Vísir - 28.12.1966, Qupperneq 4

/
4
V í SIR . Miðvikudagur 28. desember 1866.
SSKLÍ5SB
MEÐFERÐ BRUNASÁRA
í rfíyndablaðinu „Stern“ 21. febr. | læknis. |
1965, kom fram mjög athyglisverö í greininni segir frá því, að ítalsk
grein um þau árangursríku áhrif,
sem ísvatn hefur gegn mvndun
ur barnalæknir, Dr. Carta frá
Peruvia, hafi látið starfsbræður sína
brunasára á .húð og er í samræmi hella sjóðandi vatni á vinstri hönd
við kenningu pfeigs Ófeigssonar sína en 300 °C heitri olíu úr einni '
Kæling á brunasári.
Gáfu fœðingarrúm
teskeið á þá hægri. Eftir nokkur
augnablik stakk Dr. Carta báðum
höndum ofan í fötu með ísvatni í.
Árangurinn kom jafnvel starfs-
bræðrum Hans á óvart. Eftir tvær
stundir var bruninn á vinstri hend
inni horfinn, en á hægri hendinni
var aðeins daufur roði, sem næsta
dag var algerlega horfinn. Engar
blöðrur komu í ljós. Með þessum
tilraunum vildi Dr. Carta sýna
starfsbræðrum sínum hina æva-
gömlu og að mestu leyti gleymdu
aðferð tii að lækna bruna. Jafn-
vel 1600 f. Kr. er um það talað í
egypzkum ritum ,að brunasár skuii
meðhöndluð með kælingu.
Þýzki læknirinn Dr. Lammert
ráðlagði árið 1896, að setja strax
bakstra vætta köldu vatni eða snjó
á brunameiðsli.
Árið 1955 getur Rússinn Tcher-
marew um góðan árangur af notk-
un vatnskælingar á brunameiðsli
þótt allt að 50% af húðfleti líkam
ans sé skaðaður.
„Ég var einu sinni héraðslækn-
ir í San Vito Romano, litlum bæ,
þegar komið var með 3 ára stúlku
barn til mín,“ segir Dr. Carta.
„Bamið hafði fallið ofan í bala með
heitu vatni í. Ég dýfði barninu strax
ofan í bala með köldu vatni og
þreif allan þann ís, sern til var í ís-
s'kápnum og setti í vatnið. 10 mín.
seinna smurði ég brennda húð
barnsins með „cartionsmyrsli." Eft
ir nokkra daga sáust engin merki
um, slysið á húðinni.
Að sjálfsögðu verður að gera ýms
ar læknisaðgerðir við alvarleg
brunameiðsli, þótt meiðslin séu
kæld niður með vatni. En það ork
ar engum tvímælum, að mikið ör-
yggi er f því að hafa við hendina
vatnsílát með köldu vatni, þar sem
menn fást við vinnu sem valdið
getur brunameiðslum.
Þeir sem mínnast ennþá efna-
fræðitímanna í skólanúm, vita, að
efnaskiptin eru hægfara við lágt
hitastig og geta jafnvel stöðvazt.
Þetta er einníg tilfellið með manns-
líkamann Kuldinn hægir á starf-
semi líkamsfrumanna. Það hindrar
eiturefnin í að komast í blóðið.
Að öllum líkindum verður í fram
tíðinni, að meira eöa minna leyti
notuð kæling við meðhöndlun
alvarlegra brunameiðsla.
Enn í dag koma slasaðir til lækn-
inga vegna brunasára, sem af van-
kunnáttu hafa verið meöhöndluð
eftir ýmsum ráðum, s.s. að sáldra
hveiti á sárið, spritti, feiti, olíu
eða öðrum efnum. Fólki finnst oft
merkilegt, þegar læknirinn byrjar
á því að fjarlægja þessi efni frá
sárinu.
Kalt vatn, helzt hreint, beint úr
krananum, með eða án ísmola, er
án efa einfaldasta og bezta skyndi-
hjálpin við brunameiðsli. Strax og
maður verður fyrir brunameiðsli
eða eins fljótt og hægt er, á að kæla
meiðslin með því að dýfa þeim
hluturp sem meiðzt hafa í vatn láta
rennandi vatn streyma á meiðslin,
(ekki of sterka bunu) eða leggja
við þau blautan bakstur (helzt með
ísmolum). Halda verður áfram kæl-
ingunni þar til sársaukinn er horf-
inn. Það getur tekið fjórðung stund
ar og allt upp í margar klst. Síðan
skal leita læknis strax og tök eru á.
Nokkrar hœkurMenn
ingarsjóðs 1966
\
Skömmu fyrir jól afhentu Lions-
klúbbur Patreksfjarðar og kven-
félagið Sif, Patreksfirði, sjúkrahús-
inu á Patreksfirði, fæðingarúm að
gjöf.
Formaður Lionsklúbbs Patreks-
fjarðar, Guðmundur Óskarsson, og
formaður kvenfélagsins Sif, frú
Kristbjörg Olsen, fluttu ávörp viö
þetta tækifæri og skýrðu frá til-
drögum þessa máls og þeirri sam-
vinnu, sem þessi tvö félög höfðu
um útvegun og kaup á fæðinga-
rúminu.
Að lokum árnuðu þau sjúkrahús-
inu og héraðsbúum heilla með gjöf
þes^a og afhentu sjúkrahúsinu fæð-
ingarúmið til varðveizlu og eignar.
Formaður sjúkrahússtjórnar
Ásberg Sigurösson, sýslumaður,
veitti gjöfinni móttöku og þakkaði,
f.h. sjúkrahússins og' íbúa þessá'
læknishéraðs, hina höfðinglegu gjöf
og þann skilning, og hlýhug og
samtök, sem hér væru að verki.
Að síðustu tók héraðslæknirinn,
Gísli Ólafsson, til máls, og lýsti
ánægju sinni yfir gjöf þessari og
kvað þetta vera enskt fæðingarúm
og vera ••fullkomnasta fæðingarúm
sinnar tegundar hér á landi, eftir
því sem hann bezt vissi. Hann fór
nokkrum orðum um ágæti þess og
sagðist vona og óska að héraðsbúar
nvtu þess, sem lengst og bezt við
góðan oröstír.
Viðstaddir afhendinguna voru,
sem fyrr segir: Stjórn Lionsklúbbs
Pt., stjóm kvenfélagsins Sif, Pt.,
stjóm Sjúkrahúss Patreksfj., yfir-
hjúkrunarkona sjúkrahússins, Þóra
Magnúsd., ljósmóðir staðarins, Ásta
Gísladóttir, svo og fréttamenn út-
varps og blaða.
Félögunum tveim sem að þessari
gjöf stóðu, svo og fyrrverandi hér-
aðslækni, Kristjáni Sigurðssyni,
,sem manna mest vann að útvegun
fæðingarúmsins, færa héraðsbúar
nlúðar þakkir. J. Þ. E.
Stnkk af eftir
árekstur
En skrásetningar-
númerib náðist
Á jóladag um kvöldmatarleytið
ók Y-bifreið á Renault-bifreið,
sem kona stjórnaði, á horni Suður-
landsbrautar og Holtavegar. Ren-
auit-bifreiðin þevttist út af vegin-
um við áreksturinn, en Y-bifreiðin
hélt viðstööulaust áfram. — Hafði
ökumaðurinn það greinilega i huga,
að komast hjá eftirmála vegna
árekstursins. -Ökumaöurinn var þó
svo óheppinn, að ökumaöur Ö-bif-
reiðar sá, hvað gerðist og gat elt
Y-bifreiðina uppi og náð skrán-
'ngarnúmeri hennar.
Vísi er ekki kunnugt um hvort
náðst hefur í ökumanninn, en á-1
stæöa er til að halda, að hann hafi
verið ölvaður.
Olaðinu hafa borizt nokkrar út-
gáfubækur Bókaútgáfu Menn-
j ingarsjóðs árið 1966. Fyrst skal
nefna að Almanak um árið 1967
! er komið út. Búið til prentunar
! hafa þeir Trausti Einarsson próf-
essor og Þorsteinn Sæmundsson
dr. phil., sem er ritstjóri Alman-
aksins.
Aug alls venjulegs efnis alman-
aksins þar sem er innifalin Árbók
íslands 1965, skrá yfir helztu at-
burði þess árs hérlendis eftir Ólaf
Hansson cand. mag. er í ritinu
greinin Gervitungl og geimflaugar
eftir Þorstein Sæmudsson stjam-
fræöi.ng, Transistorinn og aðrar
uppfinningar torleiöitækninnar eft
ir Örn Helgason mag. scient. —
Fleira efni er í ritinu. sem alls er
140 bls.
TVTý bók er komin í flokknum
1 ” Lönd og lýðir, Rómanska Am-
erika eftir Bjarna Benediktsson
frá Hofteigi. Er þar fjallað um
mörg þau lönd, sem okkur íslend-
ingum eru ekki of vel kunn. Bregð
ur höfundur stundum á leik og
kemur með gamansögur inn í frá-
sögnini. Alls er bókin, sem er XVI
bindi í þessum bókaflokki, 287 bls.
Híbýlahættir á miðöldum ef ein
útgáfubóka Menningarsjóðs á
þessu ári. Hana ritar Arnheiður
Sigurðardóttir. í formála segir höf
undur aö bók þessi hafi veriö í
upphafi samin sem ritgerð til meist
araprófs í íslenzkum fræðum við
Ensku skipbrotsmennirnlr við brottför í gær.
Brezku skiphrotsmennir fóru í gcer
Brezku skipbrotsmennirnir af
togaranum Boston Wellvale,
sem strandaði í ísafjarðardjúpi
fyrir jól, fóru í morgun- með
Loftleiðaflugvél til Glasgow.
Þeir fara allir nema skipstjór-
iiin, Ðavid Venney, sem er á
ísafirði, og háscti sem kviðslitn-
aði og liggur enn á sjúkrahúsi
á ísafirði.
Þegar Loftleiðaflugvélin kem-
ur til baka veröa með henni Páil
Aðalsteinsson, skipstjóri í
Grimsby og fulltrúi frá útgerð-
arfélagi hins strandaða togara.
Menn frá Landhelgisgæzlunni
fóru um borg í Boston Wellvale
í fyrradag. Var þá augljóst að
alimikið gat var á skipinu,
sennilega undir vélinni, énda
fellur sjór út og inn í skipiö.
Aðstæður til biörgunar eru ekki
fyrir hendi nema í góðu veðri.
Fréttamaður blaðsins náði
•tali af skipbrotsmönnum, þar
sem þeir biðu brottferðar í bið-
sal Loftleiða. Þeir voru hinir
hressustu. Létu þeir vel yfir
aðbúnaði hér yfir jólin og
sendu kveðjur öllum þeim, sem
þeim hafa hiálparhönd rétt. —
ÞeiA gerðu lítið úr volki sínu,
en kváðust samt fegnir því að
vera á heimleiö.
Háskóla íslands, en hafi nú verið
endurskoðuð og aukin lítiö eitt. 1
bókinni séu lagðar fram nokkrar
atþuganir um helztu íveruhús Is-
lendinga á miðöldum, skála, stofu
og síðar baðstofu, og hlutverka-
skiptingu þeirra í daglegu lífi.
Nokkrar myndir fylgja bókinni
til skýringar. Sumar þeirra eru
ekki íslenzkar, en hafa verið tekn-
ar með til samanburöar ef þær
mættu verða til þess aö varpa
nokkru fyllra Ijósi yfir efniö. Er
bókin 152 bls. að stærð og prentuð
í prentsmiðjunni Odda hf. Bók-
band: Sveinabókbandið hf. Mynda
mót: Prentmót hf.
Á leiksviði er enn önnur útgáfu-
bókanna. Er hún fræðslurit um
leiklist, eftir Ævar R. Kvaran o.
fl. Er þaö einkum ætlað nemend-
um í leikskólum og áhugafólki,
sem starfar aö leiklistarmálum
víða um land. Er bókin 159 bls.
aö stærð, prentuð hjá Prentsmiðju
Hafnarfjarðar hf. 1 bókinni eru
fjölmargar myndir og teikningar.
nPvær bækur komu út í smábóka-
flokki Menningarsjóðs, nr. 21
og 22. Nefnist fyrri bókin Hugsað
heim um nótt, sögur eftir Guö-
mund Halldórsson. Er höfundur
kynntur þannig aftan á kápu: —
„Guðmundur Halldórsson er hún-
vetnskur bóndasonur og hefur að
mestu dvalizt á sínum heimaslóð-
um. Hann gefur nú út sína fyrstu
bók. Sagnagerð hans er runnin
upp úr íslenzku sveitalífi, eins og
því hefur verið háttað frá styrj-
aldarlokum, birtir sveitalífið frá
sjónarhomi æskumanns sem stend
ur á vegaskilum. Hugur hans stefn
ir ýmist heirn eða heiman, heim
til þess sem var, aö heiman til
þess sem orðið er. Á aðra- hönd er
kyrrð og fásinna, á hina umrót
og hraði".
Hin bók smábókaflokksins er
Rómeó og Júlía í sveitaþorpinu
eftir Gottfried Keller. Þýöandi er
Njöröur P. Njarðvík. Ritar þýð-
andi um höfundinn í eftirmála og
segir m. a.: „Gottfried Keller á
sívaxandi vinsældum að fagna sem
rithöfundur og Ijóðskáld og verður
tvímælalaust að teljast í hópi
fremstu rithöfunda á þýzka tungu
á 19. öld.Sagan Romeo und Julia
auf dem Dorfe á ekki hvað sízt
sinn þátt í þessum vinsældum,
enda einstök í sinni röð og talin
í röð allra snjöllustu sagna í þýzk-
um bókmenntum“.
Gottfried Keller er svissneskur
að ætterni. Er þessi bók hans, sem
hér birtist í fslenzkri þýðingji ást-
ríðu- og örlagaþrungin ástarsaga,
sem látin er gerast í heimálandi
höfundarins.