Vísir - 25.06.1963, Page 5

VÍSIR . Þriðjudagur 25. júní 1963.
5
STÓRAR
MYNDIR
FLJÓT
AFGREIÐSLA'
VÖNDUÐVINN^KODAK PAPPÍR
Hans Petersen h.f.
Sfmi 2-03-13 úankastræti 4.
Síldarskýrslan:
Slæmt
ur í síðustu viku
Umtangsmiklar krabba■
memsrannsókair hér
Ákveðið hefur verið að hefja
á næsta ári umfangsmiklar rann
sóknir á krabba í leghálsi, en
hann hefur færzt mjög í vöxt á
undanfömum árum hér í Reykja
vík. Ef aðgæzla er næg, er hægt
að komast fyrir meinsemdina í
tíma og fjarlægja han meS smá-
vægilegri aðgerð. Ef legkrabbi
nær hins vegar að verða illkynj-
aður, getur hann orðið ban-
vænn.
Undanfarna dag hefur farið
fram hið árlega þing, sem Nor-
diske Canserunion heldur. Það
er annað bingið. sem haldið hef
ur verið á íslandi.
Þingið sitja fulltrúar krabba-
meinsfélaga allra Norðurland-
anna. Þar var meðal annars frá
bví skýrt, að ákveðið hefði ver-
ið að veita Hrafni Tulinius
lækni styrk til krabbameins-
rannsókna, að upphæð 10 þús-
und sænskar krónur.
Undirbúningur að rannsókn-
unum er þegar hafinn, meðal
annars byrjað að leita að starfs-
liði, en það þarf á sérþjálfun að
halda fyrir ýmis konar frumu-
rannsóknir.
Prófessor Níels Dungal skýrði
frá því, að á íslandi væri lungna
krabbi sialdgæfari en á hinum
Norðurlöndunum, en maga-
krabbi aftur á móti nokkuð al-
gengari. Mest bæri á lungna-
krabba í Finnlandi, enda hefðu
þeir fyrstir Norðurlandabúa
reist sígarettuverksmiðju.
Rannsókn sú, er minnzt var
á, fer fram á þann hátt, að all-
ar konur á aldrinum 25—60 ára,
sem á annað borð fást til bess,
eru rannsakaðar. Sett verður
upp sérstök leitarstöð í Revkja-
vík, og er reiknað með að hægt
verði að mestu leyti að ljúka
rannsóknum hér á tveimur til
þremur árum. Þá verður hafizt
hanc’- um sams konar rannsókn
ir annars staðar á landinu.
Ennfremur sagði Prófessor
Níels Dungal, að Norðurlöndin
stæðu mjög framarlega á sviði
krabbameinsmála, og hefði t. d.
í Danmörku verið unnið feyki-
legt starf við að finna og skrá-
setja krabbamein.
Starfsemi Krabbameinsfélags
íslands er nú orðin nokkuð mik
il, og hefur aðallega verið fólgin
í því s. 1. fimm ár að skrásetja
krabbameinstilfelli. Einnig hef-
ur mikið verið unnið að rann-
sóknum á magakrabba. Fjórir ís
lenzkir læknar eru nú erlendis
við krabbameinsrannsóknir, og
meðal þeirra Hrafn Tulinius, er
vinnur við M. D. Anderson
Hospital í Houston í Texas, en
það sjúkrahús er bekkt fyrir
krabbameinsrannsóknir.
Aðstaða Krabbameinsfélagsins
hefur mikið batnað síðan það
fékk til umráða húseignina að
Suðurgötu 22. Aðaltekjulind
þess er sfgarettuskatturinn, en
félagið fær 25 aura af hverjum
pakka. sem selst í landinu.
Fulltrúar Islands í Nordiske
Canserunion eru: prófessor Niels
Dungal, dr. med. Friðrik Einars-
son og ungfrú Halldóra Thor-
oddsen.
Fyrsta síldarskýrslan hefur
nú verið gerð. Segir f henni að
óhagstætt veður hafi hamlað
veiði í sl, yiku. Vikuaflinn var
77.484 mál og tunnur og héiíd;
araflinn í vikulokin var 134.314
niál og tunnur, sem nær ein-
göngu fór í bræðslu. Sömu viku
í fyrra barst engin síld á laaid,
en þá var verkfall ,eins og menn
muna. 81 skip hafa aflað 500
mál og tunnur ,en þessi skip
hafa aflað 2000 mái og meira:
Hannes Hafstein 3928
Jón Garðar 3781
Gunnar 3446
Gullfaxi 3381
Oddgeir 3316
HelgiFlóvehtssoh'-—^3254
Guðmundur Þórðars. 3008
Eldborg
Hoffell
Sæfari
Gjafar
Víðir II.
Sæþór
Von
2731
2576
2391
1315
1286
1222
170
Raufirhöfn —
Framnald al bis l.
Milli kl. 8-9 i morgun, var
hún stöðvuð aftur vegna bilun-
ar f aðalvélinni, og laust fyrir
hádegi var ekki enn vitað hve
alvarleg sú bilun er.
Á meðan verður engri síld
landað á Raufarhöfn og hefur
öllum bátum, sem tilkynnt
höfðu komu sína, verið vísað
frá. Þessi biiun kemur sér að
sjálfsögðu mjög illa, bæði á
Mál og tn. Auðunn 1159 Raufarhöfn, og eins fyrir síld-
Sigurður Bjarnason 5960 Gullver 2049 arbátana, þar eð staðurinn er
Sigurpáll 5031 Snæfell 2030 næst þeim miðum, sem nú er
Grótta 4244 Náttfari 2008 veitt á.
! • • 1
Durrowbók gefin
«
W r
V-4.
I
asavmnu
Sameiginlegum haf-
rannsóknum Norð-
manna, Rússa og íslend-
. inga, sem fram hafa far-
| ið síðan 30. mai s.l. er
. nú lokið Helztu niður-
| stöður rannsóknarinnar
eru í stuttu máli bær, að
síldargöngur séu nú
mun síðar á ferðinni en
í fyrra, og stafar það
einkum af síðbúnum
hita á íslenzka hafsvæð-
inu.
Övenjumikill hafís hefur ver-
ið á vestursvæðinu norðanlands
og hitastig sjávar því talsvert
undir meðallagi, og þörunga-
gróður með minna móti norð-
anlands.
Þriðja meginatriðið, sem kom
fram við rannsóknirnar er, að
rauðátumaanið er lítið vestan
Eyjafiarðarháls, en fer væntan-
lega vaxandi á næstu vikum.
Átuhámark er á djúpmiðum út
af Norðausturlandi og Austur-
landi har sem meginhluti norsku
síldarcröngunnar er nú.
Sú ályktun, að átumagnið fari
vaxandi, er dregin af því, að
átan er að mestu ungdýr í ör-
um vexti.
Athugun rannsóknaskinanna á
göngum síldarinnar leiddu eft-
irfarandi í ljós:
Ætisgöneu norsku síldarinnar
varð fvrst vart um 150 siómíl-
ur NA af Langanesi, en síðan
hefur hún sífellt þokazt vestur
siðar
fyrra
á bóginn og er vestasti hluti
hennar nú kominn vestur á
móts við Tjörnes, um 60—80
mílur undan landi. Hér er um
mjög stóra síld að ræða, þ. e.
elztu árganga norska síldar-
stofnsins.
Samanburður við fyrri ár sýn-
ir, að síldarganga þessi er
hvorki eins sterk né eins
snemma á ferð og í fyrra, en
sumarið 1961 kom hún á miðin
norðanlands um sama Ieyti og
nú.
Á vestursvæðinu norðanlands
hefur venjulega verið komið
nokkurt magn íslenzkrar vor-
gotssíldar um miðjan júní, svo
var þó ekki að þessu sinni og
var v>e®si hluti i=len’7,<u vor-
gotssfldarinnar hins vegar kom-
;nn austur fyrir land ig hafð;
blandazt norsku síldinni út af
Austur- og Norðausturlandi.
Fyrir nokkru ritaði menntamála-
ráðherra írlands, dr. P.J. Hillery,
menntamálaráðherra íslands, dr.
Gylfa Þ. Gíslasyni, og sendi að
gjöf í tilefni af aldarafmæli Þjóð-
minjasafnslns.ljósprentað eintak af
„The Book of Durrow“ (Durrow-
bók) sem tákn vináttu og virð-
ingar íra í garð íslenzku þjóðar-
innar og til merkis um hve mikils
beir meta hin fomu tengsl þjóð-
anna.
Durrowbók er talin rituð um eða
eftir miðja 7. öld og mun vera elzt
hinna frægu lýstu fornírsku hand
rita. Hún var fyrrum í eigu Durr-
owklausturs, sem heilagur Kól-
umba stofnaði um 553, enda var
því jafnvel trúað, að hann hefði
skrifað hana með eigin hendi. Á
bókinni eru guðspjöllin á latínu, en
auk þess margar síður með mynd-
um og skrautverki. Durrowbók er
nú f háskólabókasafninu í Dyfl-
inni.
Árið 1955 gaf ríkisstjórn írlands
Landsbókasafninu ljósprentaða út-
gáfu af Kellsbók, sem er eitt fræg-
asta listaverk fornírskrar menn-
ingar, talin rituð í Kells á írlandi
á 8. eða 9. öld. Hún er nú einnig
í háskólabókasafninu í Dyflinni. í
henni eru 340 bókfellsblöð, sem á
Skálholf —
Framhald af bls. 16.
Gert er ráð fyrir miklum
mannfjölda í Skálholti þennan
dag, og munu verða gerðar ráð-
stafanir til að hægt verði með
einhveriu móti að taka á móti
fólkinu Gunnlaugur Pálsson,
arkitekt hefur verið ráðinn
framkvæmdastjóri undirbúnings
starfsins.
eru rituð guðspjöllin á latínu, en
skreyttir upphafsstafir eru þar um
2000 og 31 blaðsíða með lýsing-
um (myndum og skrautverki).
Ljósprentanir þessara stórmerku
handrita eru hvor um sig í tveimur
bindum, og eru nú til sýnis í Þjóð-
minjasafni íslands.
Sfeynsuvinna —
Framhald -.1 bls. 1.
við Leirulæk. Brúarbygging við
Öxará er þegar hafin. Brúin
verður steinsteypt, 16 metra
löng og með tvöfaldri akbraut
Vegamálastjóri kvaðst gera ráð
fyrir að þessi nýi vegur yrði
tekinn í notkun í byrjun ágúst-
mánaðar n. k.
Þá skýrði vegamálastjóri Vís;
frá því að í sumar stæði til að
byrjað yrði á vegargerð mil!>
GuIIfoss og Geysis, en það er
hinn langþráði vegur ferða-
manna, sem leggja leið sína
austur þangað til að skoða þesr;
tvö fögru og merku náttúru-
fyrirbæri. Með þeim verður kom
ið á algerum hringakstri á GuF
foss—Geysis leiðinni, þvf að nú
er vegurinn frá Gjábakka og
austur á Laugarvatnsvelli sæmi
lega fær öllum litlum bílum. Það
er og hin fegursta ferðamanna-
leið með fögru útsýni og ýmis-
legt að skoða, svo sem Trinton,
Gjábakkahellir, Laugarvatns-
vallahellir o. fl. Með þessari
vegarlagningu styttist leiðin
austur að Geysi og Gullfossi
ennig til muna.
1 sumar verður og unnið að
ýmsum vegabótum í Laugardaln
um.