Vísir - 09.05.1967, Blaðsíða 9

V í S I R . Þriðjudagur 9. maí 1967.
Ólíklegasta fólk eyðir löngum
tíma í að skoða Islandsdeildina
Ex
Montreal 3. maí 1967.
xpo ’67 Heimssýningin í
Montreal hefur nú verið op-
in í sex daga og á þessum sex
dögum hafa komið um helmingi
fleiri gestir en menn og tölvur
höfðu reiknað út að koma
myndu — eöa tæpar tvær mill-
jónir. Þar af kom hálf önnur
milljón fyrstu þrjá dagana. Á
föstudaginn, daginn sem sýn-
ingin var opnuö almenningi
varð aö opna hliðin að sýning-
arsvæðinu hálfri stundu fyrir
opnunartíma því að biðraðirnar
úti fyrir voru orðnar svo lang-
ar að ella hefði umferöarteppa
myndazt. Var líkast þvi sem
hleypt væri úr rétt — fólkið
þusti inn á svæðið og eftirvænt-
ingin skein úr svipnum, enda
höföu Montrealbúar beðið þessa
dags í fimm ár. Þeir urðu ekki
fyrir vonbrigðum, enda spgja
fróðir menn aö þessi sýning
standi einu ef ekki tveimur
fetum framar en þær heims-
sýningar sem hingað til hafa
verið haldnar.
Ástæðan til þess að fjöldi sýn
ingargesta fór svona langt fram
úr áætlun er sú að á fimmtu-
daginn, þegar sýningin var opn-
uð formlega gerði yndislegt veð
ur eftir langvarandi kulda og
rigningar og um helgina var
veðrið eins og hásumar væri og
mættu sýningargestir klæddir
stuttbuxum og meö stráhatta á
höfði. í gær kólnaði aftur og
í dag var rigning og all napurt.
Expo 67, var alls ekki við-
búin öllum þessum fjölda enda
voru gestimir á sunnudaginn
mun fleiri en áætlaö er aö þeir
verði flestir í ágúst þegar reikn
að er með að gestafjöldinn nái
hámarki. Fór svo að langar biö-
raðir mynduðust hvarvetna, við
inngangana, sýningarskálana,
veitingahúsin, sjálfsalana og
samgöngutækin og víða varð að
hleypa fólki inn í hópum. Álag-
ið var svo mikið á vélknúnum
tækjum svo sem rúllustigum og
kælivélum aö þau stönzuðu og
menn uröu að hafa fyrir því
að ganga sjálfir upp stigana og
svala síðan þorstanum meö hálf-
volgum gosdrykkjum.
oröuriandaskálinn fékk sinn
skerf af þessum mannfjölda
og á stundum lá við að starfs-
fólkið yrði að forða sér á bak
við fasta hluti til þess að troö-
ast ekki undir. Samkvæmt taln
ingu sem farið hefur fram við
innganginn má reikna með aö
tíundi hver gestur sem kemur
inn á svæöið komi inn í Norð-
urlandaskálann og eru því gest
imir þessa 6 fyrstu daga orðnir
álíka margir og íbúar alls ís-
lands! Þetta er þvi heldur en
ekki gott tækifæri til landkynn-
ingar og ísland notar það vel
ef dæma má eftir undirtektum
gesta.,,
íslenzka sýningardeildin hér
á Expo er nokkuð frábrugðin
öðrum deildum í Noröurlanda-
skálanum og öðrum þeim sýn-
ingum, sem ég hef séö. Hún er
mjog björt, litirnir tveir, svart
og hvítt að fráskildum nokkrum
hraunmolum úr Surtsey. Það er
ekkert sem hreyfist, enginn há-
vaði og ekkert til að þreifa á,
nema hraunmolarnir. Meðan ým
Þórdís Árnadóttir
skrifar írá
sýningunni í
Montreai
Gestir á íslenzku sýningunni.
is lönd leggja út af einkunnar-
orðum sýningarinnar „Maðurinn
og heimurinn hans“ með því að
sýna þær vörur sem þjóðin er
komin lengst í að framleiða þá
reynum við að gera mönnum
ljóst hvernig við nýtum heita
vatnið í dag og hvaða áhrif
það og eldfjöllin hafa haft á lif
þjóðarinnar allt frá dögum land
námsmannanna. Kallast sýning-
in „Eldfjallaeyjan nýtir jarðhit-
ann“. Er þetta sýnt meö mynd-
um og textum á veggjum, ljós-
myndum sem eru þannig unnar
að fljótt á litið líta þær út sem
teikningar. Frístandandi er lík-
an af hitaveitu og á palli eru
hraunmolar úr Surtsey. Um leiö
og myndir og textar eru látin
skýra frá ýmsu varðandi jarðhit
ann og áhrif hans á þjóðina er
fléttað inn fróöleik um sögu
lands og þjóðar frá upphafi til
þessa dags.
Gesturinn slæst í för með
landnemunum er þeir sigla upp
að ströndinni og við þeim blasir
jökull. Hann fylgir næstu kyn-
slóöum, er vitni að hörmungun-
um sem eldgosin valda en verö-
ur jafnframt fróöari um sagna-
ritun íslendinga og bókmennta-
áhuga. Hann kemur að Þingvöll-
um, fræðist um jarðfræðileg fyr-
irbaéri þar og Alþingi og sögu
þess. Fyrr en varir er hann kom
inn til Reykjavíkur eins og hún
er i dag. Honum er sagt frá
hitaveitunni og hann er vitni aö
borun eftir heitu vatni. Til þess
aö sýna að við lifum ekki á
heitu vatni einu saman er drep-
ið á fiskveiðarnar og síðan er
heitavatninu fylgt inn á íslenzk
heimili og í gróöurhúsin. Meöan
gesturinn viröir fyrir sér vín-
berjaklasa er hann minntur á
t'upt? Vínlands hins góða. Ekki
má gleyma sjálfum Geysi og
Heklu gömlu, bæði tvö sóma
þau sér vel á veggjunum, Hekla
á mynd eftir teikningu frá 16.
öld og gestinum er sagt frá
afrekum þeirra beggja. Á kort-
um er afstaða íslands sýnd og
Atlantshafssprungan stóra sem
er orsök þess aö island er það
sem það er — land eldfjalla
og hveravatns.
|V ú kann einhver aö spyrja:
„Hver nennir að stoppa viö
svart hvítar myndir og lesa smá
leturstexta, sem skrifaðir eru til
hliöar við þær?“ Ég spurði sjáífa
mig einnig þessarar sp,urningar
því mér fannst ólíkl. að á sýn-
ingu sem Expo 67, þar sem allt
er fullt af „maskineríi“ og kvik-
myndum og gestirnir eru mat-
aðir á upplýsingum — að þar
myndi nokkur nenna að stanza
við litlausar myndir og hafa fýr
ir að lesa texta. En nú, eftir
að hafa staðið í íslenzku deild-
inni í 6 daga þá held ég að mér
sé óhætt að segja aö þeir sem
að sýningunni unnu vissu nokk
hvað þeir voru að gera. Sýn-
ingin virðist ætla að ná til ó-
trúlega margra af þeim, sem
ganga gegnum deildina. Ólíkleg-
asta fólk stanzar, eyðir löngum
tíma í að skoða myndirnar, lík-
anið og grjótið og lesa textana.
Það ræðir um sýninguna sín á
milli, kemur til okkar íslending-
anna með fyrirspurnir og spjall-
ar við okkur. Öllu því hrósi sem
sýningin hefur fengið frá lista-
mönnum og öðrum gestum fyrir
listræna uppsetningu, sérlega
skemmtilega unnar myndir og
góða texta vil ég hér með koma
áfram til arkitektsins Skarphéö-
ins Jóhannssonar, sem einnig
teiknaöi Norðurlandaskálann í
samvinnu við arkitekta frá hin-
um Noröurlöndunum, Rafns
Hafnfjörö sem vann myndimar
og Sigurðar Þórarinssonar, sem
: I, IIÍOV
samdi textana- Hér er alveg
undanskilið frá þeim
hópi fólks sepa lítur hvorki til
hægri né vinstri, setur upp upp-
gerðar bros og hrópar „yndis-
legt“, „dásamlegt" og segir okk
ur að einkennisbúningarnir fari
vel og sýnir okkur alla stimpl-
ana í Expö-passanum, sem sýna
hvað það er búið að hlaupa gegn
um marga skála á skömmum
tím^. ,
Hraunmolarnir úr Surtsey og
fróðleikurinn sem hjá er ritaö-
ur hafa orðiö til þess aö ófáir
foreldrar hafa stanzaö með börn
sín, kropiö viö molana og frætt
börnin um þau undur sem ger-
ast þegar hraun sem þetta kem-
ur upp úr- jörðinni.. >. •
'lÆfergir málsmétándi menn hér
hafa látið þau orð falla að
sýningarnar í Noröurlandaskál-
anum séu meö þeim listrænustu
sem hér er boöiö upp á, enda
er þeim það öllum sammerkt
að þær eru ekki vörusýningar.
Kalla Danir sína sýningu
„Maöurinn — hráefnið í þró-
uðu landi“ og sýna táknræn
listaverk gerð úr stólahlutum
með viðeigandi textum eftir
Piet Hein. Finnska sýningin
nefnist .Skapandi Finnland“
og eru þar m. a. sýnd listaverk
úr þeim efnum, sem eru aðal-
uppistaðan í finnskum iönaði og
eru þau um leið táknræn fyrir
finnskt landslag og náttúru.
Norðmenn sýna „Manninn og
vatniö“, annars vegar siglingar
Norðmanna og hins vegar
vatnsorkuna í landinu og málm-
iðnaðinn sem skapast kringum
hana. Aðaluppistaðan í sýningu
Svía er kvikmynd um Svíþjóö
í dag og rýfur tónlistin viö hana
þá þögn, sem annars ríkir á efri
hæð Noröurlandaskálans.
Á neðri hæö skálans eru veit-
ingahús, með ljúffengan mat frá
Noröurlöndunum, kaffitería og
svonefndur Norðurlandasalur,
Er hann blár að Iit eins og hafiö
sem tengir Norðurlöndin. Mynd-
Framhald á bls. tO
Faðir skýrir fyrir tveimur sonum sinum leyndardeins og hann fær tækifæri til.
Wj.1.