstað lands- j!
ins og mikilvægi Hákanshall- jl
en þess að halda í konungs- jl
veizlur var liðið. jl
Flestum gleymd. jl
Það liggur við, að Hákans- j!
hallen gleymdist flestum. j!
Þakið gekk úr sér og hrundi j!
loks, og múrarnir urðu hluti jl
hallarvirkjanna. Og þarna j!
var komið fyrir fallbyssum jl
og skotpöllum. Nokkur hluti jl
byggingarinnar notaður sem •!
vistarvera hermanna. Há- jl
kanshallen svaf með öðrum jl
orðum eins konar Þyrnirósu- jl
svefni, ef þannig mætti taka j!
til orða. jl
En á síðustu öld er hún jl
„uppgötvuð“ og í hinu glæsi- \
lega kvæði Henriks Werge- jl
land, sem var orkt til norska >J
Stórþingsins fékk hún núver- ■;
andi nafn sitt: Hákanshallen. j|
Endurreisn. ■;
Á síðara misseri síðastlið- I;
innar aldar var svo hafizt Ij
handa um endurreisnina, og Ij
hún stóð fram yfir aldamót- I;
in seinustu, þegar Gerhard I;
Munthe lauk sínu mikla Ij
skreytingarverki. Hákans- !■
Framh. á bls. 10. I;