Vísir - 19.02.1963, Page 7

VÍSIR . Þriðjudagur 19. febrúar 1963.
7
—■■^■—lílllll lll—lllllll llllllll IIIIIHIIB l|l|||l I I
Tæknimemm
Jþað má segja að nú fari fram
allsherjarvélvæðingu á öllum
sviðum þjóðlífs okkar íslendinga.
Það er því knýjandi nauðsyn á
því að nægur fjöldi lærðra manna
sé fyrir hendi tíl að byggja upp
þá vélvæðingu. í fyrsta lagi næg-
ur fjöldi járniðnaðarmanna og
rafmagnsiðnaðarmanna frá hinum
ýmsu greinum þessa iðnaðar.
Sama er að segja frá símvirkjun-
ariðnaðinum. Allir þurfa þessir
menn að hafa tækifæri til að afla
sér mjög aukinnar þekkingar, sem
er sambærileg við það bezta á
meðal þjóða sen lengst eru komn
ar á tæknisviðinu.
En þegar búið er að koma upp
iðnaðarmiðstöðvunum eða verk-
smiðjunum og hinum aukna
fjölda oikuvera, sem er undir-
staðan fyrir iðnaðarmiðstöðvun-
um, er ennþá meiri þörf á mjög
auknum fjölda vélstjórnarmanna,
sem hafa aflað sér þeirrar full-
komnustu menntunar á hinu fag-
lega og verklega sviði, sem frek-
ast er unnt að veita. Þeirra hlut-
verk á svo að verða það að sjá
um rekstur og viðhald hinna dýru
véla, sem er í verksmiðjunum og
framleiðslumiðstöðvunum.
Einnig til að sjá um rekstur og
viðhald hinna stóru og mörgu
orkuveravéla, sem þegar eru til
eða verið er að auka við nú og
verða reist á næstu árum og ára-
tugum. Það er því augljós þörfin
og hún er mjög aðkallandi á mjög
auknum fjölda iðnaðarmanna og
vélstjórnarmanna til að tryggja
framgang þeirrar vélvæðingar,
sem nú stendur yfir.
Það veltur þvi mjög á því að
öll tæknimenntunin sé skipulögð
á sem hagkvæmastan máta, en þó
aukin eftir því sem nauðsynlegt
verður á hverjum tíma. Vélstjórn-
armennirnir eiga að sjá um rekst-
ur og viðhald allra þeirra véla,
sem eru í orkuverunum og iðnað-
arstöðvunum. Þeir eiga ;.j gæta
þess að engar eða sem minnstar
gangtruflanir verði. Það er því
nauðsyn að þeir eigi ávallt greið-
an aðgang að þeim menntastofn-
unum, sem geta veitt nauðsynlega 1
fræðslu á hverjum tíma.
Nú þegar í smíðum er nýtt laga
frumvarp, sem á að bæta úr
þeirri brýnu þörf, sem hér hefur
lauslega verið minnzt á, þá veltur
á miklu, að vel takist um þá laga-
srníði, um alla tæknimenntun.
bæði gagnvart iðnaðarmönnum og
vélstjórum. Það er mjög mikil-
vægt að hin aukna þörf mjög
aukins fjölda þessara manna verði
ekki til þess að dregið verði úr
kröfunum til aukinnar þekkingar
í sambandi við námið, með stytt-
■r,gu námstímans. Það verður
þvert á móti að auka þekkinguna.
Þar sem allar vélar verða stöð-
ugt margbrotnari og fullkomnari.
en það útheimtir nákvæmara eft-
irlit og viðhald. Einhver kann a<
hugsa sem svo: Hvernig er hægt
að auka krofur til meiri þekking-
ar, á sama tíma og svo mikil
vöntun er faglærðra manna, bæði
i járniðnaði og öðrum hliðstæðum
greinum, er ekki eina lausnin að
stytta námstímann. Ég tel að sú
freisting megi ekki undir neinum
zringumstæðum ráða gerðum
manna. Málið er hægt að leysa
með hagkvæmari námstilhögun,
þannig að stofna undirbúnings-
deild með faglegum, verklegum og
bóklegum námsgreinum, sem eru
samræmdar við tilheyrandi tækni-
nám, við .þetta nám gætu piltar
fengið að byrja innan 15 ára ald-
urs, þar læra þeir hagnýta notkun
áhalda sem þeir kæmu til með að
nota við hið eiginlega tækninám,
eða iðnaðarnám, sem þeir tækju
á eftir þessum undirbúningstima,
sem mætti stytta um allt að y3
eftir því hvað undirbúningstíminn
eða undirbúningsdeildin stæði yf-
ir langan tíma. Sama regla gildir
fyrir allar greinar iðnaðarins og
fyrir þau vélstjóraefni sem ætluðu
sér að fá fullgild vélstjóraréttindi.
Þannig að undirbúningsdeild plús
verklegt námskeið, plús hið eigin-
lega fagnám, tæki svipaðan tíma
og nú er, en þá öðluðust þeir full
iðnréttindi hver á sínu sviði.
m
Jgg vil af sérstökum ástæðum
leggja ríka áherslu á það að
vélfræðinemar verði að ljúka fullu
vélsmíðanámi, hafi lokið fullu
fagprófi og þá öðlast full iðnaðar
réttindi. Þannig að undirbúnings-
deild og verklegt námskeið, yrði
byrjunarnám og járniðnaðarnám-
ið tæki við á eftir. Þetta tímabil
Eftir
Þorkel
Sigurðsson
vélstjóra
tæki fjögur ár samanlegt, eins og
nú er, en það ynnist við þetta,
að þeir gætu byrjað tveimur til
þremur árum fyrr, en ella væri,
eða á meðan hin ríka athafnaþrá
er í unglingnum, og væru heldur
ekki byrjaðir á öðru námi, og
því eðlilegt að álykta svo, að
miklu fleiri en nú hæfu nám í
þessum greinum.
Að sjálfsögðu verður svo vél-
skólakenslan rneð svipuðum kröf-
um til náms eins og verið hefur,
með lágmarkstíma þrjú skólaár.
Þótt ég viti það ekki með vissu
á þessu stigi málsins, tel ég víst
að í sambandi við þá tæknináms-
löggjöf sem nú er í smíðum, sé
gert ráð fyrir stofnun tæknideild-
ar, við Vélskóla íslands er það
mjög aðkallandi nú, s. b. það sem
að framan er sagt.
Ég hef þá trú að mikill meiri
hluti vélskólamanna mundi bæta
þeim tíma við námstíma sinn. ?■
hef verið þetta fjölorður um vél-
fræðimenntunina, vegna þess að
ég hafði heyrt að komið hefði til
orða í sambandi við hið væntan-
lega frumvarp um tækninámið að
láta nýja deild, þar er undirbún-
ingsdeild við Vélstjóraskólann i
Reykjavík, kom í stað verkstæð-
isnnámsins, en i þeirri undirbún-
ingsdeild yrði og verklegt nám
skeið, og ætti þessi deild að koma
, stað 4ra ára verkstæðisnámsins
en í þeirri undirbúningsdeild yrði
og verklegt námskeið, og
Þorkell Sigurðsson
eftir því sem mér skildist átti
þessi tími að gefa mönnum rétt
til fyllstu vélstjóraréttinda að af-
loknu vélstjóranámi. Ef einhver
fótur væri fyrir þessum orðrómi,
þá væri hér stígið svo stórt skref
afturábak, £ stað aukningar á allri
tæknimenntun, að það tjón sem
af því hlytist, yrði erfitt að vinna
upp aftur. Ég vil því af heilum
þekkingu, að þeir geti í öllum til-
fellum, fundið þá réttu lausn í
hverju vandamáli, sem geta orðið
margs konar, bæði á sjó og landi
þeir verða og að geta innt af
hendi fullkomið eftirlit með öll-
um viðgerðum og haft verkstjóm
á hendi við allar viðgerðir og
niðursetningu véla, og taka slíka
vinnu út eftir að henni er lokið.
Þetta er i stuttu máli það aðals-
merki, sem íslenzk véistjórastétt
hefur sett sér og gert að höfuð
markmiði og miðað allar kröfur
til þekkingar við það.
Það hefur því gengið sem rauð-
ur þráður í gegnum alla starfs
sögu vélstjórafélagsins, að vél-
stjórarnir hafa alla tíð haft for-
göngu um auknar kröfur um
aukna þekkingu til ríkisstjórnar-
innar og ávallt verið í sókn á
því sviði.
Þetta byrjaði á stofnfundi vél-
stjórafélagsins 20. febrúar árið
1909, en þá gengust stofnendurnir
fyrir þv£ að hafizt var handa um
samningu 1. laga um vélfræðinám
og vélfræðikennslu fyrir islenzk
skip. Til að semja þau lög var
þjóðinni, að fá þá fullkomnustu
fræðslustofnun sem völ er á „Auö
vitað var honum það flestum ijó?*-
ara, að með þvl að koma upp
hinni fullkomnu fræðslustofnun
til sérþekkingar á tæknisviðinu,
og fyrir allar sérgreinar sjávarút-
vegsins, var öll framtfðarafkoma
islenzku þjóðarinnar bezt tryggð
þótt hann notaði þetta sérstaka
tækifæri, til að láta hina fslenzku
sjómannastétt vita, það að hann
kunni að meta framlag hennar £
uppbyggingu fslenzks atvinnulífs,
og jafnframt að þegar fslenzka
vélstjórastéttin og íslenzkir skip-
stjórnarmenn voru að berjast fyr-
ir aukinni fræðslu í sérgreinum
sínum, sem lengdi lærdómstíma
þeirra. Þá voru þeir að berjast
fyrir framtíðarvelferð hinnar
íslenzku þjóðar og voru tilbúnir
að færa fórnir til að ná því marki.
Því þeir gerðu sér þá grein fyrir
því er koma mundi, en það var
alþjóðleg vélvæðing sem mundi
þurfa þúsundir starfandi handt,
með sérþekkingu, til að sú vél-
væðing gæti tekizt.
og vélstjóramennt
hug vonast til þess, að slíkt fyrir-
bæri eigi ekki eftir að koma fram
í dagsljósið. En ekki veldur sá er
varar við, og því taldi ég rétt að
það kæmi hér fram.
Ef slík undirbúningsdeild væri
stofnuð við vélskólann gæti hún
miðað til heilla ef hún væri sem
"íiðltfíTFSð'TÍjSlfa vélstjóraefni frá
15 til 18 ára áldurs, til að tileinka
sér fullkomna verkkunnáttu og
rétta meðferð þeirra tækja sem
þeir kynnu að þurfa að nota, við
hið eiginlega vélvirkja eða járn-
iðnaðarnám, sem skilyrðislaust
yrði að koma á eftir, til að öðlast
fullgild iðnréttindi sem og væri
skilyrði fyrir fullgildum vélstjóra
réttindum, samanber það sem að
frarnan er sagt, og eins og nú er
krafizt.
Jgn hvers vegna þurfa þá vél-
stjóraefni að eyða þessurn
langa námstfma munu menn ef til
vill hugsa, því er til að svara að
vélstjórarnir þurfa að kunna að
smíða allt sem smiða þarf til við
gerðar og viðhalds þeirra véla
sem þeir eiga að bera ábyrgð á.
Þeir verða að hafa svo staðgóða
Hr. Sveinn Björnsson síðar forseti
íslands fenginn, og þau síðan lögð
fyrir Alþingi fyrir hönd félags-
sjóðsins. í framhaldi af þessu
barðist svo V. S. F. í. fyrir stöð-
ugt auknu námi fyrir vélstjóra
efnin þar til vélskólinn komst i
það horf sem hann er í nú.
Þá varð það og margra ára bar
áttumál vélstjórastéttarinnar að
koma upp rafmagnsdeildinni, við
vélskólann sömuleiðis tók það
mörg ár að hamra það f gegn
að koma upp hinu glæsilega húsi
Sjómannaskólans, þar sem allar
deildir vélskólans eru staðsettar. í
þessu sambandi vil ég rifja upp
þau ummæli sem núverandi for-
sætisráðherra, Hr. Ólafur Thors
viðhafði um það leyti sem átti að
fara að hefja framkvæmdir á
byggingu Sjómannaskólans. En
honum fórust orð á þessa leið:
,,Nú skulum við loks Iáta verða
af því að efna marggefin fyrirheit
og koma upp það fullkomnu skóla
húsi fyrir allar sérgreinir sjávar-
útvegsins, sem sérþekkingu þarf
til við. Sjómannastéttin er alls
góðs makleg og á það inni hiá
^ þessu tímabili verður að segja
það og leggja áherslu á það
að alla tíð hafa ráðamenn þjóðar
innar talið heillavænlegast að leita
ráða og hafa samvinnu við Vél-
stjórafélag íslands í allri uppbygg
ingu vélfræðinámsins, sömu sögu
er að segja um einstaka alþingis-
menn, með örfáum undantekning-
um, en nokkur á'lök urðu þó, á
fyrstu árunum, þar sem menn
vegna vöntunar vélstjóra höfðu
fengið undanþágu til vélgæzlu, og
kom að því að flutt voru nokkur
frumvörp sem áttu að veita þess-
um mönnum fullgild réttindi án
aukinnar þekkingar, en alltaf
tókst að leysa þetta, þótt á stund
um yrði allhörð átök á milli Vél-
stjórafélagsins og þeirra þing-
manna, en hin heilbrigðu sjónar-
mið báru sigur úr býtum, eins og
fyrr er sagt, og málin Ieyst með
stofnun sérstakrar, nokkra mán-
aða námskeiðsdeildar, sem svo
veittu þessum mönnum mjög tak-
mörkuð réttindi.
Mikið vatn hefur til sjávar
runnið, síðan þessi átök áttu sér
stað. Nú eru komnar í notkun
Framh. á bls. 10
verksmiðjur, frumvarp um ríkis
borgararétt og þá flutti Karl
Kristjánsson (F) frumvarp um
breytingar á skólakostnaði
Allmargir varamenn sitja nú
á þingi í stað ýmissa bingmanna
sem forfallaðir eru, flestir vegna
funda Norðurlandaráðs. Meðnl
þeirra má nefna Jón Pálsson,
Gísla Jónsson menntaskólakenn
ara og Sigurð Bjarnason fyrir
Sjálfstæðisflokkinn, Einar
Ágústsson fyrir Framsóknar
flokkinn, Unnar Stefánsson (A)
og Margréti Sigurðardóttur fyr
ir Einar Olgeirsson.
Þingfundir voru stuttir í gær-
dag, 10 mínútur í hvorri deild.
Kom hvoru tveggja til, að á dag-
skrá voru mál, sem áður hafði
verið fjallað um, og einnig hitt,
öll voru þau þess eðlis, að ekki
var hægt að gera úr þeim mat
á pólitfska vísu.
í neðri deild voru afgreidd á-
fram Skálholtsfrumvarpið, frum
vörp um landshafnir í Viðey og
Keflavík, um vátryggingafélög
fiskiskipa og breytingar á sigl-
ingalögum. Þá var og afgreitt til
annarar umræðu og nefndar
frumvarp um fullnustu nor-
rænna refsidóma hér á Iandi.
Bjarni Benediktsson dómsmála
ráðherra flutti frumvarpið og lét
þess m. a. getið, að hér væri á
ferðinni mál, sem ekki hefði
mikla raunhæfa þýðingu en því
meira fræðilegt gildi. í frum
varpinu fælist mikil viðurkenn
ing hinna Norðurlandanna á ís
landi sem sjálfstæðu réttarríki.
í efri deild voru afgreidd um
ræðulaust nefndarálit um tunnu

flríjt sasiu.