Vísir - 03.06.1965, Blaðsíða 4

A

•■rmff'
y
i
i
í

V í S I R
íslandsvinir —
Fratnh. af bls. 9.
ar heitír Hans Nick og á heima
1 Zörkát. Fyrir nokkrum árum
fecflaflM hann um Noreg og fór
þaðaa til Spitzbergen. Þá tók
hana kvikmynd, sem hlaut gull-
verClann f kvikmyndasamkeppni
í Swss, en mér var sagt að
ísfandskvikmynd hans væri þó
mnn betri.
Ég bittí Hans Nick af tilviljun
á götn í Reykjavfk sumarið
1960. Hann var þá í mánaðar-
íetð nm Island, ferðaðist f eigin
bffireið og kvikmyndaði af kappi.
Hann hafði f það skipti ljót orð
nm farartækið sitt. Það var
reyndar lúxus-bifreið, sex
marma, af nýjustu gerð. En úr
henni sá hann ekkert af því ís-
landi, sem hann langaði mest að
sjá — auðnimar, hið sanna
ístend. Hann varð að þræða
akvegina, og komst meira að
segja iíla eftir þeim.
Vorið 1963 var Hans Nick
aftur kominn til íslands og þá
með splunkunýjan Landrover
(stærri gerðina) sem hann hafði
keypt og látið útbúa sérstaklega
til íslandsfararinnar. Þakinu á
bflnum var lyft upp og í því
voru rúm fyrir tvo til að sofa
í á nætumar. 1 bílnum var inn-
réttað eldh., með vaski, vatns-
geymi og góðum matargeymsl-
um. Einnig kæðaskápur. Þrátt
fyrir þetta vom rúmgóð sæti
fyrir þrjá menn, auk ökumanns
f bifreiðinni. Með einu vetfangi
var framsætunum snúið við og
matborði komið fyrir milli sæt-
anna. Þar var matazt þegar
hungrið svarf að.
Með þessu farartæki ferðaðist
Hans Nick um ísland þvert og
endilangt í átta eða tíu vikur
samtals, og taldi sig þó hafa
dvalið hér of stutt. Hann fór um
mestu auðnir landsins, inn í
Ódáðahraun, yfir þveran
Sprengisand og Kjöl, um alla
Austfirði og suður á Breiða-
merkursand, um allt Suður-
land austur, að Lómagnúp,
Norðurland þvert og endilangt,
Snæfellsnes og víðar. Hrifnastur
var hann af Landmannalaugum.
Hann sagði að það væri ein-
stæður blettur á jörðinni og
þar dvaldi hann í heila viku.
Þegar ég skildi við Hans
Nick f septemberbyrjun 1963
sagði hann að sig vantaði aðeins
eldgos til að fullkomna íslands-
mynd sína og bað mig að láta
sig vita næst þegar slíkar nátt-
úruhamfarir ættu sér stað.
Þann 15. nóvember sama haust
sendi ég honum stuttort skeyti:
„Neðansjávargos við suður-
ströndina. Komdu“. Klukkan að '
ganga 7 morguninn eftir var ég
vakinn við mikinn djöflagang í
sfmanum. Það var talsímasam-
band við útlönd. Hans Nick frá
Zilrich. Hann kvaðst myndi
koma daginn eftir og bað mig
að hafa flugvél og annað til
reiðu.
1 þetta skipti dvaldi Hans
Nick þó ekki nema 4 eða 5
daga, en hann var ánægður með
árangurinn. Hann leigði sér
flugvélar daglega út að Surtsey,
stundum gisti hann í Vestmanna
eyjum til að virða náttúruham-
farimar fyrir sér þaðan, oftar
þó f Reykjavfk. Þegar hann fór
heim aftur sagðist hann vera
fullkomlega hamingjusamur —
hann þyrfti ekki að blygðast
sfn fyrir Islandskvikmynd sfna
úr þessu.
Þessi kvikmynd er enn ekki
fullgerð — en langt komin. Þeir
sem hafa séð hajia, eða kafla úr
henni, telja hana listaverk. Ég
ætlaði að sjá hana þegar ég var
á ferðinni f Sviss seint f apríl
í vor, en þá var Hans Nick á
skemmtiferð austur í Japan og
enginn sem var þess umkominn
að sýna mér listaverkið hans.
En á heimili hans hitti ég fyrir
móður hans og auk þess ferða-
félaga hans héðan frá 1963.
Þau sýndu mér líkan af háhýsi,
10—12 hæða, sem Hans Nick
ætlar að byggja á landareign
sinni í Zurich á næstunni. Það
á að verða hótel. En einn sal-
urinn í hótelinu verður helgður
íslandi og kallaður ísland eða
íslandssalur. Þar á að koma
fyrir alls konar munum og
minjagripum frá íslandi, hrauni
og grjóti að heiman og íslenzk-
ar myndir að skreyta veggina.
Fritz Bachmann
Einn góðan veðurdag þegar
ég var á gangi eftir fjölfarinni
götu í Ziirich rak ég auga í
stóra auglýsingu þar sem stóð
að Fritz BachmaniÍbkennari þar
í borg myndi flytja þrjú erindi
um ísland með skuggamyndum
næstu daga á eftir.
Ég efast um að nokkur Sviss-
lendingur hafi fyrr eða síðar
unnið jafn mikið að þvi að
kynna ísland í ræðu og riti sem
Fritz Bachmann. Hann sagði
mér að hann hafi til þessa flutt
rúmlega 50 erindi, flest eða öll
með skuggamyndum, um ísland
á undanförnum áratugi. Hann
sagðist vera áð undirbúa er-
indaflokk, samtals 10—12 er-
indi, sem hann bjóst við að
halda næsta vetur- f Zúrich,
auk þess væri ákveðið að hann
flytti erindi um ísland í útvarp-
ið fyrir skólaæksu og e.t.v. ann-
að útvarpserindi fyrir fullorðna.
í vörzlum mínum á ég allma'rg-
ar blaðaúrklippur eða tímarita-
hefti með ritsmíðum Bachmanns
um ísland. En þær efu' samt
ekki það eina sem hann hefur
skrifað um land okkar og þjóð.
I fyrra keyptj eitt stærsta út-
gáfufyrirtæki Sv'isslands, Rasch
er & Co. í Zurizh þýðingar- og
útgáfurétt á þýzku á hinni
miklu og ágætu bók Samivells
„L’or de L’Islande". Jafnframt
fékk það Fritz Bachmann til að
þýða hana úr frönsku og auka
stórlega með löngum og ítarleg-
um ritgerðum um nútíma ís-
land, þróun þess og viðhorfum.
Bókin kom á markaðinn um
jólaleytið í fyrra og hlaut frá-
bærar viðtökur bæði í Þýzka-
landi og Sviss. Þótti hinn ágæt-
ast’i bókarauki að köflum Bach-
manns, en það viðfangsefni var
ekki tekið til meðferðar í
frönsku útgáfunni.
Fritz Bachma.m .-agði mér.
þegar ég hitti hann í Zurich á
dögunum, að hann væri að
vinna að doktorsritgerð um
jarðfræðilega uppgötvu.n, sem
hann hefur gert í Sviss. Þegar
því verkefn; væri lokið kvaðst
hann ætla að koma til Islands
að nýju og þá að öllu forfalla-
lausu skrifa sjálfstæða bók um
ísland.
•
Gisela Landolt
1 fámennu þorpi mitt á milli
Zurichborgar og þýzku landa-
mæranna, sem Neerach heitir,
situr gjafvaxta og fönguleg
kona, Gisela Landolt að nafni.
Landoltsnafnið er frægt um
endilanga Sviss og langt út fyr-
ir endamörk þess. vegna þess
að Landoit, faðir Giselu er
persónuleiki í svissneskri póli-
tík og borgarstjóri í Zúrich,
stærstu borg Svisslands. Þeirri
stöðu hefur hann gegnt í heil-
an áratug eða lengur og við
frábærar vinsældir.
Enda þótt Glsela væri borg-
arstjóradóttir í stórborg réðist
hún samt sem vinnukona til ís-
lands og dvaldi hér í heilt ár.
Hún lærði íslenzku þokkalega
og bæð'i les hana og talar. Hún
kynntist mörgu fóiki á meðan
hún var hér og tók m.a. virkan
þátt 1 skátahreyfingunni i
Reykiavík. Hún tók ástfóstri
við ísland og kom hingað á sl.
sumri til að endúrnýja kynp'i
sín við hina fórnu kunningja,
svo og til að sjá meira af land-
inu heldur en að hún hafði áð-
ur gert. Heim'ili hennar í Neer-
ach er að hálfu leyti íslenzkt,
íslenzkar bækur í hillum, mynd
ir að heiman á veggjum, gömul
íslandskort og ýmiskonar minja
gripir sem hún hefur ýmist
keypt eða verið sendir að gjöf
frá íslenzkum vinum og kunn-
ingjúm. * éiðiom iuío
Gisela Lá'nffolt ' hefðt i'hkTíaið
■erindi um ísland í heirri»látíidi
sínu ■ og sýnt skuggamyndir í
litum. En í fyrrahaust fól Kenn
arasamband’ið svissneska henni
að skipuleggja og undirbúa
fyrstu hópferð svissneskra kenn
ara til íslands dagana 16. júlí
til 3ja ágúst í sumar. Sömuleið-
is fól sambandið henni að skrifa
upplýsingagrein um ísland og
íslendinga í kynningarrit, sem
það gefur út um ferðir sfnar.
Þessi starfsemi Giselu Landolt
hefur borið þann ágæta árang-
ur að í apríllok var nærri full-
sk'ipað í þessa ferð, sem kostar
þó um 20 þús. ísl. krónur fyrir
hvern þátttakenda. En slíkur
skildingur þykir flestum Sviss-
Iendingum hæsta mikill fyrir
aðeins þr'iggja vikna sumarfri.
4 því haffc SvissJem’-
inaar <*’•’<» efp.í,
Einum Svisslendingi kvnntist
ég sem dáðist að íslendingum
fyrir það. að hafa fleygt sér út
úr Klúbbnum í fyrrasumar. Fað
ir þessa p'ilts er margfaldur
milljóneri sem ekki veit aura
sinna tal. Hann kostaði son
sinn og tilvonandj tengdadóttur
t’il íslandsferðar en láðist að
byrgja þau upp með samkvæm-
isfötum og hálsbindum. Siðasta
kvöldið sem þau skötuhjúin
voru í Reykiavík langaði þau að
fara út að borða og fá sér
snúning á eftir. Þeim var bent á ;
Klúbbinn, En þar var piltinum
fleygt út af því að hann hafði
ekkert hálsbindið. „Islendingar
hafa efni á að veita sér þennan
munað“, sagðj pilturinn hlæj-
andi við pabba sinn ,,en það höf
um við Svisslendingar því mið-
ur ekki“.
Þorsteinn Jósepsson.
Myndsjá —
Ols t
ar og ufsar þutu um sjóinn og
höfnuðu á þilfarinu. Þannig
gekk það koll af kolli, fiskur
var kominn á krók nær sam-
stundis og öngull var bleyttur
og kapp var komið I fiskimenn
hver flesta myndi draga, áður
en aftur yrði haldið af stað á
ný mið.
í talstöðinni heyrðist í íslend-
ingi, hinum bátnum, sem í för-
inni var þennan morgun og lá
nokkuð dýpra. Þar voru sagðar
þær fréttir, að nóg ‘væri af ufs-
anum, en heldur væri hann
smár. I þokunni heyrðust vél-
arskellir í handfærabátum Kefl-
vikinga og. Reykvíkinga, sem
þarna voru margir á þessum
slóðum. Kvöldið áður hafði ver-
ið þarna vitlaus fiskur og bát-
arnir voru aftur komnir á mið-
in. Tveir Keflvíkingar renndu
sér upp að síðu Jóns Bjarna-
sonar og spurðu um áttirnar.
„Hvar er Garðskagi“ spurðu
þeir og skimuðu út í þokuna.
Áttavitinn hafði gleymzt heima.
Halldór leysti greiðlega úr vand
kvæðum handfærasjómanna og
þeir tóku stefnu heim á leið
undan vindi.
Er á daginn leið fylltust körf-
urnar spriklandi ufsa, feitum
þorski og gljáandi ýsum og hér
og hvar mátti sjá steinbít og
löngu í kösinni. Synir Halldórs
þrfr voru með í förinni, uppvax-
andi. kátir sjómenn, sem ekki,
, 3, júní 19?5.
höfðu min.-'i áhuga \ veiðunum
en heir, -era mrð stengurrar
stóðu í höndum. Undir kvöldið
var haldið heim á leið og rennt
unp að brvggjunni við Hafnar-
búðir er leið að miðnætti. —
Ágætri för á þúsund ára gömul
fiskimið var lokið — og von-
andi reynast þeir félagar, sem
þátt tðku í þessari veiðiför,
fengsælir nú um helgina, þegar
til alvörunnar kemur á mótinu
í Keflavík.
F' il ón i
ust fyrir sumartímanum. Aðrir
þingmenn lögðu hins vegar á-
herzlu á það, að það væri skað!
og skömm að vera að rokka til
með klukkuna og ylli ýmiskonar
le’iðindum og truflun.
Eftir að Norðmenn hafa tekið
rögg á sig í þessu er röðin kom
in að íslendingum að kryfja
það til mergjar, hvort þær á-
stæður um sumartíma séu ekki
svo veigalitlar, að við ættum
líka að afnema sumartíma.
ÞyrByr —
Framh. af bls 2,
norður til Disko. Var fulltrúi
dönsku flugmálastjórnarinnar
með í ferðinni til að kanna lend
ingarstaði. Leiðin var 3600 km
og var flugtími samtals 18 klst.
Lent var á 19 stöðum.
Menn halda, að flug þyril-
vængjanna í Grænlandi muni
valda feikilegri byltingu í sam-
göngumálum landsins. Þess er
getið sem dæmis, að nú séu
menn marga daga að komast
frá bænum Quidtliqssat í norð-
urhluta landsins til höfuðstað-'
arins Godthaab. Nú á ferðin
ekki að taka nema 2 klst. í
fyrra voru ferðamenn marga
daga að komast frá Nanortalik
til Julianehaab en báðir stað-
irnir eru í Suður Greenlandi.
Ferðin tók svo Iangan tíma
vegna þess að firðir voru lagð-
ir af ís. Með þyrilvængjunum
tekur sama leið nú 10 mínútur.
Blöð og tímarit
Heima er bezt.
Maíhefti þ. á. er komið út.
Efni m. a.: Isavor eftir St. Std.,
þættir úr byggðasögu eftir Jón
Sigurðsson, Landnámsþættir eft-
ir S. B. Olsen, Þorgrímur Þórðar-
son héraðslæknir eftir Hjalta
Jónsson, Fjárskaðaveður eftir
Benjamín Sigvaldason, Kári Sörli
eftir Stefán Jónsson, ennfremur
dægurlagaþáttur, framhaldssaga,
ritfregnir, myndasaga o. fl.
HAPPDRÆTTI SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS

VERÐ KR.
100
Kaupið miða í happdrætti Sjálfstæðisflokksins
úr hinum glæsilegu vinningsbílum í Austur-
stræti.
Þeir sem hafa fengið senda miða gerið skil í dag.
r r
DREGIÐ 16. JUNI
■Miá