Vísir - 25.06.1968, Blaðsíða 9

V í SIR . Þriðjudagur 25. júní 1968.
Vetrarkuldar um Jónsmessu
□ Seinasti vetur hefur kennt okkur íslendingum
að „landsins forni fjandi“ tilheyrir ekki einungis
þjóðsögunum. Hann bíður ávallt við húsdyrnar og
á það til, þegar minnst varir að gera óþyrmilega
vart við sig.
□ Mörlandinn hefur lifað einn ísaveturinn enn,
einn hinn harðasta á þessari öld. En hann er betur
undir harðindin búinn. Fyrningar góðæranna firra
hann sulti.
JÖRÐ er alhvít á Jónsmessu víöa
norðvestan lands. Hún heilsaði
með slydduéli í dölum og hríð-
arbyljum á Ströndum. Væntan-
lega hafa fáir orðið til þess að
brjóta ísskurn á fjallavötnum til
þess að baða sig og hljóta upp-
fyllingu óska sinna samkvæmt
þjóðtrúnni þessa köldu Jóns-
messunótt.
Næturfrost er til dala nyrðra
og hiti við frostmark í miðsveit-
um. Og ísinn lónar aftur inn
firðina. Norður á Akureyri hrekj
ast ferðalangar úr tjöldum sín-
um vegna snjókomu. Og mið-
nætursólin slær rauðum bjarma
á íshrannirnar út með Eyjafirð-
inum og fyrir Siglunes.
Jöhann vitavöröur Pétursson
á Hombjargsvita sendir þær
fréttir að vestan, aö sigling sé
naum vegna ísa fyrir ÓðinsboSa.
ísspangir lóna þar upp í fjöru
og annað útsýni er ekki til norö-
urs vegna snjósorta.
Þannig eru fréttirnar að norð-
an um lengstan daginn. Og þó
að stakan dag hafi gefið til sól-
baða hér syöra, andar þó ennþá
köldu öðru hverju. — Við döns-
um á götum úti annan daginn.
Hinn daginn skekur vindurinn
sig um strætin. Við vefjum að
okkur feldi og strjúkum sultar-
dropa af nefi.
Þessi ísavetur hefur þegar
kostað okkur ótaldar milljónir
króna — Dýrir og umfangsmikl-
ir fóöurflutningar hafa átt sér
stað til þeirra héraða sem verst
urðu úti vegna hagleysis í vetur
og ónógra heyja. Miklar tafir
hafa orðið á skipaleiðum og
skemmdir á skipum. — Fjöldi
fiskiskipa lá um langan tíma
bundinn við bryggjur nyröra og
eystra vegna íslaga í vetur og
vor, gífurlegt tjón hefur orðið
á veiðarfærum og skemmdir á
haf narmann virk j um.
J30 eru ekki öll kurl komin til
grafar. Enginn veit ennþá
með vissu hvernig lambfé reiðir
af. I stuttu spjalli, sem Vísir
átti í gær við Gísla Kristjáns
son ritstjóra Búnaðarfélagsrits-
ins Freys, sagði hann að
burður hefði gengið vel um land
allt, að því er bezt væri vitað.
Menn vonuöu að þetta hret, sem
nú gengi 'yfir væri ekki það lang
vinnt að lambhöld yrðu verri af.
En sauöburðurinn hefur ekki
veriö fyrirhafnarlaus. Bændur
urðu að hýsa fé sitt fram yfir
sauöburöinn og flestir urðu að
setja sig í framkróka till þess að
afla nægjanlegs fóðurs.
Hins vegar sagði GIsli að enn
væri of snemmt að spá nokkru
um grassprettu í sumar. Vitað
er að kalskemmdir eru mikl-
ar í túnum víðast um land og er
nú unnið að því að kanna þær.
Sláttur er þó hafinn á einum
bæ að minnsta kosti hér sunnan
lands að Skálatúni I Mosfells-
sveit. Þar voru slegnir nokkrir
hektarar I fyrradag. Þar eru tún
í góðri sprettu, eins og vlðar um
Suðurland, þar sem ekki hefur
verið beitt á þau í vor. En víö-
ast má þó búast viö að sláttur
veriðseinni en I meðalároi
Tsinn hefur ekki einungis áhrif
á gróður og lif á landi, held
ur einnig og kannski öllu frem
ur á lífið I sjónum, — Til þessa
hafa ekki veriö gerðar viöhlít-
andi athuganir varðandi afleiöing
ar þær, sem slíkir ísavetur geta
haft á sjávarlff hér á noröur-
slóðum. Siávarkuldinn getur að
sjálfsögðu haft afdrifaríkar af-
leiðingar á fiskigöngur, eins og
við þekkjum bezt afsíldinni.Und
angengin ár hefur verið óvenju-
legur sjávarkuldi fyrir Noröur-
landi, svo að síldin hættir sér
ekki inn á það svæði. Hún held-
ur sig lengra fyrir austan og
norðan landið, þar sem hlýir
straumar halda sjónum mátu-
lega volgum fyrir hana, langt
norður I íshafið.
Sjór hefur farið kólnandi hér
viö land samfara kólnandi veðr-
áttu frá því fyrir miðja þessa
Mikinn ís hefur rekið inn Skjálfanda og lokað höfninni á
Húsavík. Hér sést hafnarbryggjan og Selá, sem er að taka
hrogn. Myndin er tekin í gær af Ingvari Þórarinssyni, Húsavík.
öld. Menn vona aö þetta kulda-
tímabil nái hámarki með þess-
um ísavetri, líkt og var 1918,
ísaveturinn mikla, ,sem kallaöur
var. Eftir hann eða upp úr 1920
'kom hlýindatímabil. — Hins veg
ar hafa sem kunnugt er verið
uppi ýmsar kenningar um kóln-
andi veðráttu á norðurhveli I ná
inni framtíð, en vonandi lifum
við ekki marga slíka frostavet-
ur.
fjó að þessi vetur slái flest
veðurfræðileg met á þessari
öld bæöi hvað snertir úrkomu, ís
og kulda þá er hann samt sem
áður aðeins svipur hjá sjón í
okkar augum miðað við þær
hörmungar sem slíkur vetur hef
ur verið fátækum löndum okkar
fyrr á öldum.
Vísindi og tækni hafa rekið á
burt kynlega svipi gjörninga-
veöursins. Það situr enginn leng
ur klæölítill við súg og hlustar
á hrlðina kveða eitthvaö mis-
jafnt úti fyrir. i
Veðurathuganir berast úr öllum
áttum. Veðurstofan 1 Reykjavfk
hefur jafna nánar spurnir af úr-
komu, hita og skyggni.
Tvisvar til þrisvar I viku ber-
ast hingað yfirlitskort yfir ís-
inn frá flugvélum úr öllum átt-
um og gervihnöttum sem
sveima yfir noröurhvelið.
Hins vegar vitum viö aldrei
nóg um landsins forna fjanda og
þrátt fyrir alla tækni tuttugustu
aldarinnar sitja farskip vikum
saman föst I ísnum, bílar festast
á heiðum og hríðarmugga getur
villt mönnum leið á milli bæja.
Nú hefur verið skipuð athygl-
isverö nefnd vfsindamanna, sem
á að hafa forgöngu um athugan-
ir varðandi ísinn og afleiðingar
hans og safna á einn stað öll-
um þeim upplýsingum sem hugs
anlegar eru um hann. — Hefur
rlkisstjórnin I hvggju að efna til
ráðstefnu vísindamanna um haf-
ísinn. — Vonandi stöndum við
því betur að vfgi fyrir næsta
frostavetur og vonandi verður
langt að bíða jafn kaldrar Jóns-
messu.
Eftir allar fréttirnar af Isnum
og snjónum fyrir norðan fannst
okkur viðeigandi að spyrja
nokkra vegfarendur þeirrar
spurningar, hvort þeir haldi að
nú sé að koma nýtt kuldatíma-
bil eöa jafnvel ísöld, en eins og
flestir vita hefur þessi vetur ver
ið óvanalega kaldur og sumar-
koman er með seinasta móti.
Spurningin sem við lögðum fyr
ir fimm eftirtalda menn hljóðaði
svo:
Haldið þér að nú sé að
koma nýtt kuldatímabil
yfir ísland?
Ölafur Indriðason, flugstjóri.
varð fyrstur á vegi okkar úti á
flugvelli, þar sem hann var að
koma úr flugi frá Akureyri: Ja,
oft hefur verið kuldalegt að
fljúga yfir, en. ekki man ég eft
ir því svona kuldalegu á þessum
tlma árs. Hins vegar vonar mað
ur að þetta sé ekki byrjunin á
neinu langvarandi kuldatímabili.
Ilaukur Guðbjartsson, Ieigu-
bifreiðarstjóri: Nei, vonandi er
það nú ekki. Annars veit maður
Iítið um það, það væri frekar
að þeir fyrir norðan vissu um
það. Við sjáum ekkert af Isnum
hér fvrir sunnan og vitum því
lítið um þetta.

Ingi Gunnar Steindórsson:
Nei það held ég alls ekki. Þetta
er bara óvanalega kalt vor og
sumarið veröur sjálfsagt eftir
Birgir Birgisson:
trú á að við fáum neina ísöld á
næstunni, er mér sýnist sumar-
íö ætla að verða óvanalega kalt.
Ingólfur Sverrisson: Es bcí nú
ekkert vit á því. en mér finnst
nú hafa verið óþarflega kalt
hérna undanfarið, ekki sfzt nú I
vor.