Bókasafnið - 01.06.1983, Blaðsíða 22

NORRÆNT SAMSTARF
Engfl-norræna almennings-
bókavarðaráðstefnan í
Noregi, 9.-13. maí 1982
Þótt enska heitið og hið opinbera á
þessari ráðstefnu sé Anglo-Scandinavi-
an Conference þá ætla ég að leyfa mér
að nota þessa yfirskrift, því til ráðstefn-
unnar eru boðaðir almenningsbóka-
verðir frá flestum Norðurlöndum, en
ekki aðeins Skandinavíu, auk Englands.
Frá íslandi fóru að þessu sinni 3
bókaverðir, þau Elfa Björk Gunnars-
dóttir, borgarbókavörður i Reykjavík,
Erla Jónsdóttir, bæjarbókavörður í
Garðabæ og undirritaður. Frá Noregi
voru 11 bókaverðir auk 4 umsjónar-
manna, frá Svíþjóð 14, frá Englandi 12,
Danmörku 11 og Finnlandi 4.
Efni ráðstefnunnar var: „Hvaða þýð-
ingu hefur ný tækni og nýir miðlar fyrir
þjónustu almenningsbókasafna við
samfélagið?“ Flutt voru átta erindi, sem
fjölluðu um þetta frá ólíkum sjónar-
hornum. Flest voru þau mjög áhugaverð
og sum skemmtileg að auki. Yrði of
langt mál að rekja efni þeirra hér og læt
ég nægja að birta lauslega þýðingu á
niðurstöðum umræðna, enda koma þar
frarn flest mikilvægustu atriðin. Var
fróðlegt að sjá hversu góðum árangri er
hægt að ná með umræðuhópunt þegar
vel erskipulagt. Þátttakendum varskipt
niður í 6 hópa, sem hver um sig tók fyrir
ákveðna þætti úr hverju erindi, en einn
hópurinn hafði svo það hlutverk að taka
saman niðurstöður.
Að sjálfsögðu blómstraði félagslífið á
kvöldin og í pásum, kneyfað öl og
sungnir söngvar af hjartans list. Síðasta
kvöldið var haldin skemmtun með dag-
skrá frá flestum þátttökulöndum. Elfa
Björk og Erla sungu íslensk lög og Elfa
Björk las ljóð á íslensku við mikinn
fögnuð. Sagði hún frá efni ljóðanna og
höfundum þeirra. Leikið var á píano og
flautu, og lesin ljóð á finnsku. Englend-
ingarnir slógu síðan í gegn með leik-
þætti, þar sem allir ensku bókaverðirnir
tóku þátt, og var sérlega skemmtilegt að
sjá Ken Stockham forseta breska Bóka-
varðafélagsins koma fram í kjólgopa af
Oliviu Spencer. Leikritið hét annars
„Björgum Biblio Teku.“
Þá mun seint líða úr minni dagurinn
sem við fórum til Trollhaugen, heimilis
Edvard Griegs og hlýddum þar á nokkur
verka hans leikin á píanó af mikilli list.
Að lokum langar mig að flytja norsku
víkingunum, sem stóðu í eldlínunni við
undirbúning og rekstur þessarar ráð-
stefnu, og þá sérstaklega henni Björgu
Heie, alúðarþakkir.
Lokaniðurstöður.
1. Eitt meginhlutverk almennings-
bókasafna er að örva upplýsinga-
streymi og efla meðvitund þjóðfé-
lagsins unt mikilvægi upplýsinga. I
því efni hefur almenningsbókasafn
sérstökum skyldum að gegna gagn-
vart íbúum sveitarfélaga.
2. Þjónusta almenningsbókasafna á að
vera ókeypis.
3. Almenningsbókasöfn gegna lykil-
hlutverki í fullorðinsfræðslu. Þeim
ber að gegna þessu hlutverki með
meiri samvinnu, bæði við þá sem
starfa að fullorðinsfræðslu og fjöl-
miðlun, með nánara sambandi og
samráði, og með opnu og sveigjan-
legu viðhorfi. Starfsemi almenn-
ingsbókasafna verður að laga sig að
breytilegum og nýjum þörfum.
4. Almenningsbókasöfnum ber að
fullnægja upplýsingaþörf samfé-
lagsins með því að hafa á boðstólum
bækur, blöð, nýsigögn og reka
tölvubanka sem höfðar til nánasta
umhverfis, s.s. upplýsingaþjónustu
fyrir daglegt líf og starf samfélags-
ins, upplýsingar um fyrirtæki, þjón-
ustu, menningamál og sveitar-
stjórnarmál.
5. Allir skulu hafa jafnan rétt til að
nota sér þjónustuna — almennings-
bókasafn er miðstöð (terminal) al-
mennings. Viðurkennt er að ný
tækni getur bæði stuðlað að og
hamlað að svo geti verið. Þjónusta
við fatlaða skal hafa forgang, enda
þótt kostnaður við slíka þjónustu
verði ávallt í öfugu hlutfalli við
fjölda þeirra sem njóta hennar.
Nánara samstarf við fatlaða er
nauðsynlegt.
6. Almenningsbókasafn á að vera hluti
af upplýsinganeti, sem spannar allar
tegundir bókasafna, svo og upplýs-
ingastofnun.
7. Upplýsingaflóðið getur sett skorður
fyrir aðgangi og notkun og bóka-
vörðurinn ætti að leggja sitt af
mörkum til að koma í veg fyrir það
með því að sigta upplýsingarnar
(eins og hann hefur gert með því að
velja úr prentuðu efni), skilja hismið
frá kjarnanum, byggja upp leitar-
kerfi og meta árangur.
8. I þessu sambandi er nauðsynlegt að
finna nýjar leiðir í notendafræðslu
til að gera notendum kleift að nota
þjónustuna til fullnustu.
9. Menntun og þjálfun bókavarða þarf
stöðugt að endurskoða með tilliti til
nýrrar tækniþróunar og áhrifa
hennar á hlutverk og starfsemi
bókasafnsins.
10. Þörf er á þrýstingi á yfirvöld sem
ábyrg eru fyrir hljóðvarpi og sjón-
varpi til að þau verði liðlegri í
dreifingu útvarpsefnis til notkunar í
bókasöfnunt.
11. Með tilkomu nýrrar tækni bera
fullorðnirábyrgð á að þörfum barna
sé sinnt.
12. Ný tækni skal vera þjónn, ekki hús-
bóndi. Bókaverðir eiga ekki að
hugsa unr hluti tengda nýrri tækni,
heldur eiga þeir að nota tæknina til
að framfylgja því sem komið hefur
fram hér að ofan, þar sem bóka-
verðir eru miðlar eða vegvísar í allt-
umvefjandi upplýsingakerfi.
Hrafn Harðarson,
bæjarbókavörður í Kópavogi
22