Alþýðublaðið - 25.05.1921, Blaðsíða 2

3
ALÞYÐUBLA ÐIÐ
fundi og í féíagi handiðaamanaa.
Dönsku blödin hafa mörg gert
prófessorinn og fyrirlestur hans
að umtalsefni. Þau segja það, að
Edvard Bull sé góðlátlegur og
íremur glæsilegur maður og hafi
yfirleytt ólíkt útlit því, sem menn
búist við hjá Bolshevikum. Skríti
leg, klausa, en hún keraur til af
því, að dönsku auðvaissblöðin
hafa undanfarið gert alt sem þau
hafa getað til þess að sverta
Bolshevika í augum manna og
tekið til hinna heimskulegustu
ráða í því skyni, eins og t, d.
þess, að telja mönnum trú um,
að þeir séu eitthvað verri og aga-
legri en aðrir menn. Að vísu
getur slík heiraska varla gengið
fram af Reykvíkingum, sem hafa
átt kost á því að lesa suraar
greinarnar, sem Morgunblaðið
hefir flutt um Bolshevismann.
En hvað sem bjöðin annars
segja um úttlit prófessorsins, þá
er hann nú samt Bclshevik í húð
og hár.
í fyrirlestrinum sýndi hann
fram á það, að raálum maana væri
nú svo komið í heiminum, að
ekkett væri fyrir hendi &nu£ð en
bylting — alheimsbylting. Auð-
valdsskipulagið hefði orsakað
heimsstyrjöldina, en myadi ekki
lengur geta risið undir afleiðing-
um hennar. Það vaeri ekki aðeins
í Rússlandi, sem verkamenn tækju
völditf. Það myndi alveg fara á
sömu leið í öðrum löudum og
það meira að segja innan skams.
í Englandi gæti ekki orðið langt
að bíða byltingarinnar. Verkfallið
sem stendur þar yfir núna, sé Ijós
vottur þess, hve nærn úrslitaatlaga
verkalýðsiss sé þar í landi. Og
svo komi hin löndin hvert af
öðru.
Hann hefir ekki trú á því, að
það muni ganga þegjandi að
auðvaldsflokkarnir verði sviftir
völdunum. Þeir vita það vel, að
Bolshevisminn leyfir ekki einstök-
um mönnum eða stéttum að eiga
jörð og framleiðslutæki. Altaf
yhafa völd auðmannanna og yfir-
ráð grundvallast á esgœarréttisum
á þes3u, og þeir reyaa sjálfsagt
eitthvað áður en það verður tekið
af þeim. Því það er hverju orði
sannara, sem Brandes segir, að
„borgarinm, sem verið er að svifta
jpeuingunum, er verri viðureignar
en nokkurt óargadýrf"
Nei; Bul! segir, að alstaðar
verði verkamennirnir að beita
auðvaldsflokkana valdi. Það geti
auðvitað vel verið að í sumum
Iöndum megi komast hjá borgara-
styrjöldum t. d. á Norðuriöndum.
En fevað sem því liði verði verka-
lýðurinn að brjótast til valda, því
að hann og engin önnur stétt sé
fær um að umskapa þjóðfélagið.
Og orsökln til þess er sú, að
verkamennirnir hafá engan hag
af því að halda við því skipulagi
þar sem framleiðslan er rekin af
einstökum mönnum í gróðaskyni.
Einmitt vegna þessa er verkalýð-
urinn kallaður til þess að gera
byltinguna og reisa framtíðar-
skipuiagið.
Svo bjartsýnn var prófessorinn
á framókn Bolshevismans á Norð
urlöndum að hann hvað líkur til
þess að byltingin muni verða í
Noregi í haust. Þá muni atvinnu-
leysið þar og önnur vandræði
reka verkamennina til þess að
hefjast handa.
Margur mun nú samt sem áður
efast um, að svo skarat sé þar
til Bolshevikar ná völdunum í
Noregi, þótt hins vegar ýmislegt
virðist benda á það, að þess muni
ekki mjög langt að biða.
En þegar Bolshevikarnir hafa
sigrað hjá þessum næstu nágrönn-
um okkar, er hætt við að Guð-
mundur okkar á Sandi verði að
færa eitthvað annað fram móti
byltingarstefnunni en „okkar sögu
og æfintýri og hnattstöðu og sól-
argeislasa“ svo fremi að hann
ætii sér að sannfæra menn um
það, að Bolshevisminn eigi ekkert
erindi ti! okkar ístendinga.
Inexorabilis.
Ath. Bull hefir í norskum blöð-
um borið til baka þá umsögn
dönsku blaðanna, að bylting
mundi verða í Noregi í haust.
Segist hann aldrei hafa sagt það,
en hitt hafi hann sagt að ástandið
mundi skerpa línurnar og auka
deiiurnar milli auðvalds og öreiga.
Kríurarp er nokkuð í Tjarnar-
hólmanum, og mun það aukast
frá því í fyrra. Væri ekki iila til
fuadið að stækka hólman nokkuð
næsta vetur, svo endur gætu þar
líka haíst við.
SorgiH raikla.
Heildsalar, kaupmenn og þeirra
skjólstæðingar hér í bæ kunna
lítt iistina að bera harm sinn í
hljóði, eftir ósigur þann hinn mikla
er þefr biðu á þinginu nú nýverið
er það samþykti að halda lands
verzluninni áfram.
Þeir fá með engu móti dulið
sorg sína og gremju yfir óförun-
um.
Hvar sem beir hitta msnn a®
máii þylja þeir harmatölur sínar
útaf úrslitum þessa máls.
Kosningasmslar þeirra og aðrar
undirtyltur fara kveinandi eins
og leigðar grátkonur um götur
bæjarins, eru læti þau næsta
ófögur að heyra. Þeir sem fyrir
kosningarnar í vetur sungu Kvar-
anska hersöngva, eins vel og
sjálfur hjálpræðisherinn, kyrja nú
hjartnæma iðrunársálma, og boða
syndugri alþjóð komu hins hegn~
anda réttlætis.
Þingvallasveitar smalinn, sem
með þann blesótta tii fylgdar, var
,uppá premíu* látinn smala sam-
an í vetur fyrir kosningarnar öll-
um þeim andlegu horgemlingum
sem Óli vildi fórna goði sínu,
hinum mikla ,heila heilanna“ hefir
verið ærið sauðarlegur á svipinn
þessa dagana. Virðist svo sem
einhver geigur sé í honum, urn
að iila muni smalast til næstu
skilaréttar. — Blesi er líka alveg
búinn að týna geltinu, og orðimt
værugjarn sem búrhundur. —
Sjálfur .heili heilanna" er stúr-
inn á svip eftir ósigurinn í lands
verzlunarmálinu. Veit þó enginn
hvort meir veldur ógleði hans,
sjálfur ósigurinn eða snurpur þær
er hann fékk hjá Óla litla fyrir
frammistöðuna.
Þá mun og ekki trútt um að
Ieynast kunni í hug hans einhver
óljós grunur um að hugsjónamjólk-
in þyki heldur létt í maga og að
sauðsvartur almúglnn, sem ginnast
Iét af mjólkinni þeirri og öðrum
fríðindum, sem Iofað var fyrir
kosningarnar af fylgismönnum
hans, sé tæplega nógu gáfaður tif
að skilja það, að hinn mikli ,heili
heilanna" hafi unnið nókkur al-
mcettisverk á þessu nýjafstaðna
þingi. —
En þeír í hinum herbúðunum,
sem fyrir kesningarnar hlóu að