Vísir - 22.07.1968, Blaðsíða 9

9
V í SIR . Mánudagur 22. júlí 1968.
;■ Fyrsti áfangi íbúðabygginganna, sem byggðar eru á veg-
um Frámkvæmdanefndar byggingaáætlunar fyrir láglauna-
fólk, er nú á lokastigi. Þegar hefur verið fiutt inn í allmargar
íbúðir og daglega klárast um tvær íbúðir af þeim 312, sem
upphaflega var gert ráð fyrir í fyrsta áfanga.
■ Miklar vonir hafa verið bundnar við þessar framkvæmdi?,
bæði hvað snertir lausn' á húsnæðisskorti og lækkun bygg-
ingarkostnaðar. Framkvæmdirnar hafe einnig sætt mikilli
gagnrýni, svo sem vera ber, þar sem verið er að meðhöndla
almannafé. Sú gagnrýni hefur til þessa mest vérið byggð á
lítt rökstuddum grun, en þeim mun lengra sem verkinu miðar
hljóta Iínurnar að skýrast nokkuð. Og ennþá binda menn
miklar vonir við að þeásar framkvæmdir leysi nokkur vanda-
mál, þó að þær verði að sjálfsögðu engin allsherjar forskrift
byggingariönaðarins í framtíðinni.
■ Hér er um algera nýjung að ræða í byggingarframkvæmd-
um hér á landi, þar sem svo margar íbúðir eru byggðar í ein-
um áfanga og þau mistök, sem kunna að hafa orðið í byrj-
uninni, ætti að skapa aukna reynslu við framhaldið. — Vísir
ræðir í dag við tvo starfsmenn byggingaáætlunarinnar, þá
Bjöm Ólafsson og Ólaf Sigurðsson, um þennan fyrsta áfanga
framkvæmdanna.
— TTvaða sjónarmið voru
helzt höfð í huga, er
húsagerðir voru valdar í bygg-
ingar Framkvæmdanefndarinn-
ar?
— Þegar svæðið var fengið
okkur í hendur var þaö full-
skipulagt að öllu. ytra formi.
Skipulag Reykjavíkurborgar á-
kvað algjörlega útlínur hús-
anna, og í hvaða form húsin
ættu að falla.
Við hefðum til dæmis fremur
kosiö að hafa húsin 4ra hæða,
m.a. vegna þess, að það er hæst,
sem byggja má án lyftu. En
við urðum að reisa 3ja hæða
hús, sem er dýrara pr. íbúð en
4ra hæða hús, sem þykja hent-
ugustu stæröir slíkra fjölbýlis-
húsa. Þá gera vinklarnir á hús-
unum allar framkvæmdir viö
uppsteypu mun viðameiri og
dýrari, en ef þau væru bein lína
húsin.
— Hver voru helztu sjónar-
miðin, sem höfð voru í huga, er
íbúðirnar voru skipulagðar?
— Hér er að mestu veriö aö
byggja fyrir láglaunafólk, sem
að mestu leyti er barnmargt,
og var algjört skilyrði að hafa
stór svefnherbergi, þannig að
a. m. k. tvö rúm kæmust inn í
hvert þeirra. Svefnherbergin
eru því stærri en gengur og ger-
ist í íbúöum af þessum stærö-
um, og var stærð þeirra nokkuö
á kostnaö stofunnar. Til þess
aftur á móti aö láta stofuna
virka sem stærsta, var ákveðið
að hafa ekki vegg milli eldhúss
og stofu, og í sama augnamiöi
var hár og mjór gluggi settur í
horn hverrar stofu, og veitir
hann birtu á vegginn og gefur
stofunni meiri dýpt. Baöher-
bergið var haft nægilega stórt
til aö hafa þar aðstöðu fyrir
þvott, ef óskað væri. Þá var og
gert ráð fyrir, að þeir ibúar,
sem þess óskuðu, geti sett vegg
í huröarhæð, sem aðskilur
þvottaplássið frá baöherberginu
að nokkru leyti.
— TTvert er hlutverk - Breið-
holts h.f. í framkvæmd-
unum þarna efra?
— Breiðholt er fyrst og
fremst aðalverktaki, og ber
sam slíkt ábyrgö á öllum fram-
kvæmdum minni verktaka gagn-
vart Framkvæmdanefnd bygg-
ingaáætlunar. Þar að auki sér
Breiðholt h.f. um alla jarðvinnu,
alla steypuframkvæmdir, sem
gerðar eru á staðnum og upp-
setningu steinsteyptra eininga,
sem verksmiðjuframleiddar eru.
Breiöholt smíðaöi og þakiö, ann-
aðist múrverk og' sandspörzlun
inniveggja.
Sem aöalverktaki samræma
þeir verk minni verkataka og
bera fjárhaglega sem tæknilega
ábyrgð á framkvæmd þeirra.
Greiðslur til Breiöholts eru á-
kveðnar sem ákveöinn hundr-t
aöshluti á beinan kostnað fram-
kvæmdanna, sem þó er föst á-
kveöin upphæð, sem samið er
um fyrirfram. — Hafa þeir ca.
14% í stjórnunárkostnað og er
þar með talið verkstjórn og
eftirlit meö framkvæmdum
minni verktaka og efniseftirlit.
Með því að fela þetta verkefni
öðrum aðila, teljum við, aö hert
sé á eftirlit með framkvæmd-
um minni verktaka, svo og spar-
ar þetta okkur starfslið. Um
Fyrsti áfangi Breiðholtsframkvæmd-
anna hefur veitt dýrmæta reynslu
— spjallað við Björn Ólafsson, verkfræðing og
Olaf Sigurðsson, arkitekt, starfsmenn Fram-
kvæmdanefndar byggingaáætlunar
hver mánaðamót er gerð heild-
amiöurstaða á hverju verki um
sig, athuguð staða þess, hve
stóran hluta er eftir að fram-
kvæma af verkinu, svo og hve
stóran hundraðshluta efnis er
búið að taka út- á verkið. Siðan
eru tölur bornar saman og nið-
urstöður athugaðar og ræddar.
Hv
Tver er kostnaöur viö
undirbúningsvinnu og
vinnu við að fullgera teikningar? ■
— Teiknikostnaöur og annar
hliðstæður undirbúningskostn-
aður við framkvæmdirnar, þar
með talinn skrifstofukostnaöur
og svo kynningarferöir og nám
skeið erlendis, var áætlaður
12 milljónir króna. Þessi kostn-
aður verður hins vegar í reynd
9—10 milljónir króna.
— Hvaöa ástæöur eru fyrir
þessum lága undirbúningskostn-
aði?
— Sjálfsagt er ein ástæöan
sú, að mikil áhérzla var lögð á
að hefja verkiö fljótt og það
var mikiö hert á okkur. —
Áætlunin er miöuð viö erlendar
framkvæmdir af slíku tagi, þar
sem þessi vinna er meira borg-
uð. Þess ber einnig að gæta
að mikið af þessari undirbún-
ingsvinnu, teikningum og öðru,
er unnið af mönnum, sem starfa
hjá stofn.uninni á tímakaupi.
Við álítum gott að slík vinna sé
unnin undir vissri ,,pressu“, þó
að hún megi ekki vera of mikil.
— TTafið þið tekið upp reynslu
nágrannaþjóðanna við
slíkar byggingar, sem ekki hefur
verið staöreynd hér áöur?
— Við höfðum hér ágætan
danskan ráðunaut, sem ráðlagði
m. a. að smíöa alla útveggi
húsanna úr léttu efni, timbri.
Þetta stóðst ekki íslenzka stað-
hætti, þó að reynsla væri góö
af slíku í Danmörku. Við sner-
um okkur þess vegna til Nor-
egs, þar sem veöur og aörar að-
stæður eru líkari okkar. Við
höfum ekki tekið upp neitt ó-
breytt frá þessum þjóöum held-
ur reynt aö nota okkur af
reynslu þeirra, þaö sem viö
héldum að hér mundi standast,
en erlendar fyrirmyndir hafa
ekki verið'teknar hráar upp.
Þaö er hins vegar mikill ó-
kostur að þurfa að byggja svo
mörg hús, án þess að stað-
reyna ýmsa hluti áður, vega
og meta þá við íslenzkar að-
stæður. En þó þurfti að hafa
þessar framkvæmdir af vissri
stærð, til þess að viss atriði
kæmu fram, sparnaöur, ný vinnu
brögð, svo sem stálmótin og
notkun krananna stóru.
— Nú hefur verið látið að
því liggja að einstakir liðir
bygginganna í þessum fyrsta á-
fanga heföu oröið mun hag-
stæðari í reyndinni, en áður hef-
ur tíðkazt hér á 1 andi. —
Hvernig verður útkoman, ef
framkvaémd bygginganna er
rakin liö fyrir lið?
— Uppsteypa húsanna er
sennilega hagstæðasti liður
bygginganna, tiltölulega, þegar
á heildina er litið og svo ein-
stakir þættir í innréttingu.
Ef viö byrjum á byrjuninni
má segja aö vinna viö grunn,
gröftur og annað slíkt hafi
naumast veriö ódýrara en geng-
ur og gerist miðað við aðstæð-
ur. En lóöirnar voru mjög erf-
iöar og þurfti að grafa djúpt
niður í mýri. — Uppsteypa
kjallara varð dýrari en upp-
steypan á hæöunum, vegna þess
að stálmótin komu þar ekki að
eins miklum notum. Hæðirnar
eru sennilega ódýrari uppsteypt-
ar en kjallarinn og sökklar und-
ir húsunum.
\ öllum húsunum er asbest-
þak og er það heldur ódýr-
ara en járnþak, en sá hagnaöur
svarar þó varla meiru en máln-
ingunni á járnþökin.
Það dýrasta í útveggjunum
eru timbureiningarnar, sem eru
að okkar áliti of dýrar, eða
nánast tvöfalt dýrari en stein-
einingarnar. Það sem dýrast er
við þessar einingar eru þétt-
ingarnar, sem eru að vísu ekki
meiri en við bjuggustum við en
öllu dýrari þó, en við héldum.
— Þessar timbureiningar voru
þó nauðsyn í þessum áfanga,
til þess að hægt yrði aö koma
stálmótunum við. Hér á landi
hefur ekki verið aðstaöa til þess
aö framleiða nægjanlega stórar
steineiningar í slík hús. með
ísteyptum gluggum. Hins vegar
vonumst við til að slíkt verði
möguleiki við næsta áfanga,
þar '■em þeim fvrirtækjum. sem
framleiða steineiningar til bygg-
inga, hefur nú aukizt reynslá
og geta.
— Nú hefur verið kvartað
undan leka meö þessum tréþil-
um í útveggjunum?
— Við vorum alltaf hræddir
við leka í samskeytum milli
steins og timbureininganna, en
sá ótti hefur reynzt ástæðulaus.
— Hins vegar hefur komiö fram
leki sums staðar undir gluggum,
þar sem viö áttum sízt von á.
Með tilliti til þessa verða
gluggar steyptir í steineiningar í
næsta áfanga, annaö hvort strax
eða á staðnum.
Tjá er komiö aö innivinnunni:
Frágangur undir málningu
varð mjög ódýr. í fyrsta hús-
inu voru reyndar ýmsar aðferð-
ir við málningarvinnuna og
fengu nokkur fyrirtæki sinn
hvern hluta hússins til þess að
reyna sínar aðferðir. Otkoman
úr þessu varð sú aö veggirnir
voru sandspaslaðir beint á múr
inn og síðan málað yfir tvisvar.
Þaö hefur ekki tekizt I þessum
fyrsta áfanga að fá veggina það
góða undan stevpumótunum að
hægt væri að setja á þá vegg-
fóður án nokkurrar verulegrar
undirbúningsvinnu, en slíkt
hefði verið. mun ódýrara. Hins
vegar er aldrei að vita, hver
smekkur fólks er í þessum efn-
um. Veggfóður er mjög að ryöja
sér til rúms aftur, enda er þaö
orðið miklu handhægara í með-
förum og vandaðra efni en áður
var.
Sandspaslið hefur reynzt
miklu ódýrara en venjuleg und-
irbúningsvinna undir málningu,
fínpúsning og spartl. Áferðin er
hins vegar aldrei sú sama og
dálítiö grófari en ffnpúsningia,
en sandspasliö ætti að vera
sterkara.
Með réttum aðferðum við
steypuna, réttri „víberingu"
10. síða.