Vísir - 13.06.1964, Blaðsíða 9

VÍSIR . Laugardagur 13. júni 1964,

Hæsta stangavelðileiga sem sög-
ur fara af og vitað er um, er
sú, sem boðin er f Vatnsdalsá í
sumar en það er frá 3—5 þús.
kr. á dag fyrir eina stöng. Verð
ið fer eftir því hvaða daga veitt
er.
í öðrum laxveiðiám landsins
er talað um hæstia leigu 2000 —
2200 kr. fyrir stöngina á dag,
en þó er ekki fyllilega vitað um
veiðileyfi í einstökum ám.
Stangaveiðin er sem óðast að
hefjast þessa dagana víðs veg-
ar um land, en netaveiði hófst
í Hvitá í Borgarfirði 20. maí
s. 1. Þór Guðjónsson veiðimála-
stjóri tjáði Vísi og hafði það
Séð yfir eldisstöðina í Koilafirði.
LAXA CINCDINA MA AUKATIL
eftir Kristjáni Fjeldsted bónda
í Ferjukoti. að fyrsta hálfan
mánuðinn hefði hannaðeinsfeng
ið 13 laxa, eða sem svaraði ein
um laxi á dag tii jafnaðar. Vatn
kvað hann minna í Hvítá en
nokkru sinni áður, sem hann
myndi eftir, enda lítið um leys-
ingarvatn, þvf snjór fyrirfinnst
yfirleitt hvergi á láglendi. Ann-
ars sagði veiðimálastjóri, að
venjan hafi löngum verið sú,
að veruiegar laxgöngur kæmu
ekki í ámar fyrr en dregur að
júníiokum. Þó er þetta mismun-
andi eftir ám og einnig vatns-
magni þeirra á hverjum tfma.
Ekki kvað Þór veiðimáiastjóri
gott að segja um veiðihorfur á
sumrinu. í fyrra hefðu aðalgöng
umar komið seint, m. a. í EIl-
iðaámar og sumir héldu að þær
myndu algerlega bregðast. Von
andi kæmi gangan fyrr í sum-
ar. Þá veiddist mikið af smálaxi,
einkum austanfjalls, nú eru
fremur horfur á miðlungslaxi.
Fyrsta stangveiðiáin sem
veiði hófst í var Norðurá í
Borgarfirði og þar fengust 5
laxar í fyrstu rennunni.
Eitt hið athyglisverðasta í
sambandi við str-gaveiðina og
aukningu hennar frá því sem
verið hefur, sagði Þór, er sú
viðbót sem nú fæst á veiðisvæði
Hvítár og Ölfusár. Þar verður
dregið úr netaveiðinni að sama
skapi og sá háttur tekinn upp.
að fækka netum en fjölga stöng
um. Stjórn Stangaveiðifélags Ár
nessýslu hefur ákveðið að ekki
skuli leyfð netaveiði á vatna-'
svæði Ölfusár og Hvítár um
hálfsmánaðar skeið í sumar, en
þann tíma eingöngu leyfð stanga
veiði. Þetta er nýlunda austur
þar og þróunin virðist stefna
í þá átt að auka stangaveiðina
en draga úr netaveiði.
Veiðimálastofnunin hefur unn
ið meira eða minna að skipu-
lögðum merkingum undanfarið,
sums staðar samfellt um mörg ár,
en annars staðar ná merking-
arnar yfir skemmra tímabil.
Þarna gildir jafnt um silungs
sem laxamerkingar. M.a. hefur
murta verið merkt í Þingvalla-
vatni, silungur í Meðalfells-
vatni, bieikja og lax í Víðidalsá,
lax í Miðfjarðará, hoplax í Ell-
iðaánum á hverju ári, fullorð-
inn lax í Ölfusárósi og silungs-
og laxaseiði í Olfarsá óslitið frá
því 1947.
STÓRRA MUHA
Undanfarin fjögur ár hefur
Veiðimálastofnunin í samvinnu
við Velðifélag Árnesinga merkt
fullorðinn lax í ölfusárósi og
verður þeim merkingum haldið
áfram í sumar Alls hefur 251
lax verið merktur og af þeim
hefur nær þriðjungur veiðzt aft
ur, eða 28,7%. Það þótti sögu-
legt við þessar merkingar, að
sumarið 1961, nánar tiltekið 4.
júlí, var lax merktur þar í ósn-
um, en þessi lax veiddist 21
degi síðar á stöng uppi í Þverá
í Borgarfirði. Þykir fátítt að
er á þessu fyrirbæri, er einfald-
lega sú. að annaðhvort svart-
bakur eða silfurmáfur hafi
hremmt seiðin þarna í hylnum
eða næstu grennd við hann, etið
þau upp til agna, en ekki haft
lyst á merkjunum og skilið þau
eftir.
Eins og áður er getið, voru
merkin fjögur talsins, með
þrem þeirra hafði verið merkt
daginn áður en með einu þeirra
tveim dögum áður. Þrjú seið-
anna voru laxaseiði 14% —15
cm. löng, en eitt var sjóbirtings
Nýiega er lokið við að gera
laxastiga í Blöndu og byrjað á
laxastiga í Brynjudalsá í Kjós.
Sprengt hefur verið síðustu
dagana fyrir laxastiga í Vatns-
fjarðará á Barðaströnd, og teikn
aðir hafa verið laxastigar í Norð
urá og tveir í Flókadalsá I
Borgarfirði. 1 þeirri síðast-
.nefndu eru fjórir fossar, upp tvo
i" ífllJSja Ofí .KiTUCJpC
þeirra getur laxinn klöngrazt,
en hinir tveir eru gersamlega
ólaxgengir. Fleira af þessu tagi
er á umræðustigi, þ. á m. að
Viðfal við Þér Guðjónsson veiðimálasfjóra
□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□□
laxar hverfi úr á, sem þeir eru
á annað borð komnir í og leiti
upp í aðra á.
Annar fátíður atburður gerð-
ist fyrir nokkrum dögum í sam-
bandi við merkingar á silungs-
og laxaseiðum. Sá atburður gerð
ist í Úlfarsá. Þannig var málum
háttað, að miðvikudaginn 3. þ.
m. merktu starfsmenn Veiði-
málastofnunarinnar allmörg
seiði í ánni. Daginn eftir komu
þeir á sama stað, þar sem þeir
höfðu verið við merkingarnar
daginn áður, og sáu þá hvdl 4
merkjanna sem þeir höfðu
merkt laxa og sjóbirtingsseiði
með lágu á klöpp við ána.
Eina skýringin sem hugsanleg
seiði 17 cm. langt. Þór kvaðst
ekki muna til að fiskmerkjum
hafi verið skilað til sín á þenn-
an hátt áður, en hitt sagðist
hann vita, að bæði svartbakur-
inn og silfurmáfurinn væru
hinir verstu vágestir fyrir ung-
viðið f ánum. Þess væri meira
að segja dæmi, að þeir hremmdu
stóra laxa á göngu upp árnar
þegar lítið vatn væri í þeim.
Vísir innti Þór veiðimálastjóra
eftir fiskirækt, klaki og fiskeldi.
Veiðimálastjóri svaraði því til
að áhugi á því sviði væri mikill
hjá þeim sem hlut eiga að máli,
og m. a. á þvl að vinna að
hvers konar umbótum á ánum
og að sleppa í þær seiðum.
gera Sveðjufoss í Langá á Mýr-
um laxgengan.
Á laxeldi er mikill áhugi
víðast hvar. Margir hafa hug á
að koma sér upp eldisstöðvum
og framkvæmdir í þá átt víða
hafnar, en menn misjafnlega
langt á veg komnir eins og
gerist og gengur. Um margra
ára skeið hefur eldisstöð verið
starfrækt við Elliðaárnar, svo
sem kunnugt er, og nú er verið
að koma upp eldisstöð við Búða
ós á Snæfellsnesi. Að Laxalóni
í Mosfellssveit og Þórsbergi við
Hafnarfjörð hefur verið komið
upp eldisstöðvum fyrir regn-
bogasilung. Ýmsir fieiri aðilar
vinna að þessum málum, og sum
Göngubleikja
ir útbúa tjarnir til að geyma
fiskinn í, en aðrir notast við
tjarnir eða vötn frá náttúrunn-
ar hendi og fiskurinn þá sums
staðar látinn ganga sjálfala í
þeim án þess að hann sé fóðr-
aður.
Þá er að minnast á eldisstöð
Veiðimálastofnunarinnar sjálfr-
ar í Kollafirði, en þar er nú
verið að ljúka byrjunarfram-
kvæmdum. Veiðimálastjóri sagði
að í Kollafjarðarstöðinni væri
klakhús fyrir tvær milljónir
hrogna, um 40 eidistjarnir af
misnjunandi stærðum og 40 eld-
iskassar fyrir seiðin.
Undanfarið hefur verið unnið
að næsta sérstæðum fram-
kvæmdum við Kollafjarðarbotn,
sem hvergi þekkjast við sjó enn
sem komið er. Þetta eru eins
konar laxagildrur til að taka á
móti laxinum þegar hann kemur
af hafi og leitar upp í árnar.
Þarna eru tjarnir og rennur,
sem laxinn kemst inn í, en ekki
út úr aftur. Þarna er hægt
að geyma laxinn að vild, nota
hann til undaneldis eða þá til
förgunar. Guðmundur Gunnars-
son verkfræðingur hefur teiknað
þenna útbúnað og annazt allar
tæknilegar framkvæmdir á
mannvirkjunum, en annars er
Erik Mogensen stöðvarstjóri
fiskeldisstöðvarinnar í Kolla-
firði. Jónas Márusson hefur haft
verkstjórn á hendi við stöðina.
í framtíðinni á Kollafjarðar-
stöðin að geta séð öðrum upp-
eldisstöðvum fyrir meir eða
minna af hrognum og seiðum.
Er það í senn hlutverk hennar
að vera framleiðslu- og tilrauna
stöð fyrir silungs- og laxarækt
í landinu, enda fyrsta stóra fram
leiðslustöðin hér á landi og gegn
ir í þessu skyni miklu hlutverki.
Veiðimálastjóri sagði að lok-
um, að með því að ala seiðin
upp í göngustærð, þ. e. 10—15
cm. og sleppa þeim síðan í ár
megi auka laxgengdina til mik-
iila muna. Að sama skapi má
og líka auka stangveiðiálagið 1
ánum. Þetta á að verða tii hags-
bóta jafnt fyrir leigjendur ánna
sem veiðimennina og auk þess
þjóðarbúið í heild, sem hefur
ótvíræðan hagnað af laxveið-
inni, einkum þó á óbeinan hátt.
Koliafjarðarstöðin hefur —
eins og áður segir — miklu hlut
verki að gegna, og bætir úr
brýnni og knýjandi þörf.