Vísir - 15.06.1963, Blaðsíða 5

V1SIR . Laugardagur 15. júni 1963.
5
Vestur-íslenzku stjómlögia
áttu sér enga hliðstæðu
Valdiraar J. Lindal dómari frá
f; Winnipeg hélt í fyrradag fyrir-
[ Iestur í hátíðasal Háskólans í
boði lagadeildarinnar, sem hann
nefndi „Stjómarlög Nýja-ís-
Iands“.
Fyrirlestur Valdimars var
hinn merkasti og vakti athygli
viðstaddra, bæði sakir efnis og
framsögu ræðumanns, en hann
talar íslenzku óaðfinnanlega,
, þrátt fyrir að hafa dvalið í Kan-
ada alla sína ævi. Valdimar er
76 ára að aldri, og fór ásamt
foreldrum sínum til Vestur-
heims, aðeins tveggja mánaða
gamall.
Valdimar rakti í fyrstu upp-
byggingu og landnám hinna
ýmsu þjóðarbrota, sem til Kan-
ada kojnu og þar settust að.
Var þeim úthlutað viss svæði,
sem kölluð voru „reverse", eða
goðorð (umdæmi) og kennd við
viðkomandi þjóðir. Þessir flokk-
ar byggðu lifnaðarhætti sína
upp á misjafnan hátt, að mestu
eftir þvf hvað þeim þótti kær-
ast. Þannig lögðu Þjóðverjar
áherzlu á skipasmfðar, Frakkar
stunduðu dýraveiðar og Menon-
ítar lögðu höfuðáherzlu á að
trú þeirra héldist við. fslend-
ingar létu það hins vegar verða
eitt af sínum fyrstu verkum að
semja frumvörp að stjórnlögum.
Var hafizt handa um það aðeins
þrem mánuðum eftir að fyrstu
landnemarnir komu. Þau stjórn-
lög, sem endanlega voru sam-
þykkt árið 1892, voru einsdæmi
í sinni röð og vöktu hvarvetna
geysiathygli og gera reyndar
enn. Það, sem einkennir þessi
stjórnlög íslendinganna, var lýð
ræðishugsjónin sem var hinn
rauði þráður laganna. Þessi lög
kváðu m. a. á um það að kosn-
ingarétt hefðu allir sem náð
hefðu 18 ára aldri.
Strax voru stofnaðir skólar
til að kenna ensku, og var það
líka einsdæmi f þessum kana-
dísku héruðum, en ekki leið á
löngu þar til skólum þessum
var breytt. í stað enskunnar var
farið að kenna íslenzku.
Fyrirlesari ræddi síðan nokk-
uð um aðrir íslenzkar erfðir,
sem einkennandi væru fyrir ís-
lenzka þjóðarbrotið í Kanada og
vék og lokum að framtíðinni.
Hvað ber hún f skauti sér varð
andi tengsl Vestur-íslendinga
við ísland og uppruna sinn?
Valdimar kvaðst þess full-
viss, að íslendingar vestanhafs
mundu ætíð líta um öxl. Þeir
mundu ætíð skilja, hvað þeir
skulduðu fslandi, að þeir ættu
þessu landi að þakka svo margt
gott og nýtilegt.
„Það ætti að vera óþarfi að sofa með græjumar, þó þú verðir með
í Jason Clark, Jór“.
Á sunnudaginn verður háð á
golfvelli Golfklúbbs Reykjavfk-
ur í Grafarholtslandi ein af
stærri forgjafarkeppnum G. R.
Hefst keppnin laust upp úr
átta og eru leiknar 18,hoIur fyr-
17. júní —
Framhald af bls. 16.
ganga skáta og íþróttamanna
inn völlinn, og síðan verða
margs konar íþróttasýningar.
Keppt verður um bikar, sem for
seti íslands gaf 17. júnf 1954.
Klukkan 20,20 setur ritari
þjóðhátíðarnefndar, Valgarð
Briem, kvöldvöku á Arnarhóli.
Þar verður söngur, leikþáttur,
leikur lúðrasveita, kveðjur frá
Vestur-lslendingum o. fl.
Fjórar hljómsveitir leika fyrir
dansi á þremur stöðum, Lækj-
artorgi, Aðalstræti og Lækjar-
götu.
Klukkan 2 verður svo hátíða-
höldunum slitið á Lækjartorgi.
Meðan á hátíðinni stendur
verða börn, sem villast frá for-
eldrum sfnum, flutt í Alþýðu-
húsið, og ættu foreldrar, sem
sakna barna sinna, fyrst að leita
þeirra þar.
ir hádegi og 18 eftir hádegi.
Þessi 36 holu keppni er háð um ,
styttu, sem nokkrir velunnarar
golfíþróttarinnar á Keflavíkur-
flugvelli gáfu G. R., til minning-
ar um látinn félaga, sem fórst af
slysförum hér á landi.
Þó hér sé um forgjafarkeppni'
að ræða má af henni marka í
hve góðu formi félagar í G. R.
eru, en nú er aðeins þrjár og
hálf vika í landsmótið, en það
fer fram á Akureyri dagana 11.
til 14. júlí n. k. Þess skal sér-
staklega getið, að öllum er heim
ill ókeypis aðgangur, að golf-
vellinum á sunnudaginn .
Domus Medicn —
íra.nh at I sfðu
ekki verið ráðstafað.
En f félagsheimilinu á ekki að
eins að vera aðstaða fyrir fé-
lagsstörf lækna, heldur og marg
víslega upplýsingastarfsemi fyr-
ir þá sjálfa og almenning, í
formi fyrirlestra innlendra og
erlendra sérfræðinga og með
öðrum hætti.
I ávarpsorðum sínum sagði
Bjarni Bjamason auk þessa, að
hann vonaðist til að Domus
Medica gæti orðið til að skapa
læknum aukna starfsmöguleika,
aukið á viðkynningu þeirra og
eflt samheldni stéttarinnar.
Auk Bjarna Bjarnasonar eru
í stjórn Domus Mediaa: Berg-
sveinn Ólafsson, Eggert Stein-
þórsson, Jón Sigurðsson og
Oddur Ólafsson, yfirlæknir Um
tíma sat Kristinn Stefánsson í
stjórn félagsins, og voru honum
þökkuð mikilvæg störf. Fluttar
vpru einnig þakkir til fjöl-
margra aðila, sem veitt höfðu
málinu brautargengi, borgaryf-
irvöldum fyrir hagkvæma lóð og
ónafngreindum aðilum fyrir að-
stoð vegna fjáröflunar.
Ráðgert er að byggingarfram-
kvæmdum verði lokið eftir iy2
til 2 ár. Friðrik Karlsson hefur
verið ráðinn til að annast stjórn
byggingarframkvæmda, en Sig-
urður Pétursson verður bygging
armeistari. Verkfræðingar vom
Stefán Ólafsson og Jóhann
Indriðason.
Hugmyndin um Domus Med-
ira á sér nokkurn aldur. Féskort
ur hefur hamlað framkvæmd-
um, en nú er verkið sem sagt
hafið. Ástæða er til að óska
! læknum til hamingju með fram-
tak þeirra.
SK —
Framhald ai bls 16.
starfsfólks með því að taka upp á-
kvæðisvinnufyrirkomulag. Á næst-
unni verður unnið að því að gera
tímamælingar og verkkönnun á
vélflökun, og vinnu við frystitæki,
til þess að koma á bónusgreiðslu
fyrir þá vinnu.
ÍSBJÖRNINN HÆSTUR
Eftirtalin frystihús komu með
hæstu hlutfallstölu, miðað við
heildarfrystingu á árinu 1962:
Isbjörninn h.f. Reykjavík 4434
tonn, Hraðfrystihús Júpiters og
Marz h.f. Kirkjusandi 3911 tonn.
Bæjarútgerð Reykjavíkur 3271.
Hraðfrystistöð Vestmannaeyja
3104, Fiskiðjan Vestmannaeyjum
2831 og Haraldur Böðvarsson
Akranesi 2720 tonn.
Bezt að auglýse
í ¥ísi
Matthías Kjartansson með hljómplötuna og bréfið.
platankomin fram
Milljónasta eintakið af hljóm-
plötunni ,»A1I Star Festival"
var selt í hljómplötudeild Fálk-
ans í fyrradag og sá, sem það
fékk er Matthías Kjartansson
birgðavörður hjá Rafmagnsveitu
ríkisins.
Matthías sagði við frétta-
mann Vísis að hann hefði alltaf
ætlað sér að kaupa þessa hljóm-
plötu, en ekki orðið af því fyrr
en í fyrradag, er hann átti leið
Fótbrotnaði —-
Framhald af bls. 16.
Jakob Jakobsson hefur að und-
anförnu dvalið við nám við háskól-
ann í Erlangen í Vestur-Þýzka-
Iandi. Hann hefur og æft og keppt
með knattspyrnuliði háskólans og
það var í slíkri keppni sem Jakob
fótbrotnaði. Hann var, fluttur í
sjúkrahús þar sem hann liggur nú
og mun þurfa að liggja næstu
vikur.
Áður var það hugmyndin að
Jakob kæmi heim í námsfríi sínu
í sumar og léki þá með heimaliði
sínu á Akureyri í I. deildarkeppni.
Nú er ljóst að af því getur ekki
orðið.
Jakob er í röð beztu knattspyrnu
manna landsins og er einn f hópi
þeirra fáu utan Reykjavíkur og
Akraness sem keppt hafa í lands-
liði.
Leik uaireyrar i l
leild, að fara i dag
Laugar,: hefur verið
frestað i.i i. k.
í bæinn og kona hans minnti
hann á að kaupa plötuna. Hann
tók eina plötuna á borðinu,
henni var pakkað inn og Matt-
hfasi datt ekki í hug að fara að
opna umslagið til að sjá hvort
það hefði eitthvað meira að
geyma en hljómplötuna. Þegar
hann kom heim um kvöldið
opnaði lconan hans pakkann og
skömmu sfðar tók hún að lesa
upphátt að þetta væri milljón-
asta platan o. s. frv.
„Ég hélt að hún væri að gera
at í mér,“ sagði Matthías, en
svo var ekki og nú má Matthías
velja sér þær eitt hundrað
hljómplötur, sem hann vill af
þeim, sem gefnar eru út af
Philips hljómplötufyrirtækinu.
Hann sagðist ekki vera ákveð-
inn í hvers konar plötur hann
myndi velja, líklega yrði það
mjög blandað. „Ég vil sjálfur
helzt heyra sígilda tónlist, en
það eru fleiri á heimilinu en ég
sem hlusta á hljómplötur, svo
að þeir fá tillögurétt."
Til þessa hafa verið fluttar til
fslands 1950 eintök af „All Star
Festival" og hefur salan gengið
mjög vel og mun henni verða
haldið áfram. Þegar ákveðið
hafði verið að milljónasta plat-
an yrði seld á fslandi voru öll
eintökin í sfðustu sendingunni
innsigluð og í eitt umslagið var
stungið bréfi, sem á stóð að
þetta væri milljónasta eintakið.
Þessar plötur voru settar á
markaðinn árdegis í fyn-dag og
klukkan 14.45 keypti Matthías
milljónustu hljómplötuna.
Hljómplötunni „All Star
Festival" hefur verið svo vel
ekið um heim allan að SÞ álíta
þetta eina beztu fjáröflunarráð-
stöfun samtakanna til þessa.
ffiu. uái