Tölvumál - 01.06.1989, Blaðsíða 16

Tölvumál júní 1989
EDIFACT staðallinn er
notadur til að skilgreina
innihald gagnasamskipta
milli tölva.
Þróunin erlendis hefur
verið sú, að settar hafa
verið upp tölvumiðstöðvar
sem sinnt hafa EDI
þjónustu og hafa þærýmist
verið starfrœktar
innanhúss hjá mjög stórum
fyrirtœkjum eða sem
sjálfstæð fyrirtækx.
íslenska
Unix-netið
Maríus Ólafsson,
reiknifræðingur,
Reiknistofnun Háskólans
Staðlar
EDI byggir á stöðlum. Fyrst voru
notaðir staðlar innan iðn- eða við-
skiptagreinar eða stórra fyrirtækja.
Síðan komu til þjóðarstaðlar svo
sem ANSI X.12 í Bandaríkjunum
og nú síðast alþjóðastaðall sem
heitir EDIFACT. EDIFACT staðall-
inn er notaður til að skilgreina inni-
hald (sjálf gögnin) þessarra gagna-
samskipta milli tölva. Miðillinn til
að koma skilaboðum milli tölva
verður að líkindum í framtíðinni
X.400 tölvupóstur yfír X.25
gagnanet.
Kostir og gallar
Aðalkosturinn fyrir báða aðila
þessarra samskipta er sneggri
upplýsingadreifing. Einnig minni
kostnaður vegna skrifstofufólks og
minni hætta á villum í innslætti, en
70% af öllum viðskiptaupplýsingum
sem fyrirtæki setja inn í tölvur sínar,
hafa áður komið út úr tölvu annars
staðar. Þetta er niðurstaða könnunar
sem General Electric Information
Services (GEISCO) gerði. GEISCO
er einn stærsti aðili í upplýsinga-
netum og EDI þjónustu í heiminum.
Stærsti gallinn við EDI samskipti er,
að áður en hægt er að nota EDI með
góðumóti, þarf að nást samstaða
almennt í þjóðfélaginu um upptöku
þessarar tækni. Samskiptivið
erlenda aðila verða að vera jafn vel
Með Unix-stýrikerfinu hefur lengi
fylgt hugbúnaður sem í daglegu tali
kallast uucp (unix-to-unix copy).
Þessi búnaður er álitinn ómissandi
hluti stýrikerfisins. í stuttu máli sér
uucp um alls kyns gagnaflutninga
milli Unix-véla. Vaxið hefur upp
net Unix-véla, sem nú nær til
þúsunda véla í öllum heimshomum.
Þetta net hefur vaxið hljóðlega og
vill oft gleymast í umræðu manna
frágengin og við innlenda. Einnig
þarf að vera hægt að hafa samskipti
við þá sem ekki hafa tekið upp EDI.
Annar ókostur við EDI er sá, að það
þvingar upp á menn agaðri
vinnubrögðum en tíðkast hafa og
vanda verður betur til hugbúnaðar
og upplýsingakerfa fyrirtækisins.
Einnig verður að koma til visst
eftirlit með því að það sem gert er,
sé innan þeirra marka sem era
eðlileg fyrir rekstur fyrirtækisins.
Hlutimir gerast hraðar en í venju-
legum viðskiptum og það krefst
betra aðhalds.
Staðan í dag
Þróunin erlendis hefur verið sú, að
settar hafa verið upp tölvumiðstöðv-
ar sem sinnt hafa EDI þjónustu og
hafa þær ýmist verið starfræktar
innanhúss hjá mjög stórum fyrir-
tækjum eða sem sjálfstæð fyrirtæki.
Þessar miðstöðvar sjá um ýmsa
þjónustu tengda EDI, t.d. samskipta-
breytingar, ráðgjöf, geymslu gagna,
uppgjörsmál, tryggingar og
staðfesdngu á skeytasendingum.
Stjómamefnd Evrópubandalagsins
hefur bent á EDI sem eitt af lykil-
atriðunum í innra markaði Evrópu-
bandalagsins eftir 1992, þar sem að
EDI komi til með að lækka til-
kostnað í viðskiptum fyrirtækja og
rikisstofnana. ■
um hin ýmsu fjamet, en er þó eitt
hið stærsta og útbreiddasta af hefð-
bundnum tölvunetum. Tengingar
milli véla em af mörgu tagi, allt frá
beinum h'num milli véla í sama húsi,
til tenginga um önnur gagnanet (svo
sem X.25) milli Ianda. Netið er
skipulagt sem svokallað geymslu-
skilanet (store-and-forward), það er,
gögn em flutt frá einni vél yfir á
aðra, þar til áfangastað er náð.
16