Alþýðublaðið - 30.08.1966, Síða 7

Minnkandi hagvöxt-
ur bróunarlanda
Orsakir
hennar og
lækning
Ég heimsótti vini nn'na í sumar
bústaðinn einhverja helgina. Son
ur þeirra, 16 ára sláni, sat við
litlaskatts-borðið og teygði úr öll
um skönkum þegar móðir hans
bað hann að halda á diskinum
sínum fram í eldhúsið. Ó, ég get
það ekki. ég er svo þreyttur. Að
5 mínútum liðnum var hann kom-
inn í fótbolta niðri á ströndinni
og hamaðist í honum klukku-
timum saman. Við fullorðna fólk-
ið hlæjum að þessum fáránleika,
en mörg erum við sek um sama
herbragðið sömu vanþroska hegð-
unina. Sannleikurinn er sá: ég er
svo þreyttur, er einhver algeng-
asta setning, sem læknar heyra
fólkið segja dag eftir dag. Ein-
hver endalaus þreyta virðist þjá
milljónir manna, jafnvel þijr sem
ekkert ber vott um líkamlega van
heilsu eða of litla hvíld. Þarna er
manneskjan sem er þreytt um leið
og hún skreiðist úr rúminu á
morgnana og vinnur verk sín með
hangandi hendi og hengslast tím
unum saman vegna þess að ég er
of þreytt til að fara og vinna og
sama gildir um húsfreyjuna, sem
aetlar að þrífa húsið og gerir það
ekki. Ég hef ekki þrek til þess.
En svo kemur maðurinn, sem hef
ur ósköpin öll að gera og ætti
sennilega að fara snemma í rúmið
til að ná úr sér þreytunni en
finnst hann ekki þurfa þess. Sönn
þreyta er eðlilegt fyrirbæri eftir
strangar a:fingar, erfiða vinnu eða
veikindi, svo sem blóðlevsi eða
skjaldkirtilssjúkdóma, en stöðug
langvarandi þreyta er langoftast
andlegs eðlis hjá þeim sem um
hana kvarta. Höfuð ástæða henn
ar er leiðindi.
Menning nútímans, sem á að
taka fram öllu, er sagan 'greinír,
og veitir meiri lífsþægindi en
nokkurn tíma hafa þekkzt hefur
skapað kynslóð af hundleiðu og
hálfsljóu fólki. Við leitum uppi
skemmtanir en okkur leiðast þær
jafnvel stórkostlegar leiksýningar
fá þá útreið að fólkið gengur út
löngu áður en tjaldið fellur. Við
sitjum frammi fyrir sjónvarpstæk
inu, sjáum þar kappleiki, sýningar
og kvikmyndir, en vitum bó eigin
lega ekkert á hvað við vorum að
horfa.
Við lilaupum á hundavaði án
nokkurs takmarks gegnum blöð og
tímarit. Þegar við segjum: „ég er
þréyttur“, er sannleikurinn sá, að
við erum þreytt á því sem við
höfum, þreytt á sjálfum okkur og
lífinu sem við lifum.
Grein sú, er hér birtist
er eftir lækni að nafni Harry
J. Johnson. Hún birtist upp
runalega í tímaritinu Lift
Extension, en stytt þýðing
liennar birtist í síðasta hefti
tímarits Krabbameinsfélags
íslands, Fréttir um heilbrigð
ismál.
Nýlega kom maður til mín yfir
kominn af þreytu. Rannsókn sýndi
að hann var líkamlega vel á sig
lcominn. Hann var hundþreyttur
frá því að hann dragnaðist fram
úr á morgnana. Ég komst að því
að hann hafði stofnað eða komið
upp ágætu fyrirtæki selt það
með ágætum hagnaði og hafði
nú öruggar lífstíðar tekjur sem
ráðunautur. Hann var aðeins 45
ára og í hamingjusömu hjóna-
bandi. Þegar ég sagði, að flestir
myndu öfunda hann, hreytti hann
út úr sér: ,,Nei.“ Ég spurði hvort
annað starf myndi falla honum
betur. Þá ljómuðu augu hans i
fyrsta sinn og hann jós út hug
myndum sínum varðandi ný við
fangsefni, Niðurstaðan varð sú að
hann stofnaði nýtt fyrirtæki.
Hann símaði til mín G mánuðum
seinna. Ég vinn eins og þræll,
meira en nokkru sinni fyrr,“ sagði
hann, „og ennþá hef ég ekki hug
mynd um hvort þetta muni nokk
urn tíma borga sig eða gefa
nokkuð í aðra hönd.“ „Það lilýt
ur að vera hreinasta drep“,
sagði ég. „Þvaður,“ sagði hann,
„ég finn aldrei til þreytu fram
ar.“ Það er deginum ljósara að
þennan mann vantaði ekkert ann
að en ný baráttumál til að losna
við sína uppgerðarþreytu.
Bókhaldari kom til mín og
kvartaði um þreytu. Hann var
löngu orðinn útfarinn í hiau til-
breytingarlausa starfi sínu. Þegar
ég stakk upp á að hann fvndi sér
einhver áhugamál komst hann all
ur í uppnám. Hann sagðist hafa
fjöldann allan af áhugamálum
fleiri en hann gæti sinnt. Ég hef
áhuga á erlendum málum, hljóm
leikum og mig mundi langa til að
læra tafl ef tíminn leyfði. , Reynd
u,ð þér að -gefa yður tíma til ein-
hvers af þessu sl. ár?“ spurði ég.
Loks viðurkenndi hann að eigin-
lega hefði hann aldréi komizt
lengra en að hugsa um þessi svo
kölluðu áhugamál sín og var þeg
ar til kastanna kom ekki viss um
að hann nennti að fylgja neinu
þeirra eftir.
Fjöldi fólks nú á dögum lætur
blekkjast af ótal tækifærum, sem
því bjóðast til að þroska sig,
fræðslunámskeið fyrir fullorðna, ^
útiíþróttir, upplestur. .málfundir.
Allt er þetta látið líta út sem ein
falt og áreynslulaust, en athugun
sýnir að það kostar talsverða fyrir
höfn og áreynslu. Árangurinn
verður sá, að margir láta athafn-
irnar sitja á hakanum og ganga
með endalausar sjálfsásakanir
vegna þess að þeir. koma sér
aldrei almennilega af stað. Kór-
ónan á öllu saman verður svo lam
andi þreyta. Láttu aldrei tæla
þig út í tómstundastörf, ef þú
vilt frekar fara í gönguferðir en
Framhald á 15. síffu.
Hagvöxtur þróunarlandanna í
neild hefur mimxkað fyrri hlu ,a
þessa árs, segir í skýrslu IJNCTAD
ráðs, sem fjallar á vegum Sam
einuðu þjóðanna um utanríkis-
verzlun og þróunarmál.
Ástæðurnar fyrir því að efna
hagslegar framfarir þessara landa
hafa verið minni en vonir stóðu
til, eru höfuðefni þessarar skýrslu
sem fjallar um áhrif þau, er til
lögurnar frá vérzlunar- og þróun
arráðsteflnunni 1964 liafa haft.
í skýrslunni eru könnuð nokk
ur hinna ytri afla, sem geta hafa
átt þátt í að hægja á hagþróun
inni í þróunarlöndunum.: Alþjóð
legt fjármagn er af skornum
skammti og innflutningur þróun
arlandanna heldur smám saman
áfram að vaxa. í skýrslunni seg
ir einnig, að leggja þurfi mikla
áherzlan á að nýta auðlindir þess
ara landa.
Áliyggjurnar, sem koma fram
í skýrslunni, stafa af því, að
þjóðarframleiðsla þróunarland-
anna jókst rúmlega um 4% á ári
fyrstu fjögur árin á þessum ára
tug, og er sá vöxtur miklu minni
en lágmarkskrafan um 5% vöxt
á ári.
Af hinum 47 löndunr, sem töl
ur eru til frá, höfðu 30 minna
en 5% aukningu þjóðarframleiðsl
u, og aðeins 17 lönd náðu eða
komust yfir 5% markið.
Enn betur kemur í ljós, hve
hörmulega lágar þessar tölur eru
ef vöxtur þjóðarframleiðslunnar.
er miðaður við hvern íbúa. Á
þessum fjórum árum jókst þjóð
arframleiðslan þannig reiknuð að
eins um 1,5% hjá þróunarlöndun
um en um 4% hjá iðnaðarlönd
unum.
4,1% síðari helming hans og áfranj
niður í 4% fyrra helming sjöuiida
tugsins.
Síðan 1961 hefur f jármaignsflutn
ingur frá iðnaðarlöndunum til þró
unarlandanna ekki aukizt og það
hefur haft áhrif á fjármagnsstöð^
þróunarlandanna út á við. Síðarl
hluta siötta áratugsins jókst fjár
magnsstraumurinn um 300 milljón
ir dollara á ári, en síðan 1961 héf
ur hann staðið kyrr í 8 milljörð
um do'iara á ári, brátt fyrir vax
andi þjóðarframleiðslu iðKaðaiy
landanna. Mörg iðnaðarlönd erá
enn langt frá því takmarki Sap
einuðu þ.ióðanna að leggia 1%
þiQðarframleíðslu sinnar til þróun
arhiálnar, og lánaskilyrðin fara
jafnframt stöðugt harðnandi.
Viðskiptaýöfnuðurinn varff
neikvæffur.
Árið 1960 fluttu þróunarlönd
in inn fyrir 2.7 milljarða dollara
meira en þau fluttu út fyrir. Hinn
árlegi vöxtur innflutninesins hef
ur samt minnkað úr 5.1% fvrra
helming sjötta tugs aldarinnar í
Skuldabvrffin.
Öhnur bunevæg ástæða fvrir
vaxandi skuldasöfnun bróunarlanr*
anna em hin stöðuet hækkanrti
vaviaziöld. Albióðnhankinn hefnx-
reiknað út, að rikislán eða rík’S
trveeð lán til lanes t-'ir.a, sem
brnu’iiarlöndin hafa tekið. hafi
n"mið 9 milliörð’uri dollpra ár'ð
1 Q<x4. F.f vmsar afirar
fplöpr r»nm 33
mihíövfVnm drVnara pri?i 1Qö4.
Kocfnn?Snr hrAnnarlonrlpnuq vi^
hooQÍ lán Tiam 4 Tru'niörftnm hr
ár*i<f 1004 ort pr hð?? pVV? mírui^
pn 1?^£> nf m’ncrcfn'Vium 1
anna on ■trpr oAoínq árí^S 1Í
öQ F.r nú j’píVnaft p?? vf f
hólm’ncmr f í ^rrnatfnccjf rqnrocín <*
hr<Arim,or1’Qnöonmi fiðrorf i f
ereiðslur skuida. vaxta og arðs.
KOPARPÍPUR og
RENNILOKAR
FITTINGS
OFNAKRANAR
TENGIKRANAR
SLÖNGUKRANAR
BLÖNDUNARTÆKI
Burstafell
byggingavöruverzlun
Réttarholtsveg 3.
Sími 3 88 40.
Merki fyrir I
Varúð á vegum
Fyrir nokkru efndu Landssétni
tökin Varúð á vegum til hugmyn^
samkeppni um merki fyrír s
tökin.
Alls bárust á annað hundri
hugmyndir frá 26 höfundum
ist undir fuilu nafni, eða dulneftii
og voru margar þeirra mjög jat
hyglisverðar.
Stjórn. VÁV ákvað að lokum
verðlauna hugmynd merkta „Ö
maður“ sem var útfærð á tvo ve;
„Tillaga nr. 1. Félagsmerk
þrír auðir þríhyrningar, gul
grunnur, svartir stafir VÁV Ljin
ferðarmerkin A-10 Varúð, önn n
hætta, og A-4 hi'cttkylda, ihifó
til grundvallar."
„Tillaga nr. 2. Félagsmerkið
bréfsefni L*andssamtakanna.
laga nr. 1 felld inn á „Eylancjt I
hv’'ta“ á bláum hringfleti.“
Ökumaður reyndist vera Iía i;
es Þ. Hafstein Skeiðarvogi 113
Rcykjavík og hlaut hann vc rð
launin, sem heitið var 20 þúsu
krónur
AuySýsið í Áiþýðublaðinu
&uglýsinga$íminn 14906
30. ágúst 1966 ~ ALÞÝÐUBLAÐIÐ J
-