Vísir - 25.06.1963, Qupperneq 7

VÍSIR . Þriðjudagur 25. júní 1963,
7
mBázá&mmmsM
* I ;
'.'■....81 \

''
• ■

IHgHI

STYTTAN A KIRKJUSANDI
Styttan, sem er af sjómanni á leið til skips, var nýlega reist á lóð fiskiðjuvers Júpiter h.f.
og Marz h.f. á Kirkjusandi. Styttan sem er gerð af Jónasi Jakobssyni var afhjúpuð á
sjómannadaginn. Stuttu síðar komu norrænir blaðamenn í heimsókn I fiskiðjuverið og
þessi mynd þá tekin af þeim undir styttunni, ásamt Tryggva Ófeigssyni útgerðarmanni,
sem stendur í miðjum hópnum, með hatt í hendi.
□
Sigurjón ijörnsson sóBfræðingur: | J
£2
□
Sumardvalir
barna
TVTú, þegar mikill fjöldi kaup-
staðarbarna flykkist í sveit
ina, er eklri fráleitt að minnast
á eitt og annað í sambandi við
sumardvöl kaupstaðarbarna.
Því mun yfirleitt vera haldið
fram, að sveitadvöl sé börnum
holl á sumrin og hafi talsvert
uppeldisgildi. Ég hygg að þetta
sé mjög oft rétt, þó að auðvitað
séu margar undantekningar frá
þeirri reglu eins og öðrum. í
sveitinni hafa börnin rniklu
meiri athafnamöguleika en í bæj
um, einkum Reykjavik. Þau
kynnast nýjum vinnubrögðum
og fá tækifæri til að sjá og
skoða einn aðalatvinnuveg ís-
lendinga, landbúnaðinn. Þau
læra að umgangast húsdýr og er
það mörgum kaupstaðarbörnum
ekki lítil nýjung. En eigi dvölin
að verða barninu til góðs, er
höfuðatriðið að sjálfsögðu, að
það fái vist á heimili, þar sem
verið er gott við það, þar sem
því er sýnd nærgætni og hlýja,
og þar sem það er ekki látið
vinna meira en samsvarar getu
þess. Það er kannski þetta síð-
astnefnda sem sumt sveitafólk
á dálítið erfitt með að skilja.
Kaupstaðarbörnin fara í sveitina
beint úr skólunum. Við hinar
löngu skólasetu hafa þau vanizt
tiltölulega athafnaleysi og eru
óvön líkamlegu erfiði. Þar af
leiðandi þreytast þau fljótt og
vinna sér miklu mun erfiðara en
börn, sem eru í sveitinni allan
ársins hring. Það er ekki alltaf
að þrekleysi kaupstaðarbarn-
anna sjáist svo mikið á þeim, á
yfirborðinu getur það frekar
Iýst sér sem eins konar stöðvun
arleysi og flökt og jafnvel sem
agaleysi. Og því er von að sveita
fólki sjáist stundum yfir hina
raunveruiegu orsök. En á miklu
veltur, að húsbændurnir séu Jipr
ir og skilningsríkir og gefi börn
unum nægan tima til þess að
átta sig og laga sig að. Ef allt
er mei’i felldu verða þau orðin
vel liðtæk eftir tvær til þrjár
vikur
gezti aldurinn fyrir börn að
vera í sveit er vafalaust
aldurinn 8—14, 15 ára. Og æski-
legast er ao börnin geti dvalizt
sem me't á sama bænum. Það
er nokkurt vafamál, hvort rétt
er að láta yngri börn en átta ára
í sveit til vandalausra. Þó fer
það rnikið eftir því hvernig barn
ið er gert og hvernig húsbænd
urnir eru. Það er talsvert álag á
andlegt þrek barnsins að fara í
fyrsta sinn frá foreldrum sínum
til vandalausra og það reynir
vissulega mikið á skilning og
nærgætni húsbændanna. Ástæða
er til að brýna þetta sérstak-
lega fyrir foreldrum, því að trú
legt er, að nokkuð sé svndgað
gegn þessari reglu. Látið börnin
ekki fara of ung í sveitina. Ef
þið eigið 5, 6 eða 7 ára börn,
sem ykkur fýsir mjög að koma
í sveit, er ráðlegt að þið skoðið
hug ykkar vandlega og spyrjið
ykkur í fullri einlægni, hvort
það er raunverulega hollustan
fyrir barnið, sem ykkur er efst í
huga, — eða hvort þyngri eru á
□
□
□
metunum þau þægindi, sem því °
fylgir fyrir ykkur sjálf að losna □
við barnið. §
Mér er kunnugt um, að ekki □
er sérlega mikill áhugi fyrir því, §
hvorki hjá foreldrum né börn- □
um, að 14—15 ára unglingar °
séu í sveit á sumrin. Þarna er, □
held ég, um dálítið slæma villu §
að ræða. Þetta er ranglátt gagn- □
var sveitafólkinu. Ef foreldrar □
telja sig geta ætlazt til þess af g
vandalausum bændum og hús- □
freyjum, að þau sýni átta og g
níu ára börnum alla þá rækt og □
umhyggjusemi, sem það ungum ° l
börnum er nauðsynleg, finnst □ i
mér sanngjarnt, að á móti komi §
það, að húsbændurnir fái að □
að njóta vinnu barnanna, þegar § 1
þau eru orðin vel liðtæk. Gagn □ i
vart börnunum er þetta einnig °
rangt. Bæði er að þau þurfa að □
skilja, að þau standa í nokkurri □
skuld við það vandalausa fólk, g
sem hefur reynzt því vel, og □
eins hitt, að mjög er vafasamt g
frá uppeldislegu sjónarmiði að □
taka börn burt frá störfum, áð- °
ur en þau hafa náð fullkomlega □
valdi á þeim. Margir unglingar g
sem verið hafa í sveit munu t. □
d. minnast þess, hve fyrstu göng §
urnar voru mikill sigur. Ekki er □
rétt að svipta börnin slíkulfi'-^
sigrum. Og enda þótt fyrirheit □
um fljóttekna peninga við aðra °
vinnu kunni að freista margra, □
er það foreldranna að hafa vit p
fyrir unglingunum í þessum efn Q
um sem öðrum. Grundvöllurinn §
undir heilbrigðu sjálfstrausti og □
sjálfsmati er ekki að vinna sér q
inn mikla peninga, heldur að □
finna að maður getur leyst vel □
af hendi þau verk, sem manni °
eru falin. Reyndar mun varla □
þörf mikilla brýninga hér, því að °
vandamálin eru víst ekki þann- □
ig, að of mikið af ungum börn °
um fari í sumardvöl á einkaheim □
ili en of lítið af unglingum, held §
ur er vandinn sá, að með vax- □
andj barnafjölda er að verða §
mjög erfitt að koma kaupstaðar- □
börnum fyrir. S
'VÁið sjáum fram á þá þróun, jjj
að innan skamms verða □
sveitaheimilin ekki fær um að p
taka við nema litlu broti af öll- □
um þeirn sæg kaupstaðarbarna, □
sem hollt væri að komast af mal g
bikinu eða mölinni yfir sumar- □
tfmann. Hvað á þá að gera? °
Stefnan virðist koma eins og af □
sjálfu sér og hafa þegar verið “
tekin: Barnaheimili 1 sveit, ann- □
að hvort rekin af einstaklingum, g
t. d. sveitafólkinu sjálfu, bæjar □
félögum, ríki eða ýmsum öðrum q
aðiljum. Þessi þróun er vissu-
lega óhjákvæmileg. Um hitt má □
fremur deila, hvort hún er æski g
Ieg eða ekki. Það má þó ætla að □
við höfum nokkuð I hendi okk- °
ar, hvort vel tekst til eða ekki. □
Það fer nokkuð eftir því, hvort ®
grundvallarsjónarmiðið er, að □
dvölin hafi uppeldisgildi eða °
hvort við nægjumst við að líta □
á sumardvölina sem eins konar §
nýja tegund af fráfærum yfir □
færða á mannlífið.
Um það efni langar mig til að □
rabba nokkuð I næsta þætti.
STÓRAUKIN SALA SANNAR VINSÆLDIR VÖRUNNAR