Vísir - 04.10.1961, Blaðsíða 7
Miðvikudagur 4. október 196i
VÍSIR
7
Kosningar í listasafnsráð.
Athugasemdir Finns Jónssonar
málara við viðtaB Visis 25. sept.
við Sigurð Sigurðsson.
í dagbl. Vísi 25. sept. sl. er
viðtal við Sig. Sigurðsson, for-
mann Fél. ísl. myndlistamanna.
Meðal annars tala þeir um kjör
skrá fyrir Safnráð Listasafns
íslands. Þar stendur: „Finnur
saknar á kjörskrá tveggj^ ís-
lenzkra listkvenna, sem frama
hafa hlotið í útlöndum. Nú er
'bara svo með þessar ágætu
konur, að árum saman hafa
þær verið búsettar erlendis, og
eru þær ekki útlendir ríkis-
borgarar? Er rétt að þær hafi
kosningarétt hér á landi?“ En
veit ekki sá ágæti Sigurður
form. Fél. íslenzkra myndlista-
manna að í hans félagi eru
þrjár listakonur íslejizkar, sem
eru giftar erlendum mönnum,
tvær í Ameríku og ein í Frákk
landi og hafa verið búsettar
erlendis árum saman og eru
það enn? Þessar þrjár ágætu
listakonur eru á nefndri kjör-
skrá. Það er því ofar mínum
skilningi, hversvegna hinar
tvær áttu ekki að hafa rétt til
að vera þar einnig. Sigurður
veit vel, að það er fyrst og
fremst ísland, sem er meðlim-
ur í Norræna listbandalaginu.
Undirritaður var í stjórn Fél.
íslenzkra myndlistamanna þeg
ar fslandi var boðin þátttaka í
nefndu listbandalagi, en þar
sem Fél. íslenzkra myndlista-
manna var eina félagið, sem til
var í landinu þá, vísaði ríkis-
stjórnin málinu til þess „af
þeirri einföldu ástæðu“, að önn
ur félög voru ekki til. Árið
1946 var því samþykkt á fundi
í Félagi ísl. myndlistamanna,
að taka þátt í sýningum Nor-
ræna listabandalagsins, þó
gegn harðri andstöðu, sumra
þeirra, sem lengst hafa gengið
í því að útiloka þau félög, sem
síðar voru stofnuð, frá lög-
mætri aðild að þátttöku og
vali verka á þessar sýningar.
Viðvíkjandi. samsýningum
erlendis, segir Sigurður: „Okk
ar félagi er ekki nærri alltaf
boðin aðild að samsýningum
erlendis. Oft er það íslenzka
ríkið, sem fær slík boð og skip
ar nefnd til að velja sýningar-
verk. Hinsvegar höfum við á
samvizkunni að hafa valið is-
lenzku verkin á Norrænu sýn-
inguna, af þeirri einföldu á-
stæðu, að félag okkar er með-
limur í Norræna listbandalag-
inu, sem heldur þessa sýn-
ingu“.
Já, „þar -kom Guðjohnsen
með það!“
Þátttaka íslands í sýningum
Norræna listabandalagsins hef
ur verið rekin, sem einkafyrir-
tæki Fél. íslenzkra- myndlistar
mann síðasta áratuginn, og að-
ild annarra félaga, og ein-1
stakra listamanna verið svo til
útilokuð. Hinsvegar hefur rík- '
isstjórninni ekki skilizt það, að
þar sefn þátttaka í þessum sýn-
ingum hefur verið kostuð með
stórum fjárfúlgum af almanna
fé, þá eiga önnur félög einnig'
kröfu á aðild að slíkum sýn-
ingum og ríkisstjórninni ber að
sjá um, að allt ofbeldi í þessu
sambandi verði stöðvað og heil
brigðri skipan verði komið á í'
þessum málum. Til saman-
burðar um fyrirkomulag og
vinnubrögð hinna norrænu
þátttökulandanna, birti ég hér
umsagnir fulltrúa þfeirra, úr
viðtali í Mbl. 12. sept. sl. um
þessi mál, en þar er vissulega
annar háttur hafður á og öllu
lýðræðislegri.
„Danski fulltrúinn Knud
Nellemose myndhöggvari er í
stjórn dönsku deildarinnar inn
an Norræna listabandalagsins,
hann sagði okkur frá samtök-
um danskra listamanna, sem
skiptast í þrennt: Malende
Kunstneres Samfund, Dansk
Billedhugger Samfund og
Menntaskólinn í Reykjavík
var settur stuttu eftir hádegi
í fyrrad. Viðstaddir voru fjöl-
margir nemendur og flestir
kennarar skólans. Rektor skól-
ans, Kristinn Ármannsson,
setti skólann, og gat þess £ upp-
hafi ræðu sinnar að nú væri að
hefjast 116. starfsár Mennta-
skólans.
í ræðu sinni gat rektor þess
að tala bekkjardeilda yrði í
vetur 32, var 28 í fyrra, nem-
endur yrðu 750. Sjötti bekkuf
verður í 6 deildum, 5. í sjö
deildum, 4. bekkur í 9 deildum
og 3. bekkur í 10 deildum. Rað-
að er í 3 og 4. bekki eftir staf-
rófsröð, svo hending ræður í
hvaða bekk nemendur lenda.
Breytingar í kennaraliði.
Rektor sagði í ræðu sinni að
litlar breytingar yrðu á kenn-
araliði skólans. og þær flestar
vegna fjölgunar nemenda. En
Kalli frændi
Grafisk Samfund, en þessi sam
tök hafa sameiginlegt ráð, sem
er raunverulega stéttarfélag
listamanna, en í verkahring
þess er ekki val á sýningar-
myndum. Auk þess eru í Dan-
mörku starfandi fjölmargir
,,listamannahópar“. Úr. 7—8
þeirra er valið 12 manna ráð,
er hefur það. hlutverk að vplja
myndir á erlendar sýningar“.
„Sænski fulltrúinn, listmálar
inn Tage Hedqvist, sagði að
Konstnarnes Ríksorganisation,
KRO, væru samtök listamanna
sem allir listamenn í Svíþjóð,
er sýna list sína ættu aðild að.
Þetta væri stéttarfélag lista-
manna, sem hefði skrifstofu og
lögfræðilegan ráðunaut og það
hefði deildir úti um landið.
Verk á erlendar sýningar, sem
Norrænu sýninguna veldu sér-
stakar nefndir,, skipaðar full-
trúum frá KRO og sænsku
deildinni í Norræna listbanda-
laginu. Þar væru fulltrúar
myndhöggvara, rnálara og
svartlistarmanna“.
Fulltrúar Noregs og Finn-
lands, lýstu einnig svipuðu fyr
irkomulagi, um þeirra sýning-
ar erlendis.
Finnur Jónsson.
Þórhallur Vilmundarson, sem
hefur verið skipaður prófessor
við Háskóla íslands lætur af
störfum við skólann dr. Sveinn
Þórðarson, sem verið hefur eðl-
isfræðikennari skólans, en
hafði undanþágu frá kennslu
s.l. 3 ár, hefur sagt starfi sínu
lausu. Þá hætta nokkrir lausa-
kennarar störfum og nýir taka
við. Skúli Þórðarson magister,
sem kennt hefur sögu við skól-
ann slasaðist mjög illa erlend-
is í sumar og kennir því ekki
í vetur.
Rektor gat þess að nú væri
mjög erfitt að fá kennara til
skólans, og væri ástæðan ein-
göngu léleg launakjör.
Nýr húsvörður hefur verið
ráðinn að skólanum, frú Inga
Guðmundsdóttir og bauð rektor
frúna velkomna til starfa-
Gætið stundvísi.
Rektor sagði síðan í lok ræðu
sinnar:
„Kæru nemendur! Skóla-
námið hefst nú aftur eftir hið
Guðmundur
•Jörundsson,
útgerðarmað-
ur, flutti er-
indi um ísl.
'sjávarútveg.
H a n n varði
mesturn tíma
sínum í að
ræða hina slæmu afkomu tog-
araflotans undanfarin ár, og
leitaðist við að svara því að-
kasti, sem hinir stóru, nýju
togarar landsmanna hafa orðið
fyrir. Hann rakti helztu ástæð-
urnar fyrir lélegri afkomu, svo
sem áflaleysið, lágt hráefnis-
verð, lögskipaða mannafjölgun
á skipunum, útfærslu landhelg
innar og gengislækkanir. Sök-
um þess, að engin íslenzk lána
stofnun hefir getað greitt fyrir
þeim, sem endurnýja hafa vilj-
að togara sína, hafa útgerðar-
menn orðið að taka stórlán er-
lendis til nýbygginga. ítrekað-
ar gengislækkanir hafa gert
þessar erlendu skuldir nær ó-
langa sumarleyfi. Hvergi munu
menntaskólanemar fá jafnlangt
sumarleyfi. Víðast er það 1—2
mánuðir, hér 4 mánuðir eða
þriðjung árs fyrir flesta. Að
vísu er þetta ekki frí í venju-
legum skilningi, heldur fyrir
flest ykkar annatími, þó að á
annan hátt sé en á vetrum.
Fyrir suma er þessi tími svo
arðsamur, að þeir geta lifað
allan veturinn á því, sem þeir
vinna sér inn á sumrin. Hið
langa sumarfrí tel ég að flestu
leyti gott fyrir nemendur. Þeir
venjast hinum ýmsu störfum
þjóðfélagsins og kynnast ungu
fólki úr flestum stéttum og
þeirra viðhorfi, og ættu því að
verða nýtari borgarar. Ég held,
að ekki væri rétt að stytta
sumarleyfið. Hins vegar verð-
ur að horfast í augu við það.
að þar sem námstíminn hér er
miklu styttri en annars, verða
nemendur hér að leggja meira
að sér við námið og vinna
meira fieima við undirbúning
bærilegar. Guðmundur benti á
leiðir til að bæta hag togar-
anna, en einnig sagði hann, að
með einhverjum ráðum yrði að
hækka fiskverðið. Hann skýrði
frá merkum tilraunum Breta
til heilfrystingar aflans um
borð, en nú mun standa yfir
tilraun til fljótvirkrar aðferð-
ar við uppþíðingu á svoleiðis
frystum fiski. Betri nýtingu
við vinnslu aflans og ákvæðis-
vinnufyrirkomulagi í landi,
væri og nauðsyn að koma á.
Lítillega minntist Guðmundur
á síldveiðarnar og lélega af-
komu bátaflotans, þrátt fyrir
góða síldarvertíð, enda erfitt
að standa straum af kauþum á
hinum rándýru veiðitækjum.
Margt fleira ræddi hann og
benti á fjölda leiða til úrbóta.
Þetta var prýðilega samið og
flutt erindi og mikill fengur
af því, þegar framámenn í at-
vinnulífi þjóðarinnar fást til að
koma að hljóðnemanum og lofa
hlustendum að heyra málin
rædd á skynsamlegan hátt.
Ævar R. Kvaran leikari, las
úr bókinni „Vígðir meistarar“
um Pýþagóras hinn gríska og
reglu þá, sem hann stofnaði.
Þetta var allfróðlegur lestur,
en hann lagði til, að bókin yrði
lesin í heild í útvarpið. Ævar
er ennþá í fyrsta sæti, að því
er snertir, að hann heilsar og
kveður allra manna hlýlegast.
Auk þessarra liða heyrðum
við íþróttaþátt Sigurðar Sig-
urðssonar, fréttir frá SÞ og lög
unga fólksins í umsjá Jakobs
Þ. Möller. Hvað viðvíkur tón-
listinni, þá var hún, framan af,
svo til eingöngu valin fyrir
fólk, sem nýtur og skilur hin-
ar háþróuðustu tegundir henn-
ar. Þessu fólki voru skömmtuð
tvö verk, óbókensert eftir Carl
Bach og strengjakvartett eftir
Richard Sturzenegger. Þriðji
tónlistarliðurinn fyrir seinni
fréttir var svo einsöngur Jo
Stafford á bandarískum þjóð-
lögum; einstaklega leiðinlesur
og lágkúrulfegur söngur. Það er
tónlistarskömmturum útvarps-
ins að þakka, ef óvanalega
margir hlustendur ríkisútvarps
ins hafa farið sérstaklega
snemma að hátta í gærkvöldi.
Leyst úr brýnustu hús-
næðisvanrfamálum M. R.