Vísir - 30.05.1968, Blaðsíða 9

VISIR . Fimmtudagur 30. maí 1968.
9

„Þeir skila of litlu fé, ferðamennirnir okkar":
Grein um ferðamál I.
eipstök. Parna þarf náttúrlega
ýmsu að breyta, en staðurinn
er fyrir hendi. Sama er um
Mývatn að segja, þar er allt
fyrir hendi og að auki stórkost-
legt fuglalíf."
— Hvað vildirðu segja um á-
fengislögin og erlenda ferða-
menn í sambandi við þau?
„Já, ég verö nú aö segja eins
og er. Áfengislögin eru svo vit-
laus að ekki tekur tali. Dóms-
málaráðherra vildi á sínum tíma
taka þessi lög til endurskoðun-
ar og endurbóta, útkoman varð
sú, að milliþinganefnd með sér-
stakan starfsmann komst loks
að niðurstöðu eftir erfiða fæð-
ingu. Og hvað gerðist? Hækkuð
skyldu sektarákvæðin gegn
brótum á víniöggjöfinni, og að
auki skyldi vínveitingahúsum
skylt að hafa opið einn laugar-
dag í mánuði fyrir unglingana,
— og þá vitanlega án víns.
Þannig fór um sjóferð þá. Jú,
erlendir ferðamenn kvarta oft
og geta ómögulega skilið vín-
löggjöfina okkar. Mér var sagt
um daginn að útlendur ferða-
mannahópur hefði snúið frá
gistihúsi úti á landi þar eð ekk-
ert létt vín var að fá með matn-
um, ég sel það ekki dýrara en
ég keypti það, en aðalatriðið er
að útlendingar, sem heimsækja
okkur vilja margir dreypa á víni
fyrir mat og með honum og
þeir eiga erfitt með að skilja
hvers vegna þeim er það ekki
leyfilegt".
— En hvaö með bjórinn þá?
' „Það er sama með bjórinn,
ferðafólkið skilur ekki hvers
vegna okkur er leyft að þamba
rótsterkt brennivín úr því við
fáum ekki að drekka létt öl“.
— Væri Reykjavík nógu stór
borg til að halda uppi nætur-
lífi?
„Já, borgin er orðin nægilega
stór til að halda uppi nætur-
klúbbi, og það er mín persónu-
lega skoðun að full ástæða sé
til þess að slíkur klúbbur verði
settur á stofn“.
— Hvert stefnir meö gisti-
rými í höfuðborginni?
„Auknirigin síðustu ár hefur
verið mikil, fimm ágæt gistihús
hafa verið opnuð á fáum árum
og gistirýmið aukizt um meira
en helming. Nýting á sumrum
er góð, en á vetrum léleg eins
og víða. Meðan svo er veröur
liklega erfitt að ráðast í bygg-
ingu fleiri hótela á næstu árum.
Verði hins vegar hægt að halda
ráðstefnur meira á „dauða“
tímanum, breytist dæmið veru-
lega. En það er eins og allir
vilji bjóða mönnum hingað á
sama tíma, á annantímanum yf-
ir hásumarið."
— Bjartsýnn á framtiðina,
Lúðvíg?
„Já, við erum það alltaf,
ferðamálamenn. Ég er viss um
að ferðamenn halda áfram að
koma hingað í auknum mæli.
Það eru ekki allir sem vilja
sólbakaðar baöstrendur. Sumir
vilja heldur vind og regn, þótt
undarlegt sé. Við erum lika að
verða í þjóðleið, samgöngumar
aukast, SAS er t.d. að koma
hingað með nýjan og áður 6-
þekktan hóp ferðamanna. Með
þátttöku í EFTA ætti ferða-
mannastraumur enn áð aukast.
Við reynum að byggja upp inn-
an frá fyrir þetta fólk og viljum
reyna að skilja eftir góðar end-
urminningar hjá því. Já, fólkið
heldur áfram að koma, ekki sízt
þar sem fólk erlendis hefwr
meiri fjárráð, — og nu' et-a
margir farnir að safna löndum
eins og frimerkjum."
— Jhp —
— Lúðvig Hjálmtýsson, framkvæmda stjóri
Ferðamálaráðs telur að betur megi ef duga
skal i viðtali við Visi
■ Erlendur ferðamaður, sem röltir um götur
Reykjavíkur, skoðar í' búðarglugga, kaupir
minjagripi, borgar hótelreikning sinn, bregður sér
e.t.v. út á land í stutta ferð, skilar í íslenzka banka
3320 krónum og 67 aurum betur þó. Þetta er meðal
ferðamaðurinn á íslandi í dag, — sumir eyða minna
aðrir méiru. Ferðamaður telst sá eða sú, sem dval-
izt hefur á íslandi í 24 stundir eða lengur.
„Mér finnst að gjaldeyrir-
inn skili sér mjög illa hér hjá
okkur“, sagði Lúövíg Hjálmtýs-
son, framkvæmdastjóri Feröa-
málaráðs, þegar blaöamaður
Vísis hitti hann á skrifstofu
sinni að Skólavörðustíg.
Metárin í ferðamálum Islend-
inga eru orðin nokkuð mörg. —
17 ár í röð hefur á hvérju ári
veriö sett met. í fyrra komu
hingað 37.728 erlendir feröa-
menn meö mismunandi mikið
fé til að eyða hér, að auki komu
skemmtiferðaskip með um 6500
farþega í 8 ferðum. Lúðvíg segir
okkur jafnframt að á síöasta ári
hafi 26.368 íslendingar farið ut
an til ferðalaga, eða 13.2%
þjóðarinnar. Enda þótt útlend-
ingarnir séu 11 þús. fleiri, sem
hingað komu, er þaö þó staö-
reynd aö íslendingar eyddu mun
meiru í útlöndum en útlending
arnir hér.
„Þessi skil á gjaldeyri voru
þó mun lakari hér áöur fyrr“,
segir Lúðvíg „Til dæmis árið
1950, þá var svartur markaður
grasserandi, höft á öllum hlut
um, — og þá skilaði hver túristi
aðeins 192.82 krónum. Strax eft-
ir áö gjaldeyrissala varð frjáls
jókst þetta í 1343 krónur rúmar
að meöaltali, og er enn að auk-
ast, en við þurfum sem sé að
auka þetta, ná meira af hverjum
túrista, og hefur Feröamálaráð
vissar áætlanir á prjónunum
varðandi hvemig þetta skuli
gert. Verða tillögurnar sendar
ráðh. og hafa ekki fyllilega ver-
ið formaðar, þannig að ég get
ekki skýrt frá einstökum liðum
þeirra.“
Hvaðan koma ferðamennirn-
ir til okkar?
„Frá nágrannalöndum okkar í
Skandinavíu kemur tæpur fjórð
ungur ferðamannanna Banda-
ríkjamenn eru fjölmennir, en við
tökum saman skýrslur um ferða
fólk frá OECD-löndunum, sem
er í miklum meirihluta eöa
93.4%“. Þess skal getið hér til
samanburðar varðandi tekjur
annarra landa af túristum að f
Danmörku eyöa feröamenn að
jafnaði 7600 krónum i leyfum
sínum og er þar reiknað með
bandarískum ferðamönnum og
eru til nákvæmar tölur um
þetta. Hér eyða Bandaríkja-
menn til jafnaðar 4000 krónum.
í Noregi er sama sagan, þar
eyða útlendingar mun meira.
Stafar þetta af mörgu, — er-
lendar þjóðir hafa komizt upp á
lagið með að selja ferðamönn-
um ýmsa vöru og þjónustu sem
freistar þeirra. Má hér t. d.
nefna næturklúbba, sem eitt
dæmi, en þá vantar hér enn
þó að við teljum okkur vera
að taka á móti erlendum gest-
um.
LÚÐVÍK HJÁLMTÝSSON — Meira er það ekki sem við fáum
af hverjum ferðamanni — við þurfum að fá stærri hlut.
3320 krónur skilja þeir
eftir — og 67 aurum betur
— Hverjar voru gjaldeyris-
tekjur okkar af erlendum ferða-
mönnum á síðasta ári?
„Með þeim gjaldeyri, sem
flugfélögin skiluðu eru þetta
389.378.071 kr. og taktu eftir
því aö það er töluveröur hluti'
af útflutningsverðmætum þjóð-
arinnar eða 9.1%, hlutur land-
búnaðarins í útflutningnum i
fyrra var aðeins 6.5%, svo þaö
er ekki lítið fé, sem ferðamálin
skapa í þjóðarbúinu".
— Gera íslendingar sér al-
Ferðamennirnir halda áfram að koma. Hér eru nokkrir ný-
lentir á Keflavíkurvelii og bíða eftir farangri sínum.
mennt Ijóstað við erum í sam-
keppni um erlenda feröamenn?
„Nei, því miður og því er
víðs fjarri að svo sé. Við mæt-
um alls staðar hálfgerðri and-
stöðu og ég held að fólk almennt
geri sér ekki grein fyrir að
ferðamennirnir flytja okkur
auknar tekjur og að þær geta
orðið góðar“.
Lúðvíg tekur það sem dæmi
um ferðamál hér og t.d. í mesta
stórveldi Evrópu, Rússlandi, að
þar koma aöeins 1500 feröamenn
á ári miðað við strauminn hing-
að, þ.e. þangað komu á síð-
asta ári 1.5 millj. ferðamanna,
en það er eins og svart og hvítt
hvað Rússar gera meira fyrir
ferðamennina ef við gerum
samanburð við Island.
— Hvað er að gerast úti á
landi í ferðamálum?
„Þar er töluverö vakning, ný
hótel að koma og almennt held
ég að óhætt sé að fullyröa að
áhuginn er mikill hjá hótelfólki
þar, og á sumum stöðum eru
lítil og mjög þokkaleg hótel að
koma. Á þetta ekki sízt við
um nýja hótelið á Hornafirði og
í Vestmannaeyjum, þar sem
gömlum embættisbústað var
breytt í hótel. Nýtingin á vetr-
um er auðvitað mikið vanda-
mál, hún er ákaflega léleg þar.
Þess vegna hallast ég að því að
skólahótelin séu lausnin á flest-
um stöðum úti á landi og þar
hafi Feröaskrifstofa ríkisins
unnið gott stárf“.
— En erum við samkeppnis-
hæfir í verðlagi miðað við aðr-
ar þjóðir, t. d. Spán. Er ekki á-
stæöan fyrir því að Islendingar
skoða t.d. Spán á undan sínu
eigin landi einmitt sú, að ferða-
lögin þangað eru ódýrari en
innanlands?
„Miðað við skandinavísku
löndin erum við samkeppnis-
hæfir í verðlagi 1 dag varðandi
hótelin. Maturinn er hins veg-
ar dýr, mér er sagt að hrá-
efniskostnaður hér sé 300%
meiri hér en t.d. í Danmörku,
a.m.k. á sumu kjöti. 1 Dan-
mörku leggja veitinga-
húsin mikið á matinn, en hér
er matsalan sannarlega engin
gullkista. Varðandi Spán, þá er
það rétt að verölag hér og þar
er ekki sambærilegt, — en per-
sónulega finnst mér að íslend-
ingar ættu fyrst að skoða sitt
eigið land áður en lengra er
farið, vitanlega má gera það á
ódýran hátt, og ferðalög hér
heima geta ekki síður verið á-
nægjuleg en til útlanda. Rík-
asta þjóð heims, Bandarikin,
leggia núna mikla áherzlu á aö
Bandaríkjamenn skoöi fyrst sitt
eigiö land. í sambandi við
ferðalög innanlands vildi ég
eindregið benda á Laugarvatn.
Þarna er fullkomin aðstaða til
að gera ferðamannastað,
sannkallaðan hvíldarstað. Þarna
má hvort heldur dvelja í hóteli
eða í tjaldi, iðka sund, róður,
gufuböð, fjallgöngur, útileiki.
Þarna er fþróttavöllur, fallegt
umhverfi og náttúrufegurðin