Bókasafnið - 01.03.1991, Blaðsíða 27

Lesararnir lesa ýmist gegn greiðslu eða í sjálfboðavinnu.
Sumir ötulustu lesararnir lesa allt í sjálfboðavinnu, aðrir
lesa e.t.v. eina bók til reynslu í sjálfboðavinnu en gegn
greiðslu eftir það ef ánægja er á báða bóga með lesturinn.
Safnið skiptir að staðaldri við 2-3 launaða lesara sem lesa
jafnt námsefni sem annað eftir því sem þörf krefur. Þegar
sjálfboðaliðar bjóða sig fram til lestrar þarf oft að taka tillit
til þess hvað þeir sjálfir vilja helst lesa og oft er tilboði
lesara um að lesa tiltekna bók tekið enda þótt sú bók hafi
ekki verið efst á óskalista safnsins. Safnið á aftur á móti
frumkvæði að því sem launaðir lesarar lesa hverju sinni.
Allir lesarar safnsins eru prófaðir áður en þeir hefja lestur
fyrir safnið og þannig eru tryggð ákveðin gæði á innlestri.
Bókaval
Val bóka til framleiðslu er oftast gert af bókavörðum
safnsins, oft eftir óskum frá lánþegum eða ábendingum frá
öðrum svo sem lesurunum, sem fyrr greinir. Námsbækur
eru framleiddar eftir einstaklingsbundnum óskum nem-
enda á framhaldsskólastigi og á háskólastigi. Bókavals-
nefnd er starfandi við safnið og er það hlutverk hennar að
gæta jafnvægis í bókavali þannig að eðlileg hlutföll séu
milli afþreyingarefnis, alvarlegra bókmennta og fagbók-
mennta. Nefndin kemur aðeins saman u.þ.b. einu sinni á
ári og gerir þá tillögur um bækur til innlestrar.
Guðrún Þórðardóttir afgreiðir Magneu Albertsdóttur.
Ljósm: Gunnar Ingimarsson.
Þjónusta við almenna notendur
Bókaverðir í útláns- og upplýsingadeild annast útlán
safnkosts. Þeir annast alla þjónustu við lánþega almenns
útlánsefnis, þ.e. símaþjónustu, bókaval og afgreiðslu sem
oftast felst í að senda bækurnar til viðtakenda. Þó er
töluvert um að lánþegar komi sjálfir á safnið og velji sér
bækur, og þá oft í fylgd aðstandenda. Notendur blindra-
leturs velja sér bækur af bókalista og eru þær svo fram-
leiddar sérstaklega fyrir lánþegann. Lánþeganum er í sjálfs
vald sett hvort hann skilar bókinni aftur eða heldur henni.
Að okkar mati er dýrara að halda utan um útlán blindra-
letursbóka og geyma þær í hillum (þær eru þrisvar sinnum
fyrirferðameiri en hefðbundnar bækur) en að framleiða
nýja bók eftir pöntun. Lánþegar hljóðbóka fá sendan
pöntunarlista með hljóðbókaskránum og margir skila inn
óskum. Þegar senda á lánþega hljóðbókasendingu, eða
þegar hann sækir bækur sínar sjálfur á safnið, er undir
hælinn lagt hvort þær bækur sem hann hefur pantað sér
eru til staðar í safninu. Ef svo er ekki er það hlutverk
bókavarða að velja eitthvað sem gæti komið í staðinn fyrir
það sem hann hefur pantað. Mörgum lánþegum finnst
einfaldlega happadrýgst að fela bókavörðunum bókavalið
alfarið — „þetta er allt svo ágætt hjá ykkur“ er þá oft sagt.
Stundum er fólk það illa sett að það hefur ekki sjálft
símasamband við okkur. Þá hringir oftast fólk sem vinnur
að aðhlynningu lánþegans eða aðstandendur og biðja
aðeins um að lánþeganum sé sendur bókapakki. I þeim
tilvikum geta bókaverðir þurft að vaða blint í sjóinn með
bókaval, að minnsta kosti til að byrja með, en síðan má
spyrja hvernig síðasta sending hafi líkað og koma á sam-
bandi við lánþegann í gengum þann sem hringir. Af ofan-
greindu má sjá að störf bókavarða í Blindrabókasafni eru
frábrugðin störfum annarra bókavarða að því leyti að hjá
okkur ber bókavörðurinn miklu meiri ábyrgð á því hvaða
bækur lánþeginn fær í hendur en á öðrum söfnum þar sem
lánþeginn sér langoftast sjálfur um valið.
Sem fyrr segir er töluvert um að fólk komi á safnið og
sæki sér lesefni og það er ósk okkar að lánþegar, sem hafa
til þess getu og aðstæður, heimsæki safnið og taki virkari
þátt í að velja sér bækur en þegar samskiptin fara fram í
gegnum síma. Með það fyrir augum að laða fólk að safn-
inu býður það gestum sínum upp á hlýlegt umhverfi og
góða einstaklingsbundna þjónustu á staðnum.
Arnþór Helgason ræðir við Karen Friðriksdóttur nem-
anda ÍMH. Blindraletursprentarinn er til vinstri á mynd-
tnni. Ljósm.: Gunnar Ingimarsson.
Þjónusta við nemendur
Nemendur á framhaldsskóla- og háskólastigi sem eiga
erfitt með lestur sækja þjónustu til Blindrabókasafns. í
námsbókadeild safnsins er tekið á móti pöntunum á
námsefni. Þar fer jafnframt fram öll framleiðsla á blindra-
letri. Tveir starfsmenn með menntun framhaldsskóla-
kennara starfa við deiidina og hafa þeir sérhæft sig í að
umbreyta prentuðum námsbókum í hljóðbækur og
blindraletursbækur. Oft getur verið vandasamt að um-
BÓKASAFNIÐ
27