Vísir - 10.07.1968, Qupperneq 8

8
V1SIR . Miðvikudagur 10. júlí 1968.
VISIR
Otgefandi: Reykjaprent bf. (
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Éyjólfsson )
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson \
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson f
Fréttastjóri: Jón Ðirgir Pétursson )
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson (
Auglýsingastjóri: t?«irgþór Olfarsson )
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099 !
Afgreiðsia: Hverfisgötu 55. Slmi 11660 \
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sfmi 11660 (5 iínur) (
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands )
I lausasölu kr. 7.00 eintakiö (
Prentsmiðja Vfsis — Edda hf. /
Hvsð veldur lága verð/nu?
gérstakur kafli um áhrif efnahagsþróunar í öðrum )
löndum á útflutning íslendinga er í nýútkominni )
skýrslu Efnahagsstofnunarinnar til Hagráðs. Þessi ný- \
breytni er mjög þörf, því að breytingar í íslenzku í1
efnahagslífi eru yfirleitt náið tengdar hinni almennu /
efnahagsþróun í nágrannalöndunum. /
í kaflanum segir, að verðfallið á útflutningsafurð- )
um íslendinga standi að talsverðu leyti í sambandi j
við hinn minnkandi hagvöxt í heiminum árin 1966 og ('
1967. Á sama hátt hafi hið háa afurðaverð áranna /
1964 og 1965 verið tengt hinum almenna og öra hag- /
vexti í heiminum á þeim árum. Þess vegna má /
vænta þess, eins og Vísir hefur áður haldið fram í )
leiðUrum, að útflutningsverð haldi áfram að sveiflast \
í takt við breytingar á almennum hagvexti iðnaðar- (
þjóða heims. /
Ýmis önnur einstök atriði hafa áhrif á verðlag ís- (
lenzkra fiskafurða. Hið háa verð, sem náði hámarki /
árið 1966, leiddi til stóraukinnar sóknar á fiskimiö )
unj allan heim og til byggingar fjölda fullkomihna \
fiskvinnslustöðva og fiskiskipa. Jafnframt varð fisk- ('
ur tiltölulega dýr í samanburði við ýmis önnur mat- /
væli. Þannig fóru saman stóraukið framboð og minni (
eftirspum. Þetta leiddi til verðfallsins, sem við búum j
nú við. Verðfallið varð svo geigvænlegt, að calað er \
um, að nú ríki við allt norðanvert Atlantshaf alvarleg- \\
asta kreppa í sjávarútvegi á þessari öld. (í
En má ekki draga af þessum röksemdum einhvern !{
lærdóm um framtíðina? Vissulega. í Hagráðsskýrsl- (/
unni segir: „Aukinn hagvöxtur í iðnaðarlöndum á /
þessu og næsta ári, ásamt áhrifum lækkaðs verðs sjáv )
arafurða, gefur vonir um, að eftirspurn þessara afurða (
muni nú aftur fara vaxandi. Þá hefur slæm afkoma (
sjávarútvegs í öllum löndum við norðanvert Atlants- ,
haf leitt til nokkurrar minnkunar sóknar, þrátt fyrir /
mikinn opinberan stuðning við sjávarútveginn í flest- )
um löndum. Það er því ástæða til að ætla, að verðlag \
sjávarafurða muni fara heldur batnandi á næstunni. (
Á hinn bóginn er síður en svo ástæða til að ætla, að /í
verðlagið geti aftur nálgazt hámark áranna 1965— //
1966, nema þá rétt sem snöggvast.“ j
Vegna þessa geta íslendingar leyft sér að vera bjart- )
sýnir, þótt verðlag útflutningsafurða sé hörmulega \
lágt þessa stundina. Að vísu hefur ekki enn bólað á ((
almennri verðhækkunarþróun, en rökstuddar vonir /í
eru um að hún sé á næsta leiti. Slík þróun gæti skipt //
sköpum í efnahagslífi íslendinga. j
Þessar hugleiðingar sýna, hve nauðsynlegt er fyrir /
þjóðina að eiga færa hagfræðinga til að fylgjast með )
almennri efnahagsþróun í heiminum og meta áhrif \
hennar á þjóðarhag. Þær sýna einnig, að vitneskja um (
þessa þróun þarf að berast skjótt til almennings, svo )
að í hverju fyrirtæki sé hægt að gera ráðstafanir í j
tíma til að laga sig að nýjum markaðsaðstæðum. )
Yiðræður í London
og Moskvu um
samkomulag milli
ísrael og Arabaríkja
Mefian allt er enn I óvissu
um árangurinn af viðræðum
Nassers forseta Egyptalands við
sovézka leiðtoga reynir Gunnar
Jarring, samningamaður Sam-
einuðu þjóðanna, að fá leiðtoga
ísraels og Arabaríkja til þess
að fallast á að ræða frið.. —
Hann er í London og ræddi í
3 klukkustundir í fyrradag við
Abdel Moneim Rifai, utanríkis-
ráðherra Jórdaníu, og einnig
ræddust þeir við f gær. Þá ræddi
Jarring við Michael Stewart,
utanrikisráðherra Bretlands og
skrifstofustióra utanríkisráðu-
neytis ísraels.
Og athyglin beindist í gær
eigi síður að þessum viðræðum
en þeim, sem Nasser á í Moskvu
við sovézka leiötoga, en Nasser
frestaði för sinni frá Moskvu
um 2—3 daga. Og meðan ræðzt
er við -f Moskvu og London
og víöar herða Egyptar og ísra-
elsmenn stórskotaliðsárásir við
bæinn Suez og eins og vana-
lega kennir hvor aðili um sig
hinum um upptökin. Nokkurt
manntjón varð og eigna.
Um margt er spurt varðandi
viðræðurnar í London. 1 frétta-
auka í Lundúnaútvarpinu i
fyrrakvöld var sagt, að einhver
bjartsýni hafi kviknað þar um
samkomulag. En — hvers konar
samkomulag? Samkomulag milli
fsraels og Jórdaníu aðeins? Eða
vfðtækara samkomulag, sem þá
gæti einnig verið til umræðu í
Moskvu?
Þegar Rifai var í þann veginn
að legeia af staö frá Amman
á fundinn barst eftirfarandi
fréttaskeyti þaðan (nokkuð stytt
hér):
Utanríkisráöherra leggur af
stað á morgun til viðræðna í
London við Michael Stewart oa
Gunnar Jarring. — Rifai veröur
í London vikutíma og ræöir horf
ur á samkomulagi um frið í
Austurlöndum nær, með hliö-
sjón af því, að sovézk-egypzkar
viðræður fara nú fram, og talið,
að afstaöa sovézkra og egypzkra
leiðtoga sé meira í friðarátt en
áður. (Um þetta leyti var mikiö
rætt um það, sem haft var eft-
ir utanríkisráðherra Egypta-
lands, er hann var f Kaupmanna
höfn, þess efnis, að Egyptar litu
á málin af meira raunsæi en
áöur, en opinber talsmaður í
Kairo kvað skömmu síðar stefn
una óbreytta og hefðu ummæli
ráðherrans verið rangtúlkuð).
En megintilgangurinn með
Lundúnaferð Rifais er að kanna
hvort afstaða ísraelsstjórnar til
ályktunar Öryggisráðs frá í
fyrrahaust hafi breytzt — en
þeir ræddust nýlega við i Genf
Gunnar Jarring og Abba Eban
utanríkisráðherra ísraels. Opin-
berlega er afstaða Jórdaníu ó-
breytt — stjómin heldur sér að
ályktun Sameinuðu þjóðanna,
Michael Stewart.
i
sem m. a. fjallar um það, að
ísrael skili herteknu svæðunum.
í staðinn eiga Arabar að falla
frá styrjaldar-ástands afstöð-
unni og veita ísrael rétt til
siglinga um Tiransund.
í skeytinu segir ennfremur:
Þrátt fyrir fréttir, þar sem
látin er f Ijós bjartsvni og iát-
ið skína i vonir um að samkomu
lag geti náðst, ríkir næstum böl-
sýni í Amman um nokkrar veru-
legar tilslakanir af ísraels hálfu.
Abdel Moneim Rifai.
Á vesturbakka Jórdan bendir
allt til þess, að ísrael ætli að
halda kyrru fyrir þar, og nú sé
minna svigrúm tíl samkomulags
en áður. (Nýlega birtist á þess-
ari síðu grein tnn Alon-áætl-
unina svonefndu, eða ísraelskar
vamarstöðvar á vesturbakkan-
um, en Jórdanar væru þar aö
öðru leyti frjálsir).
Telja má á fingrum sér þá
athug<mdur f Jórdanfu, sem eru
þeirrar skoöunar, að ísrael láti
nokkum tfma af hendi af frjáls-
um vilja hinn arabfska hluta
Jerúsalem, Gaza-spilduna og
hæðadrögin á fyrrverandl landa-
mærum Jórdanfu.
Bjartsýnin er horfin — æ
fleiri hér (í Jórdaníu) hallast að
þeirri skoöun, að eina leiðin til
að endurheimta Palestínu sé
langvinnur skæruhemaður gegn
ísrael, sem öll Arabarfkln taki
þátt f.
Helgidómar.
1 fréttinni er bent á, að ef
Jórdanía og Egyptaland hvikuðu
frá skilyrðunum, sem sett vom
í ályktun Sameinuöu þjóðanna
(eitt þeirra var um Jerúsalem)
myndi það leiða til ofsalegrar
mótspymu í Sýriandi. og meðal
þúsunda skæru-hermanna, sem
láta til sín taka við Jórdan-
fljót.
Því meira sem Jórdanía hall-
ast að friðsamlegu samkomu-
lagi, segir þar einnig, því meiri
hættur koma til sögunnar fyrir
' konungdóm Husseins og hann
sjálfan. Enginn vafi er á, aö
líf hans yrði þá í aukinni hættu
frá skæruhermönnum.
Þess er að geta, að Feisal
konungur í Saudi-Arabíu lítur
á sig sem vemdara arabfskra
helgistaða, og mun aldrei fallast
á frambúðaryfirráð ísraels í-hin-
um /arabíska hluta Jerúsalefn,
þar sem sumir mestu helgidóm-
ar Araba era.
Þá er bent á að Aröbum
væri Iítill akkur í samkomulagi
viö ísrael, ef það leiddi til falls
Husseins konungs og að róttæk-
ir flokkar kæmust á valdastól
f Sýrlandi. Róttækir Sýrlending
ar og skæruhermenn og stuðn-
ingsmenn þeirra krefjast ekki
aðeins, að ísrael skili aftur her-
teknu svæðunum, — þeir hamra
enn á því að uppræta beri fsra-
el, sem sé ólöglega stofnað.
Hlutverk Michaels Stewam
í Lundúnaviðræðunum er talið
hið mikilvægasta.
-X