Vísir - 25.07.1968, Blaðsíða 4

Sir Laurence Olivier.
SiV Laurence j
bregður á leik\
Hinn heimsfrægi leikari, Sir»
Laurence Olivier er nú 61 árs ogj
hefur átt við heilsuleysi að stríða*
hin síðari ár. í fyrra var gerður*
á honum uppskurður vegnaj
krabbameins í endaþarmi. 1 febrú- •
ar sl. var hann svo skorinn hættu *
legum botnlangaskurði, og sam-J
tímis fékk hann lungnabólgu.*
Þetta bugaði þó ekki lávarðinn.J
Hann vinnur nú að gerð annarrar*
kvikmyndar sinnar á þessu ári,,
sem gerð er eftir skáldsögu Strind J
bergs „Dauðadansinn". Allt gekk*
að óskum unz komið var að áköfu J
dansatriði. Sir Laurence brá á leik*
og steig dans sem ungmenni, létt*
ur í spori. Skyndilega í miðjumj
kliðum, studdi hann sig við stól.»
Hann kvað þetta einungis hafaj
verið smávægilegan svima, og eft»
ir fimmtán mínútur hóf hann,
dansinn á ný „Mér hefur aldrei á »
ævinni liðið betur,“ sagði hann á»
eftir.
IHeilsuspillandi
lífsvenjur
Þjóðfélagið eyðir mörgum millj
tónum ár hvert til heilsugæzlu
og heilbrigðismála, og ennfrem
ur er eytt mörgum milljónum til
alls konar öryggismála, eins og
t.d. umferðarmála.
Allt sem lýtur að auknu ör-
yggi og allt sem lýtur að auknu
heilbrigði fólks er talið sjálf-
sagt, jafnvel hvað sem það kost-
ar. En stundum gætir mótsagna.
Nú er það t.d. staðreynd, að
stöðug notkun tóbaks er stór-
hættuleg og endar í mjög mörg
um tilfellum með heilsutióni og
dauða langt fyrir aldur fram.
Meðal annars var gefin út i
Bandarikjunum minnisstæð
læknaskýrsla um þessi mál,
eins og margir munu minnast.
Furðu lítið gerðu íslenzkir
læknar úr þessu máli,
«3 -»eríð væri að gera úlf-
'j alda úr mýflugu. Þó viðurkenna
\ flestir, að miklar reykingar, sér-
I staklega hjá ungu fólki, séu stór-
Hnefaleikakempan
„Ingo“ dæmdur til
að greiða rúmar
8.5 milljónir króna
Hinn frægi hnefaleikakappi og
fyrrverandi heimsmeistari * þunga
vigt, Svíinn Ingemar Johansson
var nýlega dæmdur af dómstól
í New York til að greiöa upphæð
er nemur 8.5 milljón krón-
um. Greiðsla þessi nemur tíu
af hundraði allra tekna Ingemars
af heimsmeistarakeppninni, og á
féð að renna til ekkiu blaðamanns
ins Einar Thulin. Málið hafði stað
ið í átta ár.
„Ingó“ eyöir tíma sínum ýmist
í Sviþjóö eða Genf, og tekur að-
eins annaö veifið þátt í gesta-
leikjum í Bandaríkjunum. Hann
lét ekki sjá sig við réttarhöldin
Dómarinn, Walther R. Mans-
field, lýsti dómnum og greiddi
kappanum rothögg meö eftirfar
andi yfirlýsingu: „Herra Johans-
son þóknast greinilega að liggja
kyrr á gólfinu í hringnum og
láta telja yfir sér. Ella heföi hann
gert svo lítið að koma fyrir rétt
inn og verja sig.“ Þetta vakti
mikla kátínu viöstaddra.
Dómarinn hafði greinilega í
huga þá síðustu af þrem keppn-
um þeirra Ingemars og Floyd
Pattersons um heimsmeistaratitil-
inn. Þá var Svíinn sleginn út, og
gerðist sá atburður í New York
sumarið 1961.
Blaðamaöurinn Einar Thulin
stefndi þeim Ingemar og fram-
kvæmdastjóra hans Edwin Ahl-
qvist I júní 1960. Málshöfðun
gegn Edwin var hætt árið 1963,
og nú liggja loks fyrir dómsniöur
stööur í málninu gegn Ingo, sem a
er gert að greiða rúmlega 157 J
þúsund dali. Thulin var fæddur*
Svíi, en hafði fengið bandarísk-J
an ríkisborgararétt. Samkvæmt *
frásögn hans hafði hann stofnað»
til keppninnar milli Ingos ogj
Pattersons og átti að hljóta nokkra »
umbun fyrir ómakið. Hann andað- °
ist árið 1963. •
Ekkja Thulins, Nellie, hélt á-i,
fram baráttunni við hnefaleikar- J
ann. Hún er sjúklingur, og sam-»
kvæmt frásögn fjölskyldunnar hef J
ur hún átt viö bágborin kjör aðe
búa. Fé það, sem hún á nú aðj
fá, mun því koma sér vel. Því^
má hins vegar ekki gleyma að#
dómsniðurstöður er eitt, en ann-J
að er, hvort Ingo þóknast að •
greiða. Geri hann það ekki, munj
hann eiga erfitt með að sækjaj
Bandaríkin heim framvegis. Frú*
Thulin býr í útjarðri New Ýork-J
borgar. Hún er ekki bjartsýn um»
greiðslu, en verst frétta. EiginJ
maður hennar hafði staðið fyrirj
keppni milli Eddie Machen og»
Ingemar Johansson í Gautaborg.J
Ingemar vann með rothöggi í 1. •
lotu. Þaö bætti mjög hag hans ogj
stuðlaði að nýrri keppni um heims J
meistaratitilinn. Þá var Thulin#
einnig náinn vinur Floyd Patter-J
sons. Þáverandi þjálfari Patter-®
sons, Cus d’Amato, var góövinurj
hans, og með hans hjálp var komj
ið á sambandi mijli þeirra kappa,#
Ingos og Pattersons. Nú bíðaj
menn'þess, hvort Svíinn sætti sig»
við dóminn. J
Ingemar Johansson. Fátæk banda Blaðamaðurinn Einar Thulin.
risk ekkja krefur hann greiðslu.
Morð eða sjálfsmorð?
Italskur njósnaforingi finnst látinn
ítalski ofurstinn Renzo Rocca
var látinn. Lík hans lá í gangi
hinnar sex herbergja skrifstofu
hans. Það var gat á höfuðkúp-
unni, og við hlið hans lá Beretta-
skammbyssa. Kúla hafði orðiö að
bana einum af helztu leiðtogum
ítalska njósnakerfisins.
Fáir giörbekktu Ítalíu eins og
Renzo Rocca. Það, sem ítalir
vissu um hann hafa þeir fengið
fréttir af eftir dauða hans. Hann
var yfirmaður í leynilögreglunni
og haföi með að gera efnahags-
lega og iðnaðarlega stjórnsýslu,
það er að segja sambandið við
auðfélög. Embættisstörf hans
voru þó með óvenjulegum hætti,
meðal annars gekk hann undir
fölsku nafni og hafði falskt heimil
isfang, þegar slíkt hentaði. Fyrir
nokkrum mánuðum var nafni
stofnunar þeirrar, er hann veitti
forstöðu breytt f „ítalska sím-
tengingafélagið“, sem var ef til
vill ekki svo fjarri lagi, þar sem
hún hafði mörg símanúmer, sem
alltaf var veriö að breyta.
Starfsemi þessi hafði stað-
iö í um 20 ár. — í fyrra fór
Rocca á eftirlaun, eftir því sem
nú er sagt. Hann var þó þegar í
stað ráðinn til starfa hjá bfla-
verksmiðjunum FÍAT, að minnsta
kosti greiddi það fyrirtæki húsa-
leigu lúxusskrifstofunnar við Via
Barberini. Meira vita hinir borgara
klæddu leynilögreglumenn, sem
hröðuðu sér á staðinn, löngu á
undan almennu lögreglunni. Þeir
fundu ýmislegt athyglisvert. Með
al þess var hin laglegasta stúlka
um tvítugt, sem ekki hafðist upp
á, fyrr en að sólarhring liðnum
frá andláti Rocca. Frá því hefur
hennar verið vandlega gætt af lög
reglu dag og nótt.
Optnberar skýrslur herma, að
ofurstinn hafi verið haldinn slík-
um lífsleiða, er hann kom til síns
heima eftir hádegisverð, að hann
hraðaði sér á skrifstofuna og
svipti sig lífi. Fáir ítalir munu þó
leggja trúnað á þessa skýringu.
Sjálfsmorðshugmyndir voru ekki
í samræmi við skapgerð hans og
eðli. Hann hefði ekki svipt sig
lífi vegna smávægilegs höfuð-
verkjar. Þess í stað hneigj^st marg
ir að þeirri skoöun, að andlát
Rocca sé afleiðing hneykslismáls-
ins, sem upp kom í fyrra. Talið
var, að komizt hefði upp um sam
særi yfirmanns Rocca, de Lorenzo
hershöfðingja, og nokkurra fé-
laga hans, sem hugðust árið 1964
taka öll völd í landinu að grískri
fyrirmynd. Rocca var talinn vænt-
anlegur „fjármálaráðherra" sam-
særismanna.
De Lorenzo hefur aldrei tekizt
að afsanna þennan áburð. Hann
hefur hótað að koma upp um
marga aðra í háum stöðum, ef
reynt verður að draga hann fyrir
dóm vegna þessa máls. Menn
segja nú, að bak við hið sviplega
lát Renzo Rocca sé hlutverk
hans í samsærisáætlununum.
kostlega heilsuspillandi.
En eru þetta ekki rniklar and
stæður að ausa miklum fjár-
munum til heilbrigðismála og
heilsugæzlu, þegar svo vísvit-
andi er veriö að spilla heilsunni
með reykingum, sem eru
vægast sagt mjög almennar, og
viröast meira að segja fara vax-
andi hjá sífellt yngra fólki.
Varðandi þessi mál virðist
ríkja sinnuleysi, því að þessi
mál ætti að taka föstum tökum
til að reyna að sporna viö ó-
heillavænlegri þróun. Þeir sem
eiga að taka af skariö eru lækn
ar og skólamcnn. Þessir aðilar
eiga að ganga fram fyrir skjöldu
og gera tilraun til að hamlað
veröi á móti heilsuspillandi lífs-
venjum. Slíkt verður vafalaust
bezt gert með fræðslu og upplýs
ingastarfsemi, og svo auðvitað
meö góðu fordæmi.
En það er á þessu sviði eins
og svo mörgum öðrum, að það
ríkir of mikill sijóleiki og sinnu-
leysi, svo að of margir hafa
sig ekki fram um neitt fram-
tak umfram það sem nauðsyn-
legt er. Hver um sig telur sér
niálið óviðkomandi, það sé ann
arra að taka af skarið.
Þetta eru glögg einkenni vel
megunar og veisældar, því aö
það hefur endurtekið sig í gegn
um aldirnar að í kjölfar velsæld
ar kemur sinnuleysi og væru-
kærð.
Það væri þarfara en flest ann-
að, ef einhverjir dugmiklir for-
ystumenn byndust samtökum og
skæru upp herör gegn þeirri
tízku ungs fólks að reykja, því
að svo almennar eru reykingar
t.d. í skólum, að margir byrja
að reykia af hræðslu við að vera
ööruvísi en hinir félagarnir. —
Reykingarnar eru sem óðast að
veröa föst lifnaðarvenia, alveg
á sama hátt og að ganga i föt
um með sérstöku sniði, sem hæf
ir tíöarandanum. Það er illt til
þess að vita, að gera óholla og
skaðlega tízku að lífsveniu.
Það er hugsunarhátturinn,
sem hinir vísu menn þurfa aö
reyna að breyta, með því að
færa rök fyrir því, að þaö sé
rangt að spilia heilsu sinni.
íslendingar urðu fyrstir til að
gera sund að skyldunámi í bama
skólum, og íslendingar urðu
einnig fyrstir til að banna hnefa
leika með lögum vegna þess að
sú íþrótt var talin heilsuspill-
andi og jafnvel lífshættuleg. Það
er ekki nokkur vafi, að þetta
hvort tveggja var skynsamlegt.
Nú ættu íslendingar að ganga
enn fram fyrir skjöidu og gera
tilraun til að sporna við þyi
vandamáli, sem hrjáir ungt fólk
margra menningarþióða, en það
eru hinar sívaxandi reykingar.
Þetta ætti að vera auðvelt þvi
að bað er óskynsamlegt að
reykja. Ef það væri hægt að
breyta beim hugsunarhætti, sem
ungt fólk hefur í dag gagnvart
reykingum, þá ætti að vera
hægt að búast við bættum lifs-
venjum að bessu leyti.
En kannski er ekki irAu
skírskota til skynsemi, heldnr
þarf það að verða „fínt“ að
reykja ekki? Yrði það vænlegra
til árangurs?
Þrándur í Götu