Vísir - 27.07.1967, Page 8

8
VÍSIB
Utgefandi: Blaðaútgáfan VlSIR
Framkvæmdastjöri: Dagur Jónasson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteínsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Auglýsingastjóri: Bergþór Clfarsson
Auglýsingan Þingholtsstræti 1, simar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Túngötu 7
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 linur)
Áskriftargjald kr. 100.00 á mánuði innanlands
1 lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsiaiðja Visis — Edda h.f.
Klæðum landið
Xalið er að Kjölur hafi verið gróinn á landnámsöld.
Má hafa það til marks um, hve landið var gróðursælla
í þá daga en það er nú. Vísindamenn telja, að síðan
hafi helmingur jarðvegs landsins fokið, og hafi auðn-
irnar sótt fram um 40—50 þúsund ferkílómetra. Enn
er uppblástur meiri en landgræðslu nemur. íslend-
ingar hafa um nokkurt skeið gert sér ljósa grein fyrir,
hve hörmuleg þessi þróun er, og hafa leitað aðferða
til að snúa henni við.
Snemma á þessari öld vaknaði mikill skógræktar-
áhugi hér á landi og hafa síðan verið unnin mikil stór-
virki í skógrækt. Hafa verið friðaðir rúmlega 31 þús-
und hektarar lands til skógræktar. Þetta er mjög mik-
ilvægt framlag til landgræðslu, því varla er til betri
vörn gegn uppblæstri en einmitt birkiskógar. Sand-
græðsla hóf st einnig snemma hér á landi, en einhverra
hluta vegna varð hún ekki hugsjónamál á við skóg-
ræktina. Það er fyrst á síðustu árum, að almennur
áhugi er að verða á sandgræðslu.
Samt hefur ótrúlega mikið starf verið unnið í kyrr-
þey á því sviði. Nú er svo komið, að í uppgræðslu eru
120—150 þúsund hektarar lands á 70 stöðum á land-
inu. Árangurinn er sá, að uppblástur hefur að mestu
verið stöðvaður í byggð, og þar að auki hefur unnizt
mikið land með ræktun sanda, t. d. á Rangárvöllum
og í Austur-Skaftafellssýslu. Hins vegar hefur upp-
blásturinn haldið áfram á afréttum, því þær hafa setið
á hakanum í landgræðslunni. Afréttirnar eru víða
orðnar mjög lélegt beitiland og sumar þeirra eru hrein-
lega að verða örfoka.
Þetta stafar ekki af því, að landgræðsla sé sérstak-
lega erfið á hálendinu, heldur vegna skorts á fé og
starfskröftum. Landgræðslan á Hólssandi inn af Ax-
arfirði hefur sýnt, að með myndarlegu átaki er hægt
að græða upp stór landflæipi á hálendinu. Þá hefur
síðan komið í Ijós, að hægt er án friðunar að græða
upp örfoka land, með dreifingu fræs og áburðar úr
flugvélum.
Páll Sveinsson landgræðslustjóri og fyrirrennarar
hans hafa unnið ótrúlega mikið starf við erf ið skilyrði.
Það var ekki fyrr en á síðustu árum, í ráðherratíð Ing-
ólfs Jónssonar, að farið var að veita miklum og sí-
hækkandi fjárframlögum til landgræðslu. Má reikna
með, að þessar fjárveitingar fari enn vaxandi á næstu
árum, enda er landgræðsla með nýtilegust'u fjárfest-
ingum, — mikil náttúruauðæfi byggð upp fyrir fram-
tíðina.
Landgræðsluferðir Lions-manna og ungmennafé-
iaga upp á Kjöl sýna, að áhugi fólksins í landinu er
mikill og vaxandi. Ef landgræðsluáhuginn vex enn á
næstu árum, hættir það að vera draumsýn, að gróið
land á íslandi verði aftur jafn mikið og á landnámsöld.
tt .ntiawr- ———————————
V í SIR . Fimmtudagur 27. júlí 1SS7.
Samningar um
iausi í Rhoc lesíi LI-
deilu mnar i í upp-
siglii igu
Wilson sendir Sir Humphrey Gibbs,
landstjóra, á fund lans Smiths
Slr Humphrey Gibbs.
í neðri málstofu brezka þings-
ins hafa verið langir fundir í
þessari viku, oft næturfundir,
umræður farið fram um vamir
Ian Smith.
og fjárhag og hvað eina, fellt
vantraust á ríkisstjórnina, deilt
um fjölskyldubætur og hækkað
verð á skólamáltíðum o.s.frv.,
en betta tvennt leiddi til þess að
ráðherra félags- og trygginga-
mála baðst iausnar í fyrradag og
sama dag boðaði Wilson, aö
Alport lávarður hefði lagt til, að
gerð vrði ný tilraun til sam-
komulagsumleitana um lausn
deilumálanna, og og margt fleira
mætti telja, en orsök þess að
koma verður svo mörgu frá
þessa vikuna er, að þingmenn
eru i þann veginn að fara i
sitt árlega sumarlejrfi.
Hér verður nú vikið nokkru
nánara að einu þessara mála
Rhodesiumálinu. Það má segja
að fremur hljótt hafi verið um
það og ástand og horfur þar
um tíma ,en þó vakti það mikla
athygli, er Alport lávarður var
sendur eigi alis fyrir löngu til
Rhodesiu, ekki til þess að semja
heldur til þess að kynna sér
hvort árangurs mætti vænta ef
setzt yröi að samningaborði.
Alport lávarður þótti manna
bezt til þess fallinn að kynna
sér skoðanir manna i Rhodesiu
af öllum flokkum og stéttum
vegna kunnugleika frá fyrri
dvöl í landinu, og hann talaöi
lfka við marga menn f þessari
ferð, sem hann fór sem sérlegur
sendimaður Wilsons. M. a. talaði
Álport lávarður þrívegis viö Ian
Smith forsætisráðherra, aðra
leiðtoga hvítra manna, og leiö-
toga blakkra. Eftir heimkomuna
fór hann tvívegis á fund Wil-
sons til þess að gera honum
grein fyrir málum eins og viö-
horfið er nú og Wilson hélt
stjómarfund um málið. Boðskap
urinn, sem hann hafði að flytja
málstofunni var sá að:
Alport lávarður legði til, að
gerð yrði ný tilraun til þess að
ná samkomulagi, og þess vegna
hefði landstjóranum, Sir.
Humphrey Gibbs, verið falið að
ræöa við Ian Smlth „til glöggv-
unar á nokkrum atriðum“.
Fyrr £ vikunni voru brezk blöö
búin að boða, að gerð mundi ný
tilraun til þess aö semja. 1 blöð-
um er rifjað upp, að Wilson hafi
áður gert það að grundvallar-
atriði að samið yröi á gmnd-
velli réttar þjóöarmeirihlutans
til þess að fara með völdin í
landinu, en Wilson neitar að
hann hafi nokkum tíma sagt
eða skrifað, að mynduð yrði
stjóm þegar á grundvelli þessa
réttar, heldur að samið yrði um
að þetta grundvallaratriði yrði
viöurkennt, þótt það gæti ekki
oröið fyrr en að aflokinni þróun
stig af stigi, að slík stjóm yrði
mynduð. Það er talið, að meðal
hinna gallhörðustu hvítra manna
sé harðsnúinn hóptu-, sem fallist
ekki á neinar tilslakanir, og vit-
að er að meðal blakkra for-
sprakka samveldisþjóða, eru
menn, sem em engu síður gall-
haröir og hafa alla tíö gagnrýnt
brezku stjómina fyrir að beita
ekki valdi og láta til skarar
skriöa gegn Ian Smith og hans
mönnum. Þessi harða afstaða
blökkuleiðtoga gerir aðstöðu
Wilsons erfiðari, því að hann vill
eðlilega lausn sem allt samveld-
ið getur sætt sig við. En þótt
þetta hafi alla tíö dregið úr
vonum um lausn — og gerir
enn, — þá mun mega segja, að
beöið sé í eftirvæntingu frétta
um hvað getur tilkynnt, þegar
hann er búinn að heyra frá Sir
Humphrey.
VIÐSKIPTA-REFSI-
AÐGERÐIRNAR.
Ef horfumar skyldu nú hafa
breytzt svo til batnaðar, aö setzt
verður að samningaborði, hverj-
ar skyldu þá ástæðumar vera?
Var Alport lávarður sendur til
Rhodesíu vegna þess, að það var
að koma í ljós, að Rhodesia
myndi lýsa sig lýðveldi — hvað
sem öllum refsiaðgerðum liði —
og ef til vill innan skamms þrátt
fyrir endurteknar fullyrðingar
og spár Wilsons um að með refsi
aðgerðunum yrði tilganginum
náð? Eða eru refsiaögeröimar
hægt og hægt að lama atvinnu-
og viðskiptalíf Rhodesiu, svo aö
hyggilegast sé að slaka til? Og
fu»iri spuminga mætti spyrja,
þött daki vorði það gert. þar
sam og «r réttast að láta næstu
Haga og vikur svara þeim tveim
an hér eru birtar.
Bggja
málið
þeO eO tj/úotS
Simbule.