Vísir - 07.10.1961, Blaðsíða 4

að sýna raér þetta dót, en
fyrir eindregin tilmæli fékk
ég samt að fara þangað. Þar
fann ég hvern dýrgripinn á
fætur öðrum, og eftir það
leitaði ég í 'hverri skemmu
og hverju skemmulofti, sem
ég komst yfir. Oft með góð-
um árangri. Mest var til af
gömlum dýrgripum í Jökul-
fjörðunum og á Hornströnd-
um. Hins vegar varð ég var
við að þegar fólk flutti úr
þar, og síðan gengum við
norður Kjöl og um Norður-
land allt norður í Öskju og
komumst lengst til Þistil-
fjarðar. Sumarið eftir fór-
um við hringinn í kringum
landið. Þá um haustið fór
ég í göngur með Vatnsdæl-
ingum og þótti mjög gaman
að því.
— Hvenær komuð þér
hingað næst?
— Ég kom hingað bæði
1927 og 1929 og þá í erind-
um fyrir Þjóðminjasafnið í
Hamburg (Museum fiir
Völkerkunde). Ég átti að
safna gömlum íslenzkum
munum fyrir það.
— Varð yður sæmilega
ágengt?
— Mig minnir að ég hafi
safnað sem næst 400 mun-
um. Sumir þeirra voru
reyndar eitthvað skemmdir
og aðrir aðeins brot. Samt
sem áður náði þetta tilgangi
sínum og ég náði í ymsa
merkilega hluti, m.a'. margt
varðandi hákarla- og hval-
veiði og suma hluti, sem
fólki viðkvæmnismál. Ekki
af því að það sæi eftir mun-
unum eða tímdi ekki að láta
þá af hendi. Nei, sí'dur en
svo. Því fannst munir þessir
vera einskisnýtir og hreint
rusl og þjóðinni til svo há-
borinnar skammar og sví-
virðingar að það mætti ekki
sýna þá og allra sízt meðal
framandi þjóða. Hjá sum-
um hlaut ég mikið ámæli og
jafnvel skammir fyrir þetta

athæfi mitt, sem fólk taldi
að væri í því fólgið að lítils-
virða íslendinga og sýna
fram á frumbýlingshátt
þeirra og fátækt. Hins veg-
ar varð ég hvergi var við
að því þætti þjóðarmissir að
mununum.
— En vildi fólkið þá sýna
yður munina?
— Það hafði allt aðra
skoðun á gildi þeirra og
gömlu bæjunum í ný hús,
þá var öllum fornminjum
fleygt. Þær þóttu ekki í hús-
um hæfar, enda til einskis
nýtar að því er fólkið taldi.
Þess vegna held ég að ég
hafi bjargað ýmsum munum
— Hafa ekki þessir ís-
lenzku munir glatazt í loft-
árásum heimsstyrjaldarinn-
ar eins og svo margt annað?
— Sem betur fer ekki.
Það eina sem glataðist var
íslenzkur kvenbúningur.
Allt annað er við líði og er
til sýnis í sérstökum sýn-
ingarsal í safninu í Ham-
borg. Þar er m.a. ennþá til
laufabrauð, sem konan mín
bakaði árið 1929, en núna
býst hún við að þurfa að end
urnýja það og baka nýtt
laufabrauð. Hún hefur hugs
að sér að gera það í vetur.
— Konan yðar er íslenzk?
Prófessor Hans Kuhn.
Dr. Hans Kuhn prófessor
við Kielarháskóla er í hópi
traustustu og beztu vina ís-
lands erlendis. Hann hefur
unnið íslenzkum málefnum
ómetanlegt gagn í heima-
landi sínu bæði í ræðum og
ritum. En einnig á alþjóða-
vettvangi hefur próf. Kuhn
haldið uppi merki íslands og
má þar fyrst og fremst
minnast á vörn hans fyrir
fslendinga þegar prófessor
Seip hélt því fram að Eddu-
kvæðin væru upphaflega rit-
uð í Noregi.
hér samfleytt þar til haust-
ið 1924.
— Stunduðuð þér ein-
hverja atvinnu á meðan?
— Ég kenndi þýzku í
tímakennslu á vetrum en
notaði vorin og sumrin til
ferðalaga. Ég fór á þessum
tveim sumrum um fsland
þvert og endilangt, oftast
með vini mínum dr. Rein-
hard Prinz, miklum og ein-
lægum íslandsvini. Við
kynntumst í Farfuglahreyf-
ingunn þýzku og urðum síð-
an miklir vinir.
— Þá hefur lítið verið um
bifreiðar og bílvegi hér.
— Við ferðuðumst ái
tveim jafnfljótum. Það var:
farartækið okkar, nema:
hvað við fengum okkuri
reidda yfir nokkrar stærstui
ár, þær sem við treystumstj
ekki til að vaða.
virðast gjörsamlega horfnir
og glataðir úr íáifenzkti'at-
vinnu- og þjóðlífi, eru jafn-
vel ekki til í Þjóðminjasafn-
inu. Aftur á móti fékk ég
ekki aðra hluti, sem ég bjöst
við að fá og ætlaði mér að
næla í, svo sem trafakefli,
grútarlampa og kvensöðla,
svo aðeins nokkuð sé nefnt.
— Var fólk fúst á að láta
munina af hendi?
verðmæti heldur en ég. Það
taldi þá hluti hvað einskis-
verðasta sem mér þótti
mest um vert. Og oftast var
það sama svarið, sem ég
fékk á flestum bæjum að
þar væru engir forngripir
til og ekkert, sem nokkurs
væri nýtt. En á einum bæn-
um var mér sagt frá ein-
hverju rusli, sem geymt
væri uppi á skemmulofti.
Fólkinu þótti skömm að því
— Já, Elsa Jonsen, af
Laxamýrarætt, systurdóttir
Jóhanns skálds Sigurjóns-
sonar. Fundum okkar bar
fyrst saman í fyrstu ferð
minni til íslands, en 1931
giftumst við og eigum 5
stráka.
Framh. á bls. 5.
Enda þótt íslenzk stjórn-
arvöld hafi neitað prófessor
Kuhn um landvistarleyfi að
styrjöldinni lokinni, hafa ís-
lendingar þó seinna séð sig
um hönd, hafa sæmt hann
Fálkaorðunni, kjörið hann
félaga í Vísindafélagi ís-
lendinga og nú er hann hér
í boði Háskóla íslands og
einn í hópi þeirra erlendu
vísinda- og menntamanna,
sem Háskólinn hefir ákveð-
ið að kjósa sem heiðurs-
doktor.
— Hvenær ákváðuð þér
að leggja norræn fræði fyr-
ir yður? spurði blaðamaður
Vísis hann fyrir skemmstu.
— Það var þegar ég var
í menntaskóla í Minden, þar
sem ég ólst upp. Eftir að ég
varð stúdent stundaði ég
norrænunám lítils háttar í
Göttingen og Marburg, en
lagði fyrst fyrir alvöru
stund á námið eftir að ég
kom að háskólanum í Kiel,
undir handleiðslu norrænu-
kennarans þar, próf. Walter
Heinrich Vogt. En áður en
ég kom þangað hafði ég
dvalizt tvö ár á íslandi.
— Hvenær komuð þér
hingað fyrst?
— Haustið 1922, og var
Þetta var hjá mörgu

Ferðalagið hófst eiginlega
á því að ég fór gangandi frá
Akureyri suður til Reykja-
víkur til að taka á móti
Reinhard Prinz. Ég gekk
þetta á fjórum dögum og
var orðinn mjög þreyttur
þegar ég kom suður yfirj
Svínaskarð niður í Mosfells-
sveit. Þá hitti ég þar mann
í bifreið. sem ég þekkti og;
hann bauð mér að fljótaj
með til Reykjavíkur. Mérj
fannst hann hafa verið
sendur af æðri máttarvöld
um, svo þreyttur var é*1
orðinn og um leið feginn
Svo lögðum við upn íj
ferðina og fórum um Suð-
urland á alla helztu staði
: :; ■
■ :■:

Frá Kielarskurfti.
Ví SIR
Laugardagur 7. október 1961