Vísir - 01.10.1962, Blaðsíða 4

4

V í SIR . Mánudagur 1. október 1962.
Þegar íslenzkir sjó-
menn, sem sigla til sov-
ézkra hafna, eru spurðir
um álit sitt á þeim, er
það undantekningar-
laust neikvætt. Einkum
er um að ræða tvær
hafnir, í Leningrad og í
Ventsspils í Lettlandi.
Álit þeirra á Ventsspils
er að þar sé ástandið
fyrir neðan allar hellur.
vægast sagt hörmulegt.
En þegar talað er um
Leningrad er aldrei tek-
ið jafndjúpt í árina, þótt
greinilega megi heyra á
þeim, að þeir láti sér fátt
um finnast.
Þeir geta þess að þar sé
margt að sjá, einkum glæsileg-
ar stórbyggingar, frá tímum
keisaranna, og söfnin sem þess-
ar hallir geyma, Að öðru leyti
eru þeir ekki hrifnir. Stjórn-
málaskoðanir móta ekki álit
sjómanna á éinstökum höfnum,
það þykist ég þekkja. Þeir meta
þær mikið, ef ekki mest eftir
því, hvernig þeim líður og líkar
þar lífið, fjarri heimilum sínum,
hvernig þeir geta stytt sér
stundir í frítímum sínum frá
vinnu um borð.
„Heldurðu að það sé
dómur, maðui\“
Lagarfoss er meðal þeirra Is-
lenzku skipa, sem flytur fryst-
an fisk á Rússlandsmarkr.ð.
Hann hefur verið í þessum sigl-
ingum sl. eitt til hálft annað
ár. Þar vonast skipverjarnir
eftir að hver ferð til Ventsspils
verði sú síðasta.
„Eitt og hálft ár og sér ekki
fyrir endann á því“, sagði einn
þeirra. „Heldurðu að það sé
dómur, maður“.
Óveðrið forðaði
frekari töfum.
En einmitt til þessara dómadags
staða, Leningrad og Ventsspils,
var ferð minni og konu minnar
heitið snemma í ágúst. Það var
áætlað að ferðin tæki 30 — 40
daga. Hvort sem það var til-
viljun eða Sovét-skipulaginu að
kenna, töfðumst við um 10 daga
í þessum höfnum. Skipsmenn á-
töldu skipulagið, en sögðu samt
að við hefðum sloppið vel. Þeir
þekktu lengri tafir, en voru
samt ekki á því að gefa skipu-
iaginu plús í þetta sinn. Taf-
irnar í Leningrad hefðu getað
orðið nokkrum dögum meiri, ef
aðvífandi óveður hefði ekki
neytt Rússana til að binda skip-
ið, sögðu þeir. Til skýringar
verð ég að geta þess, að fyrst
beið skipið við mynni Neva-
fljótsins, sem Lgningrad stend-
ur við. Síðan vorum við lóðsuð
inn á höfnina, þar sem lagzt
var við akkeri, en komumst
ekki upp að bryggju fyrr en
óveðursguðirnir tóku í taumana.
Hættan var sú að skipið ræki
fyrir veðrinu upp á land eða
utan í önnur skip.
Farþegarýmið á Lagarfossi,
sem tekur 12 manns, hafði ver-
ið fullt allt sumarið, en í þetta
sinn fóru aðeins sex, þrenn
hjón. En þegar komið var til
Kaupmannahafnar á útleið,
urðu Lánus Ársælsson, útgerð-
armaður í Vestmannaeyjum, og
kona lrans, að fara í land og
snúa heim.
Hin hjónin voru Magnús
Magnússon, póst- og símstjóri í
Vestmannaeyjum, og Marta
kona hans. Jafnframt voru með
skipinu eiginkonur nokkurra
skipverja.
Okkur farþegunum varð tíð-
rætt um það, sem fyrir hönd-
um væri, þegar í land yrði kom
ið austantjalds. Svörin, sem við
fengum, voru eins og áður er
getið. En mér er óhætt að full-
yrða, að það sem fyrir augun
bar í Ventsspils, var hörmu-
legra en við höfðum gert okkur
I hugarlund. Það var á köflum
óhugnanlegt. Þeim mun ánægju
legra var í Leningrad.
Ventsspils.
Til Ventsspils var komið frá
Finnlandi, nánar tiltekið Aabo.
Þá var búið að losa í tveimur
hálf-sænskum hafnarbæjum í
Finnlandi, Vaasa og Jacobstad.
Þar kom fátt á óvart. Fólkið
var myndarlegt og ósköp venju-
lega klætt. Bæirnir voru þrifa-
iegir, með mörgum nýjum og
stórum byggingum, einkum
verzlunarhúsum og fjölbýlishús-
um, sem öll báru fram úr skar-
andi húsagerðarlist Finna gott
vitni. Vaasa og Jacobstad eru
báðir fólksfleiri en Ventsspils..
Höfnin í Ventsspils er hins veg-
ar nokkuð stærri en þeirra hafn
ir, og auk þess mun þýðingar-
meiri. . <
Afgreiðslan í Finnlandshöfn-
unum gekk eins og í sögu. Skip-
ið fór tafarlaust inn að bryggju,
og vörurnar voru tilbúnar á
hafnarbakkanum, ' og hafnar-
verkamennirnir unnu betur en
flestir aðrir hafnarverkamenn,
eins og venjulega, að dómi skip-
verja.
Skipzt á skilaboðum.
Það var heldur ekki verka-
mönnunum í Ventsspils að
kenna, hvað afgreiðsla skipsins
dróst úr hömlu. Þeir unnu á átta
tíma vöktum allan sólarhring-
inn og drógu ekki af sér á með-
an. Hafnarstjórnin í Ventsspils
hafði lofað bryggjuplássi strax
og við kæmum. En það var
sama sagan eins og reyndar allt
af þegar þangað kom. Skipið
var látið bíða dögum saman.
Enginn um borð vissi hvenær
farið yrði að bryggju. Það gat
orðið í dag, á morgun eða kann
ske eftir marga daga. Skip
höfðu orðið að bíða í allt að
tuttugu og einn sólarhring
vegna þriggja daga losunar.
Skipstjórinn setti sig þegar í
samband við hafnarstjórnina og
útskipunarskrifstofuna. Það olli
auðvitað erfiðleikum, að hann
gat ekki talað við starfsmenn
skrifstofanna persónulega. Þeim
var bannað að hafa samband sfn
á milli nema með skilaboðum,
sem fóru gegnum loftskeyta-
stöðina. Hún tók við boðum og
kom þeim til réttra aðila.
Beðið á Iegunni.
Honum var sagt að bíða á
legunni fyrir utan Ventsspils, ,
en hringja aftur síðar um dag- !
inn. Þar voru fyrir þrjú skip,
sem biðu hafnar. Áður en þaú
kæmust inn, hvað þá Lagar-
foss, var skollið á hvassviðri,
sem lokaði höfninni, svo að ekki
var hægt að táka skip inn fyrr
Þessi mynd úr Rússlandsbók
bandaríska tímaritsins Life og
gefin var út af Almenna bóka-
j félaginu, gefur góða hugmynd
úm þau andlit sem mæta ferða
manni á gangi um götur Lenin-
grad eða Ventsspils. Greinar-
höfundi hafði verið sagt að
hann mætti ekki taka myndir í
Ventsspils. Hann gerði tilraun
til að taka myndir en var þegar
en því slotaði. Þetta var á öðr-
um degi við Ventsspils. Skip-
stjórinn hafði gert ítrekaðar til-
raunir til að fá skipið tekið
inn, en árangurslaust Stundum
svaraði loftskeytastöðin ekki
upphringingum, en það var
vanalegt, þegar engar upplýs-
ingar lágu fyrir í landi.
Á þennan dónalega hátt gat
hafnarstjórnin komizt hjá þvf
að segja nokkuð um það, sem
hún vissi raunar ekkert um enn-
þá. Þegar veðrið lægði og aftur
var hægt að lóðsa inn í höfn-
ina, var Ventsspils umsetin 10
skipum. Um þetta leyti bar að
rússneskt skip, sem var þegar
tekið inn. Næsta skip fór ekki
inn fyrr en nokkrum klukku-
stundum síðar. Þao er venjan,
bæði í Leningrad og Ventsspils,
að láta rússnesk skip ganga fyr-
ir öðrum skipum, var mér sagt.
í stóru landi.
En eftir fjóra daga fékk Lag-
arfoss bryggjupláss. Þá hefði
björninn átt að vera sama sem
unninn og skipið búið að losa
á sjötta eða sjöunda degi. En
nú stóð á frystivögnum. Þeir
voru ókomnir. Sjófragt, eins og
skrifstofan var kölluð, sem sá
um vörumóttökuna, vissi ekki
hvenær þeirra var von. En þeir
voru á leiðinni, sagði húm. Skrif-
stofan var spurð hvar vagnarn-
ir væru, en það gat hún heldur
ekki upplýst. Einhver skrifstofa
í Moskvu sá um að ráðstafa
þeim.
Þegar fauk í skipstjóra vegna
seinagangsins og hann spurði
þá hvernig í ósköpunum á þvi
stæði að þeir vissu ekkert um
vagnana, ypptu ' fulltrúarnir
Framh. á bls. 7.
ÁSMUNDUR EINARSSON blaðamaður fór fyrir
skönimu með Lagarfossi til Sovétríkjanna í boði
Eimskipafélags íslands. Mun hann skýra lesend-
um Vísis frá því sem fyrir augu bar í ferðinni
í nokkrum greinum hér í blaöinu á næstunni.
Birtist fyrsta grein Ásmundar um ferðina hér
í dag. Segir hann þar frá heimsókn til Ventsspils
og bregður upp svipmynduth af viðdvölinni þar.
/