Vísir - 07.10.1965, Síða 8

VISIR . Fimmtudagur 7. október 1365.
3
Útgefandi: Blaðaútgáfan VÍSIR
Framkvæmdastjóri: Agnar Ólafsson
Rltstjóri: Gunnar G. Schram
Aðstoðarritstjóri: Axei Thorsteinson
Fréttastjórar: Jónas Kristjánsson
Þorsteinn Ó. Thorarensen
Auglýsingastj.: Halldór Jónsson
Sölustjóri: Herbert Guðmundsson
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3
Áslcriftargjald: kr. 80,00 á mánuði innanlands
f lausasölu kr. 7,00 eintakið
Prentsmiðja Vfsis — Edda h.f.
Skikkja vandlætarans
7Eskulýðsráð íslands hefur undanfarnar vikur minnt
íslenzku þjóðina á að meiri hluti íbúa veraldar býr við
hungur og skort. Er það vel að íslenzk æskulýðssam-
tök skuli beina athygli okkar íslendinga, sem við alls
nægtir búum að hinum risavöxnu vandamálum þeirra
mörgu þjóða veraldar sem ekki hafa til hnífs eða
skeiðar. Ætti reyndar að vera óþarfi að hvetja ís-
lendinga til þess að taka málaleitan þeirra manna vel
sem að Herferðinni gegn hungri standa á þessu landi,
svo sjálfsögð er hún.
En þetta mál hefur einnig sínar pólitísku hliðar, þótt
suma kunni að undra að svo skuli vera. Fyrir nokkr-
um dögum birtist löng grein í málgagni íslenzkra
kommúnista þar sem að þeirri niðurstöðu var komizt
að hungrið í veröldinni væri yfirgangsstefnu Banda-
ríkjanna að kenna og þá ekki síður imperíalisma
vestrænna ríkja. Héldu hin vestrænu ríki þjóðum Af-
ríku og Asíu í heljarklóm kapitalismans og arðrændu
þær hvert í kapp við annað. Hins vegar hefðu hin
kommúnisku ríki hér engilhreinan skjöld og þá ekki
sfzt uppáhaldsríki Þjóðviljaritstjóranna, Kína. Það
mun mörgum þykja það vafasöm smekkvísi að ætla
að gera mannúðarherferð til hagsbóta vanþróuðum
þjóðum að pólitísku trompi.
Á það má hins vegar benda að það eru vestrænar
þjóðir, en ekki austrænar, sem forystu hafa haft um
aðstoð við vanþróuð ríki á undanfömum árum. Hinar
fyrri nýlendur hafa nú velflestar fengið sjálfstæði
sitt og ráða einar sínum efnahagsmálum. Lán og
> framlög til uppbyggingar landanna hafa komið í stór-
um stíl frá vestrænum ríkjum og verðmæt framlög
sjálfboðaliða og friðarsveita. Hins vegar hefur fátt
heyrzt um svipaða aðstoð og hjálp frá Austurveld-
unum og allra sízt frá Kína.
[Jin fyrrverandi nýlenduríki Afríku og Asíu eru
nú að rétta úr kútnum og sækja fram til menningar
og bættra lífskjara. En á sama tíma em ennþá til
nýlenduríki miklu nær okkur á hnettinum, sem enn
njóta ekki frelsis eða sjálfsákvörðunarréttar, heldur
eru aðrænd á hverjum degi ársins. Ennþá eru íbúar
landa Austur-Evrópu fangar í sínum eigin löndum,
ennþá skortir þar mörg frumstæðustu mannréttindi,
sem jafnvel íbúar hinna fyrrverandi nýlenduríkja þó
nutu. Enn er reynt að afmá sjálfstæði Eystrasalts-
iandanna og þjóðemiskennd og ennþá vita ungverskir
verkamenn að kröfum þeirra verður svarað með rúss-
neskri skriðdrekaskothríð. Ennþá lifir nýlendustefn-
an góðu lífi, ennþá eru heil þjóðlönd hennar hneppt
í fjötra ósjálfstæðis og arðráns. Þess vegna fer skikkja
vandlætarans íslenzkum kommúnistum svo illa, sem
raun ber vitni.
Viðtal við
fHcats
Wibe Lund
frú Oslo
Norskur Islandsvinur, sem
mjög hefur gert sér far um að
kynna íslenzk mál út á við á
undanfömum árum, hefur tek-
ið ákvörðun um að flytja al-
kominn til Islands á komandi
vetri eða vori. Maðurinn er
Mats Wibe Lund blaðamaður og
ljósmyndari frá Osló.
Mats Wibe Lund er staddur
þessa dagana í Reykjavlk og í
tilefni af því náði blaðamaður
Vlsis tali af honum og innti
hann eftir þessari ákvörðun
hans.
— ísland hefur gripið mig
sterkum tökum, frá þvf er ég
kom hingað fyrst, segir Mats,
og hrifning mfn af landi og þjóð
hefur farið vaxandi eftir því
sem ég hef komið hingað oftar
og kynnzt landinu betur.
— Hvað er langt síðan þú
komst fyrst tii Islands?
— Ég kom hingað fyrst
1954. Og næsta skipti, tveimur
Mats Wibe Lund.
FLYZT ALKOMINN
árum seinna, þá að loknu stúd-
entsprófi. Þá var ég heilt sum-
ar á íslandi, kynntist þá landi
og þjóð og fékk á því miklar
mætur.
— Hvað kom þér upphaflega
til að koma til Islands?
— Upphaflega ævintýralöng-
un. En hún snerist með meiri
kynnum í aðdáun og hrifningu.
Og nú er ég kvæntur íslenzkri
konu, svo að ekki minnkar hrifn
ingin við það.
— Þú hefur gert mikið af
því að kynna ísland í heima-
landi þfnu?
— Eftir að hafa komið hing
að og kynnzt bæði landinu og
þjóðinni varð mér Ijóst að það
voru mikil verkefni fyrir hendi,
sem landar mínir mundu hafa á-
huga á að kynnast nánar.
Það hefur þess vegna orðið að
einskonar hugsjón hjá mér að
kynna lsland I heimalandi mínu.
— Með hvaða hætti helzt?
— Með öllum þeim hætti sem
tiltækilegur hefur verið, blaða-
skrifum, ljósmyndun, fyrirlestr
um, skuggamyndasýningum o.
s. frv.
— Þú hefur m. a. skrifað
mikið um ísland í norsk blöð?
— Ég gæti ímyndað mér að
það láti nærri að um 200 grein
ar hafi birzt eftir mig í norsk
um blöðum, flestar mynd-
skreyttar. Mörgum þessara
greina hef ég dreift ókeypis f
landkynningarskyni. Fyrir aðr-
ar hef ég fengið greitt eins og
gerist og gengur.
— En hváð með fyrirlestra-
hald?
— Undanfarin þrjú ár hef ég
haldið marga fyrirlestra um ís-
land á ýmsum stöðum í Noregi,
mest þó f Osló og.nágrenni.
Þetta eru einkum fyrirlestrar á
vegum félagasamtaka eða þá
skóla og hvarvetna verið vel
tekið. — Áhuginn á Islandi er
greinilegur og jafnan mjög góð
aðsókn. Ég hef sýnt litskugga-
myndir til skýringar efninu.
— Og þú segir að áhugi landa
þinna sé mikill á íslenzkum
málum?
— Já, ég þori að fullyrða
það. Þeim hrýs að vísu hugur
við að ferðast hingað sökum
dýrleika. Það er margfalt dýrara
fyrir okkur að ferðast til Is-
lands heldur en í jafn langa ferð
suður á bóginn, þar sem við
getum þó reiknað með miklu
meira sólskini og betra veðri.
Ég held nú samt sem áður að
Norðmenn sæki hingað áður en
langt um líður — þegar þeir eru
búnir að fá sig sadda á bað-
ströndunum.
— Geturðu sagt mér fleira
frá landkynningarstarfsemi
þinni í Noregi?
— Það væri þá helzt það, að
f haust býst ég við að ferðast
eitthvað um Noreg með kvik-
mjmdir Osvalds Knudsen „Surt
ur fer sunnan“ og „Sveitin milli
sanda'. Til að byrja með sýni
ég kvikmyndirnar f Osló og
nágrenni.
Þá er annað að ég hef tekið
að mér að skrifa að verulegu
leyti um ísland f væntanlega al-
fræðiorðabók, sem Gyldendals-
forlagið í Osló gefur út í vetur
f 5 bindum. I þessari alfræði
orðabók verður miklu meira
efni um ísland heldur en í hlið
stæðum alfræðiorðabókum sem
gefnar hafa verið út til hessa.
Ritið kemur allt út í einu og er
líklegt að það kosti um 6000
íslenzkar krónur.
— Og nú ertu að flytja heim?
— Það er hugmyndin.
— Hvað ætlarðu að takast
fyrir hendur? Ef til vill að setja
upp ljósmyndastofu, þar sem þú
ert lærður ljósmyndari?
— Nei, ég set ekki upp ljós-
myndastofu. En ég ætla að
vinna eftir sem áður að fs-
lenzkri landkynningu í Noregi,
skrifa greinar og dreifa þeim
ásamt myndum til norskra
blaða. Og einmitt til að geta
unnið sem bezt og markvissast
að þessari upplýsingaþjónustu
þarf ég að flytja til íslands. Ann
ars verð ég að vera á sífelldum
ferðalögum, og þau eru dýr.
Þetta er t. d. fjórða ferðin mín
til íslands á þessu ári.
En svo hef ég líka hugsað
mér að taka að mér umboð á
norskri útflutningsframleiðslu,
sem ég tel að eigi erindi til
íslands. Ég hef þegar fengið
umboð fyrir norskan sængur-
fatnað, sem hefur þann ágæta
eiginleika að ekki þarf að
straua hann. Þetta norska fyrir
tæki er þegar búið að ná undir
sig 80% af allri sængurfata-
framleiðslu í heimalandi mínu
og hefur náð geypilegum vin-
sældum. En ég mun einnig afla
mér fleiri umboða og á öðru
sviði.
— Ætlarðu að opna hér skrif-
stofu“.
— Fyrst þarf ég að ná mér í
íbúð á leigu og þeirra erinda
er ég m. a. að þessu sinni. Ef
þú veizt af góðri 3—4 herbergja
íbúð með nokkuð stóru
gejnnsluplássi væri ég þér mjög
þakklátur. Ég þarf á henni að
halda einhvern tfma upp úr ára-
mótunum
— Ætlarðu svo að gerast Is-
lendingur þegar fram í sækir,
ég meina að öðlast íslenzkan
ríkisborgararétt?
— Um það hef ég ekki tekið
ákvörðun ennþá það leiðir tfm-.
inn í ljós.
m