Vísir - 11.07.1968, Blaðsíða 8

3
VÍSIR . Fimmtudagur 11. júlí 1968.
Útgeíandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólísson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axe) Thorsteinsson
fréttastjóri: Jón Birgir Péti.rsson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Augiýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099
Afgreiðsla : Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn : Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuöi innanlands
I lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vfsis — Edda hf.
Kalið er of dýrt
Y'orið í ár hefur verið mörgum bóndanum mikil þol-
raun. Menn þurfa kjark til að horfa á meginhluta túna
sinna eyðilagðan af kali, án þess að þeim fallist hend-
ur og þeir gefist upp á búskapnum. í hálfa öld hafa
kalskemmdir ekki verið meiri en á þessu vori.
Búnaðarfélag íslands hefur skorað á bændur að
afla sem mestra heyja, svo að eitthvað verði afgangs
til að selja til kalsvæðanna. Þá hefur í Reykjavík vakn-
að áhugi á að nýta hey af túnblettum og gefa Bún-
aðarfélaginu, í stað þess að láta það í öskutunnur.
Ennfremur hefur hið opinbera skipað sérstaka harð-
ærisnefnd til að kanna ýmsar aðrar leiðir.
Gallinn er hins vegar sá, að vandamálið er síður en
svo leyst, þótt takist að útvega kalbændum fóður til
vetrarins. Þá má alveg eins búast við miklum kal-
skemmdum á næsta vori og næstu vor yfirleitt. Tún
hafur kalið í stórum stíl á hverju ári undanfarið í
sumum sýslum landsins. Greinilegt er, að ekki verður
hægt að stunda búskap á kalsvæðunum í framtíðinni,
ef veðurfar helzt óbreytt, nema fundnar verði leiðir
til að hindra kal.
Raunar vita menn, að kalinu valda einkum þrjú at-
riði, veikir grasstofnar, röng áburðarnotkun og óná-
kvæmni í ræktun túna. En þessi vitneskja hefur því
miður ekki nema í litlum mæli leitt til úrbóta í fram-
kvæmd. ^
Auðveldast er að leiðrétta hina röngu áburðarnotk-
un. Margir bændur halda áfram að moka eintómu
köfnunarefni á tún sín, þótt vitað sé, að kal verði ekki
hindrað nema með fjölbreyttari áburði. Mörg búnað-
arfélög hafa ekki lagt næga' áherzlu á að koma félags-
mönnum sínum í skilning um þetta atriði. — Miklu
erfiðara er að leiðrétta mistök, sem orðið hafa við
ræktun túnanna. En í framtíðinni eiga þó ráðunaut-
ar búnaðarfélaganna að geta séð um, að ný tún séu
þannig brotin, að þau bjóði ekki kalinu heim.
Loks þarf sem snarast að bæta úr þeirri ósvinnu,
að ekki skuli vera á boðstólum fræ, sem þolir íslenzk
skilyrði. Á því sviði hefur alvarlegur trassaskapur
verið látinn viðgangast árum saman. Auðvitað á að
vera búið að ala upp harðgera og arðsama íslenzka
grasstofna og finna aðra hliðstæða erlendis.
Þetta má ekki skilja sem gagnrýni á þá ágætu vís-
indamenn, sem hafa unnið á þessu sviði. Skort hefur,
áð nóg áherzla væri lögð á þessar rannsóknir, miðað
vúð aðrar rannsóknir í þágu landbúnaðarins. Þetta eru
skipulagsmistök, sem snarlega þarf að bæta úr. Upp-
eldi nýrra g.asstofna til fræsölu þarf að fá forgangs-
aöstöðu, því að málið er komið í eindaga.
Stofnanir bændastéttarinnar verða að hraða þess-
um endurbótum sem mest og standa þannig undir
ábyrgð sinni gagnvart bændum landsins.
Myndin er frá þorpi á bardagasvæðinu. Hungur var byrjað að sverfa að þessum bömum,
um það bil sem myndin var tekin: „Það voru um 500 konur og börn, sem við sáum í þessari
svokölluðu hjálparstöð (Ikot Ekpene) fyrir nokkru". Og þeir bæta því við, að „allt þetta
fólk hljóti að vera dautt nú“ (viku síðar).
„HINIR HUNGRUÐU
GETA EKKI BEÐIГ
Gagrtrýni á sleifarlag og sinnuleysi sem torveldar hjálpina
□ Frá því var sagt í frétt-
um í gær, að leiðtogar
Biafra hefðu neitað að þiggja
brezka aðstoð, nema bannað-
ar væru allar vopnasending-
ar til Nígeríu. Þrátt fyrir
þetta er enn látin í Ijós von
um, að samkomulag náist um
hlutlaust belti, sem fara megi
um yfir víglínuna inn í Biafra
tneð lyf og matvæli.
öllum fregnum ber saman
um, aö vandamálið sé svo stór-
kostlegt, aö leggja verði kapp
á að flytja matvælin landleiðis
því að ekki verði hægt að koma
loftleiðis til Biafra nema litlu af
því matvælamagni, sem þörf er
fyrir. Eitt mesta vandamálið er
að hindra útbreiðslu drepsótta.
Börnin hrynja niður örara en
svo, að unnt sé að grafa líkin
nógu fljótt.
Hunt, formaöur brezku sendi-
. nefndarinnar, sagði í fyrradag,
að hann væri vongóöur um, að
samþandsstjórnin leyfði mat-
vælaflutninga landleiðis, og virö-
ist þá það eitt í vegi, að Biafra-
leiðtogar leyfi flutningana. —
Hunt ætlaði f gær til Biafra til
þess að kynna sér þar ástand
og horfur af eigin reynd.
Sennilega eru fáir kunnugri
horfunum en brezku fréttarit-
ararnir Graham Stanford og
Noyes Thomson. Peir hafa ferð-
azt um landið og sent brezkum
blöðum pistla, sem hafa orðiö
til þess að vekja samúð manna
með fólkinu f Biafra, og hefur
síöan komið fram mikill vilji til
þess að hjálpa Biafraþjóöinni.
„Hinir hungrandi geta ekki
beðið“, segja þeir I einum pistli
sínum og gagnrýna harðlega
hvemig þvælt er fram og aftur,
svo að ekki hefur verið unnt
að flytja nema lítið af þeim
birgðum, sem safnazt hafa sam-
an.
„Það er sagt,“ segja þeir, „að
ekki sé hægt að búast viö
skvrslu Hunts iávarðs fyrr en
eftir viku. Það er fyrir neban all
ar hellur að bíða þangað til.
Hinir hungrandi geta ekki beð-
ið. Hunt lávarður verður að fá
umboð til framkvæmda."
□ Nóg matvæli af réttri tegund þetta væri svona, ypptu menn
— sums staðar í Nígeríu. bara öxlum.“
,,Um þessar mundir er nóg af Þeir benda þó á, að sambands-
matvælum og af réttum tegund- herinn sé dreifður yfir stórt
svæði og hafi það bitnað á aga
í landinu. Og ekki bæti þáð úr,
að æðstu embættismenn héraða
og fylkja hafa það efst á blaöi,
að hreiðra sem bezt um sjálfa
sig. Þetta séu hégómagjamir
menn, sem láti líma upp mynd-
ir af sér hvarvetna, og séu svo
önnum kafnir við að gylla sjálfa
sig að þeir heyri ekki til hinna
þjáðu.
Þegar hefur verið stolið miklu
af birgðum og selt á svartan
markaö og þjófarnir eru her-
menn sambandsstjórnarinnar.
Þess vegna þarf að haf a
strangt eftirlit meö hjálparstarf-
inu og eftirlit meö birgðunum
allt frá því þær berast til lands
ins og þar til búið er að út-
hluta þeim, því að samúðin ein
nægi ekki.
Þeir hafa gert Sheperd lávarði
aðstoðarráðherra í samveldis-
ráðuneytinu grein fyrir skoöun-
um sínum. Þeir hittu hann í
Calabar í Nígeríu.
U Thant biður leið-
toga Biafra að sýna
meiri samstarfsvilja
I NTB-frétt frá Genf segir,
að U Thant frkvstj. Sameinuðu
þjóðanna, sem nú er staddur þar
í borg, hafi hvatt leiötoga Bi-
afra til þess að sýna meiri sam-
starfsvilja og leyfa lyfja- og
matvælaflutning tii landsins eft-
ir landieiðum frá stöðvum I Nig-
eriu.
U Thant lagði jafnframt á-
herzlu á, að átökin í Nigeriu
væru innanlandsátök, og það
sem gert yrði til hjálpar yrði
að vera að fengnu samþykki
beggja.
um í vissum landshlutum Níg-
eríu — umframbirgðir eru þar
fyrir hendi en Nígeríumenn eru
hægfara, sinnulausir og áhuga-
litlir um aö hrinda af stað sinni
eigin hjálparstarfsemi.
Það heföi verið hægt að flytja
hundruð lesta af matvælum og
lyfjum niður skipgengar ár og
á góðum vegum um landið. En
vegimir eru auðir og bátarnir
bundnir tómir viö land“.
□ Menn ypptu öxlum ...
„Þegar við spurðum," segja
fréttaritararnir, „hvers vegna