Vísir - 03.06.1965, Blaðsíða 8
V í S I R
, ; "i:ií Í93S.
VISIR
Otgefandi: Blaðaútgáfan VISIR
Ritstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjúri: Axel Thorsteinson
Fréttastjóran Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Ó. Thorarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áskriftargjald er 80 kr. á mánuði
1 Iausasölu 7 kr. eint. — Sími 11660 (5 línur)
Prentsmiðja Vtsis — Edda h.f.
Aukinn kaupmáttur launa
Samningafundir standa nú yfir á hverjum degi og
öll þjóðin bíður eftir tíðindum af þeim fundum. Flest-
ir vonast til þess að samningar náist án þess að til
verkfalla komi. Of mikið er í húfi. Nú stendur aðal
bjargræðistíminn yfir og síldin veður þegar á miðun-
um fyrir austan. Það væri meiri háttar ógæfa, ef
verkföll lömuðu atvinnuvegina og starfið í landinu
á þessum tíma. Er það von þjóðarinnar að góðvilji
og samningahugur verði hér yfirsterkari.
J umræðunum um kjaramálin hefur gætt þess rang-
hermis í blöðum stjórnarandstöðunnar, að kaupmátt-
ur launa verkafólks hafi farið minnkandi á undan-
förnum árum. Efnahagsstofnunin hefur gert rann-
sóknir nýlega á þessu atriði og komizt að þeirri nið-
urstöðu, að kaupmátturinn hafi farið vaxandi þrátt
fyrir verðbólguna. Sé miðað við árið 1959, og kaup-
máttur launa þá miðaður við 100, var kaupmáttur
launa Dagsbrúnarmanna í marz s.l. 104.3. Og sé tek-
inn víðtækari samanburður á kaupmætti launa bæði
verkafólks og iðnaðarfólks 1959 og 1965 er talan nú
110.6. Af þessum upplýsingum sést, að þróunin hef-
ur verið í rétta átt, kaupmáttur launanna hefur vax-
ið. Er nauðsynlegt að það fari ekki milli mála í þeim
samningum, sem nú standa yfir.
Islenzk ópera
I
JJndanfarin tvö kvöld hefur Magnús Jónsson söngv-
ari sungið hér í Reykjavík við mikla hylli áheyrenda.
í viðtali við Vísi gat hann þess, að sig langaði til
þess að koma heim þegar íslenzkri óperu hefði verið
komið á stofn. Orð Magnúsar gefa vissulega tilefni
til þess að spurt sé: Er ekki tímabært að efna til
fastrar íslenzkrar óperu hér við Þjóðleikhúsið? Það
er skoðun Vísis að svo sé. Á undanförnum áratug
hefur Þjóðleikhúsið sýnt óperur með íslenzkum
söngvurum og hljóðfæraleikurum og er ekki ofmælt,
að þær sýningar hafi tekizt vel. Við eigum þegar
inarga ágæta söngvara 'íslenzka, sem hafa sýnt, að
þeir eru til þess vel hæfir að syngja í óperuhlut-
verkum. Og hljómsveit Þjóðleikhússins er þess einn-
ig fullfær að flytja slík verk tónbókmenntanna. Við
Þjóðleikhúsið starfa nú tugir ríkisráðinna leikara.
Til þess að koma á stofn íslenzkri óperu þyrfti ekki
að fastráða nema 6—8 beztu söngvara okkar. Fjár-
hagslegar ástæður virðast ekki hamla slíkri ráðagerð.
Vitanlega væri æskilegt að njóta styrk erlendra
söngvara að einhverju leyti við íslenzka óperu. En
það breytir ekki þeirri staðreynd, að allar aðstæður
gera okkur kleift að stofna hana þegar í dag.
„Komdu aftur — “
Viðtal við Keith Grant
Við áttum góða samveru-
stund á heimili mínu, en höfð-
um áður hitzt í forsal gistihúss,
og ræðst lítils háttar við — og
talið þegar borizt að listum,
Iandslagi, litum. Auðvitað! —
Svo Iifandi var áhugi Keiths
Grants, mannsins, sem ég hitti
þar eftir að hann hafði ferðast
um landið nokkurn tima.
Heim til mín kom hann með
stærðar skræðu undir hand-
leggnum — mun stærri en inn-
bundinn Vísisárgangur mundi
vera (miðað við núverandi
stærð) — en þarna var „margt
grasa“, óvenjulegra og litfag-
urra, sum, fegurð annara áber-
andi vegna einfaldleika síns. Ég
hafði beðið Keith um mynd með
stuttu viðtali, mynd af einni af
myndum hans, og nú sagði
hann:
— Ég kom með „syrpuna",
hér eru blaðaúrklippur, svart-
lita- og vatnslitamyndir og nú
geturðu valið.
Ég fór að fletta bókinni miklu
og sá brátt myndir, sem leiddu
mann inn í furðulönd náttúru
eða hugmyndaflugs eins og sum
ar myndir Kjarvals, en ég valdi
þá mynd, sem viðtalinu fylgir.
Hún þarf ekki annarra skýringa
við en að hún er frá Lófót.
En nú er rétt að kynna mann
inn svo lítið nánar — enska
Iistmálarann Keith Grant, fyrir-
lesara við Hornsey College of
Art (Hornsey listastofnunina) í
London. Ég bið hann að segja
lítið eitt frá tildrögum ferðar-
innar hingað.
— Við erum tveir félagar á
þessu ferðalagi, hinn heitir Buck
ingham og er opinber starfsmað
ur áhugamaður um tónlist.
Hann er tónskáld og skrifar
fyrir músik-tímarit í London.
Komum á Gullfossi með dálítinn
sportbll og höfum farið á hon-
um allt til Mývatns. Tilgangur
inn að kynnast landinu náttúru
þess, fólkinu, listum og lista-
lífi. Og eftir hálfan mánuð
finnst mér, að hér vildi ég eiga
heima. Og ég kem aftur.
— Kannske innan tíðar?
— Varla á þessu ári. Ég hefi
sýningu á myndum mínum í
Milano á hausti komanda og
verð að undirbúa hana og vera
þar um skeið. Geri ég mér vonir
um, að kona mín geti komið
þangað með mér — og svo til
íslands — að ári.
— Konan starfandi?
— Já, í franska sendiráðinu
í London, er frönsk eða réttara
sagt frönsk — alsírsk.
— Þú kvaðst hafa haft hug
á að kynnast islenzkum lista-
mönnum og listalífi? Fékkstu
tækifæri til þess?
— Já, ágæt miðað við stutt
an dvalartíma hér. Ég skoðaði
m. a. listasafn ríkisins og fannst
til um val mynda þar — ekki
sízt valið á nútímamyndum. Ég
fékk kynni af því starfi,
sem forstöðumaður stofnunar-
innar, frú Selma Jónsdóttir list
fræðingur vinnur þar. Og ég
þóttist sjá, að hún starfaði með
framtíðina í huga.
— Ég sé, að þú hefir héma
fleiri myndir frá Lófót?
— Já, kannski hefir hið sama
eða svipað dregið mig til Nor-
egs sem nú til íslands.
— Varstu lengi í Noregi?
— Eitt ár — á listamanns-
styrk.
— Og þú hefir greinilega haft
meiri mætur á Lófót en borgum
og bæjum.
— Ég hefi mætur á Noregi,
landi og þjóð, bæjum sem sveit
um, þar er fegurð á hverju leiti,
en Lófót heillaði mig mest.
Ein myndin frá Lófót verður
tilefni fyrirspurnar. Hún er af
bát og gömlum fiskimanni.
— Já, það er dálítil saga
tengd þessari mynd. Ég keypti
nefnilega þennan bát af gamla
manninum, — hann var um
sjötugt þá.
— Til hvers? Þú hefir kannski
ætlað að fara að gera út?
— Nei, segir Keith og er
skemmt, ég keypti hann til
heimfararinnar. Við sigldum
honum til London ég og gamli
maðurinn. — Við vorum 3 y2
dag á leiðinni yfir Norðursjó —
það var slarksamt og illt í sjó-
inn, — en allt gekk vel. Við
Keith Grant.
vorum 10 daga á leiðinni. Og
gamli maðurinn, sem aldrei
hafði farið frá Lófót var viku
í London og skemmti sér kon-
unglega, en ég hafði ekki ráð á
að eiga bátinn og seldi hann.
FÖGUR ER HLÍÐIN.
— Þið hafið kannski farið víð
ar um á sportbflnum en norð-
ur?
— Já, um Suðurlandsundir-
lendi til dæmis. Mér fannst ég
verða að skomast að Hliðar-
enda og á staðinn þar sem
Gunnar leit um öxl til Hlfðar-
innar.
— Lesið fleiri íslendingasögur
en Njálu? '
— Já, margar, við eigum
margar þeirra í þýðingum, eins
og kunnugt er.
Við göngum að skápnum og
ég sýni honum eina af þessum
ensku þýðingum á íslendinga-
sögunum. Það er Laxdæla —
mjög falleg útgáfa. Það er eins
og bregði birtu á göfugmann-
legt andlit hins unga, skeggjaða
listamanns, er hann handleikur
kverið sem væri það kjörgrip
ur — sem það og er.
Og svo barst talið að Lax-
dælu og Dölunum og írsku land
námi þar, en nú verð ég vist
að gæta mín og láta hér staðar
numið, því að ekki átti þetta
að verða neitt „tíu álna viðtal“.
Áður en Keith fór tók hann
iitla vatnslitamynd úr syrpunni,
skrifaði á hana nokkur orð, og
gaf mér.
Þeir Keith Grant og Bucking
ham fóru utan á Gullfossi. Mér
þótti notalegt á ferðalögum á
Bretlandi og Irlandi að heyra
sagt á kveðjustund: — Komdu
aftur!
Það sagði ég við Keith. Og
þess vegna skrifaði hann á
myndina: „ . . . með loforði um
að koma aftur til íslands".
A.Th.
Frá Lófót.
Akureyrarútgerðin tupuði 8,5 ntillj.
í síðustu viku var haldinn að
alfundur Útgerðarfélags Akur-
eyringa h. f. Kom þar fram að
tap var á árinu 8,5 millj. króna
en 4,2 millj. kr. er afskrifaðar
höfðu verið dregnar frá.
Skuldir eru bókfærðar 107
millj. króna en eignir 52 millj.
króna.
illiWBBagHBBIðMBMBI
Aflaverðmætið nam á árinu
37 millj. krónum en heildar-
afli togaranna var um 7000
tonn. I vinnulaun gréiddi félag
ið 30 millj. króna. Aðeins 3
togarar félagsins voru að veið
um meiri hluta ársins, þar sem
Hrímbak var lagt 14. maí og
Kaldbakur var i flokkunarvið-
gerð meginhluta ársins. Meðal-
afli togaranna á veiðidag var
9,1 tonn.
Á fundinum var samþykkt
tillaga frá bæjarráði Akureyr-
ar þar sem stjóm félagsins er
falið að gera tillögur um fram-
tíðarrekstur félagsins.