Vísir - 27.10.1962, Blaðsíða 8

8
VÍSIR . Laugardagur 27. október 1£
(Jtgefandi: Blaðaútgáfan VISIR.
Ritstjórar: Hersteinn Pálsson. Gunnar G Schram
Aðstoðarritstjóri: Axe) Thorsteinsson
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskrifstargjald er 55 krónur á mánuði.
I lausasölu 4 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur).
Prentsmiðja Vísis — Edda h.f.
Línan frá Moskvu
Þeir, sem kynnu að hafa verið í vafa um, hvort
hinir svokölluðu „íslenzku“ sósíalistar og málgagn
þeirra, Þjóðviljinn, fái línu sína frá Moskvu, þurfa nú
ekki að efast lengur. Viðbrögð Þjóðviljans gagnvart
Kúbumálinu sanna svo ekki verður um villzt, að skrif-
um blaðsins er stjórnað frá Moskvu.
Það er sannað, að Rússar hafa undanfarna mán-
utTí eða lengur verið að koma sér upp herstöðvum á
Kúbu. Þjóðviljinn spyr að því í forystugreininni í gær,
hvort nokkur þurfi framar „að vera í vafa um, hvar
ofbeldismannanna sé að leita í þeim ógnarlegu átök-
um, sem nú eru háð í veröldinni“. Nei, enginn, sem
teljast má með réttu ráði, er í vafa um það. Og það
er meira að segja óhugsanlegt að ritstjóri Þjóðvilj-
ans viti ekki hið rétta, þótt hann kjósi að snúa öllum
staðreyndum við. Hann segir að Bandaríkjamenn hafi
borið fram „þá fáránlegu staðhæfingu, að Kúba —
með sjö milljónir íbúa — hyggi á árásir á Ameríku
alla?“
Þetta er gott sýnishom af málflutningi Þjóðvilj-
ans. Því hefur aldrei verið haldið fram, að Kúbumenn
hygðu sjálfir á árásir. Stjómarvöld Kúbu eru hins veg-
ar, eins og aðrir kommúnistar, viljalaust verkfæri í
höndum yfirboðara sinna í Moskvu. Það eru því Rúss-
ar, en ekki Kúbumenn, sem stjórna á Kúbu. Þetta
hafa Bandaríkjamenn tekið skýrt fram, og þetta vita
allir, sem vilja vita, og meira að segja líka sumir, sem
ekki vilja vita, eins og ritstjóri Þjóðviljans. Ef vér
munum rétt, er hann nýlega kominn heim úr ferð til
Kúbu, og enda þótt hann hafi ekki verið leiddur þar
í allan sannleika um hernaðarundirbúning Rússa á
eyjunni, hlýtur hann að hafa séð svo mikið, að hann
ætti ekki að vera í vafa um, hverjir hinir raunveru-
legu stjórnendur eru á þeim stað — enda veit hann
það ofur vel.
Hverjir vilja ekki semja?
Ritstjóri Þjóðviljans segir í fyrrnefndri forystu-
grein, að Bandaríkjamenn vilji ekki semja um ágrein-
ingsmálin. Engin þjóð hefur lagt sig eins í líma og
einmitt Bandaríkjamenn, til þess að reyna að jafna
deilumálin með samningum. Ef nokkuð mætti að
Bandaríkjamönnum finna í þessu efni, væri það helzt,
að þeir hefðu of lengi trúað á friðsamlega samninga.
Stjórnendur Rússlands eru nákvæmlega eins og
Hitler var. Þeir þykjast vilja semja, en draga viðræð-
umar á langinn, af því að þeir ætla sér aldrei að semja.
En verði þeir að lokum neyddir til þess, svíkja þeir
samningana, þegar þeim hentar.
Lýðræðisþjóðirnar hafa alltof lengi látið Rússa
draga sig á asnaeyrunum í þeirri von að hægt væri að
ná við þá samningum. Það var því sannarlega tími
til korninn, að setja hnefann í borðið.
*
Vorið 1929 „debuter-
aði“ ég í rauninni á
Kounglega leikhúsinu.
Áður hafði ég að vísu
fengið nokkur góð hlut-
verk svo sem Leonoru í
„Tímaleysingjanum“ eft
ir Holberg, þar sem Ras-
mus Christiansen lék
aðalhlutverkið en Bodil
Ipsen lék Pernillu. Þessi
hlutverk mín mátti þó
fremur kalla tilraun og
í leikhúsinu spurðu
menn: — Getur hún stað
ið sig í málinu.
En svo kom „Gálgamaður-
inn“, þar sem segja má að ég
hafi fyrst verið viðurkennd og
þess vegna lít ég á hlutverk
mitt þar sem frumraun mína
eða „debut“.
'C'gill Rostrup átti að setja
„Gálgamanninn" á svið og
bauð mér aðalhlutverkið, Maríu.
Ég fékk leikritið til yfirlestrar
og hreifst mjög af þvi. Svo
kom Rostrup og spurði hvernig
mér litist á það og ég svaraði
að ég væri fús, — mjög fús að
leika Maríu.
— En hver á að fara með
hlutverk Tolls ofursta? spurði
ég áhugasöm.
— Það er Poul Reumert,
— Ég rétti honum handritið Anna Borg á fyrstu leikárum sínum við Konunglega leikhúsið.
Endurminningar Önnu Borg
A sviði konimg
samstundis: — Takk fyrir góð-
vild yðar, að þér vilduð láta
mig fá hlutverk Maríu, sagði
ég, — en það fellst Poul Reum-
ert aldrei á.
Egill Rostrup horfði undrandi
á mig. — Poul Reumert vissi
þá vel, að ég átti að leika Maríu
og hafði talið það ágæta hug-
mynd, sagði hann. Ég held að
þá hafi ég starað mállaus á
hann.
— Ég læri víst aldrei að
skilja Dani, svaraði ég loksins
í spaugi.
ZC'fingarnar á Gálgamannin-
um hófust og á hverri æf-
ingu var Poul Reumert jafn
hjálpsamur og hvetjandi við
mig.
Fyrir mig hafa leikæfingar
alltaf þýtt mikla baráttu. Þar
er það sem hlutverkið verður
til og maður nemur efnið. Og
alltaf er ég að spyrja sjálfa mig
á æfingunum: — Skyldi þetta
takast?
Þegar ég hef svo loks náð
taki á hlutverkinu, þá er þetta
enginn vandi, þó ég ætti að
leika það hundrað sinnum. Á
frumsýningunni „afhendi" ég
hlutverk mitt: Þá er ég búin,
þá ræðst það hVort ég stend eða
fell.
Tþegar frumsýningardagurinn á
Gálgamanninum rann upp
þann 22 marz var ég ekki vit-
und taugaóstyrk. Ég hlakkaði
aðeins til. Blaðamaður, sem
átti blaðaviðtal við mig á þeim
sama degi varð sem furðu lost-
in.
— Er þetta ekki of mikíl
dirfska? spurði hann.
En í mínum augum var það
ekki dirfska. Þannig var þetta
aðeins. Kannski stafaði þetta af
því að ég hafði vaxið upp í
leikhúsheimi, var alin upp í
leikaraumhverfi og fannst það
eins og hver annar eðlilegur
hlutur, að koma fram á sviðið
Já meira en það, mér fannst
það eins og að losna úr hýði
og verða frjáls.
A sjálfu frumsýningarkvöld-
inu kenndi Poul Reumert
mér nokkuð, sem er mikilvægt.
í leikritinu deyr Toll ofursti og
María sem hafði elskað hann
innilega grætur frávita af
harmi. Þegar tjaldið var fallið
lá ég enn á gólfinu og hélt á-
fram að gráta. Ég gat ekki losn-
að frá hlutverkinu. Þá kom
Poul Reumert til mín reisti mig
upp og sagð, hæglátlega:
— Nú er þessu lokið. Þegar
tjaldið er fallið er leikritið úti
og þér verðið að læra að hrista
hlutverkið af yður. Ef þér losn-
ið ekki við það, getið þér ekki
numið nýtt hlutverk. Maður
verður að umbreytast þegar
gengið er inn á sviðið og mað-
ur verður að umbreytast þegar
farið er út af sviðinu. Maður
má aldrei dragast með hlut-
verkið eins og þunga byrði.
Næsta kvöld stilltist grátur
minn jafnskjótt og teppið féll.
'C’aðir minn sem alltaf hafði
1 brennandi áhuga á leikhús-
málum sá mig ekki í þessu
byrjunarhlutverki mínu, en
næst á eftir Gálgamanninum
fékk ég mörg önnur góð hlut-
verk. Eitt þeirra var Margrét í
Faust. Þegar það leikrit var
sýnt kom pabbi til Kaupmanna-
hafnar. Það var dásamlegt að
hitta pabba aftur og það fyrsta
sem ég sagði við hann, þegar
ég tók á móti honum brosandi
af gleði:
— Nú sérðu pabbi. Eftir allt
saman komst ég að Konunglega
leikhúsinu. Þó ég léki að vísu
ekki Hjördísi í Víkingunum á
Hálogalandi eins og mig
dreymdi um þegar ég var lítil
stúlka og þú last það upphátt
fyrir okkur.
Þegar ég sagði þetta var
mm
mBrmxvtamwFma. iwif%