Vísir - 22.09.1962, Side 4

''SIR
Laugardagur 22. september 1962

\

Nýlega fórst ein af mest not-
uðu kennsluflugvélum þessa
lands, TF-KAK, sem var af Pip-
er Cub gerð, er hún rakst á
rafmagnslínu uppi i Mosfells-
sveit. Vélin hafði verið í eigu
flugskólans Þýts undanfarin 11
ár. Hún er nú talin ónýt. Mað-
urinn, sem keypti þessa vél tii
landsins, var Jón Pálsson, dciid-
arstjóri skoðunardeildar hjá
Flugfélagi íslands. Við hittum
hann að máli til að spyrja hann
um vél þessa.
V
m
m
— Þetta hefur alla tíð verið
10 mikil happafleyta, sagði Jón. —
l Eina óhappið, sem lcom fyrir
í hana áður en hún fórst, skeði
austur í Fljótshlíð. Fyrir nokkr-
um árum fórst Grumman flug-
: vél frá hernum á Eyjafjallajökli.
I Fór þá fjöldi flugvéla að leita
l'' og var þessi ein þeirra. Flug-
maðurinn var að lenda á túni í
s Fljótshlíðinni til að taka benzín,
þegar hún lenti ofan í skurð.
Haiin sá ekki skurðinn, enda
getur verið nærri ómögulegt að
sjá mjóa skurði, ef mikið gras
er í þeim.
— Þarna brotnuðu undan
henni hjólin, en manninn sak-
aði ekki. Þakkaði hann það með
al annars axlaól, sem var sett
í vélina strax og hún kom. Það
er einstakt með vél, sem hefur
verið í kennsluflugi í sextán ár,
að ekki skuli meira hafa komið
fyrir. Það er nú búið að fljúga
henni tæpa 7000 tíma. Kennslu-
vélar verða fyrir alls kyns
hnjaski og óhöppum og fara
venjulega miklu fyrr en þetta..
SJÖ UM KAUPIN.
— Hvernig stóð á að þú
keyptir þessa vél?
— Ég var við nám í flug-
virkjun í Bandaríkjunum árið
1945 og fékk þá hugmynd að
stofna hér flugklúbb. Ég skrif-
aði Einari bróður mínum og bað
hann að athuga hvort ekki væru
einhverjir strákar, sem hefðu
áhuga á að læra þetta.
— Við urðum alls sjö um
kaupin. í hópnurp voru Halldór
Magnússon, fulltrúi hjá Skelj-
ungi, Óskar Guðmundsson, sem
vinnur á borgarskrifstofunum,
Þorleifur Þorleifsson í Ama-
tör-verzluninni, Ragnar Kvaran,
flugstjóri hjá Loftleiðum, Bjarni
Jensson, flugstjóri hjá Flugfé-
Iaginu og svo Einar og ég.
— Þegar það var ráðið að
kaupa vélina fór ég frá Buffalo
í New York, þar sem ég var
«••••••

við nám, til Lock Haven í Penn-
sylvania, þar sem Piper verk-
smiðjurnar eru. Ég bað um að
fá að tala við eigandann, Piper,
og var það auðsótt. Hann tók
mér mjög vel, bauð mér að
borða, fór með mig í bílferð
um nágrennið og sýndi mér all-
ar verksmiðjurnar.
— Piper var hressilegur, gam-
all karl og hafði mikið orð á
sér fyrir dugnað. Verksmiðjurn-
ar voru allstórar, því að þær
framleiddu mikið af kennsluvél-
um fyrir herinn. Þær voru með
sérlega nýtízkulegu fyrirkomu-
lagi og fór öll framleiðslan fram
á færiböndum. Karlinn var afar
hagsýivi með framleiðslu, enda
hafa Piper verksmiðjurnar allt-
af verið með þeim allra stærstu
í smlði smáflugvéla í Banda-
ríkjunum.
15 PRÓSENT
AFSLÁTTUR.
— Hvað kostaði svo vélin?
— Hún kostáði tæpa tvö þús-
und dollara. Karlinn gaf mér
afslátt, þar sem þetta var fyrsta
Jón Pálsson hjá vélinni á Vestmannaeyjaflugvelli.
—■ Þeir luku allir flughámi.
Á meðan við áttum vélina flug-
um við henni svo til einir, en
árið 1951 seldum við hana til
Flugskólans Þyts og nú skipta
þeir orðið hundruðum, sem hafa
lært að fljúga í henni.
— Fluguð þið ekki víða um
land?
— Við fórum á henni víða
um land. Við bjuggum til lít-
inn flugvöll við sumarbústað
Halldórs Magnússonar á Þing-
völlum og vorum oft með vél-
ina þar á sunnudögum. Þá flug-
um við um allar sveitir þar fyr-
ir austan.
— Einu sinni lenti ég á Laug-
Halldór Magnússon, Óskar Gíslason ljósmyndari og Jón
Pálsson, þegar þeir voru að kvikmynda Reykjavík.
vélin frá honum, sem fór til ís-
lands. Ég man ekki hvort það
voru 10 eða 15 prósent. Hún
var síðan flutt hingað ósaman
sett og kom hingað í marz 1946.
— Hver setti hana svo sam-
an?
— Ég kom heim um líkt leyti
og gerði það. Auðvitað voru
strákarnir með mér I því. Það
var mikill spenningur, þegar
henni var flogið fyrst. Ég flaug
henni fyrstu ferðina og Anton
Axelsson fór með mér. Síðan
byrjuðu allir hinir að læra og
kenndi Anton þeim.
arvatni í litlu moldarflagi. Ég
var þar fyrir austan um daginn
og fór að skoða staðinn. Ég var
satt að segja hissa hvað ég hafði
lent á litlum bletti. Það var
einmitt það bezta við vélina,
að það mátti lenda henni nærri
hvar sem var.
— Margir muna sjálfsagt eft-
ir Reykjavíkurkvikmynd Óskars
Glslasonar. Þar er meðal annars
Reykjavík sýnd úr lofti. Ég
flaug með hann þegar hann var
að taka þetta og tók þá hliðina
úr vélinni. Þetta var lika fyrsta
vélin, sem lenti á flugvellinum
I Vestmannaeyjum. Hann var þá
í byggingu og ekki nema lítill
hluti sem var sæmilega sléttur.
Við lentum þar I þrjú skipti áð-
ur en nokkur annar gerði það.
MARGAR GLEÐISTUNDIR.
— Hvernig leizt fólki á þetta
uppátæki-að kaupa flugvél?
— Þetta þótti feiknalegur lúx
us, þegar strákapjakkar voru
komnir með einkaflugvél. Sann-
leikurinn vár sá, að þetta var
alls ekki dýrt. Við borguðura
30 krónur á flugtímann, sem
við settum 1 sjóð fyrir benzíni,
varahlutum og öðrum kostnaði.
— Þar sem þið voruð allir
ungir, kom þá ekki fyrir að þið
yrðuð fífldjarfir I flugi?
— Það var enginn okkar þann
ig innstilltur. Okkur þótti vænt
um vélina og fórum mjög vel
með hana. Við hirtum hana emn
ig vel, til dæmis bónuðum við
hana oft.
— Lentuð þið aldrei I neinu
hættulegu?
— Aldrei I neinu, sem var al-
varlegt. Það þurfti þó að vara
sig svolítið á mótornum, þvl
að hann var þannig byggður
að gæta varð vel blöndungshit-
ans. Ef það var ekki gert, gat
■hann hætt skyndilega. Það var
sérlega þörf á að gæta þessa
á sumrin. Okkur var vélin aldr-
ei til neins annars en gagns og
gamans. Hún veitti okkur marg-
ar gleðistundir á þessum árum.
SKEMMTILEG OG
ÖRUGG ÍÞRÓTT.
Er fiugið hættuleg 'íþrótt?
— Það álít ég alls ekki vera.
Ég álít hins vegar að það sé
bæði skemmtileg og örugg I-
þrótt, ef menn láta skynsemina
ráða. Það hættulegasta, og raun
ar það eina hættulega, er að
vera niður undir jörð. Allt lágt
flug er hættulegt.
— Ég hef einu sinni orðið
fyrir barðinu á glannafengnum
flugmanni. Þetta var fyrir utan
bæinn og ég hafði stoppað, til
að horfa á hvað maðurinn flaug
fíflalega. Þá kom hann fljúg-
andi í áttina að bílnum og ég
var viss um að hann myndi
lenda á honum. Ég kærði mann- \0
inn og voru öll sönnunargögn | ']
fyrir hendi, en samt var þetta sý|
látið niður falla. Það get ég
aldrei skilið, þar sem aðrir flug-
menn hafa misst réttindi fyrir
þetta.
— Það kom einnig fyrir einn
af flugmönnum okkar, að hann
rak vænginn á Piper Cub I
hlöðu austur í Ölfusi. Vængur-
inn bognaði aftur, þannig að
hann var eins og á þrýstilofts-
flugvél og þannig komst hann
á henni I bæinn.. Það er held-
ur ekki langt síðan að einn rak
vænginn í loftnet á bíl uppi á
Sandskeiði og tók það af. Þeg-
ar svo er komið má ekki miklu
muna að illa fari.
— Fyrir tíu árum síðan kom
það fyrir að tveir Ameríkanar ,,S!j¥
leigðu flugvél hjá Þyt. Þeir |
flugu upp I Bolaöldur og lentu
þar. Fór annar þeirra úr til að
taka myndir af hinum. Það end-
aði með því að hann flaug i
símastaur og fórst.
— Það getur orðið dýrt spauj
að tefla á tæpasta vað, eins o|
sjá má af þessu.
— Voru margir búnir að læra
flug á undan þér?
— Ég hef flugskírteini núm-
er 28. Ég heyrði það einu sinni
í útvarpinu, að það er fyrsta
einkafiugmannsskírteini, sem
gefið var út á Islandi.
— Flýgur þú enn?
— Ég er alveg hættur þvi
núna. Ég umgengst flugvélar
allan daginn I vinnunni. Það hef
ur verið svo mikið að gera hjá
okkur að undanförnu, að ég vil
helzt ekki hugsa um flugvélar
utan vinnutímans.
» er skemmtileg
• og örugg íþrótt

i