Vísir - 14.06.1963, Blaðsíða 4

V í S IR . Föstudagur 14. júní 1963.
Þannig líður fyrsti
dagur hinnar alþjóðlegu
sjóstangaveiðikeppni
um borð í v.b. „Guð-
björgu“.
Við erum á sæmilega feng-
sælu miði, en höldumst þar illa
vegna reks, því að alltaf er sama
brælan, og eyðist því dýrmætur
tími í að hafa uppi og „kippa“.
Eyjamenn munu kalla mið þetta
Lönguhlíðarklakk, en okkur að-
komumönnunum þykir auðveld-
ast að miða við gat nokkurt á
klettarana á Bjarnarey — þegar
það opnast erum við í fiski. Ekki
virðast þeir á hinum bátunum
hafa haft mikið upp úr leit
lega íþróttakeppni, og Vest-
mannaeyingar hafa þegið sann-
ari iþróttaanda og meira keppn-
isskap í vöggugjöf, en flestir aðr
ir, það sanna afrek þeirra og
sjálfur ætti ég að þekkja nokk-
uð til þess, þar sem ég hafði
þar á hendi leikfimikennslu,
meira og minna, í fullan áratug
endurfyrir löngu. Finnst mér
það skemmtilega táknrænt, að
fyrsti Eyjamaðurinn, sem heils-
ar mér og býður mig velkom-
inn, þegar ég stíg — loksins —
aftur á Iand þar eftir hartnær
tuttugu ár, er samkennari minn
áður fyrr, Friðrik Jesson, ein-
hver sá fjölhæfasti og glæsileg-
asti íþróttagarpur á sinni tíð,
sem íslendingar hafa átt; harð-
skeyttur og drengilegur keppn-
ismaður, sem hvarf af leikvang-
inum sökum vanheilsu, þegar
hann átti öll sín beztu afrek
óunnin og var það íþróttalífi
okkar ómetanlegt tjón. Eigin-
Sveitin sem varð aflahæst; greinarhöfundur með Flugfélagsbikarinn. Ljósm. Ásm. Guðjónsson.
„Þetta er djúpt í manninum...
Mi
sinni, þeir koma flestir upp und-
ir Bjarnareyna þegar á daginn
liður og halda sig kringum okk-
ur, unz haft er uppi í síðasta
skiptið þann daginn og haldið í
höfn.
A uðvitað er mikil eftirvænting
ríkjandi um borð í bátun-
um. Enginn veit enn útkomuna
eftir fyrsta daginn, en hún get-
ur ráðið miklu um úrslitin. Svo
er að sjá sem engu minni éftir-
vænting riki í landi, því að fjöldi
fólks hefur þegar safnazt sam-
an á hafnarbakkanu kringum þá
Pál Þorbjarnarson mótstjóra og
Hrafn Johnsen vigtarmann. Þó
að einna mest beri þar að vísu
á yngri kynslóðinni, er þar
margt fullorðinna og þekki ég
margan reyndan og roskinn for-
mann í þeim hópi. Þetta er eigin
Páll Þorbjarnarson, mótstjóri og
dómarí, í fullum skrúða. Ljósm.
Ásm. Guðjónsson.
kona hans, Magnea, situr inni í
bílnum og fagnar mér vel. Hún
var helzta leikkona í Eyjum á
„minni tíð“ þar; lék aðra unga
stúlkuna í „Ævintýri á göngu
för“, þegar ég lék Vemharð,
þann samvizkulausa kvennabósa
af slíkri innlifun, að greind og
lífsreynd kona f hópi áheyrenda
lét svo ummælt á eftir, að sér
stæði á sama hvað sagt væri —
ég væri bölvaður flagari inn við
beinið. Já, tíminn líður; kannski
gæti ég nú gengið í hlutverki
Krans gamla birkidómara ...
En sleppum því. Páll Þor-
bjamarson trónar þama í dóm-
arasæti á hafnarbakkanum og
reiknar út aflann. Mun það hon
um létt verk og löðurmannlegt,
jafn frábærum stærðfræðirtgi,
sem setti prófmet í stýrimanna-
skólanum, sem stóð enn, þegar
einkunnarreglum var breytt
löngu síðar, og þvf ekki að vita
nema það standi enn. Honum
er þó fleira léð en stærðfræði-
gáfan. Meðal annars sú gifta í
förum, að frægt varð f sigling-
um hans á v.b. „Skaptfellingi"
og fleiri skipum, milli Islands
og Bretlands í síðari heimsstyrj-
öld. Kannski sækir hann þá
giftu til afa síns, Þórðar Guð-
mundssonar hreppstjóra á Hálsi
í Kjós, sem árum saman var
með afbrigðum heppinn vertíð-
arformaður á Hvalfjarðarmiðum
og Suðurnesjum. Víst er um það
að oft reynist gifta sú ættlæg.
Tnnan stundar er ég setztur að
X í gistihúsi Halga Benedikts-
sonar f Eyjum, búinn að þvo
af mér slorið og hafa fataskipti.
Þar eru öll salarkynni fullsetin
harðfrískum og glaðværum sjó-
stangaveiðimönnum, sem hvorki
láta brælu á miðum né léieg afla
brögð á sig fá. Og .allir bíða
dómsuppkvaðningar Páls með
mestu eftirvæntingu.
Flestir eigum við f þessum
hópi sammerkt hvað það snert-
ir, að vera af sjómönnum komn-
ir, margir hafa alizt upp í sjáv-
arplássum eða stundað sjó ein-
hvern hluta ævinnar, aldrei losn-
að til fulls undan seiðmagni sjáv
arins, og kjósa heldur að nota
tómstundir sínar til að veiða
þorsk og ufsa en að standa á
laxárbökkum. Að vfsu eru það
almúgafiskur, en veiðiferðimar
eru þessum mönnum upprifjun
og endurlifun þeirra stunda, sem
orðið hafa þeim kærastar í minn
ingunni — þegar þeir stóðu litl-
ir kútar á bryggju og drógu smá
seyði, stálust á bát út á fjörð-
inn, eða þeir stóðu algallaðir í
broddi lífsins um borð í togara
og drógu inn þrískiptan poka af
rígaþorski. Þeir eru og til f þess-
um hópi, sem alltaf hafa þráð
að komast á sjóinn, en ekki feng
ið þá ósk sína uppfyllta fyrr
en nú.
LonruR
GUÐMUNDSSON
brtujiu t* tciniajomtiíinuiiiuOuiu
RITAR UM' ™s"
SJÓSTANGVEIÐI
Kannski spyr einhver af
hverju við förum ekki hreinlega
á skak; hvort þetta með stöng-
ina sé ekki hégóminn einber.
Bæði er það, að fæstir okkar
kunna neitt til slíkrar veiðiað-
ferðar og velflestir orðnir svo
afvanir öllum átökum, að við
mundum verða illa aumir f greip
og lerka í herðum eftir það erf-
iði. Stöngin er auðveldari við-
fangs, en líka veitir hún líf-
rænna samband við fiskinn, ef
svo má að orði komast, en hand
færið, að minnsta kosti með
þeim útbúnaði, sem nú er not-
aður við það. Jafnvel smæsta
kóð nartar ekki svo í beituna,
að ekki fari um hana titringur,
sem hríslast um hverja taug og
vekur þessa æsilegu kennd, sem
er snarasti þáttur veiðigleðinn-
ar. Þessa undarlegu tilfinningu,
sem gagntók steinaldarmanninn,
þegar hann fann fiskinn sprikla
I greip sinni í sævarlóninu og
æ síðan hefur gagntekið sér-
hvern mann, þegár hann fann
líf f sjó eða vatnú Sennilega er
veiðifýsnin sterkasta hvötin,
sem þróazt hefur með mannin-
um, sé hún honum þá ekki með-
fædd eins og kynhvötin. Þegar
ég var við kennslu í Eyjum,
hafði ég eitt sinn orð á þvf við
kunningja rninn, Þorstein í Lauf-
ási, einhvern lífsgreindasta
mann, sem ég hef kynnzt, að
ég héldi að mig væri farið að
dreyma fyrir aflabrögðum, þótt
ekki hefði ég neina atvinnu ai
sjónum.
„Já,“ svaraði Þorsteinn. „Þetta
er djúpt f manninum ...“
TTerbergisfélagi minn er nýr í
okkar hóp; meðalmaður á
hæð en gildur um axlir og barm,
svipmikill og sýnilega hvorki
aukvisi né hávaðamaður, Einn af
þessum skriðþungu, sem stinga
stefninu hægt og rólega í öld-
una, án þess að haggast eða slá
af. Brátt veit ég þau deili á
honum, að hann hefur verið á
skaki á Vestfjörðum og háseti
á Skallagrími, hjá Guðmundi,
þeim fræga aflakóngi, en stund-
Til nokkurs að vinna — og fengu færri en vildu. Verðlaunagripir
keppninnar. Ljósm. Ásm. Guðjónsson.
ar nú umboðsverzlun. Hann heit
ir Guðmundur Gfslason, senni-
lega eftir afa sínum, Guðmundi
gamla á Háeyri, frægasta sjó-
sóknara sunnanlands á sinni tið,
sem vissi fyrir veður og kunni
að ráða sjólag svo að þótti með
ólíkindum og barg eitt sinn tug-
um manna á opnum skipum úr
sjávarháska fyrir þessa hæfi-
leika sina.
Við erum árla á fótum næsta
morgun. Féll dómsúrskurður
Páls þannig, að „Guðbjörg“ er
aflahæst; Lúðvfk hæstur að afla
af einstaklingum, Marenó annar
og ég sá þriðji. Frændi minn í
Laugardalsætt, Haukur Clausen,
sem seildist nú einnig til Ev-
rópumeistaratitils á sjó, heitir
mér því að röðin skuli breyt'-
ast. Það er annars merkilegt fyr-
irbæri, og mundi ekki ófróðlegt
rannsóknarefni, hve tannlækna-
stéttin reynist harðdræg á sjó-
stangamiðum — enda til að sum
ir þeirra hafi töngina þar með
sér, sennilega með tilliti til þess
að þeir kunni að komast í kast
við steinbít, en nota hana ann-
ars til að kippa önglinum úr
veiðinni. Vegna viðskiptavina
þerra skal fram tekið, að þetta
eru vist gamlar og úreltar teng-
ur, sem þeir eru löngu hættir að
nota í landi.
Páll heldur sig á sömu mið-
um, og það er sama brælan og
við höfum uppi og kippum á
milli þess við drögum. Undir
berginu lóðum við fjórtán faðma
þykka síldartorfu, svo þétta, að
ég finn greinilega þegar sakkan
kemur i hana. Þórður Sturlaugs-
son hefur orðið sér úti um nýja
stöng, dregur nú „meira en drott
inn gefur“ og er yfirleitt ekki
viðmælandi. Eitthvað reynist
fiskurinn Lúðvík fráhverfari en
daginn áður; kennir þar urn
göldrum okkar Marenós og hót-
ar okkar gagnráðstöfunum, en
hefur það eitt upp úr þeim við-
skiptum, að hann setur að
minnsta kosti tíu sinnum
í fasteignina og tapar sjö
sökkum, öllum „þrælyfirlesn-
um“. Þegar haft er upp í sið-
asta skipti þann daginn, er hann
orðinn annar í röðinni um borð,
en Marenó efstur. Fer þar sem
mig grunaði, að sitthvað mun
Grafarættin kunna fyrir sér, að
minnsta kosti á sjó. Macdonald
dottar, en sefur lítið sem ekk-
ert, enda dregur hann ekki lúðu
þann daginn — og fátt annarra
fiska.
Þegar f land kemur, berst sú
Framhald á bls. 7.
I