Vísir - 02.08.1962, Síða 6

6
VISIR
/
Fimmtudagur 2. ágúst 1962.
Kristindómur og katakombur
Þótt söfnuðir mótrqœienda-
kirkjunnar í Austur-Þýzkalandi
eigi við vaxandi fjandskap
kommúnistastjórnarinnar að
stríða, hefir þeim samt tekizt
að viðhalda lífsþrótti sínum og
halda uppi starfsemi sinni.
Þetta er augljóst af öllum
þeim fréttum, sem berast til
Vestur-Þýzkalands þrátt fyrir
járntjaldið og vegginn gegnum
Berlín, en vegna þeirra ofsókna
sem kirkjan og kristnir menn
verða að þola af hálfu ríkisins.
hefir kirkjulífið tekið á sig nýj-
ar myndir. í fjölmörgum bæjum
og sveitarfélögum hafa mynd-
azt trúboðshópar, sem i eru
bæði ungir og gamlir meðlimir
safnaðanna á staðnum. pessir
hópar heimsækja fjölskyldur
og hafa prest í för með sér cða
ekki, og ræða við þær um ritn-
inguna. Stundum gera hóparr.jr
þetta f óþökk prestsins, sem tel
ur, að slík trúarstarfsemi geti
æst flokkinn gegn söfnuðinum
og þess vegna telft honum
nokkra hættu.
Slíkar heimsóknir fá ekki að-
eins þeir, sem sækja kirkju
reglulega, heldur og aðrir, sem
aldrei sjást við kirkju, hver sem
ástæðan kann að vera. Á ýms-
um stöðum eru hóparnir sér-
staklega þjálfaðir til slíkra
starfa og sfðan sendir út af
örkinni eftir sérstaka guðsþjón
ustu. í smáborg nokkurri heim-
sótti hópur þá safnaðarmenn,
sem höfðu ekki greitt safnaðar-
gjald sitt um all-langt skeið.
Hér verður að geta þess, að
safnaðargjald er ekki skyldu-
gjald í Austur-Þýzkalandi held-
ur er það innt af hendi af frjáls
um vilja. Samt báru heimsóknir
þessar mikinn árangur, en áður
var mönnum ritað á þá lund,
að þeir mættu eiga von á heim-
sókn, og síðan var gengið á
röðina. Að endingu höfðu 150
gert skil ð gjöldunum, sem ó-
greidd höfðu verið.
í Mecklenburg fóru sjálfboða
liðar í heimsókn til hvers safn-
aðar í biskupsdæminu og efndu
hvarvetna til ungmennafunda.
Sama er að segja um starfið f
Brandenburg. Meðlimir biblíu-
lestrarfélags fóru f heimsóknir
til ýmissa safnaða, lásu úr bibl-
íunni og héldu foreldrifundi.
Á fundi þessa komu um 750
börn, sum langa leið í almenn-
ingsvögnum eða á reiðhjólum.
Söfnuður f þorpi einu í Sax-
Iandi efnir árlega til biblíuþekk
ingargetraunar fyrir börn, sem
eiga að fermast. Við eina ferm-
ingu voru fimm telpum veitt
verðlaun fyrir að þær hafði ald-
rei vantað meðan þær gengu til
prestsins — það er gert I tvö
ár samfleytt þarna — og þurftu
þó að ganga 5-10 km. í nvert
skipti. Kréttir úr ýmsum hér-
uðum benda líka til þess, að
fermingarbörnum fari fjölgandi
— þó frekar hægt. Meoal þeira,
sem láta skrá sig til fermingar,
hafa verið börn, sem höfðu áð-
ur hlýtt fyrirmælum kommún-
ista að koma ekki nærri þessari
athöfn kristinna manna. Það
verður einnig tíðara, að brúð
hjón láti ekki gefa sig saman
heima hjá sér heldur í einhverri
kirkju f nokkurri fjarlægð ti)
þess að losna við pólitísk óþæg
indi, sem oft fylgja kirkjuvígsl-
um. Þá ber öllum fréttum sam-
an um, að biblíulestur í heima-
húsum sé mjög mikill.
Ókunnugir gera sér ekki fulla
grein fyrir þeim hættum, sem
eru samfara starfi þessu, fyrri
en þeir vita, við hvaða skilyrð'
söfnuðirnir f Austur-Þýzkalandi
búa. Sfðan veggurinn var hlað
inn f Berlín 13. ágúst síðasí lið
inn, hefir ekkert samband verið
við vestur-þýzku kirkjuna, og
ekki heldur vini og ættingja i
vesturhluta landsins. Fyrii
bragðið varð Berlin-Branden
burg-kirkjan, sem er f rauninni
ein heild, að halda synodus i
tvennu lagi um daginn, annar
hlutinn í Austur-Berlín, hinn
vesturhverfum borgarinnar. —
Biskupinn f Berlin-Brandenburg
fær ekki lengur að ferðast til
Austur-Berlínar eða Branden-
burgarhéraðs. Hann bjó upphaf
lega f Austur-Berlín, en dag
nokkurn var honum meinað að
fara aftur inn í þann borgar-
hluta, þegar hann hafði verið í
heimsókn í Vestur-Berlín.
Það hefir komið áþreifan-
lega í Ijós á undanförnum
mánuðum, að veggur komm-
únista í Berlin er ekki eins
mannheldur og þeir gerðu
ráð fyrir. Tugir manna hafa
En kommúnistar láta ekki
þetta eitt nægja. Markmið
þeirra er að kljúfa mótmælenda
kirkjuna þýzku f tvœr aðgreind
ar heildir — vestur-þýzka
kirkju og kirkju sovétsvæðis-
ins. Fram að þessu hefir kirkj-
unni tekizt að koma í veg fyrir
að slíkur klofningur verði fram
kvæmdur. Hún hefir gert það
að meginreglu sinni, að landa-
mærin milli Austur- og Vestur-
Þýzkalands séu ekki kirkju-
landamæri, og að ekki sé unni
að eyðileggja einingu kirkjunn-
ar með því að einangra sovét-
svæðið og hindra samgang íbúa
þess við aðra menn.
Á hinn bóginn hefir ,félag
mótmælendapresta“, sem er fé-
lag undir stjórn kommúnista á
hernámssvæði Sovétríkjanna og
hefir að markmiði sínu að
hneppa kirkjuna í meiri stjórn-
málaviðjar en unnt hefir reynzt
fram að þessu, gert kröfu til
þess árum saman, að stofnuð
verði „alþýzk kirkjusókn“ á
austursvæðinu. Krafa þessi var
endurtekin f nóvember á síð-
asta ári af „einingarhópi krir.t-
inna manna“ innan „friðarráðs-
ins“ austur-þýzka, en það er
vitanlega kommúnistafyrirtæki.
þótt dulbúið eigi að heita.
Þvf var haldið fram, að ein-
ing kirkjunnar sem stofnunar
hefði um langt skeið verið hug-
arburður einn. Gerð var sam-
þykkt, þar sem svo var komizt
að orði: „Nú er ekki engut
fullnægjandi að segjast einung-
is vera með friði. Þar sem við
erum borgarar alþýðulýðveldis-
ins þýzka, verðum við að veita
ríkinu allan þann stuðr.ing, sern
það þarfnast til að hrindi hin-
um friðsamlegu stefnumálum
sínum I framkvæmd."
„Meðlimir í „félagi mótmæl-
endapresta",. sem sumir eru
mjög ofstækisfullir en eru þó
í algerum minnihluta, taka svo
djúpt í árinni að halda þvi
fram, að kirkjan hafi ekki sjálf
löngun til að girða fyrir klofn-
ing sinn og væri henni þvf að
nokkru leyti um að kenna, að
sloppið vestur úr ríki kúgun-
arinnar þrátt fyrir hann.
Þetta hefir leitt til þess, að
kommúnistar vinna nú ötul-
lega við að styrkja hann,
grafa t. d. jarðsprengjur við
veggurinn var settur upp um-
hverfis Berlfn 13. ágúst á sl.
ári. Hvers vegna? Vegna þess
að traustari eining kirkjunnar
hefir verið framkvæmd með því
að „uppræta allar vinstri til-
heneigingar."
Hvernig eiga mótmæendur að
koma fram gagnvart flokksfor-
ingjum? Kirkjan í Brandenburg
hefir gefið út ákveðnar reglur
þar að lútandi. „Söfnuðurinn á
að vitna fyrir ríkinu um upp-
haf og tilgang valds þess, og
hvað sé gott og illt að áliti
drottins. Hann á að gera rfkinu
ljóst, hvar séu takmörkin fyrir
ætlunarverki þess og möguleik-
um.... Kristinn maður ber með
öðrum ábyrgð á réttri beitingu
valds. Það má kalla rétta beit-
ingu, þegar jöfnuður er með
valdi ríkisins og frumstæðustu
mannréttinda.... Við hvetjun.
kristna menn til að sýna ráð-
andi öflum vilja guðs í sam
ræmi við boðorð hans, og, ef
þörf krefur, bera vitni um and
stæða hegðun þeirra og vara
þá við að sptja lög og reglur
sem blipkkja eða neyða almenn
ing til að breyta gegn boðorð-
um drottins. Hlýðnisskyldu liins
kristna manns er lokið, þegar
yfirboðarar hans krefjast óguð-
legs athæfis, haturs, fyrirlintn-
ingar á meðbræðrum, mannúð-
arleysis og þar fram eftir göt-
unum, eða þegar þeir banna
það, sem guð segir mönnuro
sínum að gera, það er að efna
til guðsþjónustu, predika og út-
breiða ritninguna, framkvæma
heilaga skírn og þar fram eftir
götunum."
Þessar reglur eru mjög mikil-
vægar, og ekki einungis af því,
að þær hafna Ijóst og ótvfrætt
kommúnistaríkinu, heldur einn-
ig af þvf, að í þeim kemur fram
afstaða gagnvart Rómverjabréf-
inu, sem segir, að maðurinn eigi
að beygja sig fyrir valdi þvf,
sem yfir hann sé sett. Margir
mótmælendur hafa reynt að
færa sönnur á, að það tákni
einnig, að kristnir menn eigi
að beygja sig fyrir yfirvöldun-
hann og koma upp skotbyrgj-
um, eins og sýnt er á með-
fylgjandi mynd. Þetta er fag,
urt dæmi um sæluna, sem
kommúnisminn býr þeim,
sem Ienda undir hæl hans.
um, sero yfir hann eru sett.
Þess má geta til dæmis, að eft-
irfarandí ummæli voru birt 1
„Blaði mótmælendapresta“ (Ev
angelisches Pfarrerblatt), sem
gefið er út á sovétsvæðinu í
Þýzkalandi og er í nánum
tengslum við „félag mótmæl-
endapresta": „Á Göilitz-fundin-
um töldu margir viðstaddir ó-
fullnægjandi að einskorða borg
aralegar skyldur kristinna
manna f alþýðulýðveldinu við
„tryggð" og „hlýðni“. Þeir
héldu þvf eindregið fram, að
nauðsynlegt væri að fá kristn-
um mör.num ákveðið verkefni
að vinna — verkefni samvinnu
og sameiginlegra ákvarðanna."
Sömu aðilar hafa gert tilraun
til að leysa Kirkjuráð mótmæl-
endakirkjunnar f Þýzkalandi
„undan allri ábyrgð á sam-
komulaginu um andlega velferö
hersins.* Samkoulag þetta var
gert milli sambandsstjórnarinn-
ar í Bonn og mótmælendakirkj
unnar og hefir verið yfirvöldum
á hernámssvæði sovétstjórnar-
innar þyrnir í augum frá upp-
hafi. Hefir það gefið yfirvöld-
unum tiækifæri til að fordæma
hana sem „NATO-kirkju“ og
neita að heimila áhrifamestu
meðlimi hennar aðgang að
sovétsvæðinu. Þetta er líka ein
af ástæðunum sem var fyrir því
að efnt var til kirkjufundar
mótmælendakirkju Þýzkalands
á síðasta ári, þar sem því var
haldið fram, að kirkjan í Vest-
ur-Þýzkalandi hefði fleygt sér
í fang Atlantshafsbandalagsins
og notaði fundinn til að koma á
framfæri áróðri í þágu banda-
lagsins. í þessari fullyrðingu
gægist marxista-áróður fram.
En það vill svo til, að einnig
er her undir vopnum á hernáms
svæði sovétstjórnarinnar, en
hermönnum þar er bannað að
sækja guðsþjónustur og um and
lega handleiðslu er ekki held-
ur að ræða, þótt ekki standi
á því, að stjórnarskrá alþýðu-
Iýðveldisins hafi inni að halda
ákvæði um, að öllum sé tryggt
trúarbragðafrelsi. Kirkjan og
kristnir menn eru 1 einkenni-
Iegri aðstöðu, hvað snertir trún
aðareiða þá, sem hermenn eiga
að vinna, þegar þeir ganga í her
inn á austursvæðinu. Eiðurinn
er unninn gagnvart „vinnandi
stéttum", en ekki gagnvart rík-
isleiðtoga, fósturjörð eða þjóð.
En þessar vinnandi stéttir gera
engan greinarmun á innri eða
ytri fjandmönnum ríkisins, að-
eins vinum og fjandmönnum
„sósíatlismans“, hvar sem hann
hefir aðsetur sitt.
Þetta hefir haft í för með sér,
að mólmælendur hafa spurt
sjálfa sig, hvort líta eigi á eið
þenna sem hluta af hugtaka-
fræði stéttabaráttunnar, og
þeir hafa komizt að þeirri nið-
urstöðu, að þeir, sem trúa á
orð guðs geti viðurkennt og
stutt hugtakafræði stéttabarátt-
unnar sem endanlegan sann-
leik.
„Kristinn maður getur ekki
barizt fyrir sigri sósíalismans
eins og hann er settur fram í
hinum opinberu ritum flokks-
ins. Hann getur heldur ekki
heitið „skilyrðislausri hlýðni“,
nema þau orð séu skilgreind
eins greinilega og í herrefsi-
rétti, að því er snertir venjuleg
ákvæði alþjóðalaga og anda
refsiréttar.
Kristinn maður getur því að-
eins unnið hollustueið, ef hann
getur verið öruggur um, að
þess verði ekki af honum kraf-
izt, að hann beygi sig fyrir
þessari túlkun stéttabaráttunn-
ar og iífsskoðunar, sem koma
ekki heim við hina kristnu trú
hans.“
Eiðurinn er ekki gil^ur, ef
krafizt er athafna, sem eru ó-
samrýmanleg lögum og boðorð-
um drottins. Þess vegna hefir
kirkjan alltaf krafizt þess, að
menn megi sleppa við herþjón-
ustu af trúarástæðum, enda er
það viðurkennt í Sambandslýð-
veldinu en ekki á sovétsvæð-
inu.
í skýrslu, sem út var gefin
af stjórn mótmælendakirkjunn
ar í Berlín-Brandenburg, er
komizt svo að orði, að sundur-
limunin, sem framkvæmd var
13. ágúst 1961, hafi skipt kirkj
unni gegn vilja hennar í „tvo
hluta, sem munu hneigjast til
að starfa af æ meira sjálf-
stæði." Það varðar ekki einung
is skipulagsmál — „margt er ó-
■ gert á því sviði“ — heldur og
sú staðreynd, að hvor hluti um
sig mun mótast af efnahags-
Framh. á bls. 13