Vísir - 08.07.1968, Page 9

VlSIR . Mánudagur 8. júlí 1968.
9
Unglingarnir og atvinnuleysið
Frá þvi skólum lauk í vor hafa hundruð reykvískra ung-
menna lítið gert annað en leita sér að 'vinnu. Á fjórða hundr-
að piltar hafa leitað til Ráðningastofu Reykjavikurborgar,
þar sem reynt hefur verið að leysa vanda þeirra. - Sumum
hefur verið komið í byggingarvinnu, aðrir hafa komizt í
verzlunarstörf og á skrifstofur og fáeinum unglingum hefur
jafnvel verið komið í kaupavinnu austur í Grímsnesi. Þann-
ig hefur tekizt að koma hátt á annað hundrað piltum í vinnu,
en ennþá ganga 125 piltar og 115 stúlkur atvinnulaus, sam-
kvæmt atvinnuleysisskrá. Þetta fólk er á aldrinum 16 til
21 árs, flest skólafólk.
JKegar Vísir ræddi við Ragnar
Lárusson hjá Ráðninga-
stofu Reykjavíkur á fimmtu-
daginn, sagöist hann hins vegar
vera vongóöur um aö úr rætt-
ist fyrir þessu unga fólki. Menn
binda vonir viö síldarvinnu fyrir
austan. Fjöldi ungra manna hef-
ur fengiö pláss á síldarbátun-
um I stað reyndra síldarsjó-
manna, sem orönir eru þreyttir
á hinni löngu útivist austur í
hafi.
Minni mannaskipti.
Ástandið á vinnumarkaðin-
um er óvenjulegt aö því leyti
í ár, að miklu minni hreyfing
er á fólki milli starfsgreina. —
Flest fyrirtæki halda starfsfólki
sínu betur en áöur. Venjulega
hefur talsvert boriö á þvf á
vorin og fyrri hluta sumars, aö
fólk segöi upp starfi og leitaði
tilbreytingar yfir sumartímann.
Þessi mannaskipti hafa að sjálf-
sögðu komið sér illa fyrir mörg
fyrirtæki. Aftur á móti hefur
þetta gefið skólafólki tækifæri
til að safna f sjóð fyrir vetur-
inn.
Samkvæmt þeim upplýsing-
um sem Vísir hefur aflað sér
hjá ýmsum mannmörgum fyrir-
tækjum í Reykjavík, ber miklu
minna á slíkum mannaskiptum
f ár. Fólk á ekki margra kosta
völ og þykir hentara að halda
sínu starfi.
Samdráttur og hagræð-
ing.
Auk þess hafa mörg fyrir-
tæki tekið upp óbeina spam-
aðarstefnu vegna fjárhagsörð-
ugleika, með aukinni hagræð-
ingu og betri nýtingu á starfs-
fólki. — Þannig hafa margar
dyr lokazt fyrir skólafólki og
öðru lausafólki, sem áður stóðu
því opnar á vinnumarkaðinum.
— Atvinnurekendur eiga nú
margra kosta völ í starfskröft-
um, öfugt viö það sem áður
var, þegar fólksekla og tíð
mannaskipti háði stórkostlega
starfsemi margra fyrirtækja. —
Auk þessa fæddi vetrarvertíðin
færri af sér nú en oft áður vegna
aflatregðu.
Flestum vinnuauglýsingum,
sem birzt hafa í vor, hefur ver-
ið svaraö meö tugum tilboða
Á þetta ekki sízt við um skrif
stofuvinnu ýmiss konar og létt
ari störf, sem kvenfólk og ungl
ingar sækjast einkum eftir
Dæmi era til þess að fyrirtæki
hafi fengið upp undir 100 til-
boð í -eitt starf.
Samband íslenzkra samvinnu-
félaga, sem er hæsti skattgreið-
andi landsins þetta áriö, gat
ekki útvegað öllum nemendum
Samvinnuskólans að Bifröst
vinnu, að því er Gunnar Gríms-
son hjá starfsmannahaldi SlS
uppíýsti i viðtali við Vísi. Að-
ems var hægt að útvega vinnu
fyrir þá. sem útskrifuðust úr
skólanum, hjá kaupfélögunum
víðs vegar um land. Gunnar
sagði að miklu minni hreyfing
væri á starfsfólkinu en áður
tíðkaðist og minna væri ráðiö
af sumarfólki. Stafaði þetta
meöal annars af samdrætti í
sumum greinum starfseminnar.
margir oröið sér úti um vinnu
á Eyrinni. Hjá Togaraafgreiðsl-
unni vinna nú til dæmis aö
jafnaði 80 piltar undir 25 ára
aldri, en þar starfa venjulega
um 200 menn alls. — Vísir hef-
ur það eftir Hallgrími Guð-
mundssyni hjá Togaraafgreiösl-
unni, að sízt sé undan skóla-
piltum aö kvarta, þetta era
menn á góöum starfsaldri. Hins
vegar heldur afgreiöslan sínu
fasta starfsliði, sem starfar þar
árið um kring og það hlýtur að
ganga fyrir lausafólki. — Hef-
ur því ekki einu sinni þar veriö
hægt að anna eftirspurn eftir
vinnu á stundum í vor og í
sumar.
Margt ungmenni bindur atvinnuvonir við síldina og sumir
eru svo heppnir sem þessjr piltar að komast í sjálfan
lukkupottinn — á miðunum.
Sumar deildir Sambandsins
hefðu verið lagðar niður, aðrar
hefðu verið sameinaðar. Auk
þess hefðu aðrar ráðstafanir
veriö gerðar til aukinnar hag-
ræðingar, sem meðal annars
leiddi til sparnaðar í starfs-
mannahaldi. — Eigi að sfður
hefur talsvert af skólafólki
verið ráðið til Sambandsins í
sumar, á skrifstofur til afleys-
inga í verzlanir og fleira.
Fólksekla úr sögunni.
Dæmi mætti nefna um margar
stofnanir, sem löngum hafa bú-
ið við skort á starfsfólki, en
geta nú ekki annað nærri öllum
starfsumsóknum. Þannig er á-
statt um sjúkrahúsin, Þar hefur
sem annars staðar mikið verið
spurt eftir vinnu allt siðan i
maíb”rjun f vor, en þeirri eftir-
spurn hefur naumast veriö
hægt að sinna. Starfsfólkið á
spftulunum vill vera þar áfram.
— Hins vegar skortir sjúkra-
húsin sérmenntað fólk og þá
■ einkai.lega hjúkrunarkonur og
sjúkraliða.
Piltum mun yfirleitt mun
auðveldara aö útvega sér vinnu
en stúlkum. Þeir sem ekki víla
fyrir sér nokkurt erfiði, hafa
Stúlkumar eru mun verr
settar. Jafnvel þær sem hafa
framhaldsskólapróf, svo sem
stúdentspróf, verzlunarskóla
eða ámóta menntun verða aö
sætta sig við að bfða eftir
vinnu. — Færri komust í flug-
freyjustörf hjá flugfélögunum
en vildu, en óvenju mikil eftir-
spurn var eftir þessu óskastarfi
ungra kvenna í vetur og vor. —
Ekki er heldur jafnauðhlaupið
f skrifstofuvinnu og þ. u. 1. og
verið hefur.
Vinnuskólinn vöm gegn
iðjuleysi.
Þegar erfiðlega gengur hjá
fólki, sem orðið er sextán ára
og sjálfráöa, að fá vinnu, má
nærri geta að unglingar undir
þeim aldri eiga ekki margra
kosta völ. — Borgaryfirvöldin
hafa reynt að sjá þessu fólki
fyrir nokkru starfi með vinnu-
skólunum, en þar starfa nú
milli 850 og 900 unglingar á
unglingaskólaaldri. Þaö er mun
meiri fjöldi en verið hefur hjá
vinnuskóla borgarinnar undan-
gengin ár, en venjulega hefur
hann talið þetta um 500 ungl-
inga.
Ragnar Júlíusson, skólastjðri
og forstööumaður vinnuskól-
ans, sagði að allir þeir sem
sóttu um í skólann á þeim tíma,
sem rækilega var auglýstur f
vor, heföu fengið vinnu. En skil-
yröi fyrir inngöngu í skólann
er að unglingarnir hafi lög-
heimili í Reykjavík og er miðað
við 14—15 ára aldur, eða þá
unglinga, sem voru 1 unglinga-
deildum Reykjavíkurskólanna í
vetur.
Margir kaupstaöir hafa farið
út f að reka slíka skóla til þess
að firra iðjuleysi unglinga og
eru þeir látnir vinna að ýmsum
léttum störfum fyrir bæjarfé-
lögin.
í Reykjavíkurskólanum vinna
unglingarnir 20 stundir á
viku, fjóra tíma á dag. — Stúlk-
umar vinna við gróðursetningu
í Heiðmörk, Öskjuhlíð og víðar,
við snyrtingu á görðum borgar-
innar, við bamagæzlu á gæzlu-
völlum borgarinnar og barna-
heimilum Sumargjafar við
íþróttasvæðið I Laugardal og
fleira.
Drengjaflokkar era hins veg-
ar starfandi í Saltvík, á Golf-
vellinum í Grafarholti og víðs
vegar á borgarsvæðinu við að
hreinsa rusl, viðhald og þrif á
útisvæðum auk þess sem þeir
sjá um að Jiirða íþróttasvæöi
íþróttafélaganna.
Auk þessa hafa flokkar frá
vinnuskólanum starfað við um-
ferðarvörzlu á fjölförnum gatna-
mótum í borginni, þegar mest
er umferð um hádaginn. — Er
slíkt nýmæli.
Þannig hefur tekizt að skapa
þessu unga fólki næg verkefni.
Þrjátíu menn, flestir kennarar,
starfa svo sem verkstjórar með
unglingunum. — Með stuttum
vinnutíma verður nýting þess-
ara ungu starfskrafta aö sjálf-
sögðu mjög góð. En á þessa
skóla er þó fremur litiö sem
uppeldisatriði en tekjulind.
Kaupi og vinnu er í hóf stillt.
Fátt er svo með öllu illt.
Fátt er svo með öllu illt aö
ekki boöi nokkuð gott. At-
vinnuskorturinn styttir þann
langa vinnudag, sem löngum
hefur tíðkazt I mörgum greln-
um. Menn hafa gengið fram af
sér með allt of löngum vinnudegi
og þar af leiðandi ekki skilað
hálfum afköstum. Atvinnuskort-
urinn ætti að kenna mönnum
að meta starf sitt betur en áður
og hann stemmir stigu við hin-
um tíðu mannaskiptum sem
löngum hafa tíðkazt í almennri
vinnu. — Starfsreynsla ætti og
þar fyrir að veröa betur metin
í hinum ýmsu atvinnugreinum
en verið hefur.
Stytting vinnutímans ætti að
vera hagur verkamanna og at-
vinnurekenda, þar sem menn
ynnu sitt dagsverk með fullum
afsköstum ög fengju sín laun
samkvæmt þvi.
Hin mikla sumarvinna skóla-
fólks, er i rauninni óeðlilegur
,,faktor“ í atvinnulífi og það
hlýtur að vera mönnum um-
hugsunarefni, þegar svo er
komiö, að mikill hluti þessa
fólks gengur iðjulaust í fjóra
mánuöi, hvort ekki væri nær
að skólinn yrði leng^’ r svo að
fólk kæmist fyrr út í atvinnu-
lífið fyrir alvöru, en ekki bara
til þess að safna fyrir skólavist
yfir sumartímann.
J. H.
Irísnsm:
Teljið þér, að ástandið í
umferðarmálum hafi
batnað við tilkomu
hægri-umferðar?

Heimir Sigursteinsson: Nei, ég
held aö ástandið sé ósköp svip-
að. Það er ekki ástæða til aö
ætla annað en allt fari vel, a.
m. k. hérna í bænum, en slysa-
hættan á sennilega eftir aö
aukast úti á landi.
Ulfur Markússon: Því er fljót-
svaraö. Umferöarmenningin hef-
ur stórbatnaö, en mér finnst
furöulegt, aö halda áfram að
hafa 35 km hámarkshraða. Það
væri gaman að sjá umferðina,
ef allir virtu þau takmörk.
Óskar Óskarsson: Ástandiö er
ákaflega svipað, þó held ég að
það fari batnandi meðan há-
markshraða er haldiö niðri.
Þór Guömundsson: Jú, mér
finnst fólk gæta sín miklu bet-
ur, en ef sama áróðri verður
ekki haldið áfram, er ég hrædd-
ur um, að aftur sæki í sama
farið.
Guðmundur Guðbrandsson:
, Ástandiö hefur kannski ekki
I beinlínis batnaö vegna h-um-
^ ferðarinnar, heldur vegna um-
(, ferðarfræðslu og áróðurs i
. sambandi við hana. Ef þessi á-
hrif eiga að verða varanleg,
1 þarf að auka enn umferöar-
y áróður.