Vísir - 22.07.1965, Blaðsíða 3

V1SIR . Fimmtudagur 22. júlí 1965,
ii lllillPllifWWrnMWWaWMllflB

KENNSLUSTUND í JARÐFRMI

☆
Bandarísku geimfaraefnin
ellefu, sem hér dvöldust í viku-
tíma sneru aftur heim til sín nú
um helgina. Þeir kynntust ís-
lenzkum óbyggðum og öllu því
veðurlagi sem öræfin bjóða,
sólskini, rigningu og jafnvel
eilítilli snjókomu. Og fyrst og
fremst kynntust þeir því að ís-
land er eldfjallaland, þeir
dvöldust tvo daga við Öskju
við Ódáðahraun og sáu verks-
ummerki síðasta Öskjugoss og
síðar fóru þeir suður í Krýsu-
vík þar sem brennisteinshver-
inn ólgar og gufan brýzt upp
úr iðrum jarðar.
Fyrir okkur heimamenn var
þessi heimsókn geimfaranna
líka ánægjuleg. Það er ein-
kennileg tilviljun, að stór hóp-
ur manna, sem á í vændum
heimsfrægð fyrir fyrstu ferðir
til annarra hnatta skuli koma
hingað til lands. Þegar þessir
menn fara á komandi árum að
svffa með eldflaugum út í
geiminn munum við minnast
þeirra og höfum þannig fengið
nokkra snertingu við geimferð-
ir framtíðarinnar.
Tilgangurinn með ferð geim-
faranna hingað var að veita
þeim nokkurs konar kennslu-
stundir í jarðfræði. ísland er
óvenjulegt land frá jarðfræði-
sjónarmiði með eldfjöllum sfn-
um| hraunum og öskulögum.
Eru sumir þeirrar skoðunar, að
landslag á vissum svæðum hér
kunni að vera líkast þvf sem
gerist á tunglinu. Því þóttu
þessi svæði tilvalin til þess að
gefa geimförunum nokkra inn-
sýn í hvernig yfirborð tungls-
ins væri.
Myndir þær sem hér fylgja
eru af einu bandaríska tungl-
faraefninu Bassett að nafni og
voru teknar meðan hann dvald-
ist austur í Öskju. Þær sýna
nokkuð að hverju þeir geim-
fararnir störfuðu. Þeir kynntu
sér jarðfræði og steinafræði.
Bassett er hér að skoða stein-
ana f einni hlfðinni. Hann brýt-
ur hér vikurmola úr jarðlögun-
um og skoðar hann f stækkunar
gleri.
— Ýmsar kenningar eru uppi

KAUPUM HREINAR
LÉREFTSTUSKUR
Prentsmiðja VÍSIS
Laugavegi 178
um það, hvemig yfirborð
tunglsins sé, sagði Bassett við
fréttamann Vísis. En ég hallast
persónulega að því að tunglið
sé eldfjallaland. Það er ekki
hægt að skýra öll fyrirbrigði á
tunglinu með því að loftsteinar
hafi valdið þeim. Sennilegast er
jarðeldur undir niðri þar og
hann hefur brotizt út f gosum.
Þar með er ekki sagt að jarð-
lögin eða steinarnir séu lík því
sem gerist í hraununum hér á
íslandi. Hraunið kólnar við
önnur skilyrði þar sem ekkert
andrúmsloft er og því enginn
loftþrýstingur og steinamir
taka sennilega á sig annað mót.

Enn eitt
JT
i
Elliðaárbrekkunni
Mikil mildi var að ekki yrði
stórslys f Elllðaárbrekkunni sl.
þriðjudag, þegar sendiferðabif-
reið valt þar, og stöðvaðist á
þakinu. Rúður brotnuðu og
glerbrotum rigndi yfir öku-
manninn og fa^þega hans. Báð-
ir sluppu þeir omeiddir, en bif-
reiðin skemmdist nokkuð.
Hér var um að ræða Transit
sendiferðabifreið frá Landsíma
íslands og var hún á leið niður
Elliðaárbrekkuna. Nerðarlega í
brekkunni ætlaði bifreiðastjór-
inn að aka fram úr sendiferða-
bifreið, en sú síðarnefnda
beygði þá til hægri. Ökumaður
símabifreiðarinnar ætlaði þá að
forða árekstri og snarbeygði,
en með þeim afleiðingum að
bifreiðin valt.
Að undanförnu hefur allmik-
ið verið um umferðaróhöpp f
þessari brekku, en þetta óhapp
ætti að vera öðmm ökumönn-
um aðvörun um að sýna fyllstu
aðgæzlu. Vegagerð ríkisins hef-
ur unnið að því að breikka
brekkuna og verður bráðlega
einni akbraut bætt við.