Vísir - 05.08.1965, Blaðsíða 7

V í SIR . Fimmtudagur 5. ágúst 1965.
7
☆
Tjau höfðu þekkzt í ellefu
^ mánuði, — og í þrjá mán-
uði höfðu þau elskast. Svo kom
hinn mikli örlaga dagur, þegar
allt ætlaði af göflunum að ganga
Brezka stórblaðið Daily Ex-
press birti Ijósmynd af Beatrix
krónprinsessu Hollands, þar
sem hún var á skógargöngu
með þýzka sendiráðsritaranum
Claus von Amsberg. Og á þess-
ari mynd sem kræfur blaða-
ljósmyndari náði úr launsátri
með fjarlægðarlinsu mátti sjá
svo ekki var um neitt að vill-
ast, — þau leiddust eins og
ungir elskendur.
Allskyns orðrómur og flugu-
fregnir fóru í stormkviðum um
Holland. Undrun og reiði greip
marga þegar þeir sáu hvemig
komið var. Hafði sjálfur ríkis-
erfingi Hollands Beatrix prin-
sessa gerzt svo djörf að brjóta
allar siðareglur hirðarinnar og
leyft sér að falla fyrir óbreytt-
um borgara, sem hvorki átti
til bláan blóðdropa né nokkra
fjármuni. Og það sem verst var
af öllu, unnusti hennar var Þjóð
verji og það var ekki liðinn
langur tími síðan landar hans
höfðu ráðizt á hið hlutlausa
Holland varpað sprengjum á
borgir þess og búið hollensku
þjóðinni ömurleg örlög við misk
unnarlaust hemám, og það var
staðreynd að þessi þýzki mað
raddirnar. Sama gerðu margir
áhrifamenn og stjómmálamenn
landsins og jafnvel menn sem
höfðu verið f forystu hollenzku
neðanjarðarhreyfingarinnar á
sfnum tíma. En þýðingarmest !
af öllu var þó að stúlkan sjálf
tilvonandi drottning Hollands
var ófáanleg til að slíta trúlof
Ðemharð prins mælti hug
hreystandi orðum til hins
unga manns tilvonandi tengda-
sonar síns: „Auðvitað verðið
þið að þola storma og stórsjó
áður en þið komizt til lands.
Það var líka örðugt hlutverk
sem ég tók að mér, er ég bað
um hönd þáverandi krónprin-
sessu Hollands. Ég var sjálfur
Þjóðverji og þér getið nærri að
lífið var mér ekki auðvelt þeg
ar nasistamir hemámu land
okkar en í baráttunni gegn þeim
vann ég trúnaðartraust þjóð-
arinnar. Og þér munuð
vinna traust hennar, þótt eng-
inn Hitler komi til.“
Cvo gæti virzt af þessu vanda
^ máli, sem nálgaðist það að
skapa hollenzka stjórnarkreppu,
að Beatrix prinsessa hafi hér
láðst að hafa taumhald á sjálfri
sér. Henni hefði borið að láta
hagsmuni ríkis og konungsætt-
ar sitja fyrir sinni einkaást.
Það sé því miður farið að hún
hafi meir látið stjórnast af geð
hrifum en rólegri yfirvegun
hins væntanlega þjóðhöfðingja.
Menn segja að hér hafi hún
Hin konunglegu hjónaefni, Beatrix krónprinsessa .og Claus von Amsberg sem er af borgaralegum
ættum.
valdi sér sjáíf eiginmann
ur hafði gengt herþjónustu á
stríðsárunum, þótt hann hafi þá
ekki starfað f Hollandi.
lYTótmælaalda reis upp í Holl-
landi. Jafnvel þau blöð
sem eru trúust og tryggust kon
ungsfjölskyldunni birtu æsinga
full bréf frá lesendum um að
slfkur hjúskapur gæti ekki geng
ið. Þar var m. a. bent á, að
það yrði óþolandi að maður
sem áður hafði þjónað þýzka
hemum, yrði látinn leggja
blómsveiga á minnismerki fall-
inna hetja úr hollenzku mót-
spyrnuhreyfingunni.
Ríkisstjórn Hollands hélt
skyndif. um hin alvarlegu við-
horf eftir að uppvíst varð um
ástarævintýri krónprinsessunn-
ar og sérstök tilkynning var gef
in út í skyndi frá hirðinni sem
hljóðaði svo: „Orðrómur sá sem
gengur um að í vændum sé á
næstunni tilkynning um trúlof-
un Beatrix prinsessu er ekki
réttur".
JJinum þýzka elskhuga brá í
br 'n við öll þessi mótmæli
og læti. Hann tók þá ákvörðun
sem heiðursmanni einum sæmdi.
„Ég verð að hverfa úr lífi Beat-
rix“, sagði hann. „Það er skylda
mín, þvf að þjóðerni mitt mun
valda henni þvíiíkum erfiðleik
um, að ég má ekki leggja það á
hana“ Hann fór til þýzka utan
rikisráðuneytisins og óskaði
þess að verða fluttur frá sendi
ráðinu f Hollandi og fá nýja
stöðu f fjarlægasta landi.
En þá kom annað og óvænt
á daginn. Það var lagt að hon-
um að breyta beirri ákvörðun
s'inni, sjálf Júlfana Hollands-
drottning og Bernharð prins eig
inmaður hennar boðuðu hann á
sinn fund og báðu hann um að
taka ekki nærri sér mótmæla-
skyndilega orðið skotin í mynd
arlegum manni og þar með var
öll aðgæzla horfin út í veður
og vind.
En þetta gerðist ekki svo
skyndilega og Beatrix er ekki
þannig stúlka að hún láti stjóm
ast af einhverjum skyndihvöt-
um. Hún er greind og myndar
leg stvlka og hefur frá því f
barnæsku verið alin upp og bú-
in undir það að þurfa að bera
mikla ábyrgð, sjálfa krúnu Hol
lands á höfði sér. Hún hefur
tekið það hlutverk mjög alvar
lega og aldrei látið löngun sfna
eða hvatir stjóma ferðinni and-
stætt hagsmunum ríkisins.
JJin fyrstu kynni þeirra Beat-
rix og Claus urðu ekki ást
við fyrstu sýn. Slíkt hefði Beat
rix aldrei leyft sér. Þau kjmnt-
ust og geðjaðist vel hvort að
öðm. En það skyldi aldrei verða
neitt meira, það virtist f fyrstu
útilokað að það yrði meira en
kunningsskapur og vinátta.
Þrátt fyrir konungsblóð sitt
hefur Eeatrix ekki verið alin
upp í hugmyndum um stétta-
mun. Hún gekk f alþýðuskóla
og bær vom sjö saman stúlkum
ar sem luku stúdentsprófi með
hennj frá menntaskóla í Baarn.
Sfðar stundaði hún nám eins
og venjuleg stúdína innan um
hundruð annarra stúdenta í há-
skólanum í Leiden. Og það var
fjarri því að til vinahópsins
þar tilheyrðu aðeins þeir sem
höfðu blátt blóð f æðum.
Þegar hún var spurð, hvern-
ig hún vildi að tilvonandi eigin
maður hennar yrði, svaraði
hún: — í fyrsta lagi á hann að
vera eldri en ég, f öðru lagi
þarf hann að vera þannig að
ég geti dáð hann og elskað og
f þriðja lagí verður hann að
vera gáfaður, sómakær og ið-
inn og helzt að hafa komizt vel
áfram af sjálfsdáðum. En svo
bætti hún við: — En þá giftist
ég líklega aldrei, því að maður
sem er þessum kostum búinn
léti sér víst aldrei til hugar
koma að takast á herðar þann
kross að vera giftur drottningu
Hollands.
Tj’n f júní 1964 gerðist undrið,
þá hitti hún slíkan mann
í fyrsta skipti. Það gerðist f
brúðkaupsveizlu prins Moritz
af Hessen og Tatjönu prinsessu
af Witt.genstéin. Bróðir brúð-
gumans fékk að koma með vin
sinn til veizlunnar. Þessi vinur
hans var Claus von Amsberg
og það bar nokkuð á honum í
veizlunni aðallega fyrir það, að
hann var sá eini í hópnum, sem
ekki %rar af aðalsættum. Þar hitt
ust þau í fyrsta sinn, en skipt
ust aðeins á nokkrum kurteisis-
orðum.
En nokkrum vikum síðar hitt
ust þau aftur. Þá stóð svo á,
að einn frændi Bernharðs prins
og drottningarmanns efndi til
dálftillar garðveizlu og bauð m.
a. Beatrix prinsessu þangað.
Eins og venjulega í slíkum til-
fellum lagði hann lista boðs-
gesta fyrir föður hennar og lét
þau ummæli falla að þarna
neðst á listanum væri ungur
maður, sem ekki væri af nein-
um aðalsættum, hvort Bernharð
hefði nokkuð á móti þvf. — Nei
nei, svaraði Bernharð prins,
heldur þú að við séum einhverj
ir snobbar.
Cvo virðist sem þetta boð hafi
haft mjög mikla þýðingu.
Þegar Beatrix kom heim úr því,
sagði hún foreldrum sínum frá
því ,að hún hefði kynnzt þarna
óvenju geðþekkum skemmtileg
um og menntuðum manni, sem
starfaði f þýzku utanríkisþjón-
.mufivunlsla i
ustunni. Þau höfðu setið lengi
á tali og rætt um efnahagsað-
stoð við vanþróuð ríki og al-
mennt um stjórnmál. Hún sagði
að hann hefði verið einbeittur
og ákveðinn í skoðunum. —
Ég vildi gjarnan hitta hann ein
hverntíma aftur.
En nú leið langur tími, nokkr
ir mánuðir milli samfunda. Þá
var það í janúar s.l. sem Beat-
rix fór í boð til skyldfólks síns
af Wittgenstein ætt. Það var
veiðihátíð og stunduðu herrarn-
ir villisvínaveiðar, áður en veizl
an var haldin. Þar í hópnum var
hinn þýzki maður. Eftir veizl-
una bauð Beatrix svo öllum
hópnum til kvöldsamkvæmis í
Drakesteyn höll sem konungs-
fjölskyldan hefur til umráða.
Og nú gafst þeim betra tækifæri
til að kynnast. Um mánuði
seinna fóru þau bæði samtímis
upp í svissneska skíðabæinn
Gstaad. Þar mátti segja að saga
foreldranna endurtæki sig. Prins
Bernhard og Júlfana höfðu nálg
ast hvort annað þegar þau hitt
ust á vetrarolympíuleikunum i
Garmisch Partenkirchen 1936,
Þaðan fóru þau svo rakleiðis
til Vilhelminu drottningar móð
ur Júlíönu og tilkynntu þá á-
kvörðun sína að vilja eigast.
Tjegar þau Beatrix og Claus
voru að renna sér og
stökkva á skíðum uppi við
Gstaad datt þó engum óviðkom
andi enn f hug, að kvikna myndi
ljós með þeim og það var ekki
fyrr en um vorið, þegar kon-
ungsfjölskyldan fór á skíði upp
í Lech am Arlberg, sem þá nán-
ustu fór að gruna margt. Um
sama leyti kom Claus upp i
næsta skíðabæ St. Christoph og
nú vörðu þau löngum stundum
saman. Þau gengu um veitinga
hús og knæpur f ullarpeysum
eins og hvert annað skíðafólk
og skemmtu sér konunglega.
Það var éinmitt upp úir þessu
sem hollenzka hirðin fór að
æskja vissra upplýsinga frá
Þýzkalandi um þennan starfs-
mann f utanríkisþjónustunni,
trúnaðarupplýsingar um feril
hart> og störf. Spurningar voru
jafnvel lagðar fyrir gamla skóla
félaga hans, kennara og ná-
granna. En fyrst og fremst var
spurt um þátttöku hans i stríð-
inu. En Claus hafði verið 18
ára sfðasta stríðsárið og þjón-
aði þá í skriðdrekaherdeild. En
Bernharð prins varð glaður við,
þegar hann frétti að yfirmaður
hans f herdeildinni hefði verið
hershöfðingi að nafni Baade,
hann þekkti þann hershöfðingja
persónulega en orð hafði farið
af honum fyrir riddaralega fram
komu f stríðinu. Aðrar upplýs-
ingar voru einnig mjög jákvæð-
ar. Claus von Amsberg var að
vísu ekki af aðalsættum, en
hann var flekklaus og heiðarleg
ur maður.
TVTú fór Claus að verða algeng-
' ur gestur i konungshöllinni
en öllum kynnum hans við
Beatrix skyldi enn haldið leynd
um um sinn. Það voru aðeins
nokkrir nánustu kunningjar og
skyldfólk sem fékk að vita um
þetta.
En það tókst ekki lengi að
viðhalda leyndinni. Dag nokk-
urn voru þau Beatrix og Claus
eins og oft áður á gönguferð
úti f skóginum kringum Draken
steyn höllina. Og þá vildi óhapp
ið til, það var f líki ókunnugs
manns með ljósmyndavél. Hann
græddi stórfé á þessari einu
ljósmynd en þar með var af-
hjúpað mesta ríkisleyndarmál
Hollands.
Beatrix gerði eins og skap-
gerð hennar bauð henni. Hún
hafði valið sér þann mann* og
engan ella. Hún var ekki á þvf
Framh. á bls. 6.