Alþýðublaðið - 29.03.1966, Blaðsíða 6

„Það
rignir
þegar
góður
maður
deyr”

.
f'ís oV ;
■! *<>••

i m
ENGIR morðingjar í sögunni
hafa fengiS 'jajn ástundunarsaman
ævisöguritara og Truman Capote.
Vegna bókar hans, Me'ð köldu
blóði, og kvikmyndarinnar, sem
gerð veróur um hana, munu Ric-
hard Hickock og Perry Smith
verða kunnir milljónum manna.
Richard E. Hickock,
Hin faglega sálgreining hans á
þessum jafnvaegislausu mönnum
er einhver sú athyglisverðasta í
sögu sagnalistarinnar.
Skömmu eftir handtöku þeirra,
fékk Capote leyfi til að heimsækja
þá einn síns liðs í fangaklefum
þeirra. Um þær mundir gat hvorki
honum né þeim komið til hugar,
að þessar heimsóknir héldust
næstu sex árin, og að í lok þeirra
mundu morðingjarnir tveir og rit-
höfundurinn þekkja hver annan
betur en þeir höfðu þekkt nokk-
urn annan á ævi sinni.
Fyrir Capote var það einstök
en erfið reynsla, að eiga langar
og einlægar samræður við þessa
ungu afbrotamenn.
Hickoek tók honum vel þegar í
upphafi, en Smith var ónotalegur
og allt að því hættulegur fyrstu
tvo mánuðina.
Capote lýsir þannig breyting-
unni, sem síðar var á Smith: —
Skyndilega sagði hann, — kann-
TVesr spiiitir og afvegaleiddir ung-
ir menn myrtu fjögurra rnanna fföl-
skyidu í C^ar^abæ í Kansas. Hinn frá
bæri rithöfundur, Truman Capote,
eycldi sex árum til þess aS kynnast
■fc íbijum hans - og morðingj-
u ntm. Á þeim sex árum samdi hann
metsöluhékina, IVIEÐ KÖLDU
BLÚBU
Rithöfundurinn Truman Capote til vinstri ásamt Perry Smith, morðingjanum, sem las heimspeki.
ski er það satt, kannski þú hafir
raunverulega áhuga á mér sem
manni — kannski vilt þú alls ekki
skrifa bók til að græða á mér.
— Upp frá því var hann sam-
vinnuþýður. Þeir voru báðir mjög
heiðarlegir gagnvart mér, og það
var ég einnig gagnvart þeim.
Öll þessi ár yfirheyrslu, dóms-
og áfrýjunar — til Hæstaréttar og
til baka aftur — voru þessir þrír
menn samari öllum stundum, sem
færi gafst. '
Þegar Smith og Hiekock voru
fluttir í deiíd hinna dauðadæmdu
í ríkisfangelsinu Kansas, 400 míl-
ur í burtu, | heimsótti hann þá
þangað.
Á þessunl Ijóta cg ógnvekjandi
stað jók hann ekki aðeins við
djúptæka þjekkingu sína á þeim
heldur kynntist hann einnig „vin-
um” þeirra S— samföngunum, sem
biðu aftökunnar mánuðum og ár-
um saman. ;Allir þeir, sem voru
í fangelsinú á sama tíma, koma
fram í bók ,Capotes.
Á milli heimsókna skrifuðust
þeir stöðugt; á. Báðir máttu skrifa
tvö bréf á viku, og þeir skrifuðu
næstum alltaf Capote. Einstaka
sintium skrifaði Dick, að hann
fengi ekki bréf frá sér næsta
fimmtudag, .þar sem hann yrði að
skrifa bróður sínum.
Báðir fóru þeir þess á leit við
Capote, að hann sendi þeim bæk-
ur, sem hann og gerði.
Smith fékk sig aldrei fullsaddan
af höfundum eins og Thoreau,
amerískum 19. aldar rithöfundi, og
Santayana, ameríska skáldinu og
heimspekingnum.
Þarfir Hickocks voru annars eðl-
is. — Hann fékk mig til að þræða
skuggalegar bóksölur í leit að vasa-
bókum, sem fjölluðu um soraleg-
ustu kynferðisglæpi, segir Capote.
— Hann hafði verið góður vél-
virki, og hann bað mig líka að
útvega sér áskrift að tímariti, sem
heitir Motor Trend.
Aftökuherbergi ríkisfangelsins
er stórt og óþrifalegt geymsluher
bergi fullt af timbri.
Þegar maður er leiddur þangað
til hengingar, segja hinir fangarn-
ir, að hann hafi „farið í heimsókn
í vöruhúsið.”
Smith og Hickock fóru í sína
heimsókn í vöruhúsið eftir mið-
nætti hinn 14. apríl 1965. Öll úr-
ræði höfðu verið reynd. Undan-
komuleið fannst engin. Hér átti
þessu að ljúka.
Það var ömurleg nótt. Hellirign-
ing. Wicks lögreglustjóri, sem var
viðstaddur heyrði menn hvíslast á:
Það rignir, ; þegar góður maður
deyr, sagði einn. — Já, en góði
maðurinn dó fyrir fimm árum,
hvíslaði annar. Hann átti við Her-
bert Clutter, bóndann, sem var
mvrtur.
Stóra herbergið var illa lýst og
snörurnar héngu niður úr tveimur
bjálkum, sem lágu í kross.
Þeir, sem urðu að vera við-
staddir, ráfuðu vandræðalega um
í skugganum.
Þeirra á meðal var Capote. —
Þessi litli, föli maður virtist mjög
miður sín. Morðingjarnir höfðu
beðið hann um að koma.
— Það var hræðileg ákvörðun,
sem ég varð að taka, sagði Ca-
pote. Svo'sannarlega vildi ég ekki
fara, en fyrst Dick og Perry ósk-
uðu eftir mér, þá var það löglegt,
og ég varð að fara.
— Ég sá þá fyrst í svokölluðu
biðherbergi, þar sem þeim var
borin síðasta máltíðin, sem óþarft
er að geta, að þeir snæddu ekki.
— Því næst voru þeir vafðir í
leðurbrynju. Eftir það varð ég að
halda fyrir þá á sígarettunum, svo
þeir gætu reykt.
— Þeir skulfu, ekki af ótta, held-
ur taugaóstyrk. Perry talaði um
Thoreau, og spurði hvort ég tryði
þessu eða hinu. Hann bað mig að
gæta þess, að ég fengi allar eigur
h'ans, sem hann hafði ánafnað
Framhald á 15. síðu
Endalokin-tveir legsteinar í fangelsis-
KHsmrEfáS ppifr<v’ri WAKD ’"’■
' HfCKOCK , SMI’JH
...■; 6, iTSj •>, OCT.PV.Wkfi •
.« < .ViMRIIU 14.1965
í-’.VÍ', .
kirkjugarði, sem Truman Capote reisti
0 29. marz 1966 - ALÞYÐUBLAÐIÐ