Vísir - 29.04.1968, Blaðsíða 8

3
V í S IR . Mánudagur 29. apríl 1968.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Sfmar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
í lausasölu kr. 7.00 eintakiö
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Lítill samdráttur í iðnaði
í fyrra var stöðnun og samdráttur í iðnaðarfram-
leiðslu íslendinga eftir nokkurra ára blómaskeið. Ár-
in 1960—1966 hafði iðnaðarframleiðslan aukizt að
meðaltali um 4*6% á ári. Enn eru ekki til tölur um út-
komuna árið 1967, en bráðabirgðakönnun Félags ís-
lenzkra iðnrekenda bendir til þess, að framleiðslan
hafi þá staðið í stað og jafnvel dregizt saman.
Þetta eru vissulega mikil umskipti. Þau vekja samt
ekki sérstaka undrun, því að almennur samdráttur
var í íslenzku atvinnulífi árið 1967. Þjóðarframleiðsl-
an minnkaði um 1,5%, og er ekki fjarri lagi að telja
iðnaðarframleiðsluna hafa minnkað í svipuðum mæli.
Þessi samdráttur er svipaður og hjá mörgum ná-
grannaþjóðanna. Jafnvel í Vestur-Þýzkalandi minnk-
aði þjóðarframleiðslan um 1% árið 1967. Enn verra var
ástandið í löndum eins og Bretlandi, Danmörku og
Finnlandi. Hins vegar jókst þjóðarframleiðsla Banda-
ríkjamanna um 3%, en það var vegna verðbólgu og
Vietnam-stríðsins.
Samdrátturinn í iðnaðarframleiðslu íslendinga hef-
ur því fylgt almennum samdrætti hjá iðnþróuðum
þjóðum. Engin ástæða er til að óttast, að þessi al-
menni samdráttur verði langvinnur, ef Bandaríkja-
mönnum tekst að leysa vandamál gjaldmiðils síns.
Um sjávarútveginn gildir öðru máli. Samdrátturinn
þar var vegna aflabrests og einnig vegna verðlækk-
ana á erlendum mörkuðum. Á þessum sviðum eru
jafnan miklar sveiflur. Er athyglisvert, að sveiflur á
markaðsverði matvæla eru jafnan miklu meiri en á
verði iðnaðarvöru. Af þessum vandamálum hafa ís-
lendingar dregið ýmsan lærdóm.
í fyrsta lagi er það nú stefna íslenzkra stjórnvalda
að koma upp verðjöfnunarsjóðum í sjávarútvegi og
fiskiðnaði. Framkvæmdir eru þegar hafnar í frysti-
iðnaðinum. Þessir sjóðir eiga að draga úr verðsveifl-
um og skapa atvinnuvegunum þannig meira öryggi.
Fyrirtækin borga í sjóðinn, þegar verðið er hagstætt,
en fá fé greitt úr honum, þegar verð er óhagstætt. Um
leið er hindrað, að þessar sveiflur valdi almennri verð-
bólgu í þjóðfélaginu.
í öðru lagi hefur athygli manna beinzt meira en áður
að nauðsyn þess að efla hér á landi atvinnugreinar,
sem síður eru háðar sveiflum, og þá fyrst og fremst
iðnaðinn. Ríkisstjómin hefur unnið mikið að eflingu
stóriðju, sem þarf mikla orku og mikið fjármagn. Þess
ar aðgerðir voru umdeildar á sínum tíma, en gagnrýn-
in er nú þögnuð- enda skilur þjóðin nú mikilvægi máls-
ins. Mikil áherzla er einnig lögð á eflingu þess iðnað-
ar, sem fyrir er í landinu, og hefur honum fleygt fram
á undanfömum árum.
Iðnaðurinn hefur sýnt styrk sinn í erfiðleikum þeim,
sem nú ríkja í atvinnulífinu. Nú ríður þjóðinni á, að
svo verði einnig á þessu ári og framvegis, — að iðnað-
urinn hafi bolmagn til stórsóknar inn í framtíðina.
•’/f
;{
i
))
w
RUDOLF HESS 74 ÁRA
Luktur inni í Spunduu-fungelsi í 27
úr — og er þur eini funginn
í NTB-frétt um 74 ára afmæli
Rudolfs Hess, sem var einn af
helztu forsprökkum nasizta á
valdatíma Hitlers, segir að horf
ur séu enn daufari en nokkru
sinni fyrr, að honum verði
sleppt úr fangelsi, þ. e. Spandau
fangelsinu í Vestur-Berlin, en
Hess er þar nú einn eftir af
þeim, sem dæmdir voru til að
taka þar út hegningu sína.
Spandau-fangelsið er í Vestur
Berlfn, og annast rússneskir
varðmenn gæzluna með brezk-
um, frönskum og bandarískum.
Heilsufarslegra ástæðna vegna,
væri sennilega fyrir alilöngu bú-
ið að náða Hess og veita hon-
um frelsi, ef Sovétstjórnin hefði
ekki ailtaf staðið gegn þvf, f
hvert sinn, sem upp á því hefur
verið fitjað.
Rudolf Hess flaug sem kunn-
ugt er til Bretlands 10. maí 1941
(að eigin frumkvæði, er hann
sjálfur sagði) til þess að greiða
fyrir friði. Ekki var því trúað
og hann af ýmsum geggjaður tal-
inn, og verður sú saga ekki
endurtekin hér, en f 27 ár hefur
þessi maður verið luktur inni,
og er nú eini fanginn sem eftir
er í Spandau-fangelsi, en þar eru
klefar fyrir 600 fanga.
Við réttarhöldin í Ntirnberg
var hann sýknaður af ákærunni
um stríðsglæpi, en sekur fundinn
um þátttöku f undirbúningi aö
árásarstyrjöld og að samsæri
gegn heimsfriðnum, og fyrir þau
afbrot var hann dæmdur f ævi-
langt fangelsi.
Hess neitar að taka á móti
konu sinni í heimsókn, — vegna
þess að það sé ekki viröingu
hans samboðið að sjást í fang-
elsi. Son sinn Riidiger að nafni,
hefir hann ekki séö síöan hann
var þriggja ára Rtidiger er borg-
aralegur verkfræðingur. En Hess
og kona hans, Ilse, skrifast reglu
lega á. Bréf hans fjalla um á-
hugamál hans, og hefur frúin
gefið þau út i þremur bindum.
Meöal áhugamála hans eru:
Krabbameinsrannsóknir, aðstoð
við vanþróuðu Iöndin, umferðar-
vandamál, geimfarir og íþróttir,
einkum knattspyma.
Og hverjir gæta svo þessa
eina fangasem eftir eríSpand-
au-fangelsi? Fjórir fangelsisfor-
stjórar, f jórir jrfirfangaverðir, 16
fangaverðir og einn herflokkur
frá hverju fjórveldanna. Og
George Wildmark Ball, sem
tekur við af Arthur Goldberg í
júni, sem aðalfulltrúi Banda-
ríkjanna á Vettvangi Sameinuðu
þjóðanna, hefir oft orðið að
gegna erfiöum hlutverkum, þeg-
ar alþjóðahorfur eru tvfsýnar.
Hann var aðstoöar-utanríkisráð-
herra á stjómartfma Johns F.
Kennedys og síðar Johnsons á
árunum 1961—1966 og hefur
fariö „hnöttinn krlng“ sem sátta
semjari f ýmsum málum.
Hann hefur komið við sögu
við úrlausn margra mála, þar
sem þörf var ákveöins manns,
sem var háttvfsi í blóð borin.
George W. Ball er 58 ára,
sonur olíuverkfræðings, sem
fluttist frá Devonshire, Eng-
landi Ball stundaði lögfræðistörf
áður en Kennedy skipaði hann
aðstoöar-efnahagsmálaráðherra
1961. Ellefu mánuðum síðar
varð hann vara-aöstoðar-utan-
ríkisráðherra. — Hann hvarf aft-
ur til lögfræöistarfa 1966, en hef
ir ávallt verið reiöubúinn til
starfa, ef kall kom frá Hvíta
húsinu.
Hann !ét mikið til sín taka
sem aðstoðar-utanríkisráðherra
og gegndi forustuhlutverki við
mótanir á stefnu Bandaríkjanna
gagnvart Efnahagsbandalagi
Evrópu, efnahagsmál Bandaríkj-
anna o. fl., -og hann var hinn
eini, á stjórnarfundum, sem oft
lýsti sig ósamþykkan stjóminni,
og hélt ávalt fast á sínum mál-
kostnaöurinn við gæzluna nem-
ur árlega yfir 8400 milljónum
ísl. króna og þar veröur Berlín-
arborg aö greiða helminginn.
Bandaríkjamenn líta svo á, aö
Rússar vilji hafa Spandau eins
og það var á valdatímum naz-
ista — varöveita það eins og það
var sem tákn hefndarinnar yfir
Hitlar — og þar aö auki kjósi
þeir að geta áfram haft „aðra
löppina innan Vestur-Berlínar“.
George Wildmark BalL
stað. Hann var mótfallinn aukn-
um hernaðaraðgerðum f Vietnam
og lét í ljós óánægju slna við
þá embættismenn, sem studdu
Vietnamstefnu stjómarinnar.
Olli þetta honum áhyggjum, að
veröa að taka þessa afstöðu, en
Johnson forseti er sagður hafa
hvatt hann til þess að tala eins
og honum bjó í brjósti. — Ball
er frjálslyndur demokrati, var
stuðningsmaður Adlai Steven-
sons, sem einnig var ambassa-
dor Bandarikjanna á vettvangi
Sameinuðu þjóöanna. — Ball er
kvæntur og á tvo sonu, 31 og
28 ára.
George Wildmark Ball
— andstæbingur aukinnar hernaðaraðgerða
i Vietnam
Rhodesiubréf frá Viggó Oddssyni
Bilið breikkar milli Rhodesíu og Bretlands
j dag 6. marz, voru líflátnir 3
glæpamenn í Rhodesiu þeir
fyrstu síðan sjálfstæði var lýst
yfir í nóv. 1965. Um 100 glæpa
menn bíða aftöku. Þessi bið á
fullnægingu dóms stafar af
þeirri flækju sem Rhodesiudeil
an olli. Hæstiréttur hefur ný-
lega dæmt Rhodesiustjóm sem
einu raunverulegu stjórn lands
ins og erlendir dómsstólar séu
áhrifalausir f Rhodesiu. Bretar
ætluðu nú heldur betur að mata
krókinn á stjómmálasviðinu og
skipuðu drottningu sinni aö
náða glæpamennina og breyta
refsingunni. Hæstiréttur i Rhod
esiu fordæmdi þetta bragð „að
draga drottningu inn f má1ið“
og að þetta væri einnig ó1ög-
legt. Þessir 3 menn voru síðan
líflátnir og Bretastjórn ærðist
vegna þess hve harkalegan álits
hnekki hún beið.
Forseti hæstaréttar benti á að
hinir sóðalegu glæpir sem framd
ir voru kæmu í veg fyrir náð-
un. Þessir glæpamenn (kommún
istar), helltu bensíni yfir bfl sem
bóndi og kona hans og dóttir
voru í og kveiktu f og stungu
til bana bóndann en konan og
barnið sluppu við örkuml er
ódæðismennirnir voru ónáðaðir.
Þriðji maöurinn myrti ættarhöfð
inga svertingja-ættflokks.
Afleiðingar.
Ekki sá ég annað í Salisbury
en að fólk hafi andað léttara og
lofað stjórnina fyrir að
hafa þetta áróöursbragö Breta
að engu, hvað hefur þessi enska
húsmóðir sem í Englandi er
kölluð drottning að gera með
að grafa undan lögum og ör-
yggi fólks hinumegin á hnett-
inum?? Kannski hefði verið rétt
ara að breyta refsingunni, —
en heföi verið réttlátt vegna
annarra glæpamanna sem einn-
ig eru á biðlista vegna óhæfu-
verka sinna sem mörg eru fram
in vegna skipana frá Rúss'landi
og Kína í heimsvaldastefnu
kommúnismans?
Hvað sem skeður eftir þetta
moldviðri, þá mun bilið breikka
milli Breta og Rhodesiu sem
sennilega mun lýsa yfir lýðveldi
innan skamms.
Blómaskeið i Rhodesiu.
Þrátt fyrir þetta lagalega
moldviðri og refsiaðgerðir Sþ
gegn Rhodesiu, virðist sem land
og þjóð hafi náð sér að mestu.
Innlendur iðnaður hefur marg
faldazt, bændur hafa nú naut-
gripi í staö tóbaksræktar, verð
lag og kaupgjald er nær það
sama og fyrir 4 árum, skattar
eru óverulegir og nóg fæst af
öllu, bílar, bensín, ostar frá ótal
löndum og markt þvílíkt.
Bensín er enn skammtað en
aukabensín fæst fyrir 3 kr. auka
gjald á gallon (4.5 1.). Atvinnu
leysi virðist óverulegt, og inn-
flytjendur eru hvattir til að
flvtjast til landsins. Svertingja-
fjöldinn er þó uggvænlegur, um
2/3 af þjóðinni er undir 17 ára
aldri og lendir allt á hvíta mann
inum að fæða þennan skara og
klæða eða svipað og íslendingar
vrðu að fæða Dani, ov framfæra
að mestu. Er það undravert a-
tak og skipulag.
Vlggó Oddsson.
H