Alþýðublaðið - 27.03.1966, Blaðsíða 7

IEIKFÉLAG REYKJAVÍKUR
hafði síðastliðinn laugardag
sérstaka sýningu á Húsi Bernörðu
Alba til heiðurs Regínu Þórðar
dóttur leikkonu, en þann 24ða
apríl í vor verða 30 ár liðin frá
því hún lék í fyrsta sinni í Iðnó.
Slíkar heiðurssýningar vekja jafn
an athygli og mælast vel 'fyrir;
þær halda fram til sýnis list ein
stakra leikenda hverju sinni og
verða jafnframt til dæmis um þau
verk sem leikhúsin eru að vinna.
Hafa menn annars tekið eftir
því hvað leikkonur vorar hafa
verið aðsópsmiklar í vetur i leik
húsunum? Þjóðleikliúsið reið á
vaðið með Herdísi Þorvaldsdótt
ur í lilutverki Maggíar í Synda
falli Arthurs Millers; hún var hið
eina eftirminnilega í. þeirri sýn
ingu. Þessu næst kom frú Alving
Guðbjargar Þorbjarnardóttur sem
nú hefur fyrii- skemmstu bætt við
sig kerlingunni í Gullna hliðinu.
Og Helga Valtýsdóttir færðist í
fang sjálfa Mutter Courage
Breehts á jólunum. Þó allar þess
ar sýningar orkuðu tvímælis með
einu móti eða öðru verður leik
konunum sjálfum enganveginn gef
ið það að sök; þvert á móti vakti
frammistaða þeirra allra áhuga,
einatt við ónóga eða ófullnægjandi
leikstjórn. Hjá Leikfélagi Reykja
víkur hefur Regína Þórðardóttir
leyst hliðstætt verk af hendi í
vetur í sýnfngu sem er sérstæð fyr
ir það að hún er skipuð eintómum
konum; það sýnir merkilegan
styrk Leikfélagsins að það skuli
koma upp svo fullskipaðri sýningu
á Húsi Bernörðu Alba. Sambæri
lega tilraun gerði Þjóðleikhúsið
fyrir tveimur árum, að vísu með
sýnu veigaminna viðfangsefni.
Læðunum eftir Walentin Chorell
en tókst það til engrar sambæri
legrar hlítar. Það má að sjálf-
sögðu deila um skilning og aðferð
ir sýningaiúnnar, hvort henni auðn
aðist að koma verki Careia Lorca
réttilega til skila; það skal fús
lega játað að undirritaður hreifst
ekki af því við þessi kynni. Hvað
sem því líður var sýningin mjög
frambærileg, heilsteypt, hreinleg,
og það sem hæst bar var lýsing
Regínu Þórðardóttur á Bernörðu
Alba; þetta varð mér enn Ijósara
en fyrr við að sjá sýninguna upp
á nýtt á laugardaginn.
■ FYRRA heiðraði Leikfélag
Reykjavíkur tvo leikara af
elztu kynslóðinni í leikhúsinu, þá
Brynjólf Jóhannesson og Harald
Björnsson. Nú var röðin sem sagt
komin að kýnslóðinni í miðið,
þeirri er tók við Þjóðleikh. nýju
og hefur borið hita og þunga dags
ins þar síðan. Þar starfaði Regína
Þórðardóttir fyrstu tíu ár leikhúss
ins við góðan orðstír; þaðan eru
undirrituðum einkum hugstæðai
konur hennar þrjár í leikritum
Arthurs Millers, ekki elzt kona
sölumannsins í meistaraverki
iýlillers, sem er ein af
þeim leiksýningum sem mér urðu
áhrifamestar í æsku; þar held ég
að leikur Regínu hafi verið dæma
laust innilegur, nærfærinn, falleg
ur. Og ekki er vert að gleyma
kerlingunni með krúnginn, fyrsta
hlutverki hennar í Þjóðleikhúsinu;
sú lýsing hefur í mínu minni a.
m.k. með öllu samsamazt íslands
klukkunni svo að þær eru hvor
annarri óaðskiljanlegar síðan, Reg
ina Þórðardóttir og frú Arnæ Arn
æi. Þaðan kunna að liggja ein
hverjir leyniþræðir fram til
þriggja svipmikilla kvenlýsinga
hennar í Iðnó á seinustu árum þar
sem Bernarða Alba er síðust í
röðinni, allt mögnuð og merki
leg verk sem skera sig úr daglegu
brauði leikhúsanna með sírui
Regína Þórðardóttir heiðruð á starfsafmæli sínu í Iðnó.
Sjálfsagt er það enn eitt dæmi
um þann mikla og almenna leik
listaráhuga sem hér er nú, að nem
endur gagnfræðaskóla skuli ráð
ast í þvílíkt viðfangsefni; sýning
in var ætluð til skemmtunar á árs
hátíð skólans. En það sem á óvart
kom í sýningunni var leikni og
kunnátta hinna ungu leikenda,
heilsteyptur bragur sýningarinnar;
leikendurnir og leiðbeinandi
þeirra hafa sýnilega lagt sig alla
fram með alúð og furðumikilli
smekkvísi og líka náð umtalsverð
um árangri. Yitaskuld voru leik
endurnir misjafnlega kunnáttu-
samir, misjafnlega hæfileikum bún
ir, en margir léku með furðumik
illi kimni og þokka. Ég nefni til
þau tvö sem fóru með aðal
hlutverkin, Randvé Þorláksson
(Argan) og Rannveigu Jóhanns-
dóttur (Toinette) og Ingibjörgu Jó
hannsdóttur sem náði furðumikl
um svip á hlutverk Angelique; þau
hefðu öll sómt sér mætavel í sýn
ingu eldri og þroskaðri nemenda
þarna var að vænta, svo sem
Herranótt Menntaskólans.
Skólaleikjum nægir að sjálf-
sögðu að stytta nemendum. kenn
urum þeirra og vandamönnum
eina stund; til þeirra verða ekki
gerðar eðlilegar, listrænar kröfur.
Það er löngu reynt að klassískir
gleðileikir eru skólanemendum
lang-heppilegust og þroskavænleg
ust verkefni og gefa æskuþokka
þeirra og leikgleði bezt færi að
njóta sín. Hér sem slík viðfangsefni
eru sjaldgæf í leikhúsunum hefur
Herranótt haft sérstöðu og átt
markverðan hlut að leiklistarlíf
inu með því einu að halda uppi
nokkui*veginn reglubundnum sýn
ingum gleðileikja ár frá ári — þó
að vísu hefði mátt notfæra sér
hana til muna betur. En því virð
ist fara fjarri að forráðamenn
Menntaskólans geri sér grein fyrir
þessari sérstöðu né kunni að meta
hana. Það mátti m.a. ráða af þeim
ummælum Einars_ rektors Magnús
sonar, hér í blaðinu 19da marz,
að Menntaskólanum dygði ekki
minna en „eiga samkomusal með
600—700 sætum, auk leiksviðs,
sem sé heilt þjóðleikhús, sem yrði
notað í fáein skipti á ári, en væri
þó helmings of lítið til þess að
þar gæt; farið fram skólasetning
eða skólauppsögn“ til að haldið
Frá sýningu Réttarholtsskólans.
ramma bragði, sínu sálarlega raun
sæi.
Regína Þórðardóttir kaus að
hætta störfum í Þjóðleikhúsinu eft
ir tíu ár; það var að skilja á út
varpsviðtali við liana á dögunum
að þá hefði verið ásetningur henn
ar að hætta með öllu að leika.
Sá ásetningur tókst ekki betur
en raun ber vitni, sem belur fer
— og fyrir það staðfestuleysi var
henni þakkað með virktum í Iðnó
á laugardaginn, í þeirri vissu von
að enn eigi hún mikil verk óunnin
á sviðinu.
i SUNNUDAGINN var gafst
”mér kostur að horfa á dálitið
óvenjulega leiksýningu; það vori
nemendur Réttarholtsskóla
Reykjavík sem sýndu ímyndunar
veikina eftir Moliére undir stjórn
Hinriks Bjarnasonar kennara.
Úr sýningu Þjóðleikhússins á Gullna liliðinu.
yrði uppi skaplegri leikiistarstarf
semi innan veggja skólans.
lyjEÐAN beðið er eftir nýjupr
‘ieikritum Halldórs Laxness i
leikhúsunum báðum^ frumsýning
samtímis vonum vér, stytta þau
sér og öðrum stundir með göml
um kunningjum. Leikfélag Reykja
víkur frumsýndi á fimmtudaginn
upp á nýtt farsa Dario Fos, silf
urlampaleik; Gísla Halldórssonar
frá í fyrra; þar hafa nú orðið all
mikil mannaskipti í miðþættín
um sem skemmtilegastur var S
fyrri frumsýningu. Og Ævintýri á
gönguför gengur enn fullum fefc
um þar í Iðnó, komið á annað ár?
og með gerbreyttri lilutverkaskip
an frá í fyrra; Steindór Hjörleifa-
son er nú Skrifta-Hans, Gísli Hal!
dórsson Kranz, sem mér er sagfc
að veki báðir mikinn fögnuð. Ers.
ekki ætla ég mér að fara nú aíf
leggja neinn dóm á þessar sýning
ar — enda hef ég hvoruga séð 1
sinni nýju mynd.
Og Þjóðleikhúsið sýnir Gullná
hliðið. Þrátt fyrir dræmar undir
tektir í fyrstu skilst mér sýning
in hafi fengið meðbyr áhorfenda
og vaxandi aðsókn. Við þessu var
að búast: rótgrónar vinsældir
Gullna hliðsins láta ekki að sér
hæða. Trúlegt er að leikurinn
verðj eftirleiðis fasta-viðfangs-
efni leikhússins með nokkurra ára
fresti eins og Ævintýrið hefur ver
ið í Iðnó fram á þennan dag. En
það var verr farið að tækifæriff
skyldi ekki notað nii tii að tafcja
sviðsetningu leiksins til gagngesy
ar endurskoðunar samfara mam'ja
skiptum í aðalhlutverkunum, pg
afleitlega tækist ef hún yrði til pð
skapa Gullna hliðinu fast, varen
legt sýningarform um ófyrirsjá^n
lega framtíð. Svo mikið er víst jp
slíkri endurskoðun hefur hún frest
að um ein tiu ár.
- . f’ V'
AULLNA HLIÐIÐ er einnig ný
v komið út í nýrri útgáfu, snyrii
Iegri bók (Helgafell 1966, 208 bis ):
með formála eftir Matthías Jóhartn >
essen. Ekki verðúr sagt, því mi£;
Framhald á 15. síðu.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 27. marz 1966 f Kh