Vísir - 05.06.1965, Blaðsíða 9

VISI*.
Si5iBS«£fi2Í5íttBni3
Laugardagur 5.
nraa)Mraa<aa
júní 1965.
Myndlista- og handíðaskólinn
gengst fyrir sýningu á barna-
teikningum, sem er opin dag-
lega frá kl. 2—10 í húsakynn-
um skólans að Skipholti 1. Sýn-
ingin verður opin til mánudags,
annars í hvítasunnu.
Stundum hættir mönnum til
að kvarta um of undan því,
að allt gott og gamalt sé að
líða undir lok. Þannig harma
menn, að íslenzk alþýðulist,
sem blómgaðist fyrr á öldum,
sé horfin. Hvergi grilli í spor
þeirrar listfengi, sem áður fyrr
mótaði hvern hlut hins daglega
lífs og gaf honum persónulegan
og listrænan svip. Á tímum vél-
væðingar virðist ekki vera þörf
fyrir hina skapandi hönd al-
þýðumannsins. Sérfræðingar,
listamenn hafa tekið við. En
hér er sagan ekki öll. Við ein-
biinum um of á það horfna. Á
hinn bóginn láist okkur að gefa
þeirri staðreynd gaum, að
heimur okkar endumýjast að
sama skapi og hið gamla deyr.
Með börnunum kemur nýtt lif
í tilveru okkar. Börn búa yfir
sköpunarmætti, sem oft á tíð-
um er ekki metinn að verðleik-
um. Verk þeirra eru oftast met-
in eftir kröfum úr heimi hinna
hvert kerfið öðru andlausara og
leiðinlegra. Börnin voru látin
teikna vindlakassa og uppstopp-
aða fugla árum saman, þangað
til 'markmiðinu var náð: hug-
myndaflug, frumleg listræn
skynjun og barnsleg tjáningar-
gleði var deytt með öllu. Til
allrar hamingju hefur bylting
í uppeldismálum söpað í burtu
þessum hörmulega misskilningi
og vanmati á tjáningarhæfileik-
um barna. Um aldamótin ruddi
sér til rúms nýr skilningur, sem
var nokkuð öfgakenndur í
fyrstu. Sem dæmi um þetta
nýja viðhorf mætti nefna hina
bjartsýnu bók Ellen Kay’s,
„Öld barnsins”. En hvernig
sem .því er varið, þá fékk barnið
nýtt athafnafrelsi til að lifa sínu
lífi og tjá sig á sinn frumlega,
barnslega hátt.
Sýning sú, sem Myndlista-
og handíðaskólinn gengst fyrir,
gefur mönnum kost á að sjá
hversu dásamlegur og furðu-
legur heimurinn er, séður með
augum bamsins. Hún er eink-
um ætluð foreldrum, börnum
og barnakennurum. Áhorfendur
verða þar ekki aðeins vitni að
sköpunargleði * bamsins, sem
birtist í glóandi litum, heldur
verða þeir einnig margs vísari
um sálræna þróun barna. Þeim
skilst, hvernig börnin tileinka
sér umheiminn og fyrirbæri til-
vemnnar. Við skiljum meira að
segja þróun barnsins betur í
meira en „þarna er 'voff-voff“
eða „sko kisu“ getur þó lýst
þessum vinum sínnm mun
glögglegar í mynd. Einföld
tákn yngstu barnanna þróast
smám saman upp í myndræna
frásagnarheild. Á 9—13iára ald-
ursskeiði nær listræn. tjáning
barnsins blómaskeiði dásam-
legrar mynd- og litagöfgi. Það
Vikingar. — Sæmundur, 10 ára.
að myndirnar tali sínu máli og
beri þess vitni, að börnin hafa
lifað stundir óblandinnar gleði
hjá báðum þessum kennurum.
Árangur beggja er glæsilegur.
Þó vil ég leggja áherzlu á það,
að Arthur kennir við venjulegar
aðstæður, sem hér eru í barna-
skólum og eru fremur erfiðar.
Arthur hefur þó yfirstigið allar
börnin sökkva sér niður í yrkis-
efni sín, hve nákvæm skynjun I
þeirra og athugun er á mönnum, I
hlutum og atburðum; mér liggur g
við að segja, hve djúpt og hnit- |
miðað þau hugsa, þó þau kunni
ekki að klæða hugsun sína í |
tilsvarandi orð. Kemur þetta
einkar vel fram í sumum mynd-
um þeirra — betur sá ég hvergi
BÖRNIN TEIKNA OG MÁLA

fullorðnu. Þannig hefur við-
horfi manna til teikninga barna
verið farið, til skamms tíma.
Ekki alls fyrir löngu var litið
svo á, að blessuð bömin gætu
ekki málað og teiknað, fyrr en
þau hefðu tileinkað sér mynd-
ræna tækni hinna fullorðnu.
Nú þykir slíkt vanmat á list-
fengi bama undarlegt. Verst var
þó, að skólarnir þröngvuðu alls
konar kerfum upp á börnin til
að kenna þeim hina „réttu“
dráttlist fullorðins fólks, og var
gegnum teikningar þess en í
gegnum allt annað i fari þess,
því að listrænn hæfileiki barns-
ins þroskast löngu fyrr en það
nær hliðstæðu valdi á móður-
málinu. Barnið getur lýst því,
sem það reynir daglega í um-
hverfi sínu, allítarlega í mynd-
um og teikningum og oft á
furðulega áhrifamikinn hátt, áð-
ur en það er þess umkomið að
greina frá sömu fyrirbærum
í orðum. Þriggja eða fjögurra
ára barn, sem getur sagt litlu

Umferðarslys. — Karl, 11 ára
gggsipö

Gunnar verst fjandmönnum sínum. — Jón, 10 ára.
eru einmitt myndir frái þessu
þróunarskeiði, sem getursað líta
á þessari sýningu.
Flestar myndirnar eru frá
Mýrarhúsaskóla, þar seml börn-
in hafa unnið undir handleiðslu
Arthurs Ólafssonar, semtreynd-
ist frábær kennari með nasmum
skilningi á listrænni getu ibarna
og hafði lag á því að leysa: hana
úr læðingi. Nokkrar myndir og
teikningar, sem sýndar eru,
voru gerðar í æfingabekicjum
Myndlista- og handíðaskiólans
undir handleiðslu Benedikts
Gunnarssonar, sem hefur oft
áður sannað, hve vel hann tkann
að vinna með börnum. Ég íheid,
hipdráhir'ðg véfUi,* hVa8’
hægt að gera éi-ftssswe^vfði,
( okkar skólum. Sérstaklega
athyglisvert er, hve börnin
vinna frjálslega, þegar þeim er
leyft að vinna á stórum blöðum.
Þá fyrst virðast skapandi hæfi-
leikar þeirra fá að njóta sín til
fulls. Síðan Valgerður Briem
hætti teiknikennslu í skólum,
hafa slíkar teikningar barna
verið sjaldséðar. Valgerður varð
fyrst til þess hér á landi að
opna augu kennara fyrir þeim
auðæfum, sem felast í sköpun-
argáfum barna. Séu verk bama
rétt athuguð, kemur í ljós, með
hve mikilli alvöru og kostgæfni
lýst, hvernig Gunnar rekur
•Hallgerði kinnhest og hvernig
hann verst fjandmönnum sínum
og glottir við tönn.
Umfram allt eru það þó töfr-
ar hins „naiva“ einfaldleika og
listrænnar formfestu, sem hrífa
okkur. En hvoru tveggja ein-
kenndi forðum list alþýðunnar.
Þannig rennur það allt í einu
upp fyrir manni, að auðæfi
alþýðulistar eru engan veginn
glötuð, — börnin varðveita
þau. Gott er að vita til þess,
að lífið endurnýjast í sífellu og
nærist af tærum uppsprettulind-
um.
Kurt Zier.
Nýstárlea fatahreinsun
Fljóthreinsun h.f. Gnoðarvogi 44
hefur hafið starfsemi sína. Bljót-
hreinsun er nýtt fyrirtæki, sem
notar mjög nýstárlegar vélar við
fatahreinsun, sem gerir það: að
verkum að hægt er að bíða oftir
því að þvotturinn er þveginnj og
þurrkaður, sem tekur 50 mínútur.
I fatahreinsuninni eru sjálfvinkar
vélar af Norge gerð sem eru rrrjög
svipaðar útlits og nýtízku þvo4:ta-
vélar, en þær eru t.d. frábrugðfeiar
þeim vegna þess að þær nota
ekkert vatn við hreinsunina, held-
ur er notuð efnablanda sem hefur
sérstaka hreinsunareiginleika. Efna
blandan er notuð aftur og aftur -og
er hún hreinsuð í sérstöku tækiatil1
bess gerðu. j
Vatn er því ekki notað við hreöis ;
unina, nema áður en þvotturinn «er
settur í vélarnar, þá er úðað vatpi
•5 bletti, en samkvæmt því sam
' '■geir H. Magnússon tjáði frétta
ínnum, er vatn bezta blettaefln j
ið.
Allan þvott er hægt að fara mdð
til Fljóthreinsunar h.f., jafnt við1
hafnarföt, sem rúmábreiður og
komi fólk með föt í hreinsun er því
ráðlagt að vöðla þeim ekki saman,
þar sem brot haldast í fötunum
eftir hreinsunina, en krumpist föt-
in á leið í fatahreinsunina kemur
það einnig fram eftir þvottinn.
Verði á hreinsun er stillt mjög í
hóf. Að þurrhreinsa 4 kíló kostar
114 kr.
Norge þurrhreinsunarvélar eru
orðnar mjög viðurkenndar og hafa
hundruð fatahreinsana risið upp,
sem nota þessar vélar I Evrópu og
Bandaríkjunum. í Kaupmannahöfn
einni eru t. d. um 20 slíkir staðir.
Tveir bráðkvaddir
Tveir rnenn urðu bráðkvaddir í
Reykjavík í fyrrinótt.
Annar þessara manna er flest-
um Reykvíkingum gamalkunnur,
Magnús Þorláksson fyrrum vakt-
maður hjá Landssímanum, vinsæll
og vel Iátinn í hvívetna. Áður fyrr
leitaði fjöldi Reykvíkinga til hans
á hverri einustu nóttu með beiðni
um að vekja sig einhvern tima
næturinnar eða árla morguns og
aldrei brást Magnús heitinn trausti
þessara manna. Magnús varð bráð
kvaddur kl. 1 í fyrrinótt.
Hinn maðurinn var vörubílstjóri
norðan úr landi, sem staddur var
í Reykjavík á bíl þeim er hann ók.
Klukkan 8 í gærmorgun var hann
að losa vörur af bíl sínum hjá Vöru
flutningamiðstöðinni í Borgartúni,
en áður en varði hné hann niður
og var þegar örendur. Þarna var
um rúmlega fertugan mann að
ræða, og hafði hann þjáðst af
kransæðastíflu áður. Um nafn hans
veit blaðið ekki.