Alþýðublaðið - 27.03.1966, Blaðsíða 15

Leikspjall
Framhald af 7. síðu.
formála eftir Matthías Johannes
sen. Ekki verður sagt, því mið
ur, að þar sé fitjað upp á neinum
nýjum skilningi eða* skoðun
Gullna' hliðsins; Matthías lætur
sér nægja að bollaleggja um
nieinta samsvörun kerlingar, og
þar með leiksins í heild, við „þjóð
arsálina". Verður margt æði-unH
arlegt í þeim hugrenningum, en
vttyfir tekur þó þegar Matthías
fer að bera saman Gullna hliðið
og' Divina eomedia Dantes: ,,Mun
urinn á viðhorfum og sýnum þess
ara tveggja verka" segir hann.
,,mundi vera eitthvað svipaður og
nntnurinn t.d. á fslandi og Banda
ríkiunum f dag. Dante fjallar um
auðugt meeinlánd. Davíð Stefáns
son um fátækt evland á hjara ver
aldar. Samt er vmdirstaðan hin
sama."
Undirstaða er að vísu- alls ekki
hin sama; samanburður af þessu
tagi kemttr ekki tii álita. En þessi
fákæni samiöfntiðnr kann að vera
til marks vtm bað vanmat sem
mönnum hættir f seinni tíð til
að leggia á verk Davíðs Stefáns
sonar; þeim er svo mikið í mun
að finna „alvöru", „speki“ í verk
um hans að beim sést yfir sjálf
an eðlisbokka beirra, töfra nváls
ins og kveðandinnar, lvinnar ó
menguðu tilfinningúar skáldsins.
Uað sem er fróðlegast um
Dávíð Stefánsson í Gullna
lvliðinu er órvinnsla lvans
úr efnivið sínum til leiksins. —
hitt má svo ligg.ia milli hluta
livort sé „sannari albvðulýsing"
þjóðsagan siálf eða leikrit Davíðs.
En Matthías Johannessen víkvvr
ekki nema lausleea að þessu efni
og bollaleggingar hans um „hvers
dagslegt" og „unnhafið" tungutak
leiksins ná væeast sagt næsta
skammt. Málfæri leiksins kann að
vera „hversdagslegt" að því leyti
að það er að mestu einfalt, náttúr
legt íslenzkt mál, albóðumál svo
kallað; hinsvegar eru bar innskot
af meira og minna skopstældu
lærðra manna og euðfræðimáli.
Fróðlegra. og barfleera. hefði ver
ið ef útgefandi hefði revnt til að
kanna nánar þetta málfar, meta
það. benda, á bær fvrirmyndir
Sem höfundur notar o.s.frv.
Það er að sjálfsögðu rétt að
lýsing kerlingarinnar sé hugleikn
Ust Davíð; leikurinn gerist, sem
kunnugt er, allur í hvvgskoti henn
ar. Þar með er ekkert sagt um
lveimildargildi leiksins um hugsun
arhátt íslenzkrar albvðu á fyrri
tíð: en fróðlegt hefði verið að at
huga hvaða efnivið Davvð notj og
livað sé hans eigið f iýsingu kerl
3ngar þar sem vikið er frá þjóð
sögunni. En það virðist, fljótt á
litið a.m.k., fjarstæða að óvinur
Davíðs í Gullna hliðinu sé „ís-
lenzk útgáfa Myrkrahöfðingjans",
„sá Óvinur sem íslenzk alþýða
þekkti og óttaðist," eins og Matt
hías segir. Þvert á móti virðist
hann einmitt víkia lenest frá þjóð
sögulegum efnivið sínum í lýs-
ingu Óvinarins; hann er í staðinn
ættaður beint úr æskul.ióðum Dav
íðs sjálfs. Athugun á þessu efni
lvofði verið forvitnilegri en hátíð
legar bollaleggingar um „guð-
fræði“ Davíðs Stefánssonar —
sem kannski hefði reyndar upp
lýstst í leiðinni.
í*ULLNA HLIÐIÐ verður eng
''anveginn talið með hinum
meiriháttar verkum Davíðs Stef
ánssonar; og þaðan af síður að
hann taki þar upp „merki skálda
eins og Jóhanns Sigurjónssonar
og Guðm. Kambans“ eða að ,,ís-
lenzk leikritagerð vinni með því
nýjan og minnisstæðian «sigur.“
Það er dæmigert eftirleguverk. En
ieikritið er engu að síður skemmti
legt og þokkafullt verk, og það hef
ur sannað gildi sitt á íslenzku leik
sviði; það stendur í góðu gildi
við hliðina á ljóðum Davíðs, og
verður varla metið réttilega nema
í samhengi alls skáldverks hans.
Undanfarið hefur verið állmikill
áhugi á minningu Davíðs — með
víðtækri fjársöfnun, húsakaupum,
bókagerð o.s.frv. En hliðstæður á
hugi virðist enn ekki hafa komið
fram á sjálfu verki hans, sem þó
er það sem máli skiptir; athyglin
beinist að manninum og ævi hans,
fremur en skáldinu og list hans,
En maklegt væri að við eignuð
umst, meðan enn er tækifæri til
þess, ævhvsingu þjóðskáldsins eft
ir samtíðarmann sem ennfremur
Ieitaðist við hlutlægt mat á skáld
skap hans og stöðu í bókmenntun
um. — Ó.J.
Ferðafélagið
Vvamhald af 2. siðu
daga og er brottför frá Reykja
vík á mánudögum og komið heim
aftur úr skemmri ferðunum á
laugardagskvöldum en á sunnu
dagskvöldum úr þeim lengri. Þá
verður einnig farið í skíðaferðir
inn í Kerlingarfjöll um helgar.
Lagt verður af stað á laugardög
um upp úr hádegi og komið aftur
á sunnudagskvöldum.
Sigurður Jóhannsson vegamála
stjóri er formaður FÍ, en varafor
seti Sigurður Þórarinsson jarð-
fræðingur. Auk þeirra er 10 menn
í stjórn.
Skrifstofa félagsins er að Öldu
götu 3 á fyrstu hæð og símar eru
19533 og 11798. Ferðamannahóp
um sem óska eftir gistingu í sælu
húsum félagsins er ráðlagt að
leita þar um leyfis með góðum
fyrirvara.
Guðién Sfyrkársson,
Hafnarfitræti 22. sími 18354.
hæstaréttarlögniaður.
Málaflútningsskrifstofa.
Blaðburður
ALÞÝDUBLAÐIÐ vantar
blaðburðarfólk í eftirtal-
in hverfi:
MIÐ RÆR.
Bergþórugata
Kleppsholt
HRINGBRAUT
Talið strax við afgreiðsl-
una. Sími 14900.
Kínverjar
Framhald af 2. siðu.
ingum í heiminum og umkringja
Kína.
Auk vaxandi einangrunar og af
syarsins við boði sovézku komm
únistaflokksins má dæma fyrirætl
anir Kinverja á nokkrum áþreifan
legum upplýsingum um atburði í
Kína. Allt bendir til þess að Kín
verjar búi sig undir styrjöld. En
enn er ekki ljóst hvort um varnar
ráðstafanir er að ræða eða hvort
Kínverjar búi sig undir árásar
styrjöld.
Kínverskir verkfræðingar og
hernaðarráðunautar eru þegar að
starfi i Norður-Vietnam, að sögn
leyniþjónustustarfsmanna. Þeir
kunna að vera þar annað hvort
til þess að koma samgöngum í
lag eftir loftárásir Bandaríkja-
manna og til þess að auka vamar
mátt Norður- Víetnammanna, en
skvringin á dvöl þeirra getur
einnig verið að þeir séu að búa
í liaginn fyrir íhlutun Kínverja
í Víetnamstríðinu.
Samtímis herma fréttir, að aldr
ei áður hafi verið lögð eins mik
it áherzla á að bæta járnbrautar
samgöngur, þjóðvegi og flugvelli
< Suður-Kína og rú. Miklum korn
birgðum er safnað saman og mik
iilav aukningar er vart á innflutn
ingi vara, sem mikilvægar eru á
stríðstfmum.
Kunuugir telia. að Kínverjar
gpti ekk{ vænzt stuðnings annarra
tn'furlegur og bornaftarmáttur
■R an dariki anna. Ki arn orkuvoon
Kíuveriar eru aðeins á frumst.igi
Kínveriar eru umkringdir neti
handarískra herstöðva. Allar bess
an staðrevndir mæla gegn bví. að
TTínverjar grípi inn í Vietnam
stríðið. (UPI).
■^iScinn
Framhald »f °
þáttur undir nafninu Líf og heilsa.
Ófeigur J. Ófeigsson læknir stjórn
ar honum. Fyrsta greinin fjallar
um Erfðir og val föður eða móð
ur að barni sínu.
í opnu blaðsins er myndafrá
sögn af vinnubrögðum Halldórs
Laxness á fjórum heilum síðum.
Þær eru prentaðar á vandaðan (
nappír og gefa skemmtiiega mynd j
af skáldinu. Þáttur þessi verður
í blaðinu hvenær sem tilefnl gefst
til.
Af öðru efni blaðsins má nefna
heims. í Húsmæðrakennaraskóla
tslands eftir Steinunni S. Briem.
Greinin er prýdd fjölda mynda.
Þá er þýdd grein. sem nefnist
Er liugsanaflutningur vísindaleg
staðreynd. Önnur þvdd grein um
mann sem hrökk ellefu sinnum
uoo af, en reis jafnoft udp frá
dauðum, stutt framhaldssaga eftir
Agaöthu Christie. Jón Helgason
skrifar sendibréf úr fortiðinni,
forvitnilega grein og auk þess eru
fast.ir þættir.
Ritstjóri Fálkans er nú Sig
valdi Hjálmarsson, sem lesendum
er að góðu kunnur. Hann er í
hópi reyndustu blaðamanna hér
á landi, var lengi fréttastjóri A1
bvðublaðsins og um skeið ritstjóri
Úrvals. Aðrir starfsmenn ritstjór11
. ar eru Rúnar Gunnarsson og Stein
unn S. Briem.
j Vommúnistalanda { átökum. er
boir koma siálfir til leiðnr. Hern
að-'rmáttur Kínveria er ekki eins
Kópavogur
Vaníar barn til að bera út blaðið á
DIGRANESVEG ?
</
)
AlþýðubSaðið. \
')
—-----------------------------------)
I
RÖSKUR SENDILL
Óskast til innheimtustarfa
strax
Alþýðublaðið
AI þýoufl okks fél ag
Kópavogs
heldur
almennan félagsfund
í Alþýðuhúsinu Auðbrekku 50, í dag,
sunnudaginn 27. marz, kl. 2 e.h,
Fundarefni:
1. Tillögur uppstillingamefndar til bæjar-
st j ómarkosninga.
2. Bæjarmálefni.
Stjórnin.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 27. marz 1966 15 ’