Vísir - 02.10.1962, Blaðsíða 9

V í SIR . Þriðjudagur 2. október 1962.
9
Lifandi manna land
Þorsteinn frá Hamri: LIF-
ANDI MANNA LAND. -
Ljóð, 62 bls. - Heims-
kringla 1962.
TTngt skáld hefur nýlega sent
frá sér þriðju ljóðabók
sfna. Þorsteinn frá Hamri hef-
ur áður gefið út bækurnar „í
svörtum kufli“, „Tannfé handa
nýjum heimi“ og nýja bókin
heitir „Lifandi manna land“. Ég
veit ekki hvort þessir titlar hafa
táknræna merkingu en ef svo er
verður að skilja það sem vax-
andi bjartsýni höfundar. Það er
líka meiri hlýja f ljóðum hans
en oft áður og meiri mýkt,
einkum í síðari hluta bókarinn-
ar. Hins vegar efast ég um að
Þorsteinn frá Hamri sé enn bú-
inn að ná fullri mótun í Ijóðlist
sinni enda væri það með ólík-
indum hjá svo ungum manni.
Hitt skiptir meira máli að hann
lítur skáldskap sinn miklu
alvarlegri og raunsærri augum
en ungum skáldum íslenzkum
er tamt og það bendir til þess
að vegur hans verði að sama
skapi lengri í bókmenntum
okkar.
Tjetta kemur fram í mörgu og
þó fyrst og fremst í tveim
atriðum. Hann hefur ekki talið
sjálfan sig yfir það hafinn að
leggja sitt járn á afl fomra og
nýrra skálda og hamra það í
eldi þeirra og hann hefur ekki
heldur álitið það fyrir neðan
virðingu sfna að ganga í smiðju
íslenzkrar tungu til að hvessa
málfar sitt og tungutak. Það er
þetta sem yfirleitt stendur
ungu skáldunum fyrir þrifum
en er styrkur Þorsteins frá
Hamri. Tungutak hans er lif-
andi og fagurt þótt það sé ekki
alltaf • eins meitlað og æskilegt
væri þegar tillit er tekið til þess
forms sem hann hefur valið
sér. Hann skilur að minnsta
kosti að tungan er hljóðfæri
skáldsins og á það verður að
læra eins og hvert annað hljóð-
færi ef það á að geta borið fram
þá óma sem skáldið heyrir hið
innra með sér. Þannig hefur
Þorsteinn frá Hamri gengið til
verks af alvöru og vill greini-
lega læra sitt „fag“ eins og bezt
verður á kosið.
Lifandi manna land er í þrem
hlutum, nefnast þeir Vegferð,
Að bfða eftir fregn og Birta.
Fyrsti hlutinn hefur að geyma
7 ijóð nokkuð misjöfn að gæð-
um. Bezt eru Staðlaus hugur í
nóttinni, Jól mannsins og Leit.
. í þeim kemur fram sá hæfileiki
Þorsteins að láta orðin segja
meira en merkingu sína. Formið
er knappt og snöggt, stíllinn er
stuttur og expressjónistískur.
Staðlaus hugur í nóttinni er
svona:
A nnar hluti bókarinnar er
einnig 7 ljóð og miklu sund
urlausari en fyrsti og síðasti
hluti bókarinnar. Manni skilst
—r-'ps'-
Brian Holt
að öll fjalli ljóðin um dauðann
en missa sum hvér marks vegna
þess hve þau eru laus í reipun-
um og sannfæringarlaus eins og
t. d. ljóðið um Lúmúmba. Beztu
kvæðin f þessum hluta eru tvö
hin síðustu Við eldana og Val-
týr á grænni treyju.
Seinasti hlutinn er ljóðasam-
stæða 8 Ijóða, en form þeirra
er svo ólíkt að samstæðan fer
að nokkru úr skorðum af þeim
sökum. Hér skiptast á stutt,
hnitmiðuð ljóð og prósakaflar
sem þarf að yrkja upp á nýtt
til þess að þeir verði að ljóðum
eins og t. d. VI (Þú ert úti í
kulinu). En nafnið á kaflanum
er rétt: Það er birta yfir þess-
um ljóðum öllum og viðfelld-
inn notalegur blær. Minn
smekkur velur aftur tvö síðustu
ljóðin Kemur regn, kemur sól,
Ein hin merkasta er-
lenda menntastofnun,
sem hér á landi starfar,
er British Council. Brit-
ish Council er sjálfstæð
stofnun með aðsetri í
Lundúnum. — Hlutverk
hennar er að kynna
brezka menningu erlend
is og vinnur stofnunin
að því á mjög margvís-
legan hátt.
Veittir eru námsstyrkir til
margra landa og þekkjum við
íslendingar þann þátt starfsins
bezt. Þá býður stofnunin einnig
fulltrúum erlendra þjóða í
kynnisfarir til Bretlandseyja og
eru þá iðulega fulltrúar ein-
hverrar listgreina f förinni.
Einnig gengst stofnunin fyrir
umfangsmikilli enskukennsiu í
mörgum ríkjum, stofnun
Menningarstarf
Nótt
og hugurinn reikar
er mér ofvaxið þetta fallvalta líf?
máninn slagar milli regnskýja
hugurinn reikar, spyr
er vatnið þorrið
lækurinn horfinn til hafs
fjallið hrunið?
nótt
ég hef ekkert að dylja
hugurinn reikar staðlaus
um lífvana gresjur
er mér ofvaxinn þessi hverfuii hugur.
kemur sá hýri morgunn og hið mjúk. Skáldið er undir nokkr-
næst síðasta hljóðar svo: um áhrifum íslenzkra skálda
Svona fer — hversu erfið sem er þín leit
að byrginu sem þinu orði eirir:
þú klýfur storminn storkandi grýttum reit
og staldrar þegar þú heyrir
þann saung er veit: hvers sigur að höndum fer
þótt sviðinn sé staður fyrst og eyddur
og tvísýnt einatt hver kostur þínum og þér
og mínum og mér er reiddur.
Cé litið á bókina í heild sakn-
ar maður átaka. Ljóðin eru
oft of mild, einkum þau sem
eiga að bera í sér brodd ádeil-
unnar. Hins vegar nýtur þessi
mildi lýríski blær sín vfða á-
gætlega. Þessi ljóð Þorsteins
frá Hamri eru ekki stórmann-
leg en mjög viðfelldin og klið-
eins og t. d. Steins Steinars og
Snorra Hjartarsonar en það
verður að teljast eðlilegt og
ekki um að sakast. Lifandi
manna land sýnir framför og
bendir til þess að hér sé um
að ræða áfanga á leið til heil-
steyptari listar.
Njörður P. Njarðvík.
Ófeigur J. Ófeigsson
British Council
enskra bókasafna, kynningu á
brezkri list, myndlist, tónlist
og leiklist og svo mætti lengi
upp telja.
Eins og í upphafi var sagt er
British Council sjálfstæð stofft-
un með sjálfstæðan fjárhag. Fé
sitt hefir hún aftur á móti að
mestu frá brezka ríkinu, en
þess ber að gæta að ríkisstjórn-
in getur ekki sagt British
Council fyrir verkum. Hún er
sjálfstæð menningarstofnun
sem ekki skiptir sér af stjórn-
málum.
Dr. D. Brander.
íslenzkir menntamenn hafa
haft löng og góð kynni af
British Council. Undanfarin ár
hefir dvalizt hérsá landi kennari
í ensku á vegum stofnunarinn-
ar Mr. Donald Brander að
nafni. Hefir hann kennt ensku
bæði við Háskóla íslands og í
einkaflokkum og hefir haft
fjölda nemenda.
Ótaldir eru hinir mörgu og
veglegu námsstyrkir, sem Brit-
ish Council hefir veitt Islend-
ingum á liðnum árum. Þessir
styrkir eru veittir fyrst og
fremst til framhaldsnáms við
brezka háskóla og vísinda-
stofnanir og hafa jafnan verið
mjög eftirsóttir, enda mun fá-
gætt að jafn góðir námsstyrkir
séu í boði. Hafa m. a. margir
íslenzkir læknar stundað fram-
haldsnám í fræðum sínum á
vegum British Council á liðnum
árum. Flestir styrkþegarnir
snúa aftur heim til íslands að
námi loknu eftir góð kynni af
Framhald á bls. 10.
Framlag Glasgow-háskóla
til Ófeigs J. Ófeigssonar