Alþýðublaðið - 25.05.1921, Blaðsíða 1

Alþýðublaðið
Gefíð át af Alþýduflokkaum.
1921
Miðvikudaginn 25. tmaí.
1*6, tölnbl.
Rafmag’nsstöðin tilbúin.
Er aðeins litill hiuti bæjarbúa nýtur rafmagnsins.
Rafmagrnstöðm cr oú að verða
tilbúin, og rafmagnið fer brátt að
„renna í stríðum straumum* urn
raftaugarnar í öllum götum. Þessi
margþráða og margumtalaða um-
bót, draumurinn sem marga hefir
dreymt undanfurin ár, er að kom
ast ( framkvæmd í raun og veru.
Reykjavíkurbær er að taka raf-
magnið í þjónustu sína. Uppá
stunga Frímanns B. Arngrímsson
ar er framkvæmd 25 árum eftir
að skammsýn stjórn þessa bæjar
hafnaði tilboði hans um raflýsing
bæjarins. Hverju skyldi bærinn
hafa tapað á skammsýni þeirra
íhaldsmanna, sem þá fóru með
mál bæjarins?
En er þá að ræða um nokkura
verulega endurbót? Fá allir raf
magn sem þurfa? Verða ekki þeir
íátækustu útundan, eins og venju-
lega ( núverandi þjóðféiagi — auð-
valdsþjóðfélaginu.
Vafalaust er hér um allmikla
endurbót að ræða, enda þótt langt
sé frá því, að eins vel hafi verið
notaðar Elliðaárnar og mátt hefði,
og aflið er vissulega alt of dýrt
og verður dýrara fyrir þá sök, að
ekki er réttilega farið að, að öllu
iejrti.
Það hefir áður verið bent á það
hér í blaðinu, hver nauðsyn væri
á því, að bærinn annaðist sjálfur
innlagningu raftauga í húsin. Að
öllum væri gert að skyldu að nota
rafmagnið. Þetta hefir líka verið
til umræðu í bæjarstjórn, en ekki
komist í framkvæmd fyrir þá sök,
að sögn, að ekki hefir fengist það
fé lánað, sem þurfti til að leggja
inn taugarnar. Bankarnir geta lán-
að tugi miljóna í allskonar skamm-
arlegt brask, sem eyðileggur at-
vinnuvegi landsins, en þeir geta
ekki lánað Reykjavíkurbæ r/z mii-
jón til þess að tæringarveikin og
aðrir kviilar réni ögn í bænum —
kannske vegna þess, að þar er
um heill alþýðunnar að ræða —
ekki sárfárra auðmaena?
Hver verður þá afleiðingin af
því, að bærinn leggur ekki raf-
taugarnar inn sjálfurl Hún er auð
sæ. Og er þegar íarin að sýna
sig. Fjöldi fátækra manna býr í
lélegustu hýbýlum bæjarins. Þröng-
um kjallaralbúðum eða dimmum
bakhýsum. Sumir eiga húskrýli
sjálfír, en ðestir leigja hjá öðrum.
Hvorugir geta veitt sér þau þæg-
indi sem rafmagninu fylgja. Þeir
fyrnefndu vegna þess, að þeir hafa
ekki handbært fé til þess að Ieggja
í þann mikla kostnað, sem inn-
lagning raftauga hefir í för með
sér. Og þeir síðarnefndu vegna
þess, að þeir hafa ekki heldur
handbært fé, en húseigendurnir
vilja á hinn bóginn ekki ieggja í
þann kostnað, sem af isaíagningu
stafar. Hér eru auðsæ vandræði.
Einmitt þeir sem búa £ verstu
ibúðunum þyrftu fyrst af ölium
að geta notið rafmagnsins. Þeim
er það nauðsynlegt heilsunnar
vegna.
Þetta, sem hér er sagt, er stað-
reynd sem ekki verður hrakin, og
henni fylgja þau Hkindi, að raf-
magnið verði bænum miklu dýr-
ara en ella. Því búast má við þv(,
sð ekki verði með þessu lagí not-
að svipað því alt það magn, sem
stöðin hefir að bjóða, Og.þó svo
nú væri að hægt væii að koma
út öllu aflinu, þá er það aiveg
óverjandi fyrirkomulag, að láta
megiaþorra verkalýðs hér í bæn-
um gjalda þess, að hann hefir ekki
handbært fé. Bæjarféiagið er til
orðið fyrir heildina, en ekki fyrir
einstaka, örfáa menn. Almennlng-
ur á heimtingu á því, að fyrirtæki
sem bærinn ræðst i koon að til
ætluðum notum fyrir heildina, ann-
ars ætti ekki að ráðast í þ?.u.
Þessu verður að kippa f iag.
Bæjarstjérnin og borgarstjóri
verða að getra eina tilra-un eaa tiff
þess, að útvega fé það sem þarf
til þess að leggja taugar inm íi
þau hús, scnt eftir er að leggfct
inn í. E® það mn vera meiri-
hluti húsa i bæaum. Og að þessw
verður að vinda hráðan bug. Þörf
almenning& kallar.
€rleal siaiskeyii.
Khöfrn, 24. maí.
Vpf-fil«MesínmáIin.
Frá París- er s(mað„ að Frakk-
land setji fraan nýja uppástungw
( Upp SchlesíumálnnuHffi á ba»ös>
mannafundr í Bouiogae.
Frá London er s(mað, að ráðu-
neytið haf; samþykt í gær a@
senda 4 hersveitir frá Rhurhérar-
inu til Upp Schlesíu.
E®8e»,
sendiherra Þjéðverja t Haag, œ
orðinn utanrfkisráðherra, að þvá
er Berlinarfregn segtr.
Uppreisf í Egypfnlnnði.
Lundúffiafiregn. hermir, að up?>
reist mikil sé hafia i Álexandrlv
og Cairc. Aðaíástæðan sú, að
vinstrimesn setja síg á raótit
sendingu nefndar þeirrar, er send
var til Lundúma til bess að sernfa
við stjórnina,
Jolsivik-prftjessoriBi1.
Edvard Bnll próíessor í Krist-
janíu er eimts af hteilsta formæ-
endum Bollliiýísmaas í Noregí.
Þess vegna er han>a aí sumum
nefndur „Bþlsisevik prófessorinn".
í aprilmánuði var hasn staddur í
Höfa og feéSt þá fyrtriestur uta-
BolshevisrraffiE, bæði á stádente--