Tölvumál - 01.06.1994, Blaðsíða 7

Júní 1994
fyrst fram, fyrir tæpum sextíu
árum síðan. Sama mun verða uppi
á teningnum hvað örgjörvatækn-
ina og stafræn samskipti varðar.
Þeir eru áreiðanlega mjög fáir sem
hafa raunhæfa möguleika á að
segjafyrir hvemig sú tækni, ásamt
gagnvirku sjónvaipi, muni breyta
nánast öllu á næstu sextíu, sjötíu
árum. Við þessa þróun, og þær
breytingar sem af henni leiða,
skapast miklir möguleikar á svo
til öllum sviðum, og þá ekki síst
hjá fámennri þjóð í stóru landi.
En einmitt vegna fámennis, og
dreifðrar búsetu er okkur hér á
landi meiri nauðsyn en mörgum
öðrum að nýta þá möguleika er
þessi tækni býður uppá.
Þjóðfélagslegar
breytingar
Það eru áreiðanlega ekki ýkja
mörg ár þar til að við byggingu
húsa þyki jafn sjálfsagt að lagt sé
fyrirn.k. staðarneti,þarsemkom-
ið verði fyrir tenglum fyrir sírna,
sjónvörp og tölvur auk annars
búnaðar sem tengdur verður við
aðaltölvu heimilisins, og að lagt
sé fyrir rafmagni.
Hlutverk slíkrar heimilistölvu
verður miklu víðtækara en við
þekkjum í dag, þegar almennt
upplýsinganet um ljósleiðara, og
gagnvirk sjónvarpstækni verða
orðin að veruleika. Aðaltölvu
heimilisins munum við geta látið
stjóma flestu því á heimilinu sem
við kjósum. Hún mun hafa stjórn
á öllum samskiptum út fyrir
heimilið, skrá niður öll símtöl
hvert er hringt eða hvaðan símtöl
koma, taka við skilaboðum sé
ekki svarað innan ákveðins tíma
o.s.frv. o.s.frv. Hún mun einnig
verða nokkurskonar póstkassi
fyrir rafeindapóst, hvort sem um
er að ræða hinn sívinsæla glugga-
póst eða önnur boð, þar sem hver
heimilismaður getur haft sitt eigið
lokaða pósthólf. Sama mun gilda
um allt sem við sendum frá okkur,
það verður sent frá tölvunni, sama
hvort um greiðslur eða önnur
erindi er að ræða, því augljóst er
að í mjög vaxandi mæli munu
samskipti fara fram beint á milli
tölva, hvort sent þar eiga í hlut
fyrirtæki, stofnanir eða einstak-
lingar. Frá þessari tölvu verður
einnig hægt að hafa samband við
allar þær tölvumiðstöðvar fyrir-
tækjaog stofnana sem leyfa slíkan
aðgang, hvort sem er hérlendis
eða erlendis.
Ljósleiðaravæðing mun hafa
mikla breytingu fyrir alla miðlun
í för með sér. Dagblöðin munu
smám saman draga úr útgáfu í
formi prentaðs máls. I stað þess
munu þau senda inná tölvur áskrif-
enda, og þá munu allir heimilis-
menn er hafa skjái, sem innan
tíðar verða snertiskjáir með há-
gæðaupplausn og ekki mikið fyrir-
ferðarmeiri en eintak af vikublaði
eins og t.d. Tinre eða Newsweek,
geta lesið sama blaðið samtímis.
Innan tíðar mun svo verða hægt
að fletta upp í hinum ýmsu upp-
flettibókum s.s. alfræðibókum,
orðabókum o.þ.h., og þá óháð því
hvar þær er að finna. Síðan mun
fylgja að hægt verður að fá inná
tölvuna einstaka greinar, eða skrif
er varða heila málaflokka, hvort
sem er úr innlendum eða erlendum
blöðum. Sama mun gerast með
bókasöfn, það er aðeins spurning
um tíma h venær menn geta fengið
nánast hverja þá bók sem þeir
vilja inná sína tölvu. Eftir að menn
hafa fengið það sem þeir óska
eftir inná sína vél, mun hver og
einn geta aðlagað leturgerð og
leturstærð eftir því sem honurn
best hentar. Þeir sem eru ljósvaka-
miðlar munu jafnframt dreifa efni
sínu um hið almenna upplýsinga-
net, og auk þess bjóða þeim sem
því eru tengdir uppá ýmiskonar
efni bæði innlent og frá erlendum
stöðvum. Jafnframt munu not-
endur geta valið, til viðbótar því
sem verið er að senda út, kvik-
myndir, leiki og annað þess hátt-
ar,sem gæti fallið undir hugtakið
"Horfðu á þegar hentar". Því mun
hver og einn geta fylgst með því
sem hann hefur áhuga á, hvort
sem það eru einhverjir þættir eða
fréttir í beinni útsendingu, urn
leið og annar er að skoða íþrótta-
fréttirnar frá því í gær, og sá þriðji
er að nema stjörnufræði við
háskóla í fjarlægu landi.
Hjá okkur er ástandið núna
aftur á móti þannig, í dreifingu
sjónvarpsefnis, að mun fleiri en
möguleikar eru fyrir virðast hafa
áhuga á að dreifa, jafnt innlendu
efni sem og efni frá erlend-um
stöðvum, þannig að úthluta verður
þeim sjónvarpsrásum sem til ráð-
stöfunar eru. A þessu sviði, sem
og flutningi um koparvír, er þó
um miklar framfarir að ræða, sem
gerir mögulegt að koma fyrir mun
fleiri rásum en áður hefur verið
hægt, þótt ekki sé hægt að bera
það saman við ljósleiðarann, sem
getur flutt 150.000 sinnum það
sem venjulegur koparvír flytur.
Hvernig kemur þetta til að
verða þegar ljósleiðari, sem getur
flutt hundruðir sjónvarpsrása, er
kominn inná heimili landsmanna,
og gagnvirk sjónvarpsnotkun
orðinn almenn? Hvemig þróun
viljum við helst sjá. Viljum við
gera einhverjar ráðstafanir til
verndar tungu okkar og menn-
ingu. Hvaða áhrif mun það hafa á
okkar skólakerfi þegar jafnvel
verður hægt að stunda nám við
erlenda skóla á þennan máta, eða
höfum við hug á að nýta þessa
tækni fyrir okkar menntakerfi.
Hvaða áhrif mun það hafa þegar
menn geta nýtt sér hin geysi öflugu
tölvukerfi sem víða erlendis er
boðinn aðgangur að. Munu ísl-
ensk fyrirtæki og stofnanir ganga
til samvinnu við erlenda aðila og
nýta sér háþróuð tölvukerfi og
gagnbanka þeirra, í stað þess að
7 - Tölvumál